Redukcja Czasów Przezbrojeń SMED

1. Wybierz obszar do analizy SMED

Najlepszą metodą oceniającą w którym procesie lub dla której maszyny wykorzystać metodę SMED jest analiza współczynnika OEE, a w szczególności jego pierwszego elementu czyli wskaźnika dostępności. Jeżeli jest on niski, a głównym powodem są postoje maszyny przeznaczone na przezbrojenia jest to pierwszy sygnał, że przezbrojeniom na tej maszynie czy grupie maszyn w procesie należy się dokładniej przyjrzeć. Jeżeli w dodatku jeszcze ta maszyna czy urządzenie ma problemy z utrzymaniem odpowiednich parametrów jakościowych można być pewnym, że SMED jest tutaj nieodzowny. Inną, równie skuteczną metodą jest stworzenie mapy strumienia wartości i sprawdzenie która maszyna ma największy potencjał w poprawie satysfakcji klienta lub obniżki poziomu zapasów magazynowych. Dobrze jest też mieć na względzie, którzy operatorzy uzyskiwali  w przyszłości najlepsze rezultaty czasowe w procesie redukcji czasu przezbrojenia. Jeżeli już wiemy, która maszyna lub który proces został wybrany do projektu możemy przejść do kroku drugiego.

2. Rozpoczynamy działania ze SMED

Przed stworzeniem zespołu projektowego należy określić cel w redukcji czasu przezbrojenia do którego będzie on dążył. Chociaż nazwa projektu sugeruje, że skupiamy się na czasie poświęconym na przezbrojenie, to jednak właściwie rzeczywistym celem jest tak naprawdę zwiększenie ilości przezbrojeń przeprowadzanych dziennie. Prowadzi to do konkretnych korzyści takich jak spadek poziomu zapasów, skrócenie czasu dostawy, robienie tego co potrzeba, w wymaganej ilości, a więc to wszystko co jest istotą koncepcji Lean Manufacturing.

Bardzo ważne przy tworzeniu zespołu projektowego SMED jest zaangażować pracowników którzy, są ekspertami, a mianowicie: operatorów maszyn, ustawiaczy, technologów oraz mechaników. Z naszego doświadczenia wiemy, że bardzo celowym jest angażowanie do takiego zespołu ludzi, którzy na co dzień nie są zawodowo włączeni w dany proces ( np. pracowników marketingu, sprzedaży lub innych działów ). Celem takiego doboru jest zaangażowanie osób, które nie są „ skażone „ przyzwyczajeniami ani rutynowymi nawykami dnia codziennego. Ich obecność często wnosi „ świeże „ spojrzenie na proces oraz bardzo dobre propozycje usprawnień. Zespół zajmujący się redukcją czasu ustawienia przezbrajania powinien mieć w swoich szeregach dwóch lub trzech operatorów z dwoma lub trzema osobami ze wsparcia technologicznego.

Zespół powinien wyłonić lidera grupy czyli tzw. Sensei. Rolą lidera jest zwoływanie i prowadzenie ( bezstronnie czyli obiektywnie ) spotkań-warsztatów  zespołu projektowego. Rolą lidera jest również komunikacja z pracownikami spoza grupy projektowej. Mistrzowie czy kierownicy odpowiedzialni za operatorów nie muszą być w pełni zaangażowani w cały proces. Jeśli nie są częścią zespołu, lider zespołu musi ich na bieżąco informować o postępie projektu. Zespół powinien dysponować swoim własnym, budżetem aby w przypadku konieczności mógł dokonywać niewielkich zakupów.

Oczywiście zespół taki winien przejść szkolenie wprowadzające dotyczące redukcji czasu ustawiania / przezbrajania. Jeżeli mamy zespół oraz jego lidera możemy przejść do formalnej analizy procesu przezbrojenia czyli kroku trzeciego.

