Seminarium - Operacje i Techniki Operacyjne

WSOWL, Wrocław 11.04.2010

OPERACJE ZAGRANICZNE

W STRATEGII I DOKTRYNIE RP

1

Elżbieta Maria Jamrozy

Marcin Paweł Sadowski

2

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

CEL NADRZĘDNY

zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji

interesów narodowych poprzez

eliminację zewn

ę

trznych i wewn

ę

trznych zagrożeń,

redukowanie ryzyka oraz

odpowiednie oszacowanie podejmowanych wyzwań

i umiej

ę

tne wykorzystywanie

pojawiaj

ą

cych się szans

3

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

Główne cele strategiczne

- zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej

Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w decydowaniu o

wewnętrznych sprawach życia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa;

- stworzenie warunków rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego,

decydujących o możliwościach działania narodu i państwa;

- zapewnienie możliwości korzystania przez obywateli z konstytucyjnych

wolności, praw człowieka i obywatela oraz stworzenie bezpiecznych

warunków do godziwego życia obywateli i rozwoju całego narodu, w

wymiarze materialnym i duchowym;

- zapewnienie możliwości aktywnego kształtowania stosunków w

otoczeniu międzynarodowym i zdolności skutecznego działania poprzez

obronę interesów narodowych i promowanie wizerunku wiarygodnego

uczestnika stosunków międzynarodowych, a take realizacji zobowiązań

sojuszniczych, stanowiących o wiarygodności Polski;

- zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki nad obywatelami

polskimi przebywającymi poza granicami kraju;

4

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

- promocja polskiej gospodarki i wspieranie polskich przedsiębiorców

oraz budowa prestiżu Polski w otoczeniu międzynarodowym;

- zapewnienie poczucia bezpieczeństwa prawnego obywateli

Rzeczypospolitej Polskiej;

- ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego

(bogactw naturalnych, majątku indywidualnego obywateli i

zbiorowego majątku narodowego) oraz zapewnienie możliwości jego

bezpiecznego rozwijania we wszystkich sferach aktywności

narodowej, w tym zwłaszcza ekonomicznej, społecznej i

intelektualnej;

- ochronę środowiska naturalnego i ochronę przed skutkami klęsk

ż

ywiołowych, a take katastrof spowodowanych poprzez działalność

człowieka;

- zapewnienie szerokiego dostęp do informacji, podniesienie poziomu

edukacji narodowej oraz stworzenie silnego zaplecza naukowo-

badawczego, połączonego z potencjałem wytwórczym, poprawiają

konkurencyjność.

5

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa

„...W perspektywie długofalowej

bezpieczeństwo Polski w znacznej mierze

zależy od zdolności państwa do stawienia czoła wyzwaniom,

które wykraczają poza

tradycyjnie rozumiane zagrożenia bezpieczeństwa!!!

Wyzwania te są konsekwencją

sprzężonych ze sobą procesów politycznych, ekonomiczno -

społecznych,

demograficznych i ekologicznych o zasięgu często wykraczającym

daleko poza granice kraju.

O zdolności Polski do stawienia im czoła

zadecyduje zasięg i przebieg

procesu zmniejszania dystansu technologicznego

między Polską a rozwiniętymi

państwami europejskimi...”

6

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

System Bezpieczeństwa Narodowego RP

Strategiczne kierunki transformacji systemu

bezpieczeństwa narodowego

Na system ten składają się wszystkie odpowiedzialne za

bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw organy oraz instytucje

należące do władz ustawodawczych, wykonawczych i sądowniczych, w tym:

- Parlament,

- Prezydent RP,

- Rada Ministrów,

- Centralne organy administracji rządowej,

- Siły Zbrojne

Pilnym zadaniem dla skutecznego wdrażania SBN

jest nadanie Systemowi Bezpieczeństwa Narodowego RP

charakteru w pełni zintegrowanej,

spójnej i uporządkowanej całości.

7

SYSTEM OBRONNOŚCI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Składa się z trzech podstawowych elementów:
- podsystemu kierowania
- oraz dwóch podsystemów wykonawczych – militarnego (Siły Zbrojne RP) i pozamilitarnego
(pozamilitarne ogniwa obronne).

PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONNOŚCIĄ

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów – jako organy sprawujące władzę
wykonawczą - są naczelnymi organami kierowania obronnością i wykonują swoje zadania w tym
zakresie na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i innych ustaw. Prezydent jest
Najwyższym Zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jego organem doradczym
w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego.

Minister Obrony Narodowej kieruje resortem obrony narodowej, w tym przede wszystkim
całokształtem działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Rada Ministrów kieruje obronnością w czasie pokoju współdziałając z Prezydentem
Rzeczypospolitej Polskiej w ramach prowadzenia polityki wewnętrznej i zagranicznej.

Zasadniczym organem planowania strategicznego sił zbrojnych jest Sztab Generalny WP.

Dowództwa Rodzajów Sił Zbrojnych dowodzą w pełni wszystkimi podległymi wojskami,

ponosząc odpowiedzialność za całokształt pokojowej działalności podległych wojsk oraz za

przygotowanie ich do działań w czasie kryzysu i wojny.

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

8

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym realizuje

przedsięwzięcia związane z:

- monitorowaniem źródeł, rodzajów, kierunków i skali zagrożeń;

- zapobieganiem powstawaniu zagrożeń bezpieczeństwa narodowego na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami;

- zapobieganiem skutkom tych zagrożeń;

- oraz ich usuwaniem;

- a także kierowaniem obroną narodową.

Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym

Podsystem kierowania tworzą:

- organy władzy publicznej,

- kierownicy jednostek organizacyjnych, które wykonują zadania związane z

bezpieczeństwem narodowym,

- organy dowodzenia Sił Zbrojnych RP.

9

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

Obrona narodowa

Zasadniczym elementem obrony narodowej są Siły Zbrojne RP

zapewnienie zdolności państwa do obrony i utrzymywanie gotowości do przeciwstawienia się

agresji w ramach zobowiązań sojuszniczych.

Zobowiązanie dla kraju
Polska będzie rozwijać zdolności bojowe SZ dla zapewnienia skutecznej obrony i ochrony polskich
granic w ramach działań prowadzonych samodzielnie oraz w ramach obrony kolektywnej, jak
również poza jej granicami, zgodnie z artykułem V Traktatu Waszyngtońskiego. SZ RP będą
utrzymywały gotowość do udziału w działaniach o charakterze asymetrycznym, w tym w
wielonarodowych, połączonych operacjach zwalczania terroryzmu, prowadzonych zgodnie z
prawem międzynarodowym, organizowanych przez NATO, UE lub doraźną koalicję państw.

SZ współuczestniczą w stabilizowaniu sytuacji międzynarodowej.
Pozostają w gotowości do udziału w wielonarodowych połączonych operacjach stabilizacyjnych,
pokojowych oraz humanitarnych poza terytorium kraju.

W celu skutecznego wykonywania zadań powinny one posiadać zdolności operacyjne, które
pozwolą na znaczący udział w operacjach reagowania kryzysowego prowadzonych przez NATO i
UE oraz wsparcie tego typu operacji organizowanych przez ONZ.

SZ będą kontynuować dwustronną i wielostronną współpracę wojskową ze wszystkimi

zainteresowanymi partnerami, a zwłaszcza państwami sąsiedzkimi.

10

1

1

1

1

OPERACJE SZ RP WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

Struktura SZ:

Wojska Lądowe,

Siły Powietrzne,

Marynarka Wojenna,

Wojska Specjalne,

Inspektorat Wsparcia SZ jako organizator systemu wsparcia logistycznego SZ.

Należy doskonalić system wieloletniego planowania rozwoju technicznego

oraz ustawicznie modernizować wojskowy sprz

ę

t techniczny zgodnie z

wymogami innowacyjno

ś

ci i rozwoju technologicznego w kontek

ś

cie wizji

przyszłych operacji.

11

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

KRYZYS
Kierowanie siłami zbrojnymi w czasie kryzysu odbywa się według zasad kierowania
pokojowego. Wojskami wydzielonymi do międzynarodowych zgrupowań,
wykonujących zadania w ramach reagowania kryzysowego, dowodzą operacyjnie
dowódcy tych zgrupowań.

