LEKI STOSOWANE W POGOTOWIU RATUNKOWYM
1) Aminophyllinum (Eufilina, Teofilina)0,25g/ amp
Zastosowanie: Leczenie skurczu oskrzeli związanego z: astmą oskrzelową,
przewlekłym zapaleniem oskrzeli, rozedmą płuc, przewlekłą obturacyjną chorobą
płuc.
Działanie: Aminofilina poprawia kurczliwość przepony, poprawia wentylację płuc,
przyspiesza ruch rzęsek oskrzelowych. Zmniejszając napięcie toniczne mięśni
gładkich działa rozszerzająco na naczynia, zwłaszcza nerkowe, dzięki czemu
przyspiesza i ułatwia wydalanie moczu. Poza tym aminofilina rozszerza naczynia
skóry, mózgu, mięśni prążkowanych, płuc i serca. Zwiększa wydzielanie kwasu
solnego w żołądku.
2) Amiodarone (Cordarone)0,15g/ amp.
Zastosowanie: Komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, w których inne leki
przeciwarytmiczne są nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w
przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór,
migotanie przedsionków.
Działanie: Zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, prawdopodobnie
wpływa rozszerzająco na naczynia wieńcowe.
3) Atropinum sulfuricum (Atropina) 0,001g/ amp.
Zastosowanie: Stany skurczowe jelit, układu moczowego, kolka żółciowa,
premedykacja do znieczulenia ogólnego, rzadkoskurcz spowodowany odruchowym
pobudzeniem nerwu błędnego, zatrucie insektycydami fosforoogranicznymi i
niektórymi grzybami..
Działanie: Rozszerza z
renicę, podwyższa ciśnienie płynu w gałce ocznej, hamuje
wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych, śluzowych, nieznacznie
rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy,
przyspieszając czynność serca. Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując
jej zaczerwienienie. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego,
dróg żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego. Posiada działanie
ośrodkowe, wywołując w zależności od dawki stan pobudzenia lub depresji.
4) Calcium (Wapń) 10% 1,375g/ amp.
Działanie: Podanie preparatu prowadzi do uszczelnienia śródbłonków naczyń,
zmniejszenia obrzęków i odczynów alergicznych, przywraca prawidłową kurczliwość
mięśni oraz wyrównuje niedobory wapnia w organizmie.
Zastosowanie: Stany niedoboru wapnia wymagające szybkiego uzupełnienia
(tężyczka, kurcz głośni, ostra hipokalcemia, złamania), ostre stany alergiczne
(wstrząs anafilaktyczny, astma oskrzelowa, obrzęk Quinckego, pokrzywka). Ponadto
1
w zatruciu solami metali ciężkich i siarczanem magnezu oraz u pacjentów nie
reagujących na leczenie doustne.
5) Chlorpromazine (Fenactil) 0,05g/ amp.
Działanie: Lek o silnym działaniu przeciwpsychotycznym, a także o silnym działaniu
uspokajającym, przeciwlękowym. Nie posiada właściwości przeciwdepresyjnych.
Działa przeciwwymiotnie.
Zastosowanie: We wszystkich stanach pobudzenia psychoruchowego: stany
maniakalne, psychozy schizofreniczne i cyklofreniczne, w niektórych postaciach
depresji z niepokojem ruchowym, W leczeniu objawów abstynencji. Objawowo w
leczeniu nudności i wymiotów, czkawki, jako przygotowanie do narkozy ogólnej.
6) Carbo medecinalis (Węgiel) 0,3g tabl. kaps.
Działanie: Jelitowy lek adsorbujący. Po podaniu doustnym wiąże różne substancje
znajdujące się w przewodzie pokarmowym, w tym związki nasilające perystaltykę,
toksyny bakteryjne, bakterie, leki i inne związki chemiczne oraz produkty gnilne, gazy
jelitowe, substancje toksyczne itp. Działa zapierająco.
Zastosowanie: Biegunki, niestrawność, wzdęcia. Zatrucia lekami lub innymi
związkami chemicznymi - po porozumieniu z lekarzem.
