Prawo karne skarbowe dr Dariusz Świecki

WYKŁAD 1 05.10.2013

Przesłanki poniesienia odpowiedzialności karnej – art. 1§1-3 KK:

- CZYN – działanie lub zaniechanie, zachowanie polegające na zespole aktywności lub braku aktywności sterowane wolą człowieka; wskazuje podmiot „kto”, przedmiot: sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz skutek „szkoda”.

- CZYN CZŁOWIEKA – odpowiedzialność ponosi wyłącznie człowiek; odpowiedzialność karna, nie skarbowa; należy ustalić sprawcę.

- CZYN BEZPRAWNY – czyn narusza dobro chronione przez prawo; poszczególne rozdziały KKS wskazują te dobra.

- KARALNOŚĆ – musi istnieć przepis który wskaże jakie zachowanie jest karalne, dane zachowanie musi być karalne; ponosi się odpowiedzialność za czyn, który w chwili popełnienia jest karalny, prawo nie działa wstecz, czyn musi być umyślny, chyba że zawarta jest klauzula nieumyślności.

UMYŚLNOŚĆ – świadomość i wola art 4 – zamiar który polega na tym, że chcę lub nie chcę ale godzę się na coś.

NIEUMYŚLNOŚĆ – musi być klauzula, 4 elementy: brak zamiaru, niezachowanie ostrożności, niezachowanie ostrożności w danych okolicznościach, przewidywanie możliwości (lekkomyślność) lub brak przewidywania (niedbalstwo)

SANKCJA – musi być określona, przy wykroczeniach jest to kara grzywny; wykroczenie skarbowe – sankcja prosta (grzywna) lub sankcja alternatywno kumulatywna (za dane przestępstwo może być wymierzona jedna lub więcej niż jedna kara – art. 56)

- KARYGODNOŚĆ – zachowanie sprawcy jest uznawane przez ustawodawcę za społecznie szkodliwe i ta szkodliwość jest w stopniu wyższym niż znikomy.

Stopniowanie społecznej szkodliwości – czyn nie jest w ogóle szkodliwy (nie jest opisany w przepisach), niższy niż znikomy, znikomy, wyższy niż znikomy (niski), nieznaczny, znaczny, wyższy niż znaczny.

WYKŁAD 2 c.d 19.10.2013

- ZAWINIENIE – nie popełnia przestępstwa/wykroczenia ten komu nie można przypisać winy w czasie czynu; psychologiczna i normatywna teoria winy:

Psychologiczna – wina tj. stosunek psychiczny sprawcy do czynu; wina umyślna – zamiar pośredni/ewentualny, wina nieumyślna

Normatywna – wina to element obiektywny polegający na postawieniu zarzutu, sprawca zachował się sprzecznie z prawem choć powinien zachować się zgodnie z prawem; czyn jest elementem winy (umyślny lub nieumyślny)

Okoliczności wyłączające winę;

• Nieletniość – wiek 17 lat

• Niepoczytalność – nie popełnia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego ten kto jest niepoczytalny, cierpi na choroba psychiczną, zakłócenia stanu psychicznego (art. 11)

• Błąd – rodzaje i def. Art. 10 KKS

Okoliczności wyłączające winę:

1. Nieletniość – ustawodawca wskazuje na 17 lat, poniżej 17 roku życia nie ponoszą odpowiedzialności karnej art. 5 KKS

2. Stan zdrowia psychicznego – poczytalność/ poczytalność ograniczona/niepoczytalność art. 11 KKS

3. Błąd art. 10§1-4 – rodzaje błędów: błąd co do znamion, błąd co do okoliczności łagodzącej, błąd co do bezprawności, błąd co do karalności

Postacie popełnienia przestępstw/wykroczeń skarbowych:

Zjawiskowe i stadialne formy popełnienia czynu zabronionego

ZJAWISKOWE:

1. SPRASTWO – realizacja przez daną osobę czynu zabronionego (1 osoba)

2. WSPÓŁSPRASTWO – przynajmniej 2 osoby (więcej niż jedna osoba), współdziałanie w porozumieniu (art. 9; porozumienie zawarte w sposób wyraźny lub w sposób dorozumiany; czas zawarcie porozumienia odróżnia pomocnika od uczestnika; wszyscy współdziałający odpowiadają wspólnie, nawet jeżeli jeden z nich nie wypełnił żadnego ze znamion

3. SPRASTWO KIEROWNICZE – ktoś kieruje wykonaniem czynu przez inną osobę, kierujący nie uczestniczy ale wydaje polecenia (art. 9 )

