Poziom podstawowy
Modele odpowiedzi do przyk"adowego arkusza
egzaminacyjnego z biologii
Arkusz I
Nr Maksymalna punktacja
Poprawna odpowiedÄ™
zad. za zadania
1. Silne ukrwienie  1 pkt 2
Liczne mitochondria  1 pkt
2. Odpowiedzi B i C  2 pkt 2
3. Rozpad fosfokreatyny do kreatyny  1 pkt 3
Glikoliza (oddychanie beztlenowe)  1 pkt
Oddychanie tlenowe (cykl Krebsa i "ał
cuch oddechowy)  1 pkt
4. Kosmek jelitowy  1 pkt 2
Zwi´ksza w jelicie cienkim powierzchni´ wch"aniania produktów trawienia  1 pkt
5. Za prawid"owe, czytelne 3
wÄ…troba trzustka
rozmieszczenie na schemacie:
struktur (wÄ…troba i trzustka)  1 pkt,
lipaza kwasy
substratu i produktów  1 pkt, Å»ó"ç
trzustkowa t"uszczowe
Żó"ci i enzymu  1 pkt.
zemulgowane
t"uszcz glicerol
kropelki t"uszczu
6. Przyk"ady odpowiedzi: 2
 Reguluje syntez´ i wykorzystanie zwiÄ…zków wysokoenergetycznych, które po-
trzebne sÄ… do pracy mi´Ä˜ni i uk"adu nerwowego.
 Bierze udzia" w transporcie jonowym, zw"aszcza potasu i wapnia. Jony te biorÄ…
udzia" w pobudzaniu komórek mi´Ä˜niowych i nerwowych.
 Przeciwdzia"a niedotlenieniu i niedokrwieniu mi´Ä˜nia sercowego. WzmoÅ»ony wysi-
"ek powoduje bardziej intensywnÄ… prac´ serca, które zuÅ»ywa wówczas wi´cej sk"ad-
ników energetycznych i tlenu.
Za kaŻdy prawid"owy argument  po 1 pkt
7. Przyk"ady odpowiedzi: Oty"oĘç, naduÅ»ywanie alkoholu, dieta wysokot"uszczowa, sie- 2
dzący tryb Życia.
Za kaŻdy z dwóch czynników  po 1 pkt
8. 2
prawa komora serca $ t´tnice p"ucne $ sieç naczyÅ‚
w"osowatych w p"ucach $
Ży"y p"ucne $ lewy przedsionek serca
Za wybranie wszystkich elementów ma"ego krwiobiegu  1 pkt
Za prawid"owÄ… kolejnoĘç elementów zgodnÄ… z obiegiem krwi  1 pkt
9. We wszystkich probówkach wystąpi aglutynacja  1 pkt 1
10. Sens odpowiedzi: Niedobór surfaktantu powoduje, Å»e napi´cie powierzchniowe 1
Ęcian p´cherzyków jest duÅ»e, co przyczynia si´ do ich zapadania przy kaÅ»dym wde-
chu. Oddychanie jest spowolnione i utrudnione  1 pkt
11. Mechanizmy odpornoĘci nieswoistej: kwaĘne pH skóry, produkcja interferonu, z"usz- 2
czanie si´ nab"onka b"on Ęluzowych, produkcja lizozymu, w"aĘciwoĘci Å»erne monocy-
tów i granulocytów  1 pkt
Mechanizmy odpornoĘci swoistej: tworzenie kompleksu antygen przeciwcia"o, pro-
dukcja przeciwcia"  1 pkt
12. Bilans wodny pacjenta jest ujemny (dostarczono 2,1 l p"ynów, utracono 2,5 l p"y- 2
nów)  1 pkt
Konsekwencje  odwodnienie organizmu )wzrost lepkoĘci krwi (wzrost zagroŻenia
powstawania skrzepów krwi w naczyniach krwionoĘnych) )spadek ciĘnienia krwi
)zagroÅ»enie kamicÄ… nerkowÄ… spowodowanÄ… usuwaniem niewielkich iloĘci zag´sz-
czonego moczu  za podanie jednej prawid"owej konsekwencji  1 pkt
13. A  IV, B  III, C  I, D  II 2
Za kaŻde dwie poprawne odpowiedzi  po 1 pkt
14. Przyk"ady argumentów: 2
 podwzgórze to cz´Ä˜ç uk"adu nerwowego sterujÄ…ca wydzielaniem hormonów tropo-
wych z przysadki, a poprzez te hormony wydzielaniem z gruczo"ów podleg"ych przysadce
 uk"ad wspó"czulny  steruje wydzielaniem hormonów z rdzenia nadnerczy
 zwiÄ…zek mi´dzy podwzgórzem (produkcja wazopresyny i oksytocyny) i przysadkÄ…
wydzielającą do krwi hormony podwzgórzowe.
