Postępowanie administracyjne
dr Joanna A
ukaszyk
Materiały dydaktyczne
Literatura:
" Ustawa kodeks postępowania administracyjnego,
" Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi,
" B. Adamiak. J. Borkowski. Postępowanie administracyjne i
sądowoadministracyjne. Warszawa 2012
" W. Chróścielewski. J. P. Tarno. Postępowanie administracyjne i
postępowanie przed sądami administracyjnymi. Warszawa 2011.
" I. Gruszka. M. Stożek. Postępowania administracyjne i
sądowoadministracyjne. Warszawa 2007.
2
Decyzja i postanowienie w postępowaniu administracyjnym
}� Decyzja administracyjna
}� Budowa decyzji administracyjnej
3
Decyzja administracyjna to podstawowa forma działania administracji publicznej. Decyzja należy do
kategorii aktów administracyjnych - rozstrzygnięć merytorycznych.
Można wśród nich wyróżnić rozstrzygnięcia:
}� konstytutywne
}� deklaratoryjne.
Rozstrzygnięcia konstytutywne kształtują sytuację prawną adresata. Takim rozstrzygnięciem jest np.
decyzja w sprawie przyjęcia na studia (każde przyznanie uprawnienia/nałożenie obowiązku).
Rozstrzygnięcia deklaratoryjne wiążąco ustalają sytuację prawną adresata.
Takie rozstrzygnięcia to np.: stwierdzenie powstania albo wygaśnięcia z mocy prawa danego
uprawnienia lub obowiązku.
y
ródło: Kmiecik Z.R., Postępowanie administracyjne, postępowanie egzekucyjne w administracji i
postępowanie sądowo administracyjne wydanie 2., Warszawa 2011.
4
Decyzja administracyjna (znaczenie materialne) to jednostronne, władcze oświadczenie woli
organu administracji publicznej, oparte na powszechnie obowiązujących przepisach prawa,
skierowane do konkretnego zewnętrznego adresata, rozstrzygające sprawę indywidualną tegoż
adresata, podjęte w trybie przewidzianym przez k.p.a.
Decyzja administracyjna określa wiążące konsekwencje normy prawnej dla konkretnej sprawy oraz
konkretnego, indywidualnego adresata.
Art.104 ż2 k.p.a. - decyzje administracyjne rozstrzygają sprawę merytorycznie w całości bądz

częściowo albo też w inny sposób kończą sprawę.
y
ródło: Kędziora R.,., Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2012.
5
Decyzja administracyjna jest obecna w przepisach prawa materialnego pod różnorodnymi
nazwami, jak np. zezwolenie, pozwolenie, zgoda czy koncesja.
Decyzja administracyjna z punktu widzenia prawa materialnego jest aktem prawnym
zewnętrznym i indywidualnym, prowadzącym do stosowania przepisów prawa
administracyjnego i konkretyzacji stosunku materialnoprawnego.
Decyzja administracyjna jest takim aktem administracyjnym, który kończy
postępowanie w danej instancji.
Naczelny Sąd Administracyjny formułuje pogląd o tzw. pojęciu doktrynalnym aktu
administracyjnego, w ramach którego określono decyzję administracyjną jako
 jednostronne rozstrzygnięcie organu administracji państwowej o wiążących konsekwencjach normy
prawnej dla indywidualnie określonego podmiotu i konkretnej sprawy, podjęte przez ten organ w sferze
stosunków zewnętrznych .
NSA zwróciło także uwagę, co podkreśla się także w literaturze, że przepisy k.p.a.
(art.104) wyczerpują określenie decyzji administracyjnej w znaczeniu procesowym,
natomiast dopiero doktryna precyzuje określenie decyzji administracyjnej w znaczeniu
materialnym.
6
Cel wydawania decyzji administracyjnych - ukształtowanie w sposób jednostronny oraz
władczy przez organ administracji publicznej sytuacji prawnej podmiotu przez organ
administracji publicznej  organ w znaczeniu funkcjonalnym.
Podmiot, którego sytuacja prawna podlega ustaleniu przez organ administracyjny jest
podmiotem zewnętrznym w stosunku do organu administracyjnego, czyli jest usytuowany
na zewnątrz w odniesieniu do struktur administracyjnych oraz nie jest podporządkowany
w sposób służbowy lub organizacyjnymi organowi wydającemu decyzję administracyjną.