7) Clemastine 2mg/ amp
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym, przeciwalergicznym,
przeciwświądowym i przeciwobrzękowym. Nie wykazuje depresyjnego wpływu na
o.u.n. i obwodowy układ nerwowy.
Zastosowanie: Pokrzywka, obrzęk Quincke'go, odczyny polekowe i alergiczne.
Zapobiegawczo przed zabiegiem lub badaniem diagnostycznym, np. endoskopią,
podaniem środka cieniującego, itp.
8) Clonazepam 0,001g/ amp.
Działanie: Charakteryzuje się silnym i długotrwałym działaniem przeciwdrgawkowym.
Wykazuje także działanie przeciwlękowe i uspokajające. Działa umiarkowanie
nasennie i rozluz
nia napięcie mięśniowe. Podany dożylnie działa natychmiast.
Wskazania: Leczenie doraz
ne. Wszelkie postacie padaczki u dorosłych i dzieci.
Ostre napady lęku.
2
9) Deksamethasone (Dexaven) 0,008g/ amp.
Działanie: Syntetyczny glikokortykosteroid o bardzo silnym i długotrwałym działaniu
przeciwzapalnym i przeciwalergicznym (około 30-krotnie przewyższającym
hydrokortyzon). Ma bardzo silne działanie przeciwobrzękowe w obrzęku mózgu
pochodzenia naczynioruchowego, w nowotworach mózgu, po urazach głowy, a także
po zabiegach neurochirurgicznych. Przeciwzapalne i przeciwalergiczne działanie
ujawnia się już po kilku minutach po podaniu dożylnym, jak i domięśniowym.
Wskazania: Obrzęk mózgu, osłona zabiegów neurochirurgicznych, bezpośrednie
zagrożenie życia: wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba
posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich
drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, uogólnione zakażenia o ciężkim
przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc
10) Diazepam (Relanium) 0,01g/ amp.
Działanie: Pochodna benzodiazepiny. Charakteryzuje się silnym działaniem
przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwdrgawkowym. Wykazuje również silne
działanie nasenne i rozluz
niające napięcie mięśniowe. Zmniejsza napięcie, lęk,
drażliwość, pobudliwość i agresywność.
Wskazania: Stan padaczkowy. Ostre stany lękowe połączone z pobudzeniem
ruchowym, agresywnością. Zespół majaczenia alkoholowego. Przed kardiowersją.
11) Dobutamine (Dobutamina) 0,25g/ fiol.
Działanie: Wykazuje silne działanie inotropowe dodatnie na mięsień sercowy (ułatwia
przewodnictwo przedsionkowo-komorowe). Poprawia kurczliwość mięśnia
sercowego, zwiększa rzut serca z minimalnym wpływem na częstość akcji serca,
zmniejsza płucny opór naczyniowy - poprawia przepływ płucny, poprawia przepływ
wieńcowy oraz utlenowanie mięśnia sercowego w stanach niedokrwienia. Nie wpływa
w wyraz
ny sposób na naczynia krwionośne, nie powoduje wzrostu oporu.
Wskazania: Różne postacie wstrząsu i niewydolności krążenia (niewydolność lewo- i
prawokomorowa, zawał mięśnia sercowego, wstrząs kardiogenny, zespół małego
rzutu).
3
12) Dopamine (Dopamina) 0,2g/ amp. 3 sztuki
Działanie:
W dawkach niskich (1-4 µg/kg m.c./1 min) - zwiększa kurczliwość mięśnia
sercowego, objętość wyrzutową, nieznacznie zwiększając częstość skurczów, w
naczyniach nerkowych i krezkowych - co zwiększa przepływ przez te naczynia.
Efektem jest wzrost diurezy.
W dawkach średnich (5-10 µg/kg m.c./1 min) - zwiększa ciśnienie tętnicze
(wzrasta głównie ciśnienie skurczowe; zwiększa się amplituda ciśnienia), poprawia
się przepływ przez naczynia wieńcowe.
