Gazeta Podatkowa nr 31 • 16.04.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

10

Rachunkowość dla każdego

N

a podstawie danych liczbowych wykazanych w rachunku zysków i strat można

kontynuować analizę finansową jednostki. Rachunek zysków i strat informuje,

jakie są źródła przychodów osiąganych przez jednostkę oraz jak kształtują się

koszty związane z tymi przychodami. Układ rachunku zysku i strat pozwala

na ustalenie wyniku finansowego na całokształcie działalności oraz odrębnie dla każde-

go rodzaju działalności: podstawowej (statutowej), pozostałej działalności operacyjnej,

na operacjach finansowych i operacjach nadzwyczajnych.

W ramach przeprowadzanej analizy rachunku zysków i strat można ustalić strukturę przy-

chodów i kosztów oraz ich wpływ na poziom osiągniętego wyniku finansowego. Dane porów-

nawcze (za rok poprzedni) umożliwiają obliczenie wielu wskaźników, w tym m.in. wskaźniki

rentowności, czy też wskaźniki efektywności wykorzystania majątku.

Sposób obliczenia niektórych z tych wskaźników zostanie przedstawiony w niniejszym

artykule. Do ich wyliczenia wykorzystano dane ze skróconego rachunku zysków i strat

przedsiębiorstwa „X”, a także informacje dodatkowe zaczerpnięte m.in. ze skróconego

bilansu zaprezentowanego w Gazecie Podatkowej nr 30 z dnia 12 kwietnia 2007 r.

Skrócony rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „X” za okres od 1.01.2006 r.

do 31.12.2006 r.

Wartości w tys. zł

Lp.

Wyszczególnienie

Rok

Dynamika

2005 2006 2005 = 100

A. Przychody netto ze sprzedaży

3.604 5.321

147,6

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów

3.428 5.126

149,5

II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

176 195

110,8

B. Koszty działalności operacyjnej

3.389 4.912

144,9

I. Koszty działalności operacyjnej

3.234 4740

146,6

II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

155

172

111,0

C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

215 409

190,2

D. Pozostałe przychody operacyjne

7

25

357,1

E. Pozostałe koszty operacyjne

135

86

63,7

F. Zysk z działalności operacyjnej (C+D-E)

87 348

400,0

G. Przychody finansowe

28

34

121,4

H. Koszty finansowe

85

210

247,1

I. Zysk z działalności gospodarczej (F+G-H)

30

172

573,3

J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I.-J.II.)

—

 —

—

 

I. Zyski nadzwyczajne

—

— 

—

 

II. Straty nadzwyczajne

 

 

 

K. Zysk brutto (I+/-J)

30

172

573,3

L. Podatek dochodowy

8

32

400,0

Ł. Zysk netto (K-L)

22

140

636,4

Informacje dodatkowe:

2004 r.

2005 r.

2006 r.

1. Suma aktywów

3.206

3.530

4.558

2. Kapitał własny

1.268

1.300

1.440

3. Stan zapasów

264

428

708

4. Stan należności z tytułu dostaw i usług

532

612

1.190

5. Stan zobowiązań z tytułu dostaw i usług

510

890

1.210

I. Wskaźniki rentowności

Wskaźniki rentowności służą do oceny gospodarności jednostki. Można do nich zaliczyć:

wskaźniki rentowności sprzedaży (netto i brutto), wskaźniki rentowności majątku oraz

rentowność kapitału własnego. Im wskaźniki są wyższe, tym sytuacja jednostki jest lepsza.

Wskazane jest oceniać jednostkę na tle przedsiębiorstw o podobnym profilu działalności

(branży).

1. Rentowność sprzedaży netto i brutto

rentowność netto sprzedaży =

zysk netto × 100

przychody ze sprzedaży

2005 r. =

22 × 100

= 0,6%

2006 r. =

140 × 100

= 2,6%

3.604

5.321

Obliczone wskaźniki wskazują, że w 2006 r. opłacalność działalności przedsiębiorstwa

„X” mierzona wskaźnikiem rentowności sprzedaży netto poprawiła się stosunku do roku

2005. Wskaźnik ten zwiększył się o 2%, przy czym sprzedaż netto w liczbach bezwzględ-

nych zwiększyła się o 1.717 tys. zł.

rentowność brutto sprzedaży =

wynik ze sprzedaży × 100

przychody ze sprzedaży

2005 r. =

215 × 100

= 6,0%

2006 r. =

409 × 100

= 7,7%

3.604

5.321

W 2006 r. rentowność sprzedaży brutto w stosunku do roku ubiegłego zwiększyła się

o 1,7%. Przychody ze sprzedaży produktów wzrosły o 49,5%. Natomiast koszty działalno-

ści operacyjnej wzrosły o 46,6%, a więc w stopniu niższym niż przychody ze sprzedaży,

co też spowodowało wzrost rentowności brutto sprzedaży.