7
Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, decyzją administracyjną jest każdy akt
wydany na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego; jest to akt władczy i jednostronny wydawany
przez organ administracyjny, a rolę tego aktu jest rozstrzygnięcie konkretnej sprawy z zakresu prawa
administracyjnego, której adresatem jest indywidualnie określony podmiot.
W orzecznictwie NSA podkreśla się, że podmiot-adresat decyzji administracyjnej nie może być
związany z organem ani stosunkiem podległości służbowej ani też zależności
organizacyjnej.
Minimalna zawartość decyzji administracyjnej
Niezachowanie wymogów formalnych określonych w ustawie nie oznacza, że rozstrzygnięcie sprawy
nie ma charakteru decyzji. Wystarczające będzie, jeśli w akcie administracyjnym zostanie określony
adresat decyzji, organ wydający decyzję, rozstrzygnięcie oraz złożony zostanie podpis pracownika
organu wydającego decyzję.
8
Decyzja administracyjna jest aktem, który
oddziałuje na tok sprawy administracyjnej.
Oznacza to, że  zgodnie z art. 104 ż 2 k.p.a.
 w wyniku wydania decyzji administracyjnej
może dojść do takich zdarzeń, jak:
" rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty w całości,
" rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty w części,
" zakończenie postępowania w danej instancji w inny
sposób.
9
" decyzje konstytutywne i deklaratoryjne,
" decyzje uznaniowe i związane,
" decyzje wydawane z urzędu i na wniosek,
" decyzje uprawniające i zobowiązujące,
Rodzaje
decyzji
" decyzje pozytywne i negatywne,
administracy
" decyzje wywołujące skutki w ramach prawa
jnych:
administracyjnego lub w ramach prawa
cywilnego,
" decyzje ostateczne i nieostateczne.
10
Cechy decyzji administracyjnej:
decyzji wydanej na podstawie przepisów ustawy i w trybie w ustawie przewidzianym
przysługuje domniemanie prawidłowości. Oczywiście nie oznacza to, że wszystkie
decyzje są prawidłowe.
decyzja administracyjna może podlegać tzw. rektyfikacji, czyli uzupełnieniu,
sprostowaniu lub wykładni. Uprawnienie do uzupełnienia, sprostowania lub wykładni
decyzji administracyjnej przysługuje stronie w terminie 14 dni od wydania decyzji.
Uzupełnienie decyzji dotyczyć może rozstrzygnięcia lub klauzuli odwołalności,
natomiast sprostowanie dotyczy pouczenia co do przysługujących środków prawnych
zawartego w decyzji.
Sprostowanie - oczywiste omyłki w treści decyzji administracyjnej mogą zostać
sprostowane przez organ administracyjny z urzędu albo na wniosek strony.
11
Oczywiste omyłki interpretowane są jako błędy, które wyraz
nie i jednoznacznie wynikają z
zestawienia materiału sprawy z treścią decyzji. Nie ma jednakże możliwości ponownego
rozstrzygnięcia sprawy w ramach dokonywania sprostowania omyłek.
Wykładnia decyzji dokonywana przez organ administracyjny ma natomiast na celu wyjaśnienie
treści decyzji, np. w przypadku wyjaśnienia daty wydania decyzji, bez możliwości ingerencji w treść
wydanej już decyzji.
Sprostowanie, jak i wykładnia decyzji mają formą postanowienia (z możliwością złożenia zażalenia
przez stronę).
Wykonaniu podlegają tylko decyzje ostateczne. Oczywiście wykonalność decyzji zależy od
różnych czynników, takich jak np. charakter decyzji czy treść rozstrzygnięcia.
Decyzja ostateczna nie podlega wykonaniu, chyba że zajdzie jedna z przesłanek przewidzianych
w art. 130 k. p. a.. Oznacza to zatem, że decyzja nieostateczna będzie podlegała wykonaniu, jeżeli
będzie zgodna z żądaniem wszystkich jej stron albo jeśli został jej nadany rygor natychmiastowej
wykonalności lub też jeśli natychmiastowa wykonalność decyzji będzie wynikać z przepisów
szczególnych.
