Poziom rozszerzony
Modele odpowiedzi do przyk"adowego arkusza
egzaminacyjnego z biologii
Arkusz II
Nr Maksymalna punktacja
Poprawna odpowiedÄ™
zad. za zadania
26. a) jądro komórkowe, chloroplast, mitochondrium, leukoplast, siateczka Ęródplazmatyczna 2
Za podanie dwóch cech  1 pkt
b) chloroplast i Ęciana komórkowa  1 pkt
27. Przyk"ad odpowiedzi: 3
Rodzaj tkanki mi´Ä˜niowej
poprzecznie
Cechy tkanki g"adka szkieletowa
prąŻkowana serca
jedno jÄ…dro liczne jÄ…dra 1 2 jÄ…dra
DotyczÄ…ce
budowy
brak prąŻków poprzeczne prąŻki poprzeczne prąŻki
kurczy si´ skurcz zaleÅ»ny skurcz niezaleÅ»ny
DotyczÄ…ce
niezaleŻnie od woli od woli od woli
funkcji
nie m´czy si´ m´czy si´ szybko nie m´czy si´
Za konstrukcj´ tabeli (g"ówka tabeli)  1 pkt
Za porównanie cech budowy  1 pkt (inne cechy do porównania: kszta"t komórek,
po"oÅ»enie jÄ…der, obecnoĘç wstawek)
Za porównanie cech funkcjonowania  1 pkt (inne cechy: szybkoĘç skurczu, sposób
pobudzania do skurczu)
28. 2
a  NADPH + H+ (NADPH2), przenoĘnik wodoru do redukcji dwutlenku w´gla  1 pkt
b  CO2, Ä™ród"o w´gla do produkcji cukru  1 pkt
29. Odpowiedę: W jelicie cienkim  wch"anianie cukrów prostych do krwi i transport 3
do wątroby  1 pkt, w wątrobie  synteza wielocukrów (glikogenu) i magazynowa-
nie oraz rozk"ad glikogenu do cukrów prostych  1 pkt, w mi´Ä˜niach  utlenianie
glukozy w procesie oddychania komórkowego, powstawanie ATP  1 pkt
30. Przyk"ad: Lactobacillus  1 pkt 2
produkty: kwas mlekowy, ATP  1 pkt (inny przyk"ad: Sarcina  1 pkt, produkty: eta-
nol, ATP, dwutlenek w´gla  1 pkt)
31. OdpowiedÄ™: 1
Grzyby (pieczarka) to organizmy wielokomórkowe, ale niewytwarzające tkanek (ple-
chowce). Wierzchnia warstwa owocnika pieczarki wysycha i "atwo daje si´ oddzieliç
od warstw g"´bszych, jednak pod wzgl´dem histologicznym ma takÄ… samÄ… budow´
jak warstwy g"´bsze. W rozumieniu biologicznym skórka (tkanka okrywajÄ…ca) wyst´-
puje u tkankowców  1 pkt
32. RoĘlina okrytonasienna  1 pkt 2
ObecnoĘç woreczka zalÄ…Å»kowego  1 pkt
33. Mszaki  1 pkt 3
Za poprawny schemat  2 pkt (za prawid"owÄ… kolejnoĘç zdarzeÅ‚
 1 pkt, za wykorzy-
stanie wszystkich terminów  1 pkt)
34. OdpowiedÄ™ B  1 pkt 1
35. b, d, e  1 pkt 1
36. Przyk"ady odpowiedzi: 1
 Informacje na temat gatunków wyst´pujÄ…cych na obszarach Å»erowania sów
 Informacje na temat liczebnoĘci populacji ofiar (w diecie sów jest wi´cej osobni-
ków populacji licznych)
Za podany przyk"ad  1 pkt
37. RoĘlinoÅ»ercÄ… jest zwierz´ B: 2
 spoÅ»ywanie posi"ku zajmuje mu wi´kszÄ… cz´Ä˜ç dnia, poniewaÅ» pokarm roĘlinny jest
niskokaloryczny i zwierz´ musi duÅ»o jeĘç
 pokarm starannie rozciera z´bami, poniewaÅ» tkanki roĘlinne sÄ… twarde i trudne
do strawienia
Za kaŻdy argument  po 1 pkt
www. operon. pl
1
 % BI OLOGI A  POZI OM ROZSZERZONY
Nr Maksymalna punktacja
Poprawna odpowiedÄ™
zad. za zadania
38. a) Im wi´ksza wysokoĘç nad poziomem morza, tym niÅ»sze ciĘnienie atmosferyczne, 3
a tym samym mniejsza rzeczywista zawartoĘç tlenu w powietrzu, tzn. niÅ»sze jest ci-
