2

21

1

. . .

pierwsz¹ mechaniczn¹

ma-

szynê licz¹c¹

skonstruowa³ w 1645

roku Blaise Pascal.

S³u¿y³a ona do wykonywania

dwóch podstawowych dzia³añ ma-
tematycznych: dodawania i odej-
mowania. Maszynê na czeœæ twór-
cy nazwano Paskalin¹. Jak g³oszo-
no „za jej pomoc¹ mo¿na wykony-
waæ z nieomyln¹ pewnoœci¹
wszystkie rodzaje rachunków nie
tylko bez pomocy pióra i liczyde³,
lecz równie¿ bez znajomoœci jakich-
kolwiek regu³ arytmetycznych”.

W 1694 roku Leibniz (mate-

matyk niemiecki) zbudowa³ maszy-
nê, która mog³a dodawaæ, odejmo-
waæ, mno¿yæ, dzieliæ.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=6

. . .

rozk³ad liter na klawiaturze

QWERTY

nie by³ nigdy ani najwy-

godniejszy, ani najbardziej ergono-
miczny. Prawdopodobnie powsta³
zupe³nie przypadkowo. Nazwa po-
chodzi od pierwszych szeœciu liter
w najwy¿szym rzêdzie klawiszy.
Na takich klawiaturach piszemy
„od zawsze” i ju¿ do nich siê przy-
zwyczailiœmy. I co dziwniejsze, mi-
mo ró¿nych alfabetów (np. japoñ-
ski, rosyjski, arabski) u¿ywanych
na ca³ym œwiecie, i ró¿nych liter
kryj¹cych siê pod pierwszymi sze-
œcioma klawiszami, nazwa QWERTY
obowi¹zuje prawie we wszystkich
krajach. Autorstwo QWERTY przy-
pisuje siê panu o nazwisku Christo-
pher Sholes. Faktycznie jednak kla-
wisze w znany nam wzór zestawi³
jego brat matematyk.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=1

. . .

ciemna strona Ksiê¿yca

jest

tak samo oœwietlona przez S³oñce,
jak jasna, tyle ¿e nie widaæ jej z
Ziemi. A nie widaæ jej, bowiem
czas obrotu Ksiê¿yca dooko³a osi
równa siê dok³adnie czasowi jego
obiegu dooko³a Ziemi. Gdyby Ksiê-
¿yc nie obraca³ siê dooko³a osi, to
jakiœ dowolnie przez nas wybrany
punkt na tarczy Ksiê¿yca, widoczny
pocz¹tkowo na œrodku tarczy, zna-
laz³by siê po up³ywie tygodnia na
brzegu Ksiê¿yca. Tymczasem Ksiê-
¿yc, robi¹c jedn¹ czwart¹ obiegu
dooko³a Ziemi, obraca siê jednocze-
œnie doko³a osi o jedn¹ czwart¹ ob-
rotu i dlatego nasz wybrany punkt
znajduje siê ca³y czas na œrodku
tarczy.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=3

. . .

najstarszy znany

patent

na wy-

nalazek zosta³ przyznany w 1421
roku s³awnemu architektowi Bru-
nelleschiemu, budowniczemu kate-
dry i wielu wspania³ych gmachów
we Florencji. Pod koniec XVI wieku
wœród posiadaczy patentów poja-
wi³y siê nazwiska uczonych. Praw-
dopodobnie pierwszym z wielkich
uczonych, który uzyska³ patent na
wynalazek, by³ Galileusz. W roku
1594 otrzyma³ on od Rzeczpospoli-
tej Weneckiej przywilej na opraco-
wan¹ przez siebie metodê irygacji
gruntów. PóŸniej Galileusz zwróci³
siê do niderlandzkich Stanów Ge-
neralnych z propozycja sprzeda¿y
swojego wynalazku z dziedziny
okreœlania d³ugoœci geograficznej
na morzu.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=2

. . .

³uk

u¿ywany by³ równie¿ jako

œrodek zamiany ruchu posuwistego
na obrotowy, który cz³owiek wyko-
rzystywa³ do ró¿nych prostych
czynnoœci wytwórczych. Tak zwany
œwider ³ukowy u¿ywany by³ miê-
dzy innymi przy przewiercaniu
grubszych kawa³ków twardego ka-
mienia (co dawniej uzyskiwano
przez uci¹¿liwe kucie). W ten spo-
sób w m³otach kamiennych, siekie-
rach i toporach wykonywano otwo-
ry niezbêdne do osadzenia drzew-
ca. U¿ywano ca³ych „maszyn
wiertniczych” napêdzanych posu-
wistymi ruchami ³uku.

Œwider ³ukowy znany czê-

œciej jako ³uk ogniowy s³u¿y³ te¿ do
rozpalania ognia.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=5

. . .

mysz

, czyli rêczny manipulator

oraz indykator pozycji x i y, po-
wsta³a w 1964 r. Autorem pomys³u
i projektantem koncepcji by³ Dou-
glas Carl Engelbart. Pierwsza mysz
wygl¹da³a jak drewniane pude³ecz-
ko, które przesuwa³o siê po stole
na kó³kach, odliczaj¹c ich obroty
i rozmachy. Potem ta informacja by-
³a wprowadzana do komputera i
kierowa³a przemieszczeniem kurso-
ra na ekranie. Engielbart nie potrafi
stwierdziæ, komu przypada prawo
autorskie do, przyznajmy doϾ ory-
ginalnej, nazwy: „Urz¹dzenie wy-
gl¹da³o jak mysz z ogonem i wszy-
scy w laboratorium tak je nazywali-
œmy”.

Więcej: http://www.mt.com.pl/?cwz&i=4