WOJNA
Szczególne rozwiązania wprowadza się na potrzeby kierowania działaniami
wojennymi. W warunkach wojennych, jeśli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie,
funkcję organu ustawodawczego sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Na
wniosek Rady Ministrów wydaje on rozporządzenia z mocą ustawy, w tym zwłaszcza
dotyczące prowadzenia działań wojennych. Na czas wojny uruchamia się Centralne
Stanowisko Kierowania Obroną Państwa, obejmujące stanowiska kierowania
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów i wyznaczonych przez
niego członków Rady Ministrów
.

W czasie wojny siłami zbrojnymi dowodzi Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych RP,

mianowany przez Prezydenta RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

Dla zapewnienia bezkolizyjnego rozwijania Sił Zbrojnych RP oraz kierowania nimi w

czasie wojny utworzony zostaje Wojenny System Dowodzenia.

12

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

SIŁY ZBROJNE RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

We wszystkich rodzajach sił zbrojnych występują:

a) wojska operacyjne – przygotowane do wydzielenia w
podporządkowanie dowództw NATO do działania w strukturach
wielonarodowych, w tym także poza granicami kraju, oraz

b) wojska obrony terytorialnej – pozostające pod
dowództwem narodowym, przeznaczone do prowadzenia działań na
obszarze kraju

.

13

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

Wojska Lądowe

przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo -
powietrznym w dowolnym rejonie kraju, na każdym kierunku, w
obliczu każdej formy zagrożenia militarnego. Struktura ich wojsk
operacyjnych oparta jest na związkach taktycznych, oddziałach i
pododdziałach – zorganizowanych w korpusy narodowe i
wielonarodowe, z utrzymaniem niezbędnej liczby jednostek
centralnej dyspozycji. W systemie terytorialnym występują okręgi
wojskowe, mające w swym składzie jednostki obrony terytorialnej,
terytorialne organy dowodzenia oraz szkolnictwo wojskowe.

.

14

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej

przeznaczone są do obrony przestrzeni powietrznej
Rzeczypospolitej Polskiej i stanowią fundament systemu obrony
powietrznej państwa. System ten jest funkcjonalnie zintegrowany z
systemem obrony powietrznej NATO. Utrzymuje stałą gotowość do
przeciwdziałania naruszeniom przestrzeni powietrznej, odparcia
agresji przeciwnika powietrznego i osłabienia jego potencjału.
Struktura organizacyjna Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej
oparta jest na korpusach obrony powietrznej, w których skład
wchodzą formacje lotnictwa taktycznego, rakiet obrony
przeciwlotniczej, radiotechniczne oraz jednostki zabezpieczenia.

15

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

Marynarka Wojenna

przeznaczona jest do obrony granicy morskiej państwa i strefy
odpowiedzialności sojuszniczej, ochrony żeglugi i interesów
gospodarczych Polski na akwenach morskich oraz obrony wybrzeża
przy współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych. Stosownie do
zadań operacyjnych, w strukturze organizacyjnej Marynarki
Wojennej znajdują się formacje sił morskich - flotylle oraz oddziały
odpowiednich rodzajów wojsk i służb.

W strukturach Sił Zbrojnych RP występują również wojska
specjalne. Stanowią je samodzielne oddziały i pododdziały, złożone
z wyselekcjonowanych, specjalnie wyszkolonych i wyposażonych
ż

ołnierzy. Wojska specjalne wykonują zadania o znaczeniu

strategicznym lub operacyjnym w okresie pokoju, kryzysu i wojny.

16

2

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJĄCE ZE STRATEGII OBRONNOŚCI RP

Zdolności operacyjne Sił Zbrojnych RP

Gotowość bojowa i mobilizacyjna
określa możliwości bojowe SZ. W czasie pokoju, w ramach stałej gotowości bojowej, siły zbrojne
zachowywać będą zdolność do reagowania na polityczno – militarne i pozamilitarne zagrożenia
kryzysowe, realizacji zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz do
strategicznego rozwinięcia w razie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny.

