1. Ogólna charakterystyka procesu motywacji.

a)

motywacja jest to proces psychicznej regulacji dzięki, któremu formują się

dążenia. Funkcją dążeń jest sterowanie czynnościami człowieka w taki sposób, aby
doprowadzały one do określonego , zgodnego z intencją efektu, czyli celu

b)

zjawisko polimorfizmu motywacji – jedna potrzeba realizuje się poprzez wiele

zachowań

c)

zjawisko poligenetyzmu motywacji – jedno zachowanie zaspokajać może wiele
potrzeb

3. Podaj kilka sposobów definiowania pojęcia motyw

Motyw: wewnętrzny stan organizmu pobudzający do działania, zmierzający do

zaspokojenia danej potrzeby

-

proces dążenia do jakiegoś obiektu

-

zwerbalizowanie celu i programu, umożliwiające osobie wykonanie
jakiejś czynności, zakłada się, że człowiek jest istotą samoświadomą i

wie co robi

-

jako przyczyna

-

Reykowski: stan podmiotu charakteryzujący się poczuciem,
niespełnienia lub zakłócenia i związana z nim gotowością do aktywności,

która ów stan może zredukować. Towarzyszy mu podwyższona
wrażliwość afektywna na czynniki zdolne go wzmagać lub redukować.

Motyw może mieć ujemną lub dodatnią charakterystykę afektywną.
Niekiedy w tym samym znaczeniu używa się terminu potrzeba

4. Omów pojęcie instynktu.

a)

Instynkt – jest to wrodzona tendencja do działania w określony sposób w
odpowiedzi na pewien bodziec zewnętrzny.

-

Sillamy: wrodzone i niezmienne spontaniczne zachowanie wspólne dla
wszystkich jednostek tego samego gatunku. Wydaje się ono

dostosowawcze do jakiegoś celu, z którego podmiot nie zdaje sobie
sprawy.

b) cechy instynktu;

-

jest własność gatunkowa

-

zaspokaja zawsze potrzeby biologiczne

-

składa się z pewnej ilości czynności, których kolejność jest sztywna

-

nie zależy od uczenia się

c) teoretyczne rozumienie instynktu

-

jako łańcuch odruchów

-

teoria instynktów społecznych McDougalla (hormizm)

-

teoria etologiczna K.Lorenza

5. Etologiczne ujęcie instynktu

a) hormizm – teoria instynktów społecznych McDougalla.

-

instynkt jako celowa siła tkwiąca w żywych organizmach. Składa się z

aspektu wzruszeniowego, poznawczego i motywacyjnego

-

wg McDougalla istnieje pewna ograniczona ilość wrodzonych

instynktów, które każdy z nas posiada (biologiczne i społeczne)

-

teoria ta opisuje sytuacje życiowe

-

skompromitowała ją liczba instynktów

b) etologiczna teoria K.Lorenza:

-

na podstawie badań zoologów, którzy w zachowaniu zwierząt
zaobserwowali instynkty

-

wg K.Lorenza wszystkie instynkty zwierząt pojawiają się u człowieka

-

instynkt składa się z 3 etapów:

•

pojawienie się popędu z jakiejś potrzeby

•

zachowanie apetytywne (dążące)

•

zachowanie spełniające (akt konsumacyjny) – tu pojawia się instynkt

-

instynkt składa się z rdzenia wrodzonego (instynktowne zachowania) i
zachowań apetytywnych (wyuczonych)

-

instynkt zadziała dopiero wtedy, gdy uaktywni się bodziec z otoczenia i
niezależnie od sytuacji realizuje się do końca

-

instynkt przemieszczony: uruchomienie nieodpowiedniego instynktu w
danej sytuacji

6. Znaczenie terminu popęd w teoriach motywacji.

a) popęd: - potrzeba tkanek

-

motyw biologiczny, stan braku czegoś potrzebnego do życia

-

Sillamy: nieświadoma siła biologiczna, która działając bezustannie

wywołuje określone zachowania i źródło popędów jest natury cielesnej.
Jest to stan pobudzenia, który ukierunkowuje organizm w stronę obiektu

pozwalającego na zmniejszenie napięcia

b) popędy mogą być pierwotne (wrodzone) i wtórne (nabyte). Silę popędu mierzy się

poprzez czas deprywacji i intensywność zachowania

c) różnice między popędem a potrzebą:

