Podsawy fotografii

10.03.2008

Oświetlenie w fotografii

Płaszczyzna odbijająca - w sytuacji gdy mamy oświetlenie z jednej strony, możemy użyć płaszczyzny odbijającej, ustawionej po drugiej stronie obiektu. Dzięki temu część światła zostanie odbita z drugiej strony, doświetlając nam scenę i redukując cienie.

Cechy źródła światła

• Sposób powstawania światła

• Intensywność strumienia świetlnego

• Skład spektralny

• Możliwość sterowania światłem

• Charakter oświetlenia

• Bezpieczeństwo obsługi

Wraz ze zmianą odległości:

• Maleje natężenie światła

• Zmienia się skupienie wiązki

• Im dalej od źródła światła, tym pod coraz mniejszym kątem oświetlany jest przedmiot, światło jest coraz bardziej skupiony

Stosunek wielkości źródła światła do odległości między źródłem światła a przedmiotem:

1:1 miękkie oświetlenie tonalne bez wyraźnych cieni

Od 1:1 do 1:3 miękkie oświetlenie z lekko rozmytymi granicami cienia

Od 1:3 do 1:6 Miękkie oświetlenie z płynnymi przejściami od światła do cienia

Od 1:6 do 1:10 Kontrastowe oświetlenie z nieostrymi granicami cienia

Więcej niż 1:10 Kontrastowe oświetlenie z wyraźnymi granicami cienia

Prawo Newtona

Zgodnie z prawem Newtona, natężenie światla maleje proporcjonalnie do kwadratu odległości. (Jeśli odległość tę zwiększymy dwukrotnie, to natężenie światła zmaleje czterokrotnie, jeśli trzykrotnie, to natężenie światła będzie dziewięciokrotnie mniejsze).

Dwie metody oświetlenia:

1. OBIEKTYWNA: Do uwypuklenia przestrzennego kształtu przedmiotu i do odtworzenia jego powierzchni i jego tonalności wlasnej. (Tonalność własna - jasność przedmiotu niezależna od oświetlenia)

2. SUBIEKTYWNA: Ma na celu oddanie pożądanego przez fotografa nastroju atmosfery obrazu (nawet kosztem deformacji cech przedmiotu i zmniejszenia jego czytelności).

Zastosowania odpowiedniego oświetlenia warunkowane jest:

1. Kształtem przestrzennym przedmiotu

2. Jego charakterem przestrzennym

3. Cechami jego tonalności własnej

4. Rodzajami powierzchni

5. Założeniami, które postawił sobie fotograf

Rodzaje światła:

1. Skierowane - bezpośrednie światło słoneczne bądź reflektorowe. Światło całkowicie skierowane daje silne kontrasty oświetlenia. Powoduje wzrost kontrastów mało kontrastowych przedmiotów trójwymiarowych, ale nie płaskich.

2. Rozproszone - jego promienie nie są do siebie równoległe i przebiegają w różnych kierunkach. Nie tworzy ostrych cieni. Świetne do portretów (zwłaszcza osób starszych), przedmiotów kulistych. W sposób naturalny, światło rozproszone powstaje z promieni słonecznych w pochmurny dzień. Światło rozproszone, nie zwiększa kontrastu.

3. Bezpośrednie - to taki rozkład oświetlenia, zarówno światłem skierowanym jak i rozproszonym, w którym światło pada ze źródła światła bezpośrednio na fotografowany przedmiot.

4. Odbite - światło, które po drodze zostało odbite od jakiejkolwiek powierzchni lustrzanej. Ma istotne znaczenie przy zdjęciah oświetlanych światłem sztucznym.

Kierunki padania światła

Wyróżnia się sześć podstawowych kierunków oświetlania:

1. Oświetlenie przednie - spłaszcza fragmenty zdjęcia. Światło pada w przybliżeniu zgodnie z kierunkiem osi optycznej obiektywu i na obrazie nie występują cienie. Przedmioty stają się płaskie, nie nadaje się do wydobycia faktury. Świetnie nadaje się do zdjęć portretowych, gdy nie chcemy pokazać szczegółów.

2. Oświetlenie boczne - światło skierowane w przybliżeniu 90 stopni do osi optycznej aparatu. Podkreśla silnie strukturę przestrzenną przedmiotu i jego bryłowatość. Ten rodzaj oświetlenia nadaje się szczególnie do zdjęć w których zależy na plastycznym przedstawieniu fotografowanego przedmiotu. Często stosowane w zdjęciach architektury. Światło boczne rozproszone wytwarza bardziej miękką i wyrazistą plastykę przedmiotu, dlatego jest stosowane chętnie w zdjęciach portretowych i mody.

3. Oś. Konturowe (tylne) - zaznacza zarys sylwetki. - Źródlo światła jest umieszczone za fotografowanym przedmiotem, w skutek czego na obrazie powstaje aureola. Może być też lekko ukośne.

4. Oświetlenie strumieniowe (boczne)- nadaje się do podkreślenia struktury fotografowanego przedmiotu. Oświetlenei do jest realizowane za pomocą reflektora zwanego streumiennicą, która daje wiązkę światła skierowanego równolegle

5. Oświetlenie górne - odpowiada to naturalnemy oświetleniu słonecznemu w godzinach południowych. Oświetlenie górne dzieli wyraźnie przedmiot na część oświetloną i zacienioną. Nie powinno być stosowane do zdjęć ludzi bez dodatkowego oświetlenia. W takiej sytuacji oczy, oraz usta decydujące o wyrazie twarzy znajdują się w cieniu. Wskutek tego portret wygląda sztywno.

6. Oświetlenie dolne - oświetlenie niekorzystne w portrecie, ponieważ daje demoniczne i nieprzyjemne efekty. Stosowane w fotografii reklamowej z wykorzystaniem np. stołu bezcieniowego. Świetnie sprawdza się to w fotografii szkła.

Pomiędzy nimi istnieje niezliczona ilość form przejściowych i mieszanych.

Strona 3 z 3

---