4. SPRASTWO POLECAJĄCE – wykorzystuje się uzależnienie innej osoby (np. kradzież dla rodzica przez dziecko)

5. QUASI SPRASTWO – odpowiada jak sprawca choć sam cech sprawcy nie ma (art. 9§3)

6. PODŻEGANIE – art. 18 – przejawia się w nakłanianiu; może być z zamiaru bezpośredniego

7. POMOCNICTWO – jedna osoba ułatwia drugiej popełnienie czynu zabronionego. Zamiar bezpośredni i ewentualny.

WYKŁAD 3

STADIALNE:

1. ZAMIAR

2. PRZYGOTOWANIE

3. USIŁOWANIE (karalność tylko przy przestępstwach art. 13 KKS) – zamiar popełnienia czynu zabronionego; sprawca bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. Usiłowanie udolne – może dokonać a nie dokonuje; Usiłowanie nieudolne – dokonanie było niemożliwe ale sprawca o tym nie wiedział.

4. DOKONANIE - zrealizowanie czynu zabronionego

Od 1-7 dotyczą przestępstw, od 1-5 dotyczą wykroczeń skarbowych.

ZBIEG – jeden czyn to jedno przestępstwo Lub wykroczenie skarbowe.

Kara łączna – nie może być niższa od sumy kar i nie może być wyższa od najwyższej kary przewidzianej za dane przestępstwo; przy wykroczeniach nie ma kary łącznej, wymierza się jedną karę za wszystkie przestępstwa.

Idealny zbieg czynów zabronionych – znamiona czynu zabronionego podlegają pod dwie różne ustawy np. KKS i KK (art. 8)

Czyn ciągły – czyli coś jest trwałe, muszą wystąpić dwa lub więcej zachowań w krótkich odstępach czasu, sprawca realizuje ten sam zamiar lub wykroczenie tej samej sposobności.

Ciąg przestępstw – okoliczności nadzwyczajnego obostrzenia kary (art. 37), popełnia dwa lub więcej przestępstw, każde z tych przestępstw narusza ten sam przepis w krótkich odstępach czasu.

Podział czynu zabronionego na przestępstwa i wykroczenia:

1. Art. 56 § 3

2. Wypadek mniejszej wagi – art. 53 – ust 8 kryteria podmiotowe i przedmiotowe, jaka jest powierzchowność, zbadać jaka była przyczyna, zbadać z jakich pobudek działał.

WYKŁAD 4 16.11.2013.

Kary i środki karne

Art. 22 KKS – za przestępstwa (grzywna w stawkach dziennych, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności)

Art. 47 KKS za wykroczenia skarbowe ( grzywna określona kwotowo)

Środki karne za przestępstwa skarbowe

1. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

2. Przepadek przedmiotów

3. Ściągnięcie równowartości pieniężnej

4. Przepadek korzyści majątkowych

5. Zakaz prowadzenie określonej działalności

6. Podanie wyroku do publicznej wiadomości

7. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie – warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zwolnienie.

Środki karne za wykroczenia skarbowe:

1. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

2. Przepadek przedmiotów

3. Ściągnięcie równowartości pieniężnej

Okoliczności (dyrektywy) jakie trzeba wziąć pod uwagę przy wymierzaniu kary:

1. OGÓLNE

- dostosowanie kary/ środka karnego do stopnia winy

- uwzględnienie stopnia społecznej szkodliwości

- zrealizowanie celów zapobiegawczych

- kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa

2. SZCZEGÓLNE

- dotyczą sprawcy młodocianego i nieletniego – należy kierować się względami wychowawczymi

OKOLICZNOŚCI INDYWIDUALNE

- rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego

- rodzaj i stopień naruszenia przez sprawcę obowiązku finansowego, jego motywacja, sposób zachowania, właściwości i warunki osobiste, zawód, status społeczny, zachowanie się po popełnieniu czynu.

Kara grzywny za przestępstwa skarbowe – w stawkach dziennych w dwóch etapach:

• ustalenie ilości stawek dziennych – granice ilościowe 10-720 st.dz (art. 23)

• ustalenie wysokości 1 stawki – nie może być niższa niż 1/30 części minimalnego miesięcznego wynagrodzenia ani przekraczać jej 400 krotności (400 krotność tej 1/30)

Od 1/30 x 1680 (minimalne wynagrodzenie)

Do 1/30 x 1680 x 400

Kara grzywny za wykroczenia skarbowe – granice kwotowe; nie mniejsza niż 1/10 minimalnego wynagrodzenia lub 20 krotność minimalnego wynagrodzenia w chwili popełnienia czynu (art. 48)

Jeśli będzie to postępowanie mandatowe to będzie to od 1/10 do 2 krotności minimalnego wynagrodzenia.