3. Nagraj proces na kamerę wideo

Najlepszą techniką zarejestrowania procesu przezbrojenia jest po prostu jego nagranie na kamerę wideo. Konkluzja wydaje się tutaj nader prosta, ale przed przystąpieniem do nagrywania należy zwrócić uwagę na kilka istotnych faktów, które w całości będą decydowały o sukcesie projektu. I tak przygotowując się do filmowania weź pod uwagę kilka poniższych wskazówek:

• Zastanów się gdzie zlokalizujesz kamerę wideo. Powinna ona być na tyle blisko całej maszyny aby wszystkie działania związane z przezbrojeniem były łatwe do nagrania. Jeżeli używasz kamerę ze statywu i czasami będziesz musiał filmować ręcznie upewnij się, że masz wystarczająco długi przewód z zasilaniem ( szczególnie jest to istotne w procesach trwających znacznie dłużej niż standardowe czasy użytkowania baterii do kamery ).  Sprawdź przed rozpoczęciem filmowania czy oświetlenie jest prawidłowe . Gdy rozpoczniesz nagrywanie włącz zegar na kamerze. Będzie on bardzo pomocny przy analizie i tworzeniu mapy procesu.

• Przed rozpoczęciem nagrywania procesu przygotuj na kartce papieru tzw. układ położenia maszyny oraz innych rzeczy ( z  ang. layout ), które będą brały udział w przezbrojeniu( np. magazyn, regał z narzędziami do przezbrojenia, regał z narzędziami do regulacji ). Dobrą praktyką jest dowiedzieć się przez rozpoczęciem nagrywania, gdzie mniej więcej udają się pracownicy podczas jego trwania. Dokument ten posłuży ci do stworzenia tzw. wykresu spaghetti. Technicznie wygląda to tak, że musisz mieć przygotowane tyle kolorów pisaków ile jest osób zaangażowanych w proces przezbrojenia. Każdy ruch danej osoby zapisujesz odpowiadającym mu pisakiem na kartce z układem położenia maszyny. Dobrze aby Ci ktoś pomagał, bo czasami jest za mało czasu na zanotowanie wszystkiego, szczególnie jak kilka osób przemieszcza się w kilka miejsc naraz.

• Powiadom wszystkich którzy będą filmowani. Wyjaśnij im powód, tłumacząc, że analizujesz proces a nie ich pracę. Unikniesz wtedy nagrywania fikcji, tzn. albo wykonywania przezbrojenia w anormalnie szybkim tempie, lub też wykonywania wielu„ dziwnych „ działań, które na co dzień nie mają tam miejsca. Powiadom też inne osoby jeżeli Twoje nagrywanie mogłoby mieć niekorzystny wpływ na pracę kogoś innego ( np. kamera będzie stała na drodze przejazdu wózków wożących detale ), aby uniknąć zakłóceń.

• Zarejestruj cały proces, począwszy od ostatniego dobrego produktu partii poprzedniej, aż do pierwszego dobrego po przezbrojeniu w partii następnej.. Nie przestawaj filmować nawet jeśli pojawią się niecodzienne problemy - umiejętność radzenia sobie z problemami jest częścią procesu. Bardzo często widać tutaj pewne schematy czy rutynowe działania, które należy wyeliminować, a które przez wykonywających przezbrojenie nie są w ogóle brane pod uwagę. Po prostu dla nich taka jest natura rzeczy i tak być musi.

4. Dokonaj z zespołem analizy nagranego materiału.

Masz już powołany zespół zadaniowy SMED. Nagrałeś też sam proces przezbrojenia, którego czas chcesz zredukować. Przyszła pora na jego analizę i wyciągnięcie wniosków oraz działania praktyczne. Na spotkaniu zespół powinien przeanalizować nagrany materiał oraz dokonać pomiaru czasu trwania poszczególnych operacji. Praktycznie zrób tabelkę, której przykład masz poniżej. Potem włączając i zatrzymując nagrany materiał wideo zapisuj po kolei co było wykonywane, przez kogo, ile zajęło czasu oraz czy dana czynność jest przezbrojeniem wewnętrznym czy zewnętrznym oraz czy dodaje wartość do procesu.

Lista działań w procesie przezbrajania – praktyczny przykład z projektu Kaizen Blitz SMED

