Corynebacterium Pałeczki Gram + Pleomorficzne Nie wytwarzają przetrwalników Względnie tlenowe Posiadają ziarna metachromatyczne Diagnostyka: Materiał: wymazy z gardła, migdałków, jamy nosowo-gardłowej, ran, wydzielin z owrzodzeń Preparaty bezpośrednie: barwienie błękitem metylenowym (ciałka metachromatyczne), metoda Grama, metoda Giemsy, metoda Neissera (błękit metylenowy, fiolet krystaliczny, chryzoidyna) Toksyczność: in vitro - płytkowy test Elecka, in vivo - podskórna i śródskórna (nie stosowana) Bacillus Laseczki Gram + Tworzą owalne spory w środku komórki Nieruchome Bezwzględnie tlenowe Niewybredne Hemoliza β - z wyjątkiem B.anthracis B.anthracis - antropozoonoza - wąglik Clostridium: Gram + laseczki Przetrwalnikujące Ruchliwe - z wyjątkiem C.perfringens Bezwzględnie beztlenowe Czynniki patogenne: C.botulinum - laseczka jadu kiełbasianego C.difficile - zespół AAD C.perfringens - laseczka zgorzeli gazowej C.septicum - laseczka obrzęku złośliwego C.tetani - laseczka tężca AAD - antybiotyki predysponujące: Amino glikozydy, cefalosporyny II i III generacji, penicyliny, inne antybiotyki beta-laktamowe (np. aztreonam), klindamycyna, linkomycyna, erytromycyna, rifampicyna, trimetoprim/sulfametoksazol, metronidazol, amfoterycyna B; może występować po cytostatyków

Nazwa Drobnoustroju	Rodzaj Podłoża	Cechy Charakterystyczne Wzrostu Na Podłożu	Katalazo	Oksydazo	Glukoza	Ureaza	Naturalne Miejsce Występowania	Patologiczne Miejsce Występowania	Leczenie Antybiotykoterapia
Corynebacterium	agar z krwią; podłoże Löfflera (bulion z dodatkiem glukozy lub surowicy końskiej; podłoże Clauberga (telluryn potasu)	Kolonie gładkie; C.urealyticum - charakterystyczny układ palisadowy	+	+	C.jejkeium +	C.urealyticum +	Prawidłowa flora fizjologiczna - skóra, jama nosowa-gardłowa, część ustna gardła, drogi moczowo-płciowe, przewód pokarmowy: C.jejkeium, C.urealyticum (lipofilne) + C.amycolatum, C.striatum, C.minutissimum (nielipofilne) zakażenia oportunistyczne C.jejkeium - odmiedniczkowe zapalenie nerek i inne choroby układu moczowego; bakteriemie, posocznice, zapalenie sztucznych zastawek serca, bakteriemie po przeszczepach C.urealyticum - pacjenci starsi z zapaleniem płuc i pęcherza moczowego	Corynebacterium diphteriae - (antroponoza) błonica - postacie: Nozdrzy przednich, błonicze zapalenie migdałków, błonica gardła, krtani tchawicy; spojówek, ucha, narządów płciowych, przyranne; błonica piorunująca - obrzęk węzłów chłonnych (tzw. szyja cezara) Corynebacterium pseudotuberculosis (serowate zapalenie węzłów chłonnych) i Corynebacterium ulcerans (zapalenia gardła, płuc) - (zoonozy)	Corynebacterium diphteriae: Antytoksyna błonicza - surowica odpornościowa w 48 h od objawów Leczenie wspomagające: penicylina, erytromycyna, tetracyklina Profilaktyka: szczepienie anatoksyną (toksoid) - DTP Corynebacterium jejkeium: Oporność na większość antybiotyków aktywnych wobec G+; wrażliwe na wankomycynę i niektóre fluorochinolony Corynebacterium urealyticum: Oporność na ampicylinę i cefalotynę, większość na gentamycynę Leczenie: erytromycyna, tetracykliny, wankomycyna i norfloksacyna
Clostridium	C.difficile: Podłoża selektywne (np. CCFA) i hodowla w arunkach beztlenowych; 48 h, 37˚C	C.difficile: Przetrwalniki podbiegunowo W UV zielona fluorescencja + charakterystyczny zapach krezolu C.perfringens: Silne właściwości sacharolityczne, podwójna hemoliza:	- (peroksydazo +)	-	-	-	Gleba (C.botulinum), przewód pokarmowy zwierząt i ludzi (C. difficile - u dzieci zakażenia bezobjawowe bo brak receptorów), C. perfringens błony śluzowe przewodu pokarmowego, może być też w pochwie zatrucia pokarmowe, zgorzel i NEC	Układ pokarmowy człowieka biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków (C.difficile); botulizm (C.botulinum); Zakażenia ran (C.tetani)	C.botulinum: Trójwalentna antytoksyna, penicylina, leczenie objawowe C.difficile: Zaprzestanie stosowania antybiotyku, wankomycyna i.v. (wyjątkowo p.o. tylko w bardzo ciężkich przypadkach) lub metronidazol i.v. lub p.o. Probiotyki C.tetani Opracowanie chirurgiczne rany Immunoglobulina tężcowa i anatoksyna tężcowa Penicylina Profilaktyka - DTP
Bacillus	C.anthracis: Podłoże z krwią Podłoże z dwuwęglanem	C.anthracis: Hodowla bulionowa - wzrost na dnie („kłaczki waty”) Podłoże z krwią - kolonie szorstkie Podłoże z dwuwęglanem - kolonie lśniące, śluzowe: Upłynnia żelatynę (odwrócona sosenka)	-	-	-	-	B.anthracis: Bydło, konie, owce, kozy, (Antropozoonoza)	Antropozoonoza - antrax (wąglik): Postać płucna, skórna, jelitowa B.cereus: Zakażenia oportunistyczne, mogące przypominać zatrucia pokarmowe czy zatrucia Clostridium enterotoksyna - żywność skażona (długi okres inkubacji - 8-16h; skurczowe bole brzucha i biegunki) lub gdy bakterie bezpośrednio rozwijają się na żywności (okres inkubacji krótki) - przypomina wtedy biegunkę gronkowcową (toksyna wymiotna, brak bólów brzucha) zakażenia uogólnione: u pacjentów z obniżoną odpornością	B.anthracis: Penicylina (ciprofloksacyna) B.cereus: Zatrucia - objawowo Uogólnione - klindamycyna, amino glikozydy, tetracykliny, erytromycyna (oporny na penicylinę)

---