Wyrok nakazowy nie może przekroczyć 10 krotności minimalnego wynagrodzenia

Bierze się pod uwagę dyrektywy ogólne i okoliczności indywidualne.

Kara ograniczenia wolności (przestępstwa skarbowe)

Od 1 miesiąca do 12 miesięcy (wymierza się w miesiącach)

3 rygory wynikające z wykonywania kary ograniczenia wolności:

• sprawca nie może zmienić miejsca pobytu bez zgody sądu

• obowiązek wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne (20 – 40 godz. W stosunku miesięcznym; będzie wskazane miejsce w którym tą pracę ma wykonywać; zamiast wykonywanie pracy na cel społeczny może zostać potrącone 10% - 25% miesięcznego wynagrodzenia; nie może bez zgody sądu zmienić miejsca pracy)

• obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących odbywania kary

Tymi sprawami zajmują się kuratorzy sądowi.

Kara pozbawienia wolności

Wymiar 5 dni – 5 lat (dni/miesiące/lata)

Przy karze łącznej nie może przekroczyć 15 lat

Kara jednostkowa nie może przekroczyć 5 lat.

Środki karne (przestępstwa/wykroczenia skarbowe:

1. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – sąd decyduje o zaniechaniu ukarania sprawcy karą, rozdział 2 KKS, sprawca nie jest wpisywany do Krajowego Rejestru Karnego, a więc jest niekaralny, jeśli zamiast kary sąd orzeknie środek karny. Muszą być spełnione określone przesłanki:

• Ogólne – mają zastosowanie zawsze, art.17 § 1, wina sprawcy i by okoliczności popełnienia czynu nie budziły wątpliwości (czy to na pewno ten człowiek tzn. sprawca)

• Szczególne - o charakterze pozytywnym i negatywnym

• Pozytywne

• Uiścić w całości uszczuplona należność publiczno prawną, naprawić szkodę (art. 12 § 1)

• Uiścić tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą najniższej karze grzywny za dany czyn tj. 10 st. x 1/30 z 1600 = 540 (zawsze musi być spełnione)

• Wyrażenie zgody na przepadek przedmiotu lub zapłacenie równowartości tego przedmiotu (zawsze musi być spełnione)

• Uiszczenie co najmniej zryczałtowanej ilości kosztów postępowania

• Negatywne: dobrowolnie odpowiedzialności nie można się poddać jeżeli:

• Przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia lub ograniczenia wolności (wyłącznie karą grzywny)

• Jeśli zachodzą podstawy do zaostrzenia kary

• Jeśli zgłoszono interwencję do przedmiotu podlegającego przepadkowi, roszczenie o zwrot utraconego przedmiotu.

WYKŁAD 5 23.11.2013

Przepadek przedmiotów (art. 29) obejmuje:

• Przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa skarbowego – każda rzecz która stanowi przedmiot przestępstwa, to co przestępca uzyskał z tego przestępstwa

• Narzędzie lub inny przedmiot stanowiące mienie ruchome, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa skarbowego – przedmioty przy użyciu których można dokonać przestępstwa np. prowadzenie samochodu po alkoholu, przedmiotem tym jest samochód.

• Opakowanie oraz przedmiot połączony z przedmiotem przestępstwa skarbowego w taki sposób, że nie można dokonać ich rozłączenia bez uszkodzenia któregokolwiek z tych przedmiotów

• Przedmiot, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione – sam fakt posiadania danego przedmiotu stanowi podstawę do dochodzenia przestępstwa

Zasady orzekania – przepadek przedmiotu orzec może sąd tylko w przypadkach przewidzianych przez KKS. Może być obligatoryjne lub fakultatywne.

Przepadku przedmiotów nie orzeka się (art. 31 § 2) jeżeli są własnością osoby trzeciej, a sprawca uzyskał je w drodze przestępstwa lub wykroczenia. Nie orzeka się także jeżeli orzeczenie jego byłoby niewspółmierne do wagi popełnionego przestępstwa skarbowego.

Przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na własność Skarbu Państwa z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Przepadek przedmiotu (art. 32)

Korzyść majątkowa (art. 33) – Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa skarbowego chociażby pośrednią korzyść majątkową niepodlegającą przepadkowi przedmiotów określonych w art. 29 pkt 1 lub 4, sąd orzeka środek karny przepadku tej korzyści. W razie niemożności orzeczenia środka karnego przepadku korzyści majątkowej orzeka się środek karny osiągnięcia jej równowartości pieniężnej. W przypadku współwłasności orzeka się przepadek udziału należącego do sprawcy lub równowartości pieniężnej tego udziału.