12
BUDOWA DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ
Zgodnie z art. 107 ż1 k.p.a. decyzja powinna zawierać:
" oznaczenie organu administracji publicznej, który wydał decyzję
" datę wydania
" oznaczenie strony lub stron
" powołanie podstawy prawnej
" rozstrzygnięcie
" uzasadnienie faktyczne i prawne
" pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie
" podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego
osoby upoważnionej do wydania decyzji
13
data wydania decyzji
- podanie na decyzji daty jej wydania jest niezbędne dla ustalenia, jaki stan faktyczny oraz jaki stan prawny był
podstawą wydania danej decyzji administracyjnej),
oznaczenie organu wydającego decyzję administracyjną
należy wskazać nazwę i siedzibę organu administracyjnego, który wydał decyzję, jest to ważny element oznaczenia
właściwości miejscowej organu),
oznaczenie adresata decyzji administracyjnej
prawidłowe oznaczenie adresata decyzji polega na precyzyjnym wskazaniu strony lub stron postępowania
administracyjnego, a zatem na wskazaniu przynajmniej następujących elementów:

� imię i nazwisko lub nazwa strony,

� adres strony.
podanie podstawy prawnej decyzji administracyjnej
podanie podstawy prawnej decyzji administracyjnej polega na wskazaniu przepisów prawa materialnego
stanowiących podstawę wydania decyzji w indywidualnej sprawie z zakresu prawa administracyjnego, ponadto w
ramach tego elementu decyzji administracyjnej należy wskazać miejsce publikacji aktu prawnego lub aktów
prawnych będących podstawą wydania decyzji; brak tego elementu decyzji administracyjnej skutkuje jej
wadliwością; ten element decyzji administracyjnej umożliwia ocenę, czy akt prawny będący podstawą wydania
decyzji jest faktycznie obowiązujący),
14
uzasadnienie faktyczne i prawne
ten element decyzji administracyjnej ma prowadzić do pełnego poinformowania adresata decyzji,
jakimi motywami kierował się organ administracyjny przy wydawaniu decyzji, podkreśla się przy tym,
że adresat powinien poznać dzięki temu uzasadnieniu tok rozumowania organu administracyjnego, w
tym ocenę zebranego w toku postępowania materiału dowodowego),
klauzula wykonalności
ten element decyzji administracyjnej jest pouczeniem o przysługujących stronie środkach zaskarżenia
decyzji administracyjnej, organ powinien zatem wskazać stronie, jaki środek odwoławczy jej
przysługuje, w jakim terminie oraz w jakim trybie środek może być wnoszony),
podpis pracownika pełniącego funkcję organu
w tym podpis pracownika upoważnionego przez organ, podpis powinien być własnoręczny, a w
przypadku organów kolegialnych decyzję podpisują wszystkie osoby, które orzekały.
15
Oznaczenie organu
Oznaczenie organu wydającego decyzję to obligatoryjny element decyzji administracyjnej.
To organ określa treść decyzji administracyjnej.
Prawidłowa decyzja administracyjna powinna zawierać dokładne oznaczenie organu wydającego decyzję, w tym:
}� wymienienie nazwy organu administracyjnego wydającego decyzję administracyjną,
}� oznaczenie siedziby organu administracyjnego wydającego tę decyzję administracyjną.
W treści decyzji w takim wypadku powinna znalez
ć się informacja o istnieniu porozumienia o przekazaniu
kompetencji do wydania decyzji. Podstawą zawarcia takiego porozumienia, którego stronami są organy
administracji publicznej, może być tylko upoważnienie ustawowe.
Prawidłowe oznaczenie strony ma takie znaczenie, iż pozwala na określenie, jaki organ jest właściwy w danym
postępowaniu, a zatem pozwala na określenie właściwości miejscowej i rzeczowej organu.
Organ administracji publicznej jest uprawniony do upoważnienia pracowników zatrudnionych w kierowanej (przez
organ) jednostce administracyjnej do wydawania aktów administracyjnych - decyzji, postanowień i zaświadczeń (w
imieniu tego organu).
16
Oznaczenie organu  kto upoważnia
Możliwość upoważnienia pracowników
przysługuje następującym organom:
" wójtowi,
" burmistrzowi,
" prezydentowi miasta,
" staroście,
" marszałkowi.