Kroki procesu	Kto wykonuje	Czas trwaniaw minutach	Dodaje wartość?	Przezbrojenie  zewnętrzne czy wewnętrzne
Odłączenie rur grzejących i chłodzących	Ustawiacz	10	Tak	Wewnętrzne
Odkręcenie centralnego wypychacza	Ustawiacz	5	Tak	Wewnętrzne
Wyłącznie maszyny	Ustawiacz	1	Nie	Zewnętrzne
Oczekiwanie na suwnicę	Ustawiacz	3	Nie	Zewnętrzne
Usunięcie części czołowej	Ustawiacz	4	Tak	Wewnętrzne
Zabranie części czołowej do magazynu	Ustawiacz	3	Nie	Zewnętrzne
Założenie pręta blokującego tuleję	Ustawiacz	1	Nie	Zewnętrzne
Odłączenie rur chłodzących od części ruchomej	Ustawiacz	4	Tak	Wewnętrzne
Odłączenie rur hydrauliki	Ustawiacz	40	Tak	Zewnętrzne
Odłączenie wyłączników krańcowych	Elektryk	5	Tak	Zewnętrzne
Wymiana tłoka i tulei	Ustawiacz	10	Tak	Wewnętrzne
Usunięcie tulei	Ustawiacz	7	Tak	Wewnętrzne
Zabranie tulei suwnicą	Ustawiacz	5	Nie	Wewnętrzne
Odwiezienie i przywiezienie tulei	Ustawiacz	3	Nie	Zewnętrzne
Założenie nowej tulei	Ustawiacz	1	Tak	Wewnętrzne
Usunięcie rur chłodzących /grzejących	Ustawiacz	22	Tak	Wewnętrzne
Odłączenie cylindra hydraulicznego	Narzędziowiec	27	Tak	Zewnętrzne
Odniesienie rur na półkę	Ustawiacz	13	Nie	Zewnętrzne
Pójście po suwnicę	Narzędziowiec	1	Nie	Zewnętrzne
Wyjecie ruchomej części	Ustawiacz	2	Tak	Wewnętrzne
Usunięcie prętów wypychaczy	Ustawiacz	3	Tak	Wewnętrzne
Odniesienie wypychaczy i przyniesienie nowych	Ustawiacz	4	Nie	Zewnętrzne
Czyszczenie maszyny	Ustawiacz	3	Nie	Wewnętrzne
Przywiezienie nowej kokili, zamocowanie wypychaczy	Ustawiacz	3	Nie	Wewnętrzne
Zamocowanie hydraulicznych rur	Ustawiacz	14	Tak	Zewnętrzne
Zamocowanie cylindra hydraulicznego	Narzędziowiec	13	Tak	Zewnętrzne
Przyłączenie rur i włączenie maszyny	Ustawiacz	78	Tak	Zewnętrzne
Czyszczenie kołnierza tulei	Ustawiacz	1	Tak	Wewnętrzne
Czekanie na suwnicę	Ustawiacz	3	Nie	Zewnętrzne
Zamocowanie części czołowej	Ustawiacz	1	Tak	Wewnętrzne
Czekanie na elektryka	Ustawiacz	16	Nie	Zewnętrzne
Podłączenie wył. Krańcowych	Elektryk	11	Tak	Zewnętrzne
Sprawdzenie działania cylindrów	Ustawiacz	1	Nie	Zewnętrzne
Końcowe dociągnięcie nakrętek	Ustawiacz	4	Tak	Wewnętrzne
Zakręcenie nakrętek do wypychaczy	Ustawiacz	7	Tak	Wewnętrzne
Ustalanie skoku	Ustawiacz	1	Tak	Wewnętrzne
Wprowadzanie parametrów programu	Elektronik	16	Tak	Zewnętrzne
Sprawdzenie parametrów	Ustawiacz	1	Nie	Wewnętrzne
Grzanie kokili	Ustawiacz	40	Tak	Zewnętrzne
SUMA w minutach		407
SUMA w godzinach		6,78

 

Dąż aby dokładnie i precyzyjnie zarejestrować każdy krok procesu. Mając listę wszystkich aktywności, uszereguj je według czasu trwania, aby zaznaczyć te, które mogą przynieść największe oszczędności. Szukaj rozwiązań pozwalających na redukcję czasu przezbrajania mając na uwadze kilka praktycznych sugestii:

• Eliminuj wszystkie działania, które nie są konieczne w procesie przezbrojenia. Pierwszym pytaniem związanym z przezbrojeniem jest: dlaczego to jest wykonywane? Wykonując te czynności na pewno nie przyspieszamy zakończenia przezbrojenia i nie dodajemy wartości do produkowanych detali. Czasami operacje wykonywane są tylko i wyłącznie dlatego, że były wykonywane od dawna, a nikt nigdy nie zapytał dlaczego i po co?  Przykład z jednego z naszych projektów. Wykres spaghetti pokazał że jeden z ustawiaczy w procesie przezbrojenia trwającym 4 godziny był 13 razy przy tym samym regale z narzędziami. Na pytanie dlaczego tak robił, powiedział po krótkim namyśle: „ przecież zawsze tak robiłem i było dobrze”.  