Środki probacyjne:

1. Warunkowe zawieszenie kary – każda kara może być warunkowo zawieszona, jest to okres próby, który wynosi od 1 roku do 3 lat.

2. Warunkowe poddanie się sprawcy – mimo popełnienia przestępstwa przestępca nie jest karany.

• Nie jest karany za przestępstwa umyślne

• Okoliczności nie budzą wątpliwości

• Warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia sprawcy uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie będzie popełniał przestępstwa

Zasady związane z nadzwyczajnym zaostrzeniem kary:

• Wymierzenie kary wyższej niż wynika z przepisów

• Zaostrzenie dotyczy przestępstw

• Charakter obligatoryjny

• Art. 37 KKS – przesłanki – to umieć

• Popełnienie umyślne powoduje uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo popełnia przestępstwo skarbowe a wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża;

• Uczynił sobie z popełnienia przestępstwa skarbowego stałe źródło dochodu;

• Popełnia dwa albo więcej przestępstw skarbowych, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich i każdy z tych czynów wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego określonego w tym samym przepisie, a odstępy czasu pomiędzy nimi nie są długie;

• Recydywa skarbowa i inne (doczytać z KKS)

WYKŁAD 6 30.11.2013

Przemoc – użycie siły fizycznej przeciwko innej osobie, polegająca na co najmniej nietykalności cielesnej.

Groźba – polega na tym, że jest to groźba popełnienia przestępstwa na rzecz innej osoby, która wzbudza uzasadnioną … jej spełnienia.

Popełnienie przestępstw art. 38 § 2 pkt 1 np. oszustwo skarbowe

Sposób zaostrzenia kary: charakter obligatoryjny, sposób zależy od tego jakie jest zagrożenie karne dla tego typu przestępstwa w warunkach nadzwyczajnego zaostrzenia kary:

1. Przestępstwo jest zagrożone tylko karą grzywny kiedy nie przekracza 360 stawek dziennych wówczas nadzwyczajne zaostrzenie kary polega na wymierzeniu kary pozbawienia wolności do 6 miesięcy albo kary ograniczenia wolności co nie wyłącza możliwości wyłączenia kary grzywny za to przestępstwo,

2. Przestępstwo wyłącznie grzywny przekraczającej 360 stawek – wówczas sąd wymierza karę do roku pozbawienia wolności albo karę ograniczenia wolności, co nie wyłącza grzywny za to przestępstwo

3. Kiedy przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności albo ograniczenia wolności a sankcja ma charakter alternatywno kumulatywny sąd wymierza karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 1 miesiąc w górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę co nie stanowi przeszkody do wymierzenia kary grzywny za to przestępstwo.

4. Dotyczy przestępstw zawartych w art. 38 § 2 pkt 1 – wówczas kara pozbawienia wolności ma być nie niższa niż 3 miesiące do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego dwukrotnie co nie wyłącza kary grzywny w wysokości zwiększonej o połowę.

Odpowiedzialność posiłkowa: art. 24.

Przestępstwo: art. 42

Ustanie karalności

WYKŁAD 7 07.12.2013

Organy postępowania przygotowawczego – podmioty które w imieniu państwa prowadzą postępowanie przygotowawcze w ramach pierwszego stadium (Finansowe/Niefinansowe organy postępowania przygotowawczego)

Finansowe organy postępowania przygotowawczego:

• Urząd Skarbowy

• Inspektor Kontroli Skarbowej

• Urząd Celny

Niefinansowe organy postępowania przygotowawczego:

• Straż Graniczna

• Policja

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

• Centralne Biuro

• Żandarmeria Wojskowa

Właściwość rzeczowa – finansowe organy postępowania mają uprawnienie a zarazem obowiązek prowadzenia spraw o określone czyny będące przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym:

1. Urząd Celny – prowadzi sprawy o przestępstwa i wykroczenia skarbowe określone w art. 63 – 75

2. Urząd Skarbowy – prowadzi wszystkie sprawy o przestępstwa i wykroczenia skarbowe nie należące do właściwości Urzędu Celnego

3. Inspektor prowadzi sprawy ujawnione w zakresie prowadzonej kontroli skarbowej

Prokurator jest właściwy do prowadzenia postępowania karno skarbowego.

Organy nadzorujące w Urzędzie Celnym – Izba Celna

Organy nadzorujące w Urzędzie Skarbowym – Izba Skarbowa

Organy nadzorujące w Żandarmerii Wojskowej – Prokurator Wojskowy

Strona – podmiot który w procesie działa we własnym imieniu, mając określony własny interes prawny w rozstrzyganiu o przedmiocie procesu czyli odpowiedzialności danej osoby za zarzucone jej przestępstwo lub wykroczenie.

