Przywileje stanowe:
1210 - 1215 Borzyków, Wolborz
Leszek Biały, Konrad Mazowiecki, Kazimierz Opolski, Władysław Odonic
Duchowieństwo
- potwierdzenie statutu łęczyckiego
- uznanie odrębnego sądownictwa dla duchowieństwa
- nadanie immunitetu posiadłościom
- książę nie dziedziczył majątku po zmarłym biskupie
- biskupi wybierani przez kapituły katedralne
1228, Cienia
Władysław Lasonogi
Możnowładztwo Małopolski
- potwierdzenie odrębności ziem dzielnicowych
- określenie uprawnień urzędników dzielnicowych
1291, Lutomyśl
Wacław II
Duchowieństwo, Szlachta, Mieszczanie
- potwierdzenie dotychczasowych praw
- obietnica nie nakładania nowych podatków
- zgoda na obsadzanie urzędów w porozumieniu z dostojnikiem danej ziemi
1355, Buda
Ludwik Węgierski
Szlachta
- określenie świadczeń szlachty
- ustanowienie wynagrodzenia za straty w wyprawach zagranicznych
- zniesienie obowiązku utrzymania króla w czasie jego podróży po kraju
1374, Koszyce
Ludwik Węgierski
Szlachta (+ Duchowieństwo)
- ustanowienie stałego podatku - 2grosze od łana
- przyrzeczenie powierzania urzędów starostów Polakom
- król płacił za wyprawy zagraniczne, wykupywał z niewoli
- zamki warowne budowane na koszt króla
1388, Piotrków
Władysław Jagiełło
Szlachta
- potwierdzenie dotychczasowych przywilejów
- niedowierzanie zamków obcokrajowcom
- żołd 3 grzywny od kopii podczas wyprawy zagranicznej
- król wykupywał z niewoli
1422, Czerwińsk
Władysław Jagiełło
Szlachta
- wprowadzenie zakazu sprawowania przez jedną osobę funkcji sędziego i starosty
- zagwarantowanie nietykalności majątkowej
- sądzenie według prawa pisanego
- król potrzebował zgody rady królewskiej na bicie monety
1423, Warta
Władysław Jagiełło
Szlachta
- ustanowienie prawa szlachty do wyceny i wykupu majątków złych sołtysów
- ograniczenie wychodźstwa chłopów z ziemi
- ustanowienie taks wojewodzińskich (ustalenie maksymalnych cen produktów rzemieślniczych przez wojewodów)
1430, 1433, Jedlnia, Kraków
Władysław Jagiełło
Szlachta
- nietykalność osobista
- zakaz więzienia i konfiskowania dóbr bez wyroku sądu
- wyłączność szlachty na godności kościelne
1454, Cerekwica, Nieszawa
Kazimierz Jagiellończyk
Szlachta
- potwierdzenie dotychczasowych praw
- zakaz wprowadzania nowych podatków, wydawania nowych praz i zwoływania pospolitego rudzenia bez zgody sejmików
1456, Korczyn
Kazimierz Jagiellończyk
Szlachta
- urzędnicy mogli wyrażać opinie o ziemiach
1496, Piotrków
Jan Olbracht
Szlachta
- zwolnienie szlachty z płacenia cła
- przywiązanie chłopów do ziemi
- zakaz kupowania ziemi przez mieszczan
- wprowadzenie taks wojewodzińskich na towary miejskie
Przyczyny odkryć geograficznych:
Społeczne:
- dążenie do rozszerzenia domeny Kościoła katolickiego
- ciekawość świata
- chęć zdobycia sławy i bogactwa
- rozwój myśli humanistycznej
Gospodarcze:
- wyczerpanie złóż metali
- upadek Bizancjum spowodował utrudnienie kontaktów handlowych z Indiami
- zwiększenie popytu na towary luksusowe
- przeludnienie, potrzebne nowe tereny do osadnictwa
- poszukiwanie nowych rynków zbytu
- poszukiwanie morskiej drogi do Indii
- rozwój nowej techniki żeglarskiej