W dawkach wysokich (powyżej 10 µg/kg m.c./1 min – ma silny efekt
kurczący naczynia, wzrost ciśnienia tętniczego i spadek perfuzji tkankowej (w tym
możliwy spadek perfuzji wieńcowej), przyspieszenie akcji serca.
Wskazania: Wstrząs septyczny, kardiogenny, urazowy; niewydolność mięśnia
sercowego. W niektórych postaciach wstrząsu stosowana jednocześnie z
dobutaminą i/lub lekami rozszerzającymi naczynia krwionośne (nitrogliceryną,
nitroprusydkiem sodu).
13) Digoxin amp.0,5g/ 2ml
Działanie: Glikozyd nasercowy. Zwiększa siłę skurczu mięśnia serca, skraca czas
jego trwania, wydłużeniu ulegają przerwy pomiędzy skurczami co ułatwia napływ
żylny. Zwalnia czynność serca poprzez bezpośredni hamujący wpływ na węzeł
zatokowy oraz przez pobudzenie receptorów nerwu błędnego. Hamuje i zwalnia
przewodzenie przedsionkowo-komorowe. O stanie wysycenia glikozydami świadczy
miseczkowaty kształt odcinka ST w elektrokardiogramie, ponadto ulega wydłużeniu
odcinek PQ, skróceniu odcinek QT. Lek kurczy naczynia jamy brzusznej
Wskazania: Ostra niewydolność serca, nadkomorowe zaburzenia rytmu serca,
migotanie przedsionków.
4
14) Epinepherine (Epinefryna, Adrenalina) 0,001g/ 1ml
Działanie: Powoduje skurcz naczyń, a w konsekwencji podniesienie ciśnienia
tętniczego. Przyspiesza czynność serca i zwiększa pojemność minutową, w
nieznaczny sposób wpływając na rozszerzenie naczyń wieńcowych (działanie
dwufazowe: najpierw je zwęża, aby następnie rozszerzyć). Rozszerza też z
renicę i
oskrzela; przyspiesza oddychanie. Hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków
trawiennych i śliny, obniża napięcie mięśni gładkich. Zwiększa stężenie glukozy w
krwi. Podana w małej dawce działa głównie miejscowo kurcząc naczynia i
anemizując otaczające tkanki. Miejscowe podanie leku do oskrzeli (p. rurkę
intubacyjną) powoduje rozkurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego. Ta droga
podania jest równie skuteczna jak dożylna, czy dosercowa. Jej działanie po podaniu
dożylnym jest bardzo szybkie, ale krótkotrwałe - szybko ulega utlenieniu i rozkładowi.
Po podaniu podskórnym działa powoli, po domięśniowym - nieco szybciej.
Wskazania: Stan astmatyczny, dychawica oskrzelowa w stanie zaostrzenia, wstrząs
anafilaktyczny, zatrzymanie czynności serca, Uogólniona pokrzywka i obrzęki.
Miejscowo wykorzystywana jest głównie w laryngologii, okulistyce, stomatologii i w
drobnych zabiegach chirurgicznych dla uzyskania anemizacji tkanek (obkurcza
naczynia krwionośne)
15) Fenoterol aerosol (Berodual, Berotec)
Działanie: Lek złożony o synergicznym działaniu rozkurczającym oskrzela.
Bromowodorek fenoterolu działa przez pobudzenie receptorów b2-adrenergicznych
oskrzeli, prowadząc do rozkurczu mięśni gładkich.
Wskazania: Zapobieganie i leczenie objawów schorzeń obturacyjnych dróg
oddechowych, takich jak astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli z
towarzyszącą rozedmą lub bez (przewlekła obturacyjna choroba płuc POChP).
16) Fentanyl 0,1g mg/ amp.