Stronami postępowania przygotowawczego są:

W sprawach o przestępstwa

• Podejrzany

• Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności karnej

• Interwenient

W sprawach o wykroczenia

• Podejrzany

• Interwenient

Stronami postępowania sądowego są:

W sprawach o przestępstwa:

• Oskarżyciel

• Oskarżony

• Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej

• Interwenient

W sprawach o wykroczenia:

• Oskarżyciel publiczny

• Oskarżony

• Interwenient

Podejrzany – osoba fizyczna zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe, wymagany wiek 17 lat, muszą być spełnione wszystkie warunki aby można było mówić że dana osoba jest podejrzana (wiek, świadomość, popełnienie czynu; czyn karalny, karygodny, zawiniony; podejrzany - poczytalny i nie działał w błędzie. Postawienie zarzutów: wydanie decyzji, ogłoszenie postanowienia, przesłuchanie w sprawie okoliczności postawionego zarzutu.

Obowiązki podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym :

1. Obowiązek pozostania w dyspozycji organu

2. Obowiązek poddania się określonym czynnościom, które ze strony podejrzanego nie wymagają aktywności np. oględziny ciała.

Prawa podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym:

1. Prawo do odmowy złożenia zeznań bez podania przyczyny (prawo do milczenia)

2. Prawo korzystania z pomocy obrońcy

3. Prawo do składania wniosków

4. Prawo do składania zażaleń na decyzje organu jeżeli jest ona zaskarżona

5. Prawo do uczestniczenia w postępowaniu dowodowym jeżeli jest to na jego wniosek

6. Prawo do wglądu… sprawy za zgodą organu

Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej w sprawach o przestępstwa:

• Osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, której organ prowadzący postępowanie wezwał do udziału w tym charakterze

• Wezwanie następuje poprzez wydanie postanowienia o pociągnięcie do odpowiedzialności posiłkowej;

• Postanowienie to może wydać sąd w toku postępowania sądowego lub organ prowadzący postępowanie;

• Podmiot z chwila wydania postanowienia może być reprezentowany przez pełnomocnika, który jest strona więc ma uprawnienia jak strona.

Interwenient – podmiot który nie będąc podejrzanym lub oskarżonym zgłosił w postępowaniu o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe roszczenie w stosunku. Stroną staje się kiedy zgłosi się do procesu (podmiot zgłasza że sam chce działać w charakterze interwenienta). Oświadczenie to może być zgłoszone ustnie lub pisemnie – termin do otwarcia przewodu sądowego w I instancji. Może być przesłuchany w charakterze świadka. Może być reprezentowany przez pełnomocnika.

Oskarżony w postępowaniu sądowym – jest to osoba która w postępowaniu przygotowawczym była podejrzanym ( z chwilą wniesienia oskarżenia z podejrzanego staje się oskarżonym). Ma prawo zapoznać się z aktami sprawy z wyjątkiem tych które są tajne, ściśle tajne itp. Ma prawo do uczestniczenia we wszystkich czynnościach postępowania sądowego. ma prawo do składania odmowy wyjaśnień. Ciężar dowodów spoczywa na oskarżycielu. Może się bronić ale nie musi.

Oskarżyciel publiczny – organ który prowadzi postępowanie przygotowawcze (gospodarz). Wnosi oskarżenie nie na własną rzecz lecz na rzecz państwa. Oskarżycielem może być ten organ który jest uprawniony do wniesienia aktu oskarżenia, zależy natomiast czy sprawa dotyczy przestępstwa skarbowego czy wykroczenia. Jeżeli sprawa dotyczy przestępstwa skarbowego to policja nie może być oskarżycielem w tych sprawach. Może ona być oskarżycielem wyłącznie w sprawach o wykroczenia. Jeżeli postępowanie przygotowawcze prowadził Urząd Celny, Urząd Skarbowy lub Inspektor Kontroli Skarbowej to sporządza on akt oskarżenia.

Dochodzenie – postawienie zarzutu; może mieć uproszczoną fazę czyli taki zarzut wpisuje się do protokołu i przesłuchuje się podejrzanego

WYKŁAD 8 14.12.2013

Postępowanie karne – skarbowe

1. Postępowanie przygotowawcze – jest pierwszym stadium postępowania karnego skarbowego. Ma dwie formy:

• Wszczęcie postępowania – organ właściwy wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania, art. 303 KKS, musi istnieć uzasadnione potwierdzenie np. wyniki kontroli skarbowej, oraz musi istnieć wewnętrzne przekonanie. Jest prowadzone w celu ustalenia okoliczności czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, ustalenie sprawcy, ustalenie jego danych, wyjaśnienie okoliczności w jakich czyn został popełniony, zebranie i zabezpieczenie niezbędnych dowodów, doprowadzenie aby zostało wyrównane uszczuplenie Skarbu Państwa. Jest to pierwsza faza (in ren) czyli ustalenie okoliczności przestępstwa.

