Drenowaniem nazywa się odwodnienia gleby za pomocą wąskich krytych kanałów w których ułożone są rurki osaczające lub które wypełnione są materiałem osaczającym, kanały te odprowadzają wodę z profilu glebowego do rowów otwartych
Zalety drenowania- warunki tlenowe e glebach zwięzłych, szybszy rozkład składników pokarmowych, utlenione i wyługowane szkodliwe związki żelaza, lepsze gospodarowanie woda gleb zdrenowanych, dłuższy okres wegetacji lepsze wykorzystanie nawozów, wzrost plonów.
Wady drenowania- wymywanie z gleby w okresach poza wegetacją roślin wapnia i związków azotowych, obniżeniu poziomu wody gruntowej za pomocą drenów.
Rodzaje drenowania-
z wkładkami filtracyjnymi- za pomocą drenów kamiennych, żużlowych, żwirowych faszynowych, żerdziowych, skrzynkowych, rurek ceramicznych i rurek z tworzyw sztucznych.
Drenowanie bez wkładek filtracyjnych- za pomoca nie umocnionych kanalików drążonych w glebie przez odpowiednie maszyny tzw. Drenowanie krecie
Drenowanie paskowe i czołowe- w celu ochrony odwadnianego obszaru od napływu wód obcych.
Drenowanie przeci ustrojowe- w celu odwodnienia zasuwających się masywów lub stromych skarp w terenach podgórskich i górskich
Drenowanie nie trwałe- ze stosunkowo tanich, łatwo dostępnych materiałów, przez wydrążanie kanalików pod powierzchnia ziemi, okres krótki działania ok. od 5-15lat.
Drenowanie trwałe- rurki ceramiczne, odwania się za pomoca nich glównie pole orne, rurki z tworzyw sztucznych, rurki betonowe, rurki kamionkowe, okres funkcjonowania 50 lat.
Drenowanie krecie-wykonywanie w glebie kanalików odwadniających przy użyciu narzędzia ciągnikowego kreta; k. płytkie (na głęb. 30-40 cm) osusza i przewietrza orną warstwę gleby; k. głębokie (na głęb. 70-100 cm) uzupełnia drenowanie ceramiczne.
Sposoby drenowania- glebowych- budowa profilu, podłoża, przepuszczalność składu mechanicznego. Wodnych- poziom wody gruntowej, występowanie wó powierzchniowych, źródeł wysiaków. Fizjograficznych- ukształtowanie terenu i spływu wód powierzchniowych.
W zależności od sposobu założenia drenów- poziome, pionowe, kombinowane
Drenowanie poziome- systematyczne- polega na regularnym rozmieszczeniu ciągów na całym obszarze, sączki ułożone są do siebie równolegle, stosuje się zawsze jeżeli nadmierne uwilgotnienie występuje na dużym obszarze i spowodowane jest brakiem przepuszczalności profilu glebowego. Niesystematyczne- jeżeli odwodnienia wymagają lokalne obniżenia, w terenach falistych przy odwodnieniach bezodpływowych kotlin, w terenach górzystych miejscu występowania wsiąków i źródlisk.
Elementy sieci drenarskiej: rurka drenarska- 33cm, sączek rurociąg ułozony z rurek o najmniejszej średnicy 5 cm odwodnienia, wąski pas terenu 150-250 cm., zbieracz- rurociąg o średnicy większej od cm, zbiera wodę z sączkow. Wylot drenarski- wylot zbieracza do rowu lub innego miejsca gdzie woda może być odprowadzana.
Dział drenarski- obszar zdrenowany z którego woda odpływa do jednego wylotu. Ciąg drenarski- sączki, zbieracz, wylot do odbiornika.
Układ zbieraczy i sączków: Podłużny- sączki prostopadłe do warstwic. Teren plaski o spadkach do 10 promili, na glebach mniej zwięzłych. Poprzeczny- sączki biegną prawie prostopadle do warstwic lub sączki prowadzone pod katem ostrym do warstwic a zbieracze w kierunku największego spadku stosuje się przy mało przepuszczalnych glebach, spadki większe od 10 promili. W zakosy- na stokach przy dużych spadkach.
Głębokość drenowania- zależy od założonej normy odwodnienia, od wymagań roślin, rodzaju gleby. Ustalając głębokość należy uwzględnić warunki klimatyczne, rodzaj gleby i jej właściwości..
Rozstawa drenowania- nazywa się odległość miedzy równolegle od siebie usytuowanymi sączkami. Rozstawa zależy od: wł mechanicznych i chemicznych gleby, budowy profilu, ukształtowania ternu, rodzaju użytków, ilości opadów. Na torfach zależy od rodzaju torfu i stopnia jego rozkładu 8:24m grunty orne, 10:40m użytki zielone
Przy określaniu rozstawy drenowania uwzględniamy- opis profilu glebowego do 1,5m, dane klimatyczne opady temp, możliwości nawadniania, użytkowanie terenu.
Konserwacja i renowacja drenowania- dobrze wykonane drenowanie trwałość 50 lat, użytkownicy lub spółki powinni posiadać mapę, przeglądy i konserwacje w sposób ciągły, przeglądy okresowe, wczesna wiosna po okresie wegetacji. Poprzez studzienki przepłukujemy rurociąg na glebach lessowych, żelazistych, w pierwszych latach nie uprawiamy roślin kłebo korzeniastych.
Objawy uszkodzenia sieci drenarskiej- nierównomierne i bardzo powolne wysychanie gleby wiosną po spływach wód, powstawanie wymoklisk, chwasty, woda w obniżeniach terenowych.
Przyrząd o pomiaru prędkości wody- pływaki, młynki hydrometryczne, dynamometry, batymetry.
Aby wykonać pomiar należy- wybarc zawarty prosty odcinek rzeki, odmierzyć na brzegu taśmą odcinek 20m równolegle do nurtu rzeki wbijając tyczki na początku i końcu odcinka, rzucić na środek rzeki pływak kilka m powyżej oznaczonego przekroju poprzecznego i stoperem zmierzyć czas przepłynięcia pływaka, pomiar powtórzyc co najmniej 3 trzykrotnie, z czasów najbardziej zbliżonych wyliczyć średni czas przepływu, znając droga i czas można wyliczyć prędkość
Młynki hydrometryczne- sa najczęściej stosowanymi przyrządami do przeprowadzania dokładnych pomiarów prędkości wody.