Działanie: Lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptora. Charakteryzuje
się bardzo silnym, krótkotrwałym efektem przeciwbólowym. Po podaniu dożylnie
efekt analgetyczny występuje prawie natychmiast (pełny po około 2 min.) i utrzymuje
się około 20-30 min. Dobrze wchłania się również po podaniu innymi drogami. Po
stosowaniu w dużych dawkach efekty działania utrzymują się kilka godzin. Ma
niewielki wpływ na układ krążenia. Nieznacznie obniża przepływ mózgowy, Wykazuje
wszystkie typowe dla opioidów działania ośrodkowe, w tym zmniejszenie wrażliwośći
ośrodka oddechowego, wywoływanie nudności i wymiotów.
Wskazania: Jako silny lek przeciwbólowy w bólach ostrych (urazowych,
pooperacyjnych, w bólu zawałowym). Tłumienie / zniesienie napędu oddechowego u
chorych wentylowanych mechanicznie.
5
17) Furosemide 0,02g/ amp.
Działanie: Diuretyk pętlowy o bardzo silnym działaniu, Prowadzi do utraty jonów
wapniowych, magnezowych, fosforanów, zmniejsza wydalanie kwasu moczowego,
powoduje niewielki wzrost przesączania kłębkowego. Poza nerkami działa na
metabolizm węglowodanów, obniżając tolerancję glukozy. Ma także bezpośredni
wpływ spazmolityczny na mięśnie naczyń.
Wskazania: Ostra i przewlekła niewydolność krążenia, obrzęk płuc, obrzęk mózgu,
nadciśnienie tętnicze, marskość wątroby, ostra niewydolność nerek, diureza
wymuszona w zatruciach, obrzęki różnego pochodzenia.
18) Glukoza amp. 5 sztuk
Działanie: Glukoza stanowi główny substrat przemian energetycznych w organizmie,
jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich tkanek organizmu. Ze
względu na niską osmolarność roztworu glukozy uzasadnia stosowanie jako
rozpuszczalnik wielu leków podawanych.
Wskazania:
Glukoza 5%: rozpuszczalnik do leków i koncentratów podawanych pozajelitowo.
Glukoza 10%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie
pozajelitowe, leczenie hipoglikemii oraz jako rozpuszczalnik do koncentratów
elektrolitowych i leków podawanych pozajelitowo, nie wykazujących niezgodności.
Glukoza 20% i 40%: uzupełnienie niedoborów energetycznych poprzez żywienie
pozajelitowe, składnik węglowodanowy w żywieniu pozajelitowym oraz leczenie
hipoglikemii.
6
19) Nitroglicerinum (Perliganit, Nitromint) tabl. 1mg
Działanie: Lek o silnym, krótkotrwałym działaniu na mięśnie gładkie, głównie naczyń
krwionośnych. Powoduje: rozszerzenie żylnego łożyska naczyniowego przez co
zmniejsza się ciśnienie napełniania serca, spada obciążenie wstępne i ciśnienie
póz
norozkurczowe lewej komory oraz ciśnienie w tętnicy płucnej; zmniejszenie oporu
obwodowego i obciążenia następczego przez co spada praca i wydatek
energetyczny mięśnia sercowego; zmniejszenie oporu przepływu wieńcowego,
zwiększenie przepływu wieńcowego (może też powodować korzystną redystrybucję
przepływu wieńcowego do strefy podwsierdziowej) i rozszerzenie naczyń
wieńcowych; zmniejszenie zużycia tlenu przez mięsień sercowy. Skutkiem
powyższych działań: w niewydolności wieńcowej - zmniejsza się niedotlenienie
mięśnia sercowego; w niewydolności krążenia - poprawia się objętość minutowa. Nie
wywiera bezpośredniego wpływu na serce - efekty hemodynamiczne i zmiana
częstości akcji serca po podaniu leku są wynikiem wpływu na naczynia. Obniża
ciśnienie tętnicze. Podnosi ciśnienie śródczaszkowe i śródgałkowe.
Po podaniu podjęzykowo w postaci aerozolu szybko pojawia się działanie (w czasie
30-50 sek)
Wskazania: A
agodzenie bólu w ostrych napadach dławicy piersiowej i zapobieganie
bólom wieńcowym (przed wysiłkiem fizycznym) w przebiegu choroby niedokrwiennej
serca. Niestabilna choroba niedokrwienna serca. Zawał mięśnia sercowego. Ostra
lewokomorowa niewydolność. Przełom nadciśnieniowy z zastoinową niewydolnością
krążenia. Kontrolowane podciśnienie w przebiegu zabiegów chirurgicznych.