• Z momentem postawienia zarzutu osoba która była dotychczas podejrzewana popełnienia przestępstwa/wykroczenia skarbowego, staje się podejrzaną. Rozpoczyna się druga faza (in persona) – ustalenie osoby podejrzanej. Postawienie zarzutów składa się z 3 elementów:

• Wydanie postanowienia

• Ogłoszenie tego zarzutu osobie co do której wydano postanowienie

• Przesłuchanie tej osoby w charakterze podejrzanego

1. Wskazanie podejrzanego

2. Wskazanie kwalifikacji prawnej czynu, który się tej osobie zarzuca( jest to subsumcja tj. przypisanie określonych faktów pod określone znamiona czynu stanowiącego przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Opis czynu, który ma odpo….

Składa się z:

• Wskazania czasu popełnienia czynu

• Wskazania miejsca popełnienia czynu

• Wskazania sposobu i okoliczności jego popełnienia i wysokości należności publiczno prawnej jeśli czyn ją spowodował.

Te elementy musza odpowiadać kwalifikacji danego czynu.

Wyjątki od tych 3 elementów w/w:

• Sytuacja kiedy osoba podejrzewana ukrywa się

• Sytuacja kiedy postępowanie przygotowawcze prowadzone jest w formie postanowienia (wpisanie zarzutu do protokołu)

Po ustaleniu osoby sprawcy należy zgromadzić materiał dowodowy przeciwko tej osobie. Sposób ich zgromadzenia zależy od ich rodzaju.

1. Osobowe źródła dowodowe – sam oskarżony, dana osoba która dostarcza informacji poprzez przesłuchanie. Ustawodawca nazywa te informacje wyjaśnieniami; jeśli dostarcza je świadek to są to zeznania.

2. Dowody rzeczowe – każdy przedmiot mający znaczenie w sprawie i z którego płyną określone informacje.

3. Szczególne rodzaje dowodów – dowody z dokumentów zawierające określoną treść.

Zakończenie postępowania przygotowawczego zależy od jego wyników. Jeżeli potwierdziło ono zasadność postawienia danej osobie zarzutów i to osoba podejrzewana jest winna to kończy się wniesieniem do sądu aktu oskarżenia, Jeśli nie ma natomiast takich podstaw to organ umarza postępowanie. Przed wniesieniem akt do sądu, oskarżony może zaznajomić się z materiałami postępowania przygotowawczego. Następuje to na wniosek. Postępowanie przygotowawcze jest tajne tzn. nie jest dostępne dla osób trzecich.

2 formy postępowania przygotowawczego

1. Śledztwo – ustawa wskazuje kiedy jest śledztwo (w pozostałych przypadkach jest dochodzenie). Śledztwo prowadzi się tylko w sprawach przestępstw skarbowych (wykroczeń nie). Śledztwo zawsze prowadzi prokurator. Śledztwo musi doprowadzić do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i sporządzenia protokołu. Jeśli akt oskarżenia jest wniesiony do sądu postępowanie przygotowawcze musi zostać zamknięte. Śledztwo jest bardziej sformalizowane. Szybkość postępowanie do 3 miesięcy z możliwością przedłużenia, którego dokonuje organ naczelny.

2. Dochodzenie – uproszczone, szybsze od śledztwa. Szybkość postępowania ok. 2 miesiące z możliwością przedłużenia, którego dokonuje organ naczelny.

Jeśli postępowanie przygotowawcze było prowadzone w formie śledztwa to postępowanie sądowe będzie prowadzone w formie zwyczajnej, jeśli natomiast postępowanie przygotowawcze było prowadzone w formie dochodzenia to postępowanie sądowe będzie prowadzone w formie uproszczonej.

Akt oskarżenia

Przeniesienie sprawy z postępowania przygotowawczego na postępowanie przed sądem. Organ wnoszący akt oskarżenia jest stroną a gospodarzem jest sąd. Postępowanie sądowe nie może być wszczęte z urzędu. Sąd sam sobie nie może wnieść. Oprócz aktu oskarżenia jest wniosek o warunkowe umorzenie i on wszczyna postępowanie sądowe.

Budowa aktu oskarżenia (art. 332 – 333)

• Pismo procesowe, czyli forma pisemna

• 4 elementy:

• część wstępna – imię, nazwisko i inne dane osoby

• część merytoryczna – opisanie zarzutu o który się daną osobę oskarża i wskazać sąd właściwy do rozpoznania sprawy; podmiot wnoszący – prokurator – należy go wskazać.