" organom stanowiącym j. s. t. np. radom gmin
17
Klasyfikacje organów wydających decyzję administracyjną:
" minister, w tym: Prezes i wiceprezes Rady Ministrów (pełniący funkcje ministra kierującego działem
administracji rządowej), minister kierujący działem administracji rządowej,
" przewodniczący komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów,
" kierownicy centralnych urzędów administracji rządowej, podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych
przez Prezesa Rady Ministrów albo właściwego ministra,
" kierowników innych (równorzędnych) urzędów państwowych, jeśli załatwiają sprawy indywidualne w drodze
decyzji administracyjnych lub jeśli np. wydają zaświadczenia,
" centralne organy administracji publicznej,
" wojewodowie,
" inne terenowe organy administracji rządowej,
" organy jednostek samorządu terytorialnego, np. wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta,
" inne organy państwowe,
" inne podmioty powołane do załatwiania indywidualnych spraw w drodze decyzji administracyjnych, w tym np.:
" okręgowa rada adwokacka (która m.in. podejmuje uchwałę w sprawie wpisu na listę adwokatów),
" okręgowa izba radców prawnych (podejmująca uchwałę w sprawie wpisu na listę radców prawnych),
" samorząd lekarzy (podejmujący uchwałę w sprawie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu albo w sprawie
pozbawienia prawa wykonywania zawodu),
" samorząd lekarzy weterynarii,
" samorząd pielęgniarek i położnych,
" samorząd aptekarzy,
" samorząd biegłych rewidentów,
" samorząd doradców podatkowych,
" Krajowa Rada Rzeczników Patentowych (podejmująca uchwałę w sprawie zwolnienia określonych osób z
obowiązku odbycia aplikacji rzecznikowskiej).
18
Oznaczenie adresata
Oznaczenie adresata decyzji administracyjnej jest obligatoryjnym elementem decyzji. Pozwala na ustalenie, do kogo
adresowana jest decyzja administracyjna, a zatem, jaki podmiot jest związany określonymi w niej obowiązkami lub
jaki podmiot może skorzystać z określonych w niej uprawnień.
Adresatem decyzji musi być zawsze strona postępowania (każdy, czyjego interesu prawnego albo czyjego
obowiązku dotyczy postępowanie administracyjne lub też każdy, kto żąda czynności organu właśnie ze względu na
swój interes prawny lub obowiązek).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13 kwietnia 2011r. rozpatrywał skargę na decyzję
Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w przedmiocie odmowy wprowadzenia
zmiany w operacie gruntów i budynków.
Sąd odniósł się do określenia adresata decyzji administracyjnej w kontekście zasad doręczania aktów
administracyjnych, podkreślając, że zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, w
przypadku nieobecności adresata pismo powinno być doręczone za pokwitowaniem dorosłemu
domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, o ile osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. W
przypadku doręczenia pisma w taki sposób, adresat powinien być o tym zawiadomiony (poprzez wskazanie, że
pismo zostało doręczone sąsiadowi lub dozorcy) w szczególności w formie umieszczenia zawiadomienia w
pierwszej kolejności w oddawczej skrzynce pocztowej, albo jeśli to będzie to niemożliwe, poprzez zostawienie
informacji w drzwiach mieszkania.
19
Oznaczenie adresata
Sąd podkreślił również, że prawidłowe doręczenie wymaga spełnienia  w omawianym przypadku  przesłanek
doręczenia pisma zastępczego, zgodnie z art. 43 k. p. a. Należy przez to rozumieć, że osoba, do rąk której nastąpi
doręczenie przesyłki, musi być  dorosłym domownikiem adresata oraz powinna podjąć się oddania mu pisma .
W analizowanej sprawie decyzja została wysłana na adres wskazany przez skarżącego (jako adres do
korespondencji) i w sytuacji jego nieobecności doręczona osobom wyżej wskazanym (zgodnie z przepisami k. p.
a.). Sąd stwierdził również, że w opisanym stanie faktycznym zostały także spełnione przesłanki pozwalające na
uznanie prawidłowości doręczenia zastępczego.
Sąd uznał, że osoba, która odebrała pismo, podjęła się oddania go skarżącemu, o czym świadczy fakt
pokwitowania odbioru pisma, co zdaniem sądu pozwala na przyjęcie domniemania istnienia po stronie osoby
odbierającej i kwitującej woli oddania pisma adresatowi; to domniemanie podkreślane jest w linii orzecznictwa
sądów administracyjnych.
Oznaczenie adresata decyzji administracyjnej ma na celu dokładne zindywidualizowanie tej strony
postępowania.
Dokładne oznaczenie adresata decyzji administracyjnej polega na wskazaniu w treści decyzji następujących
elementów:
}� wskazanie imienia i nazwiska albo nazwy strony lub stron postępowania administracyjnego,
}� wskazanie dokładnego adresu strony lub stron postępowania administracyjnego.
