UCZENIE SI
I PAMI
Ć
Uczenie się a pamięć

Jakie są zależności między uczeniem się a
pamięcią?

Jakie można wyróżnić etapy i rodzaje
pamięci?

Jakie części mózgu odpowiedzialne są za
pamięć określonego typu?

Pamięć jest zjawiskiem złożonym,
dynamicznym, odnosi się do osobowości
człowieka, do jego tożsamości, poczucia
ciągłości własnego Ja.

Ułóż we właściwej kolejności podane niżej
etapy zapamiętywania:
Kolejność Etap
1 Magazynowanie
2 Odtwarzanie
3 Zachowywanie
Główne etapy tworzenia i przywoływania pamięci,
z punktu widzenia przetwarzania informacji:

zapamiętywanie (zachowywanie)

przechowywanie informacji
(magazynowanie)

przypominanie (odtwarzanie)
Uczenie siÄ™ zawsze
nierozerwalnie zwiÄ…zane jest z
pamięcią, a jej elementy takie
jak nabywanie, gromadzenie
oraz odtwarzanie informacji
pozostają w ścisłym związku z
istnieniem układu nerwowego.
Typy pamięci

pamięć krótkoterminowa i
długoterminowa,

pamięć mimowolna i dowolna,

niewerbalna i werbalna,

semantyczna i epizodyczna,

deklaratywna (tzw.  wiedza że ) i
proceduralna (tzw.  wiedza jak ).
Można znacząco poprawić
skuteczność zapamiętywania
dzięki indywidualnemu podejściu
do procesu uczenia siÄ™,
pozytywnemu nastawieniu i
systematyczności (stosowaniu
powtórzeń).
Podstawowe cechy pamięci długoterminowej
o
Trwała
o
Informacje w niej zawarte mogą być odtworzone po
długim czasie.
o
Długoterminowej pamięci sprzyja odpowiednia
motywacja w trakcie procesu zapamiętywania,
ważność treści dla jednostki, koncentracja uwagi,
mnemotechniki.
Rodzaje pamięci a mózg
Powiązanie typów pamięci ze strukturą mózgu:
Pamięć długotrwała - kora mózgowa (zwłaszcza płaty czołowe i ciemieniowe);
Mapa przestrzenna, pamięć epizodyczna  hipokamp;
Pamięć emocjonalna (utajona) - ciało migdałowate;
Pamięć proceduralna  skorupa;
Pamięć genetyczna, instynktowne formy zachowania - jądro ogoniaste.
Czy tylko jeden?
Ile naprawdÄ™
mamy mózgów?
 Lewa półkula: Prawa półkula:
Logika Rytm
SÅ‚owa Wyobraz
nia
Zbiory Sen na jawie
Liczby Barwa
Kolejność Wymiary
Liniowość Relacje przestrzenne
Analiza Synteza
Mnemotechniki

Jakie czynniki mają wpływ na
skuteczność zapamiętywania i w
konsekwencji na proces uczenia
siÄ™?

Jakich sposobów można użyć, by
poprawić zapamiętywanie nowych
informacji i by ich wydobywanie z
pamięci było sprawniejsze?
Wydobywanie informacji z
pamięci, które następuje po
procesach nabywania i
przechowywania, jest
prawdopodobnie najbardziej
krytycznym procesem.
Czynniki wpływające na zapamiętywanie
i wydobywanie z pamięci materiału

1. Wiek. Po 20 r.ż. następuje zmniejszanie się masy szarych komórek,
ale jest ono istotnie mniejsze u osób intensywnie pracujących
umysłowo. Ostatnio pojawiają się dane z badań mówiące o różnego
rodzaju kompensacji w póz
nych latach życia.

2. Inteligencja. Osoby o wysokim ilorazie inteligencji lepiej przyswajajÄ…
skomplikowany materiał wymagający dobrego rozumienia (segregacja
semantyczna).

3. Motywacja i nastawienia osoby uczÄ…cej siÄ™. Czynniki motywacyjne sÄ…
powiązane z potrzebami człowieka. Pozytywne nastawienie do uczenia
się zwiększa jego efektywność przez pobudzenie aktywności własnej.

4. Poziom aspiracji. Najbardziej korzystny jest umiarkowany poziom
aspiracji w sytuacji uczenia siÄ™.

5. Zainteresowania . To co nas żywo obchodzi jest łatwo wyróżniane z
rzeczywistości (spostrzegane), jak również łatwo zapamiętywane.

6. Dotlenienie mózgu.

7. Koncentracja uwagi.

8. Aktywność własna osoby uczącej się. Skuteczniejsze w uczeniu się
jest samodzielne rozwiązywanie zadań, niż podawanie gotowych treści.
Akt uczenia się składa się z ośmiu zdarzeń
1 Motywacja lub oczekiwanie.
2 Zrozumienie  podmiot dostrzega materiał o odróżnia go od innych
bodz
ców zwracających jego uwagę.
3 Poznanie  podmiot koduje wiedzÄ™.
4 Przechowanie  podmiot przechowuje wiedzą w pamięci krótko i
długotrwałej.
5 Przypomnienie  podmiot odzyskuje materiał z pamięci.
6 Generalizacja  materiał jest przenoszony na nowe sytuacje, a więc
pozwala podmiotowi rozwinąć strategie postępowania z nimi
7 Działanie  te strategie są wykorzystane w praktyce.
8 Sprzężenie zwrotne  podmiot uzyskuje wiedzę na podstawie
rezultatów.
Lepiej zapamiętujemy, gdy ufamy własnym możliwościom
i wierzymy w to, że możemy zapamiętać.