-

nie każda potrzeba biologiczna wytwarza popęd

-

popędy zwykle wyprzedzają potrzeby

-

w krańcowo silnej potrzebie popęd może zanikać

-

popęd może się uniezależnić od potrzeby i może się pojawiać w
pewnych sytuacjach (np. głód w stresie)

d) dążenie występuje gdy człowiek doświadcza świadomie impulsów do działania

7. Zmiany zachodzące w motywacji człowieka w rozwoju ontogenetycznym

a) Reykowski twierdzi, że w rozwoju ontogenetycznym dochodzi do zmian w

podstawowych potrzebach człowieka. Ich formowanie i przekształcanie dokonuje

się w wyniku określonych doświadczeń, są to

-

doświadczenia zależności

-

doświadczenia podporządkowania

-

doświadczenia współpracy

-

doświadczenia zagrożenia

-

doświadczenia frustracji

-

doświadczenia osiągnięcia sukcesu

-

doświadczenia ważności

-

doświadczenia wymagań moralnych

Doświadczenia te przyczyniają się do wytworzenia w

psychice człowieka trwałych skutków będących
podstawą potrzeb psychicznych

b) o świadomym procesie motywacyjnym (działaniu ukierunkowanym na cel)

możemy mówić od około 1 roku życia. W toku dalszego rozwoju występuje zmiana

w schemacie:
pragnienie – prośba o pomoc – działanie innych – zaspokojenie pragnienia

na schemat

pragnienie – działanie własne – zaspokojenie pragnienia

c) wraz z rozwojem ontogenetycznym:

-

następuje zmiana motywów działania

-

zwiększa się liczba potrzeb osiąganych za pomocą jednego celu

-

zwiększa się wewnątrzsterowność motywacji jednostki, „ja” jest źródłem

napięcia motywacyjnego

-

zmianie ulega hierarchia wartości motywów i celów

-

zwiększeniu ulega również trwałość motywacji (dziecko szybko się
zniechęca)

8. Teoria redukcji popędu C.Hull’a

a) rozumienie motywacji przez Hull’a: potrzeba biologiczna wytwarza popęd, który

nas energetyzuje – Z(f) = (P*N). Zachowania jest funkcją popędu (potrzeba), który
wzbudza zachowanie i nawyku (wiedza jak), który ukierunkowuje to zachowanie.

Jeżeli nie ma nawyku człowiek wykonuje chaotyczne ruchy, ewentualnie
uruchamiają się odruchy – Z(f) = (P*N) * Wp * Ibz * Hr (~wielkość przynęty,

intensywność bodźca zewnętrznego i hamowanie reaktywne: im więcej trzeba się
napracować tym jest większy - popęd ujemny)

b) dwa rodzaje

-

popędów: pierwotne (oparte o mechanizmy wrodzone np. głód, seks) i wtórne

(wyuczone, wbudowane)

-

i nagród: pierwotne (pokarm) i wtórne (pochwała, zdolność częściowego

redukowania popędu, np. przy odchudzaniu)

c) Hull miał licznych następców: Miller. On też uznawał pojęcie popęd, ale

interpretował nieco inaczej. Popędy powstają właściwie w wyniku wszystkich
działających bodźców. A bodziec ma dwa aspekty: popędowy (miotanie się) i

sygnału (gdzie szukać zaspokojenia). Aby czynność utrwaliła się w nawyk
potrzebna jest nagroda. Wtórny popęd strachu tłumaczy schematem

trójczłonowym: bodziec awersyjny, który uszkadza tkankę – relacja emocjonalna
(fizyczna nie psychiczna: zmiany hormonalne) – bodziec wewnętrzny, który

domaga się redukcji (bodziec popędowy) – reakcja zewnętrzna (ucieczka). Jeśli
reakcja zlikwiduje popęd, to bodziec awersyjny i bodziec wewnętrzny przestaje

działać i popęd znika – utrwalenie, generalizacja

-

popęd nabyty: bodziec obojętny występujący przypadkowo z reakcja

emocjonalną i dalej schemat przebiega tak samo, dążenie do zaspokojenia
popędu

-

najważniejszą rolę w indukowaniu(?) zachowania mają popędy nabyte: lęk,
poczucie winy, poczucie akceptacji

9. Przedstaw schemat tworzenia się popędu wtórnego na przykładzie popędu

strachu.

Bodziec awersyjny – Reakcja emocjonalna – bodziec wewnętrzny – reakcja zewnętrzna

-

Bodziec awersyjny wywołuje uszkodzenia tkanki

-

Reakcja emocjonalna powoduje zmiany wewnętrzne

-

Bodziec wewnętrzny to bodziec popędowy

-

Jeżeli reakcja zewnętrzna zaspokaja popęd wówczas zanika. Jeśli nie zaspokaja
dochodzi do takich operacji, które z czasem ulegają uwarunkowaniu

-

Na zasadzie pawłowskiego warunkowania do operacji może się włączyć
Bodziec Obojętny i wówczas to on wywołuje reakcję lękową

10. Przedstaw poglądy Tolmana na motywację

-

nacisk na rolę celów zachowania

-

człowiek w ciągu życia nabywa oczekiwań (bodźców) tego, co nastąpi po czym

-

potrzeba – zapotrzebowanie na przedmioty spełniające – dążenie do celu

-

siła popędu zależy od siły potrzeby, bodźców, i potrzeby libido

http://notatek.pl/psychologia-zagadnienia?notatka