20
Oznaczenie adresata
Wskazanie adresata  strony lub stron postępowania administracyjnego musi uwzględniać stan
aktualny w momencie sporządzania decyzji administracyjnej.
Zgodnie z orzeczeniem NSA, w przypadku przekształcenia spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w spółkę akcyjną, widoczne jest oddziaływanie tej zmiany na oznaczenie
adresata  sąd stwierdził, że taka zmiana oznacza tylko zmianę formy ustrojowej przy zachowaniu
jednak bytu prawnego.
W opinii sądu nie wpływa to na byt prawny spółki i oznacza zachowanie ciągłości osoby prawnej, nie
wpływa to także na stosunki spółki z osobami trzecimi. Mimo to sąd wyraz
nie podkreślił, że zmiana
tylko formy ustrojowej wcale nie oznacza, że m.in. decyzje administracyjne kierowane do spółki jako
adresata decyzji można kierować do spółki bez uwzględnienia jej obowiązującej formy
organizacyjno-prawnej oraz firmy (czyli nazwy).
21
Data wydania decyzji administracyjnej
Data wydania decyzji administracyjnej to obligatoryjny składnik decyzji.
Celem ujęcia tego elementu w niezbędnych elementach decyzji jest usunięcie ewentualnych
wątpliwości co do daty wydania aktu, czyli w zasadzie co do daty obowiązywania określonych w tej
decyzji konsekwencji prawnych.
Data wydania pozwala także bezsprzecznie ustalić, jaki stan prawny i faktyczny istniał w
chwili wydania decyzji administracyjnej.
Brak daty - Jeżeli decyzja administracyjna nie zawiera daty podjęcia rozstrzygnięcia, należy uznać, że
jest obarczona wadą kwalifikowaną, co wynika z faktu, że brak daty uniemożliwia ocenę stanu
faktycznego i prawnego istniejącego w chwili podjęcia rozstrzygnięcia i wydania decyzji.
Inaczej sprawa wygląda natomiast w przypadku błędnego (błąd pisarski) przedstawienia daty w treści
decyzji administracyjnej. W takiej sytuacji data podlega sprostowaniu.
22
Podstawa prawna decyzji administracyjnej
Podstawa prawna decyzji do kolejny element obligatoryjny. Jego celem jest ustalenie, czy decyzja została wydana:
- w oparciu o obowiązujące przepisy prawa polskiego,
- w oparciu o przepisy powszechnie obowiązujące,
- w oparciu o przepisy obowiązujące w chwili wydania decyzji administracyjnej.
W jednym z wyroków sąd administracyjny orzekł, że stosowanie formy decyzji administracyjnej musi
wynikać z obowiązujących przepisów prawa materialnego, nie ma natomiast prawnej możliwości
domniemywania możliwości stosowania formy decyzji administracyjnej tylko z okoliczności sprawy .
Ponadto, ten sam sąd podkreślił, że kluczowe dla uznania danego aktu administracyjnego za decyzję
administracyjną jest ustalenie, czy w akcie wskazano materialnoprawne podstawy wydania decyzji.
Dokładne oznaczenie podstawy prawnej polega na wskazaniu w treści decyzji administracyjnej:
-przepisu prawa materialnego stanowiącego podstawę wydania decyzji administracyjnej,
-miejsca publikacji tekstu pierwotnego lub aktu prawnego,
-informacji o ewentualnych zmianach aktu prawnego stanowiącego podstawę wydania decyzji administracyjnej np.
danych dotyczącej ostatniej nowelizacji aktu prawnego,
-podstawę prawną przeniesienia kompetencji między organami, w przypadku decyzji organu jednostki samorządu
terytorialnego w sprawie należącej do kompetencji terenowych organów administracji rządowej.
Obowiązek podania w decyzji administracyjnej podstawy prawnej jej podjęcia istnieje także w przypadku, gdy
zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji (np.
w przypadku, gdy decyzja w całości uwzględnia żądanie strony).
23
Rozstrzygnięcie  osnowa decyzji administracyjnej
Rozstrzygnięcie jest obligatoryjnym składnikiem decyzji administracyjnej.
Osnowa to najistotniejsza część decyzji administracyjnej.