• Zamień działania wewnętrzne na zewnętrzne. Wszystkie działania zewnętrzne  powinny być zakończone podczas przygotowania przed zatrzymaniem maszyny, lub po poprzednim przezbrojeniu podczas czyszczenia. Zastanów się nad każdą czynnością wewnętrzną, aby sprawdzić czy mogłaby być zamieniona na zewnętrzną, np. jak to zrobić podczas gdy maszyna pracuje. Uzgodnij prawdziwe funkcje oraz cele każdego kroku, aby zachęcić do generowania idei pomagających w eliminacji, uproszczeniu, lub zamiany ich na zadania zewnętrzne. 

• Uproszczaj lub wyeliminuj regulacje. Wszystkie regulacje muszą być robione wartościowo (tzn. ustawienie musi być dokonywane zgodnie co do danej wartości) w przeciwieństwie do regulacji jakościowej (tzn. robionej na podstawie przeczucia, intuicji lub doświadczenia typu „ Pan Kazio wie to, bo pracuje tu już 20 lat ) aby osiągnąć powtarzalność. Konsekwentne używanie takich samych ustawień pozwoli uniknąć dodatkowych regulacji po uruchomieniu linii oraz „ wymyślania różnych, czasami przedziwnych parametrów przez „ wszystkich „ pracujących tam dookoła.Eliminuj regulacje poprzez zmianę polegającą na tym, że narzędzia są montowane do odpowiednich wpustów, zapadek, zatrzasków. Wtedy przezbrojenie jest po prostu kwestią wyjęcia starej a zamontowania nowej części, bez dalszych regulacji. Poniższy przykład obrazuje ten sposób eliminacji ustawień: 

• Znajdź inne sposoby mocowania lub łączenia elementów. Pamiętaj, że każde połączenie gwintowe to wróg redukcji czasu przezbrojenia.  Śruba wymaga zakręcenia i odkręcenia oraz klucza aby to uczynić. Gdy dla danej maszyny lub przezbrojenia masz kilka różnych rodzajów śrub ( średnic otworów, rozmiarów metrycznych i calowych ) masz duży problem z czasem oraz wizualnym zarządzaniem, który klucz do której śruby pasuje. Unikaj używania nakrętek i śrub do łączenia razem obiektów. Z powodu długiego czasu dokręcania/rozkręcania powodują opóźnienia procesu oraz wymagają dodatkowych narzędzi. Może również dojść do zniszczenia gwintu. W zamian, przeanalizuj dostępne siły oraz znajdź alternatywę dla łączenia elementów, taką metodą, która nie wymaga narzędzi oraz daje się wykonać maksimum dwoma ruchami. Na przykład użyj dźwignie, zaciski mimośrodowe, prowadnice, podkładki w kształcie litery U.

Zdecydowanie za dużo różnego rodzaju mocowań                   

    

• Sprawdż czy niektóre z działań nie można przeprowadzić w sposób równoległy, poszukaj dróg przeprowadzenia dwóch lub kilku działań w tym samym czasie, np. uzywając dwóch osób do przeprowadzenia ustawienia/przezbrojenia w zamian za jedną.

5. Utwórz listę czynności przygotowawczych do przezbrojenia

Stworzyć listę kontroli wszystkich działań, które są niezbędne do przeprowadzenia przezbrojenia/ustawienia - łącznie z narzędziami, ludźmi, pomiarami oraz standardami. Należy również określić jakie procesy kontrolne muszą być dokonane. Takie sposób kreuje wizualne zarządzanie działaniami w procesie, oraz stawia pytania, które pozwalają upewnić się, czy cały proces jest w pełni zrozumiały przez wszystkich bioracych w nim udział.

6. Udokumentuj procedury po warsztatach SMED

Mając usprawniony system redukcji czasów ustawienia, udokumentuj to oraz przeprowadź szkolenie dla operatorów (szczególnie tych, którzy nie brali udziału w pracach zespołu projektowego). Umieść Standardowe Procedury Operacyjne (SOP) w widocznym miejscu przy maszynie. Procedury winny odnosić się do kroków wewnętrznych i zewnętrznych