2. Rentowność majątku i kapitałów własnych

rentowność majątku =

zysk netto × 100

aktywa ogółem

2005 r. =

22 × 100

= 0,6%

2006 r. =

140 × 100

= 3,1%

3.530

4.558

Rentowność majątku własnego jednostki zwiększyła się pięciokrotnie w porównaniu

z rokiem poprzednim. W 2006 r. z 1 zł majątku uzyskano 3 grosze zysku.

rentowność kapitału własnego =

zysk netto

kapitał własny

2005 r. =

22 × 100

= 1,7%

2006 r. =

140 × 100

= 9,7%

1.300

1.440

Analizując poziom wskaźników rentowności kapitału własnego można stwierdzić, że

w 2006 r. z 1 zł kapitału własnego jednostka uzyskała ok. 10 groszy zysku, podczas gdy

w 2005 r. tylko ok. 2 groszy.

II. Wskaźniki efektywności gospodarowania

Do badania sprawności (efektywności) wykorzystania majątku obrotowego oraz zo-

bowiązań można wykorzystać wskaźniki szybkości obrotu: zapasami, należnościami

i zobowiązaniami – szczególnie przydatne są wskaźniki obrotu wyrażone w dniach.

Wskaźnik obrotu zapasami =

przeciętny stan zapasów

× 365

przychody ze sprzedaży

2005 r. =

(264 + 428) : 2

× 365 = 35 dni 2006 r. =

(428 + 708) : 2

× 365 = 39 dni

3.604

5.321

Wskaźnik obrotu należnościami =

przeciętny stan należności

z tytułu dostaw i usług

× 365

przychody ze sprzedaży

2005 r. =

(532 + 612) : 2

× 365 = 58 dni 2006 r. =

(612 + 1.190) : 2

× 365 = 61 dni

3.604

5.321

Wskaźnik obrotu zobowiązań =

przeciętny stan zobowiązań

z tytułu dostaw i usług

× 365

przychody ze sprzedaży

2005 r. =

(510 + 890) : 2

× 365 = 71 dni 2006 r. =

(890 +1.210) : 2

× 365 = 72 dni

3.604

5.321

Na podstawie analizy powyższych wskaźników można stwierdzić, że w 2006 r. sytuacja

w zakresie efektywności gospodarowania pogorszyła się, bowiem wszystkie wskaźniki

wzrosły.

Wskaźnik obrotu zapasami wskazujący na przeciętny okres „odnowienia” zapasów,

np. od dnia zakupu towarów do ich sprzedaży, zwiększył się z 35 dni w 2005 r. do 39 dni

w 2006 r. – tym samym skala zamrożenia środków w zapasach wzrosła o 4 dni. Jest to

niekorzystne zjawisko.

Cykl obrotu należnościami w 2005 r. wynosił przeciętnie 58 dni, co oznacza, że jednostka

po tym okresie uzyskiwała spłatę swoich należności od kontrahentów. Okres ten w 2006 r.

uległ pogorszeniu o 3 dni.

Wskaźnik obrotu zobowiązań w 2006 r. wynosi 72 dni i wydłużył się o 1 dzień w po-

równaniu z 2005 r. – nastąpiło więc także pogorszenie w zakresie spłaty zobowiązań.

Poziom tego wskaźnika jest wysoki, ale porównując go z cyklem obrotu należności (który

jest niższy) można uznać, że jednostka szybciej uzyskuje spłatę należności niż reguluje

swoje zobowiązania. Jeżeli wydłużony okres zapłaty zobowiązań wynika z zawartych

umów, sytuacja taka może nie będzie wywierała niekorzystnego wpływu na płynność

finansową jednostki.

Ewa Gruchot

Analiza finansowa

na podstawie rachunku zysk

ów i strat