20) Haloperidol fl. 10 ml
Działanie: Wykazuje silne działanie sedatywne, umiarkowane przeciwpsychotyczne,
słabe przeciwdepresyjne. Znosi objawy niepokoju i wrogości do otoczenia, zmniejsza
agresywność, pobudzenie psychoruchowe, urojenia i omamy. Zmniejsza napęd
psychoruchowy. Wykazuje też działanie przeciwwymiotne.
Wskazania: W ostrych stanach pobudzenia psychomotorycznego w przebiegu
psychoz schizofrenicznych w stanach maniakalnych.
21) Hydrocortisone 0,5g/ amp.
Działanie: immunosupresyjne i przeciwalergiczne. Krótkotrwale hamuje podzwgórze i
przysadkę mózgową. Po podaniu dożylnym działa prawie natychmiast, przez około 4
h, po podaniu domięśniowym jego efekt terapeutyczny utrzymuje się kilka godzin
dłużej.
Wskazania: przełom nadnerczowy, wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny
uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg
oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, obrzęk
mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, wstrząs septyczny, zachłystowe zapalenie płuc.
7
22) Hydroxizinum amp. 0,1g/ 2ml
Działanie: Lek o działaniu uspokajającym i przeciwlękowym. Wykazuje działanie
przeciwhistaminowe, przeciwcholinergiczne, słabe spazmolityczne. Cechuje się także
działaniem przeciwwymiotnym, w niewielkim stopniu obniża ciśnienie krwi. Zmniejsza
napięcie wewnętrzne, niepokój, chwiejność emocjonalną oraz napięcie mięśniowe.
Wykazuje słabe właściwości przeciwdrgawkowe, przeciwbólowe. Nie upośledza
czynności o.u.n.
Wskazania: Nerwice z pobudzeniem ruchowym, stany lękowe u osób starszych,
ostre podniecenie u alkoholików, nadmierna pobudliwość psychomotoryczna u dzieci,
choroby uczuleniowe (głównie skóry: pokrzywka, dermatozy); w przygotowaniu do
narkozy.
23) Ketoprofen (Ketonal) 0,1g/ amp.
Działanie: Niesteroidowy lek przeciwzapalny o silnym działaniu przeciwzapalnym,
przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Szybko wchłania się po podaniu
domięśniowym, osiągając maksymalne stężenie we krwi po około 15-45 min.
Wskazania: Jako lek przeciwbólowy w leczeniu stanów pooperacyjnych, podawany
dożylnie. Domięśniowo stosowany w chorobach reumatoidalnych (ostre rzuty
zapalne w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zesztywniającym zapaleniu stawów
kręgosłupa), w ciężkich artrozach, w ostrych bólach zwyrodnieniowych stawów,
dyskopatiach, bólach korzonkowych, zapaleniach ścięgien i stawów, bolesnym
miesiączkowaniu, bólach nowotworowych.
24) Kwas acetylosalicylowy (Polopiryna S) 0,5g/ tabl.
Działanie: Zmniejsza agregację płytek, działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i
przeciwzapalnie. Działanie przeciwgorączkowe i napotne jest silnie zaznaczone już
przy dawkach 1,0-1,5 g/dobę (zwłaszcza przy podwyższonej temperaturze ciała),
działanie przeciwzapalne wyraz
nie zaznaczone jest dopiero po kilku dniach
przyjmowania. W dawkach powyżej 1 g/dobę kwas acetylosalicylowy zmniejsza
krzepliwość krwi i wykazuje działanie fibrynolityczne. Wchłania się szybko i prawie
całkowicie z przewodu pokarmowego.