Organ podejmujący rozstrzygnięcie ma obowiązek takiego sformułowania rozstrzygnięcia decyzji
administracyjnej, aby było ono po pierwsze, zrozumiałe dla strony, oraz po drugie, możliwe do
wykonania.
Rolą rozstrzygnięcia decyzji administracyjnej jest przekazanie adresatowi decyzji
administracyjnej informacji o nakładanych na niego obowiązkach lub przyznawanych mu
uprawnieniach.
Rozstrzygnięcie powinno określać logiczną konsekwencję ustalonego w postępowaniu stanu faktycznego i jego
oceny w świetle obowiązujących przepisów prawa.
y
ródło: I. Gruszka, M. Stożek (red.), Postępowanie administracyjne, Warszawa 2007, s. 95. W. Chróścielewski, J.P. Tarno, Postępowanie administracyjne i
postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2006, s. 165.
24
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji to kolejne obligatoryjne składniki decyzji
administracyjnej.
Uzasadnienie musi znalez
ć się w każdej decyzji administracyjnej.
Uzasadnienie faktyczne decyzji musi określać następujące elementy:
-fakty uznane przez organ administracyjny za udowodnione,
-dowody na których organ administracyjny się oparł,
-przyczyny, z powodu których organ odmówił innym dowodom wiarygodności i mocy
dowodowej.
Uzasadnienie prawne polega na określeniu w tej części decyzji administracyjnej
podstawy prawnej i powinno polegać na przytoczeniu przepisów prawa wraz z wywodem
wskazującym motywy zastosowania takich przepisów w konkretnej sprawie.
Brak obowiązku uzasadniania (wyjątek): decyzja administracyjna w całości
uwzględnia żądanie strony, gdy z obowiązujących dotychczas przepisów wynikała
możliwość albo zaniechania albo ograniczenia uzasadnienia z uwagi na interes
bezpieczeństwa państwa lub interes publiczny.
25
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
W wyroku z dnia 20 kwietnia 2011r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie odniósł się m.in.
do kwestii charakteru uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji administracyjnej. W
powołanym wyroku sąd rozpoznający skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium
Odwoławczego z 2010r. w sprawie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie wskazania
lokalu socjalnego.
Rozpoznając skargę sąd dokonał analizy warunków określających dopuszczalność uznania danego
aktu prawnego  aktu administracyjnego za decyzję administracyjną. W toku postępowania sąd
stwierdził, że kluczowe w tym kontekście są uregulowania wynikające z art. 107 k.p.a. (ż 1- 3 ).
Sąd stwierdził, że na podstawie. 107 ż 1 k.p.a., elementami pozwalającymi na uznanie danego aktu za
decyzję administracyjną są:
- oznaczenie organu administracji publicznej,
- data wydania,
- oznaczenie strony lub stron,
- powołanie podstawy prawnej,
- określenie rozstrzygnięcia,
- uzasadnienie faktyczne i prawne,
- pouczenie co do odwołania,
- podpis (z podaniem nazwiska i imienia oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej
do wydania decyzji).
26
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
Sąd, analizując niezbędne elementy uzasadnienia faktycznego i prawnego (w pierwszym przypadku -
faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł a także przyczyn, z uwagi
na które odmówił innym dowodom wiarygodności i mocy dowodowej, w drugim przypadku 
określenie szczegółowe podstawy prawnej decyzji administracyjnej z przytoczeniem przepisów
prawa), orzekł, że treść zaskarżonego pisma nie odpowiada określonym przez ustawę (k. p.
a.) obligatoryjnym elementom decyzji administracyjnym.
Pismo nie zawierało w szczególności podstawy prawnej, rozstrzygnięcia, uzasadnienia
faktycznego i prawnego ani też pouczenia o przysługującym środku zaskarżenia. Dlatego
też sąd stwierdził, że w omawianej sprawie nie miał do czynienia z decyzją administracyjną.
Pismo nie zawierające składników wymaganych dla decyzji administracyjnej, a określonych
w kodeksie postępowania administracyjnego, zakwalifikował jako informację udzieloną w
formie pisemnej.
Skutkiem takiej kwalifikacji pisma otrzymanego przez stronę było stwierdzenie, że stronie nie
przysługuje żaden środek zaskarżenia (jako, że pismo nie spełnia wymogów przewidzianych przez
przepisy prawa dla decyzji administracyjnej).