Za kaŻdy poprawny argument wraz z przyk"adem narządu (struktury)  po 1 pkt
www. operon. pl
1
 % BI OLOGI A  POZI OM PODSTAWOWY
Nr Maksymalna punktacja
Poprawna odpowiedÄ™
zad. za zadania
15. 1
Sens odpowiedzi: P"yn znajdujÄ…cy si´ w b"´dniku ( )narzÄ…dzie równowagi) podczas
obrotów cia"a si´ przesuwa. Po zaprzestaniu obrotów przez chwil´ p"yn porusza si´
nadal (bezw"adnoĘç cieczy), a ruch p"ynu jest odbierany przez mózg jako ruch ca"e-
go cia"a  1 pkt
16. OdpowiedÄ™ C  1 pkt 1
17. W okr´g naleÅ»y wrysowaç chromosomy: czarny d"ugi, bia"y krótki, zagi´ty czarny 2
 1 pkt
P = 1/8  1 pkt
18. Translacja  1 pkt 2
AGU  1 pkt
19. Za genotypy rodziców  1 pkt, za wykonanie krzyŻówki  2 pkt 3
OdpowiedÄ™:
Genotyp matki Jasia: aaBb, genotyp ojca Jasia: Aabb  1 pkt
P: aaBb x Aabb
Gamety rodziców  matka: aB, ab; ojciec: Ab, ab  1 pkt
Za prawid"owe wpisanie genotypów potomstwa w krzyŻówce  1 pkt
F1: AaBb, Aabb, aaBb, aabb (JaĘ)
20. Populacja C i D  1 pkt 2
Jedna z tych populacji jest zagroÅ»ona wygini´ciem (w skrajnej sytuacji obie popula-
cje mogÄ… byç tak wyniszczone konkurencjÄ…, Å»e obie wyginÄ…)  1 pkt
21. Przyk"ady odpowiedzi: 2
 mniej obszarów zielonych (drzew) w mieĘcie, które zatrzymujÄ… py"y (wi´cej obsza-
rów zielonych poza miastem)
 nasilenie ruchu drogowego w mieĘcie (mniejszy ruch drogowy poza miastem)
 duŻe skupisko lokalnych kot"owni związanych z ogrzewaniem domów w mieĘcie
(mniejsza liczba lokalnych kot"owni poza miastem)
Za kaÅ»dÄ… prawid"owÄ… przyczyn´  1 pkt
22. III  1 pkt 2
V  1 pkt
23. Przyk"ady zalet: 2
 nieszkodliwe dla Ęrodowiska (nie zanieczyszczają Ęrodowiska, nie powodują skaŻe-
nia gleby i wody)
 sÄ… naturalnymi sk"adnikami Ęrodowiska, ulegajÄ… wi´c biodegradacji
 sÄ… organizmami Å»ywymi, podlegajÄ… wi´c regulacji liczebnoĘci w naturalny sposób,
na przyk"ad w wyniku konkurencji
 nie gromadzÄ… si´ w Ęrodowisku (zmniejszenie populacji szkodników powoduje
zmniejszenie populacji bakterii i grzybów wywo"ujących ich choroby)
Za podanie jednej zalety  1 pkt
Przyk"ady wad:
 mniejsza skutecznoĘç preparatów biologicznych w porównaniu z chemicznymi
 mniejsza dost´pnoĘç preparatów biologicznych
 krótszy okres trwa"oĘci (przydatnoĘci do uŻycia)
Za podanie jednej wady  1 pkt
24. 3
Element Ęrodowiska Produkcja tlenu ZuŻycie tlenu
RoĘliny tak tak
Zwierz´ta nie tak
Reducenci nie tak
Przemys" nie tak
Za poprawnie opisanÄ… g"ówk´ tabeli  1 pkt
Za poprawne wype"nienie I kolumny (produkcja tlenu)  1 pkt
Za poprawne wype"nienie II kolumny (zuŻycie tlenu)  1 pkt
25. A 4, B  1, C  5, D  2, E  6, F  3 2
Za kaŻde 3 poprawne odpowiedzi  po 1 pkt
www. operon. pl
2