Ęnienie parcjalne tlenu  1 pkt
b) Erytrocyty transportują tlen. Na duŻych wysokoĘciach panuje niskie ciĘnienie at-
mosferyczne i niskie ciĘnienie parcjalne tlenu, na co niedotleniona nerka reaguje
zwi´kszonym wydzielaniem erytropoetyny, która pobudza produkcj´ erytrocytów,
aby zrekompensowaç niedobór tlenu  1 pkt
c) Wi´ksza iloĘç erytrocytów transportuje wi´cej tlenu, z którego organizm moÅ»e
skorzystaç podczas wysi"ku fizycznego  1 pkt
39. Interpretacja wykresu: 2
Po pierwszym podaniu antygenu miano (iloĘç) IgG powoli wzrasta i utrzymuje si´
na pewnym poziomie przez jakiĘ czas. Po drugim podaniu antygenu miano (iloĘç)
IgG wzrasta szybciej i powyŻej miana uzyskanego po pierwszym podaniu  1 pkt
Uzasadnienie doszczepiania:
Po doszczepieniu organizm uzyskuje wyÅ»szÄ… odpornoĘç, poniewaÅ» we krwi jest
wi´ksza iloĘç przeciwcia"  1 pkt
40. Obj´toĘç p"uc roĘnie, a ciĘnienie powietrza w p"ucach najpierw spada, potem 2
roĘnie  1 pkt
Powietrze jest wciągane do p"uc w wyniku spadku ciĘnienia (wytworzenie podci-
Ęnienia) w p"ucach, które powoduje zasysanie powietrza  1 pkt
41. Odruch chwytny umoÅ»liwia noworodkowi wczepienie si´ w sierĘç matki, która prze- 1
mieszczajÄ…c si´ nie moÅ»e go podtrzymywaç. S"abe wykszta"cenie tego odruchu mo-
Å»e powodowaç, Å»e noworodek upadnie i zabije si´ lub zaginie  1 pkt
42. Za prawid"owe opisanie osi wykresu i prawid"owo przyj´tÄ… skal´ na osiach  1 pkt 3
Za poprawne naniesienie punktów  1 pkt
Poprawny jest zarówno wykres liniowy, jak i s"upkowy.
Od roku 1990 (1995) liczebnoĘç utrzymuje si´ na prawie sta"ym poziomie lub do
roku 1990 (1995) liczebnoĘç ludzi wzrasta"a, po roku 1990 utrzymuje si´ mniej wi´-
cej na sta"ym poziomie
Za interpretacj´ wykresu  1 pkt
43. AUA  1 pkt 2
UmoÅ»liwia syntez´ wszystkich bia"ek organizmu ĘciĘle wed"ug informacji genetycz-
nej zapisanej w kwasach nukleinowych  1 pkt
44. 1. Uwolnione z powodu braku laktozy bia"ko regulatorowe przy"Ä…cza si´ do operatora 3
 1 pkt
2. Zablokowanie transkrypcji i translacji  1 pkt
3. Brak enzymów 1, 2, 3  1 pkt
45. OdpowiedÄ™ a  1 pkt 2
Genotypy rodziców: Aa, Aa  1 pkt
46. P, Q, R  1 pkt 1
47. Na rzeczywiste tempo rozrodu wp"ywa ĘmiertelnoĘç oraz wszystkie czynniki ograni- 2
czajÄ…ce p"odnoĘç, na przyk"ad brak poÅ»ywienia, konkurencja, zmiany w Ęrodowisku
stanowiące tzw. opór Ęrodowiska.
Za kaŻdy czynnik  po 1 pkt
48. Dobór sztuczny  1 pkt 2
Przyk"ady:
 rasy psów
 rasy koni
 rasy byd"a i trzody chlewnej
 odmiany roĘlin hodowlanych
Za podanie jednego przyk"adu  1 pkt
49. OdpowiedÄ™ b  1 pkt 1
50.  badanie wp"ywu zanieczyszczeł
w glebie na wzrost i rozwój roĘlin (rzeŻuchy) 1
 jaki jest wp"yw zanieczyszczonej gleby na wzrost i rozwój roĘlin (rzeŻuchy)?
Za prawid"owo sformu"owany problem badawczy  1 pkt
51. Przyczyna: wybieranie do hodowli i upraw odmian prezentujących poŻądane cechy 2
 1 pkt
Skutek: "atwiejsze rozprzestrzenianie si´ chorób i szkodników  1 pkt
www. operon. pl
2