27
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
Do kwestii uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji administracyjnej odniósł się także inny sąd
administracyjny  Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. W wyroku z dnia 9 marca 2011r.
sąd ten rozpoznał skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. w przedmiocie podatku
dochodowego od osób prawnych. Strona postępowania odwołała się bowiem od decyzji
naczelnika urzędu skarbowego określającej wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku
dochodowego od osób prawnych.
W powołanej sprawie organ odwoławczy podkreślał, że decyzja  zgodnie z odpowiednimi
przepisami ordynacji podatkowej  powinna określać m.in. uzasadnienie faktyczne i prawne
(w tym m.in. określenie faktów uznanych przez organ za udowodnione, określenie dowodów, którym
organ dał wiarę, określenie przyczyn, z powodu których organ innym dowodom odmówił
wiarygodności i mocy dowodowej, a także, w przypadku uzasadnienia prawnego, określenie podstawy
prawnej wraz ze szczegółowym przytoczeniem przepisów prawa) .
W tej konkretnej sprawie jako okoliczności faktyczne określono m.in. potrzebę zbadania
następujących okoliczności:
- dowody z
ródłowe potwierdzające dokonanie przez stronę w określonych terminach oraz w
określonym trybie ewentualnych spłat rat pożyczek czy też odsetek od tych pożyczek na rachunek
bankowy podatnika,
- dokumenty z
ródłowe związane z zakupem przez stronę usług w zakresie kompleksowej obsługi
określonej firmy na łączną kwotę [...] złotych,
- wyjaśnienia dotyczące okoliczności, w jakich konkretnych datach, w jaki sposób oraz na jaki cel
nastąpiło przekazanie podatnikowi kwoty wynikającej z umowy pożyczki zawartej między stroną a jej
jedynym wspólnikiem.
28
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
W omawianej sprawie sąd administracyjny stwierdził, że przeprowadzenie postępowania
dowodowego (postępowania wyczerpującego) jest obowiązkiem organu pierwszej instancji.
Braki w przeprowadzeniu dowodów nie mogą bowiem  w opinii sądu  zostać uzupełnione przez
organ drugiej instancji (co wynika nie tylko z dużego zakresu takiego postępowania dowodowego, ale
także jest konsekwencją zasady dwuinstancyjności postępowania) .
Sąd podkreślił przy tym wyraz
nie, że  warunkiem wydania zgodnego z prawem rozstrzygnięcia jest
uprzednie należyte ustalenie stanu faktycznego danej sprawy. Organ (& ) zobowiązany jest zebrać i w
sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy .
Sąd zaznaczył ponadto, że nie podlega dyskusji kwestia, iż decyzja administracyjne powinna
zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne. Dodał także, że w przypadku rozstrzygnięcia organu
wyższego stopnia, które ma charakter kasacyjny, uzasadnienie faktyczne i prawne powinno
odpowiadać następującym regułom:
- uzasadnienie faktyczne powinno wskazywać przyczyny wywołujące potrzebę przekazania
sprawy do ponownego rozpoznania,
- uzasadnienie prawne powinno wskazywać na konkretny przepis prawa upoważniający do
takiego rozstrzygnięcia.
29
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że  Odwołanie jest środkiem prawnym,
przysługującym stronie postępowania, służącym weryfikacji aktu administracyjnego jakim
jest decyzja administracyjna (art. 127 ż 1 k.p.a.). )
Odwołanie służy stronie postępowania od decyzji administracyjnej rozumianej jako rozstrzygnięcie
sprawy indywidualnej z zakresu administracji publicznej .
Jeżeli zatem zostanie ustalone, że sprawa nie podlega załatwieniu w drodze wydania decyzji
administracyjnej, np. w przypadku, gdy strona odwołuje się nie od decyzji lecz od pisma  informacji
udzielonej w formie pisemnej, pozostając w błędnym przekonaniu, że pismo to jest decyzją, to mimo
wniesienia odwołania przez stronę postępowania, organ odwoławczy stwierdzi niedopuszczalność
odwołania (strona wnosi odwołanie nie od decyzji administracyjnej lecz od informacji udzielonej w
formie pisemnej).