MNEMOTECHNIKI

- zwane systemem umieszczania. SÄ…
to techniki usprawniajÄ…ce
zapamiętywanie i wydobywanie
informacji z pamięci, które opierają się
na wyobraz
ni i skojarzeniach. PolegajÄ…
na tworzeniu umysłowych obrazów
przedmiotów i idei, które są
zapamiętywane przez mało
wykorzystywaną na co dzień prawą
półkulę mózgu. Ich główna zaleta
polega na tym, że umożliwiają
skuteczne kodowanie informacji. SÄ…
także w miarę uniwersalne, znacząco
oszczędzają czas, zmniejszają lęk, są
dobrÄ… zabawÄ….
Czynniki wyobrażeniowo- skojarzeniowe sprzyjające
zapamiętywaniu:
ð Zaangażowanie zmysłów.
ð Ruch - wyobrażenie osób lub przedmiotów w ruchu
ð Kolor - do wyobrażeÅ„ stosuj kombinacje, wzory, jaskrawe kolory.
ð Wyobrażenie wielkoÅ›ci - zwiÄ™kszanie lub zmniejszanie rzeczywistych
rozmiarów w wyobraz
ni.
ð Atmosfera zabawy- Å›mieszne, karykaturalne wyobrażenia.
ð Stosowanie symboli.
ð PorzÄ…dkowanie - grupowanie, numerowanie i ustalanie kolejnoÅ›ci.
ð Pozytywne wyobrażenia - mózg chÄ™tniej je przywoÅ‚uje.
ð Przesada - kolorów, iloÅ›ci, ksztaÅ‚tów, dz
więków.
Rodzaje mnemotechnik:

AKRONIMY- słowa utworzone z pierwszych liter wyrazów wchodzących w skład
całej grupy np. MPO, NIK, PWN. Są najbardziej wskazane do zapamiętywania
obiektów konkretnych i zbliżonych do siebie. Ich odmianą są zdania twórcze,
których kolejne wyrazy zaczynają się od ważnych dla nas liter np. Moja
wiecznie zapracowana mama jutro sama usmaży nam placki  to kolejność
planet Układu Słonecznego: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn,
Uran, Neptun, Pluton.

AKROSTYCHY to przeciwieństwo akronimów, np. Sam teraz rozluz
niam
ekstremalne spięcie = STRES.

RYMONIMY - np.  uje siÄ™ nie kreskuje .

SYSTEM A

CZENIA PARAMI - łączenie przedmiotów z listy pierwszego z
drugim, drugiego z trzecim, trzeciego z czwartym itd. W wyobraz
ni Å‚Ä…czymy je
stosując podane wcześniej techniki wyobrażeniowe. Najlepiej by wyobrażenia
były niezwykłe, śmieszne, karykaturalne i rozbudzały zmysły.

MNEMONICZNE HISTORYJKI - w wyobraz
ni tworzy się śmieszne i
przerysowane sceny.
System zaczepiania
Obrazkowy system cyfr
1 świeczka
2 łabędz

3 piersi
4 krzesło
5 haczyk
6 ślimak
7 kosa
8 bałwan
9 telefon (słuchawka)
10 plecak
Rymowany system cyfr to kolejny wariant
systemu zaczepiania.
Do cyfr przyporządkowane są rymowane słowa, np:

jeden eden

dwa drwa

trzy mży

cztery siekiery

pięć rtęć

sześć jeść

siedem tandem

osiem prosiÄ™

dziewięć pieczęć

dziesięć jesień
System alfabetyczny

Składa się z 27 słów
odpowiadajÄ…cych kolejnym
literom alfabetu, np. a-
agrafka, b- bez, c- cel.
Połączenia litera alfabetu z
konkretnymi wyrazami mogÄ…
być stworzone
indywidualnie.
Spółgłoskowy system cyfr oraz system główny
- służą zapamiętywaniu długich ciągów cyfr. U podstaw tego systemu leży
przyporządkowanie cyfrom od 0 do 9 wybranych spółgłosek
0. "z" to pierwsza głoska w słowie "zero", a "o" to ostatnia
1.litery "t" lub "d" majÄ… jednÄ… pionowÄ… kreskÄ™
2. pisane "n" ma dwie pionowe kreski
3. pisane "m" ma trzy pionowe kreski
4. dominującą głoską w słowie "cztery" jest "r
5. litera  L , bo tak wygląda otwarta dłoń wzniesiona ku górze, z
kciukiem wyciągniętym w bok
6. litera "j" to lustrzane odbicie 6
7. z dwóch siódemek można ułożyć duże K
8. pisana  f ma dwie pętelki jedna nad drugą, jak cyfra 8
9. litery  p i  b to lustrzane odbicia cyfry 9.

Na przykład numer
telefonu: 7451485 to
inaczej: ???

Na przykład numer
telefonu: 7451485 to
inaczej:

Król Trefl