Elastyczność reagowania na zaistniałe zagrożenia
Zdolność do zapewnienia bezkolizyjnego przejścia wojsk ze stanów stałej gotowości bojowej w
jej wyższe stany i natychmiastowego rozpoczęcia różnych rodzajów operacji.

Skuteczność rażenia we współczesnych warunkach determinowana jest przede wszystkim
nasyceniem wojsk bronią precyzyjną.

POZAMILITARNE OGNIWA OBRONNE

Do podstawowych funkcji pozamilitarnych ogniw obronnych należą:
- ochrona ludności i struktur państwa w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa
(kryzysu) i wojny;
- zapewnianie materialnych, informacyjnych i duchowych podstaw egzystencji ludności w
warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa (kryzysu) i wojny;
- zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz pozamilitarne
wsparcie wojsk własnych i sojuszniczych, prowadzących operacje na terytorium Polski.

17

3

3

3

3

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJACE Z DOKTRYNY DZIAŁAŃ POŁĄCZONYCH D/ 01

ROZKAZ

Nr 78/Szkol./P7

SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP

z dnia 10 lutego 2009 r.

Siły Zbrojne RP muszą zapewniać skuteczną obronę i ochronę granic oraz terytorium, a także
umożliwiać prowadzenie samodzielnie lub w ramach obrony kolektywnej na obszarze własnego
państwa, jak również poza jego granicami zgodnie z artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego.

W razie wyczerpania możliwości i środków pokojowych w rozwiązywaniu zarzewia konfliktu,
wydzielone komponenty SZ RP, na podstawie odrębnych decyzji politycznych kierownictwa
państwa, mogą uczestniczyć w interwencji zbrojnej przez podjęcie działań:
prewencyjnych, reagowania kryzysowego, stabilizacyjnych lub obronnych w ramach ONZ,
OBWE, NATO, EU bądź doraźnie organizowanych koalicji.

•

Siły Zbrojne RP realizują następujące misje:

odparcie ataku strategicznego

zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu.

udział w działaniach antyterrorystycznych.

wspieranie procesu stabilizacji i operacji humanitarnych.

zapewnienie bezpieczeństwa w czasie pokoju.

18

3

3

3

3

OPERACJE SZ RP

WYNIKAJACE Z DOKTRYNY DZIAŁAŃ POŁĄCZONYCH D/ 01

Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji zadań, w różnych stanach gotowości
obronnej państwa, w dwóch obszarach: wewnętrznym - na terytorium kraju i zewnętrznym -
poza jego terytorium. W zależności od potrzeb i rozwoju sytuacji SZ RP są zdolne do realizacji
następujących zadań:
odparcie ataku strategicznego:
- uczestnictwo w strategicznej operacji obronnej na terytorium RP,
- udział w operacji obronnej poza obszarem kraju odpowiednio do zobowiązań sojuszniczych i
koalicyjnych;
zapobieganie konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu:
- obrona terytorium kraju,
- udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego na obszarze NATO, zgodnie z
artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego,
- udział w likwidacji konfliktu lokalnego lub regionalnego poza obszarem odpowiedzialności
NATO;
udział w działaniach antyterrorystycznych:
- prowadzenie działań prewencyjnych,
- obrona przed atakami terrorystycznymi,
- udział w czynnym zwalczaniu terroryzmu,
- uczestnictwo w likwidacji skutków działań terrorystycznych;
wspieranie procesu stabilizacji i działań humanitarnych:
- udział w operacjach o charakterze pokojowym prowadzonych przez NATO, EU i ONZ oraz -
wynikających z innych porozumień międzynarodowych,
- wspieranie działań humanitarnych prowadzonych przez organizacje międzynarodowe, rządowe i
inne;

19

1. DLA KOGO TWORZY SIĘ DOKUMENTY STRATEGICZNE?

2. CZY SĄ WDRAśANE W śYCIE CZY STANOWIĄ JEDYNIE LISTĘ śYCZEŃ?

3. CO ZROBIĆ ABY STAŁY SIĘ REALNE I SKUTECZNE?

PROBLEM – DO DYSKUSJI

20

DZI

Ę

KUJ

Ę

PA

Ń

STWU ZA UWAG

Ę