WARTO WIEDZIEå

S

udaƒskie porzekad∏o mówi, ˝e Al-
lach Êmia∏ si´, stwarzajàc Sudan.
Dlaczego?

Na to pytanie stara si´ odpowiedzieç

wystawa „W gór´ Nilu, w g∏àb czasu”
przygotowywana przez Paƒstwowe
Muzeum Archeologiczne w Warszawie
we wspó∏pracy z Zak∏adem Archeolo-
gii Âródziemnomorskiej PAN. Przedsta-
wia ona kultur´ materialnà i duchowà
Sudanu, kraju w szczególny sposób
wroÊni´tego w polskà gleb´ kulturalnà
za sprawà powieÊci Henryka Sienkie-
wicza W pustyni i w puszczy oraz wspa-
nia∏ych odkryç archeologicznych zapo-
czàtkowanych przed 40 laty przez prof.
Kazimierza Micha∏owskiego.

Wystawa pokazuje przesz∏oÊç Suda-

nu z perspektywy teraêniejszoÊci i su-
daƒskà teraêniejszoÊç z perspektywy
przesz∏oÊci. Klucz do ekspozycji zabyt-

ków archeologicznych i artefaktów et-
nograficznych to sudaƒski konserwa-
tyzm kulturalny, trwa∏oÊç obyczaju i ry-
tua∏u, wieczne przenikanie archeologii
i etnografii. We wspó∏czesnych wierze-
niach ludowych, w zdobnictwie cera-
miki i bi˝uterii ˝yje bowiem ciàgle
wspania∏a sudaƒska przesz∏oÊç, nawet
ta sprzed okresu panowania islamu. Hi-
storyczne cezury czasowe sà nad Êrod-
kowym Nilem bardzo p∏ynne.

Centralnà cz´Êç ekspozycji muzeal-

nej stanowi rekonstrukcja Êwiàtyni ku-
szyckiej, w której prezentowany jest tzw.
skarb z Sonijat, du˝y zespó∏ bràzowych
figurek bóstw egipskich oraz amuletów
kuszyckich z I tysiàclecia p.n.e., odkry-
ty w roku 1998 w miejscowoÊci Sonijat,
le˝àcej na prawym brzegu Nilu, przez
Polskà Po∏àczonà Ekspedycj´ Archeolo-
gicznà pod kierunkiem dr. Bogdana

˚urawskiego.

Wystawa pokazuje rów-

nie˝ histori´ polskiego po-
znawania Sudanu od cza-
sów podró˝y o. Stanis∏awa
Ry∏∏y S.J. (1802-1848) a˝ do
ostatnich wielkich prac eks-
ploracyjnych prowadzo-
nych w rejonie mi´dzy III
a IV kataraktà. Prezentowa-
ne sà zabytki pochodzàce
z polskich badaƒ w Faras,
Starej Dongoli, Kadero oraz
odkrycia najÊwie˝szej daty,
które trafi∏y na wystaw´
dzi´ki Polskiej Po∏àczonej

Ekspedycji do Doliny Nilu Ârodkowe-
go. Specjalny dzia∏ ukazuje histori´ ar-
cheologii lotniczej w Sudanie. Metod´
wykonywania zdj´ç lotniczych obiek-
tów archeologicznych, wprowadzonà
do archeologii przez G. O. S. Crawforda
i H. Wellcome’a, kontynuuje Polska Po-
∏àczona Ekspedycja Archeologiczna do
Doliny Nilu Ârodkowego. Na wystawie
prezentowanych jest kilkanaÊcie barw-
nych aerofotogramów, ukazujàcych naj-
wa˝niejsze stanowiska archeologiczne
w dolinie Nilu mi´dzy III a IV katarak-
tà. Wszystkie one powsta∏y w wyniku
komputerowej obróbki zdj´ç, wykona-
nych za pomocà sterowanych drogà ra-
diowà aparatów fotograficznych, przy-
mocowanych do ogromnych latawców.
Jedno z takich urzàdzeƒ zawieszono
pod sufitem sali wystawowej.

Wystaw´ „W gór´ Nilu, w g∏àb cza-

su” mo˝na zwiedzaç w Paƒstwowym
Muzeum Archeologicznym w Warsza-
wie w Arsenale od 10 stycznia do koƒ-
ca czerwca 2000 roku. (bz)

Sudan polskich archeologów

RUINY KOÂCIO¸A w Diffar nad Nilem.

BRÑZOWY POSÑ˚EK byka Apisa

znaleziony w Êwiàtyni w Sonijat.

B. ˚URAWSKI

B. ˚URAWSKI

Inne obcoj´zyczne wydania

LE SCIENZE
Piazza della Repubblica, 8
20121 Milano
ITALY

POUR LA SCIENCE
Éditions BELIN
8, rue Férou
75006 Paris
FRANCE

INVESTIGACION Y CIENCIA
Prensa Cientifica, S.A.,
Muntaner, 339 pral. l.a.
08021 Barcelona,
SPAIN

SPEKTRUM DER WISSENSCHAFT
Verlagsgesellschaft mbH
Vangerowstrasse 20
69115 Heidelberg,
GERMANY

KE XUE– Chongqing Branch
Institute of Scientific
& Technical Information of China
P.O. Box 2104
Chongqing, Sichuan
PEOPLES REPUBLIC
OF CHINA

MAJALLAT AL-OLOOM
Kuwait Foundation for
the Advancement of Sciences
P.O. Box 20856
Safat, 13069
KUWAIT

SWIT NAUKY
290010, Lwów,
ul. Pekarska 69
UKRAINA

NIKKEI SCIENCE, INC.
1-9-5 Otemachi
Chiyoda-ku,
Tokyo 100-66,
JAPAN

SCIENTIFIC AMERICAN
HELLAS S.A.
35 Sp. Mercouri St.,
GR – 116 34 Athens
GREECE