• uzasadnienie – fakty i dowody stanowiące podstawę do wniesienia aktu oskarżenia

• wykaz dowodów

WYKŁAD 9 11.01.2014.

Przebieg postępowania sądowego: może być wszczęte na podstawie… oznacza to że prokurator… muszą wnieść sprawę do sądu. Skarga zasadnicza – wszczynająca postępowanie sądowe.

1. Akt oskarżenia – skarga zasadnicza

2. Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe.

Oskarżenie wnoszą oskarżyciele uprawnieni do wniesienia oskarżenia???, jeżeli postępowania toczy się w formie śledztwa i nie prowadzi go prokurator a finansowy organ.

Akt oskarżenia ma formę pisemną i składa się z 4 części:

1. Część wstępna oskarżenia

2. W części drugiej formułuje się zarzut (o co się oskarża), wskazuje się sąd właściwy do rozpatrzenia oraz tryb

3. Uzasadnienie aktu oskarżenia

4. Wykaz dowodów których przed sądem domaga się oskarżyciel

Formy rozpoznania aktu oskarżenia: (gdzie się rozpoznaje)

1. Na rozprawie – przy akcie zaskarżenia wniosek…

2. Na posiedzeniu – wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Przebieg rozprawy w sprawach o przestępstwa lub wykroczenia skarbowe. 4 fazy:

1. Przygotowanie do rozprawy (część wstępna rozprawy) – to ta część w której następuje rozpoczęcie rozprawy, a po jej rozpoczęciu ustalenie czy nie ma przeszkód do przeprowadzenia przewodu sadowego. Rozprawę rozpoczyna wywołanie sprawy – polega na tym że protokolant wychodzi i mówi że będzie rozpatrywana dana sprawa. Po wywołaniu sprawy wychodzi sąd, chyba że sąd jest już na Sali; dalej następuje sprawdzenie stawiennictwa. Oskarżony w sprawach o śledztwo gdzie prokurator występował – stawiennictwo oskarżyciela jest obowiązkowe. Natomiast w sprawach o wykroczenia udział oskarżonego nie jest obowiązkowy pod warunkiem, że został on o rozprawie prawidłowo zawiadomiony. Jeżeli brak jest należytego powiadomienia to jest to przyczyną do odroczenia rozprawy. Gdy oskarżony ma obrońcę to jego niestawiennictwo powoduje odroczenie rozprawy. Gdy oskarżony nie ma obrońcy to rozprawa nie jest odwołana chyba, że oskarżony wystąpi o przydział takiej osoby. Oskarżyciel publiczny – gdy akt oskarżenia wniósł finansowy organ postępowania przygotowawczego, jego udział w rozprawie jest obowiązkowe.

2. Przewód sądowy – istotą przewodu jest przeprowadzenie dowodów. Ten etap rozpoczyna się z chwilą odczytania aktu oskarżenia. Po odczytaniu przeprowadza się dowody. Jeżeli jest… a jeżeli g nie ma odczytuje się protokół. Pouczenie o odmowie składania wyjaśnień. Po przesłuchaniu sąd przystępuje do dalszego przeprowadzania dowodów co zależy od rodzaju dowodów. Przesłuchanie świadka – ustalenie danych personalnych, odebranie???, złożenie zeznań. Ostatni etap to oględziny dowodów rzeczowych.

3. Głosy stron – strony przedstawiają swoje stanowiska, swoja ocenę; jako pierwszy zabiera głos oskarżyciel publiczny, następnie interwenient, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności karnej oraz oskarżyciel.

4. Składa się z 2 podetapów

niejawny etap – sąd podejmuje decyzję co do rozstrzygnięcia, nie ma głosowania, podjęcie decyzji, sporządzenie wyroku na piśmie, musi być podpisany;

etap jawny – ogłoszenie wyroku (odczytanie), podanie ustnie dlaczego taki wyrok, pouczenie o prawie wniesienia środka odwoławczego od tego wyroku.

Rodzaje wyroków:

Skazany – oznacza ustalenia sprawstwa, wymierzenie kary

Uniewinnienie – oskarżony nie jest sprawcą

Wyrok umarzający w przestępstwach skarbowych

Zaskarżanie wyroków:

Apelacja – każdy może wnieść, złożenie wniosku na piśmie o sporządzenie wyroku, termin 7 dni od ogłoszenia wyroku na wniesienie wniosku (może ulec przedłużeniu jeżeli ostatnim dniem jest dzień wolny od pracy to do następnego dnia, wyrok w niedzielę – to wniosek można wnieść w poniedziałek. Otwarcie terminu do wniesienia apelacji – 14 dni od momentu złożenia wniosku, może być prokurator.