30
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
Do skutków prawnych braku orzeczenia odniósł się także Naczelny Sąd Administracyjny w
postanowieniu z dnia 19 września 2008r.,
Sąd rozpatrywał zażalenie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
w zakresie oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi na decyzję Prezesa
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w przedmiocie odrzucenia wniosku o
dofinansowanie projektu. W przedmiotowej sprawie sąd uchylił zaskarżone postanowienie i
przywrócił termin do wniesienia skargi. Podstawą zażalenia był brak w rozstrzygnięciu Prezesa
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pouczenia o przysługującym stronie postępowania
prawie odwołania od decyzji organu.
Sąd administracyjny stwierdził, że nie ulega wątpliwości, że brak pouczenia w akcie (decyzji)
administracyjnym, który podlega zaskarżeniu, oznacza brak winy strony w uchybieniu
terminu do tego zaskarżenia.
Sąd odniósł się także do zasady udzielania informacji wynikającej z treści art. 9 k. p. a., podkreślając,
że rolą organów administracji publicznej jest czuwanie m.in. nad tym, aby strony oraz inne osoby
biorące udział w postępowaniu nie doznawały szkód wynikających z nieznajomości przepisów prawa.
Dlatego też, z zasady udzielania informacji wynika obowiązek organu udzielania niezbędnych
wyjaśnień oraz wskazówek stronom postępowania.
31
Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej
Sąd uznał, że nie zawarcie w decyzji pouczenia o przysługujących środkach prawnych oceniać należy w kategoriach
naruszenia zasady udzielania informacji. Sąd podkreślił, że naruszenie zasady udzielania informacji występuję m.in.
w następujących przypadkach:
- w przypadku odmowy udzielenia informacji stronie,
- w przypadku udzielenia stronie nienależytej informacji (np. błędnej),
- w przypadku udzielenia stronie informacji niepełnej, czyli niewyczerpującej .
Błędne pouczenie strony co do prawa odwołania albo co do możliwości wniesienia powództwa do sądu
powszechnego albo skargi do sądu administracyjnego nie może działać na niekorzyść strony, jeżeli strona
postępowania zastosowała się do takiego pouczenia (zgodnie z art. 112 k. p. a. ).
Wrażona wyżej norma stoi, jak podkreślał NSA, na straży prawa do sądu i ochrony strony przed błędami
popełnianymi przez organy administracji .
32
Takie same elementy powinna zawierać także tzw. decyzja częściowa uregulowana w art. 104 k.p.a..
Dotyczy to przede wszystkim wymagań formalnych, a np. uzasadnienie będzie dość okrojone, z
uwagi na zakres - będzie dotyczyć tylko części sprawy.
Do czasu podpisania decyzji administracyjnej przez uprawnione osoby, w obrocie prawnym
funkcjonuje jedynie projekt decyzji a nie decyzja wywołująca określone skutki prawne.
Odstąpienie od uzasadnienia decyzji administracyjnej dopuszczalne jest w przypadku gdy np. z
dotychczasowych przepisów wynika możliwość zaniechania albo też ograniczenia uzasadnienia
decyzji administracyjnej z uwagi na interes bezpieczeństwa państwa lub interes publiczny.
Zasadą jest jednak obowiązek organu administracyjnego uzasadniania każdej wydawanej w toku
postępowania decyzji administracyjnej. Bezzasadne odstąpienie od uzasadnienia decyzji
administracyjnej jest podstawą uchylenia decyzji.
33
W literaturze przedmiotu wskazuje się także inne elementy składowe
decyzji administracyjnej, ich umiejscowienie w decyzji musi jednak
wynikać z brzmienia przepisów szczególnych. W przypadku, gdy ich
dołączenie do treści decyzji nakazują przepisy szczególne, niedopełnienie
tego wymogu powoduje, że decyzja jest podjęta z naruszeniem przepisów
prawa.
Wśród dodatkowych elementów decyzji można wymienić:
" Termin
" Warunek
" Zlecenie
" Rygor natychmiastowej wykonalności
34
Do czasu podpisania decyzji administracyjnej przez
uprawnione osoby, w obrocie prawnym funkcjonuje jedynie projekt
decyzji a nie decyzja wywołująca określone skutki prawne.
35
Decyzje wydawane przez organ odwoławczy
Zgodnie z art. 138 k.p.a. organ odwoławczy
wydaje decyzje, w której:
" utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję
" uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub części i orzeka w
tym zakresie co do istoty sprawy
" uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub części i umarza w
tym zakresie postępowanie I instancji
" umarza postępowanie odwoławcze
" uchyla decyzje w całości i przekazuje sprawę do ponownego
rozpatrzenia organowi I instancji
36