WYKŁAD 10 18.01.2014

Rozdział 15 KKS

1. Postępowanie o charakterze uproszczonym

2. Postępowanie mandatowe + dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

1. Postępowanie o charakterze uproszczonym rozstrzyga finansowy organ postępowania przygotowawczego lub upoważniony przez niego przedstawiciel.

Mandat wolno nałożyć gdy:

Warunki pozytywne

• Osoba sprawcy i okoliczności popełnienia przez niego czynu wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości

• Sam organ musi być przekonany co do wysokości tego mandatu (wysokość mandatu – grzywna nieprzekraczająca podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia)

• Warunkiem nałożenia kary grzywny jest zgoda sprawcy na przyjęcie mandatu (art. 137 § 3 KKS)

Nie stosuje się postępowania mandatowego jeżeli:

Warunki negatywne

• Nastąpiło uszczuplenie należności publiczno prawnej chyba, że w chwili przyjęcia mandatu cała należność została zwrócona

• Zachodzi zbieg czynów z art. 7 § 1 KKS z czymś co jest przestępstwem

• Za wykroczenie należałoby orzec przepadek przedmiotów (art. 138 – w jaki sposób nałożyć karę grzywny)

Prawomocność mandatu:

Mandat kredytowy – prawomocny z chwilą odbioru pokwitowania odbioru

Mandat karny – prawomocny z chwilą uiszczenia kary grzywny

Niezwłoczne uchylenie mandatu (art. 140) – jeżeli karę grzywny nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie skarbowe. Uchylenie mandatu może nastąpić na wniosek osoby ukaranej. Ma 7 dni od przyjęcia mandatu na złożenie wniosku (termin zawity). Właściwy w tej sprawie jest sąd właściwy miejscowo (ten sąd od nałożenia kary grzywny jest właściwy). Orzeka na posiedzeniu. Udział w posiedzeniu mają prawo wziąć ukarany oraz organ który nałożył mandat (art. 140 § 2).

2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (DPSO)

Inicjatywa należy do sprawcy. Składa wniosek o DPSO. Wniosek ten jest rozpatrywany przez finansowy organ ścigania. Organ przed pierwszym przesłuchaniem sprawcy ma obowiązek pouczyć o prawie złożenia wniosku o DPSO.

Warunki DPSO (art. 143)

• Składając wniosek sprawca ma uiścić należność publiczno – prawną jeśli została uszczuplona

• Sprawca może wyrazić zgodę na przepadek

• Usunięcie braków formalnych następuje w ciągu 7 dni

• Wniosek może być cofnięty po upływie miesiąca od jego złożenia, a także po złożeniu przez organ finansowy wniosku do sądu. Jeśli wniosek zostanie cofnięty to wszystkie wpłaty pozostają jako zabezpieczenie.

Co powinien zawierać wniosek ( art 145 § 2)

Od czego sąd uzależnia DPSO (art. 146)

Postanowienie odmawiające złożenie wniosku o DPSO. Przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania (art. 147)

Sąd orzeka na posiedzeniu jednoosobowo o zezwoleniu na DPSO (art. 148). W tym posiedzeniu ma prawo wziąć udział sprawa, obrońca i przedstawiciel ustawowy. Jest ono rozstrzygane wyrokiem, gdzie następuje skazanie za dany czyn. To postanowienie nie jest wpisywane do Krajowego Rejestru Karnego. Ten wyrok może być zaskarżony. Jest to ograniczone do 2 sytuacji:

• Ulega uchyleniu tylko wtedy gdy sąd orzekł tytułem grzywny kwotę inną niż uiszczona przez sprawcę

• Gdy sąd orzekł przepadek przedmiotów nieobjętych przepadkiem

Postępowanie w stosunku do nieobecnych:

Stosuje się to postępowanie gdy – przesłanki pozytywne:

• Przebywa stale za granicą

• Nie można ustalić miejsca zamieszkania za granicą

Nie stosuje się tego postępowania gdy – przesłani negatywne:

• Wina lub okoliczności budzą wątpliwości

• Kiedy ukrył się po wniesieniu aktu oskarżenia

Nie stosuje się tych przepisów, których stosowanie wymaga obecności. Postanowienie pozostaje w aktach sprawy. Nie ogłasza się go. Prezes sądu wyznacza osobie nieobecnej obrońcę z urzędu. Doręcza się mu odpis prawomocnego wyroku jeśli się pojawi. W ciągu 14 dni od pojawienia się i otrzymania wyroku może zażądać skierowania sprawy na rozprawę.