Wskazania: Stany gorączkowe, przeziębienia, bóle różnego pochodzenia,
nerwobóle, bolesne miesiączkowanie, choroba reumatyczna i gośćcowa,
zapobieganie zakrzepicy naczyń krwionośnych, zapobiegawczo przed zawałem
serca.
8
25) Lidocaine (Lignokaina, Xylokaina) 0,04g/ 2ml fiol.
Działanie: Lek (z grupy miejscowo znieczulających pochodnych amidowych) o
działaniu stabilizującym błony komórkowe i bezpośrednim wpływie na układ
bodz
coprzewodzący serca, zaliczany do grupy leków przeciwarytmicznych.
Charakteryzuje się stosunkowo małym wpływem depresyjnym na mięsień sercowy i
możliwością względnie bezpiecznego stosowania w chorobie węzła zatokowo-
przedsionkowego.
Wskazania: Jako lek przeciwarytmiczny: leczenie ostrych tachykardii i arytmii
komorowych (m.in. w objawowym leczeniu ponaparstnicowych zaburzeń rytmu
serca). Stosowany również w schemacie CPR (resuscytacji) w leczeniu skojarzonym
zaburzeń rytmu (migotania komór).
26) Lidocaine żel 2% (Lignokaina Żel) tuba
Działanie: Środek miejscowo znieczulający (analgetyk miejscowy). Początek
działania przy podaniu na błony śluzowe występuje po około 2-3 min, utrzymuje się
około 30-60 min.
Zastosowanie: do smarowania bezpośrednio przed użyciem rurek intubacyjnych,
masek krtaniowych, sond żołądkowych, zgłębników itp. do znieczulania cewki
moczowej przed zabiegiem (cewnikowanie pęcherza moczowego) oraz do
pokrywania bezpośrednio przed użyciem cewników, zgłębników, wzierników itp.
wprowadzanych do cewki moczowej.
27) Magnzinum sulfate (Magnez) 20%/ 10 ml amp.
Działanie: Podany dożylnie szybko przenika do tkanek i narządów, poraża płytkę
ruchową w mięśniach i działa narkotyzująco na o.u.n. Zmniejsza napięcie mięśniowe
i działa przeciwdrgawkowo.
Wskazania: Tężec, rzucawka porodowa, zatrucia strychniną i naparstnicą.
9
28) Morphine (Morphini Sulfas, Morfina, MCT Continous) 0,01g/ amp.
Działanie: Silny lek przeciwbólowy z grupy czystych agonistów receptorów
opioidowych. Wykazuje działanie kurczące na mięśnie gładkie przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych powodując kurcz odz
wiernika,
opóz
nienie opróżniania żołądka, wzrost ciśnienia w drogach żółciowych i
moczowych, zwolnienie perystaltyki, zaparcia. Przez działanie na o.u.n. powoduje
nudności, wymioty, hamuje odruch kaszlowy, zwęża z
renice, obniża temperaturę
ciała i pobudliwość ośrodka oddechowego. Poprawia nastrój i działa euforyzująco.
Wpływa na układ krążenia zależnie od stanu wyjściowego: możliwy jest wzrost lub
spadek wskaz
nika sercowego, bez istotnego wpływu na ciśnienie końcowo-
rozkurczowe w lewej komorze i w tętnicy płucnej; wykazuje tendencję do zwalniania
rytmu serca przez wpływ pobudzający na nerw błędny i zmniejszenie napięcia układu
współczulnego. Po podaniu domięśniowym lub podskórnym dobrze wchłania się z
miejsca podania, początek działania występuje po około 15-30 min, działanie
maksymalne utrzymuje się 0,5-1,5 h, średni czas działania wynosi około 4-5 h
Bardzo silne działanie przeciwbólowym leku, zwłaszcza stosowanego w dawkach
powtarzanych.
Wskazania: Umiarkowane, silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii. Morfina
stosowana jest również w bólu zawałowym i niedokrwieniu mięśnia sercowego,
bólach spowodowanych ciężkim urazem klatki piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i
płuc oraz w zespołach bólowych przebiegających z męczącym suchym kaszlem (np.
na skutek wciągnięcia opłucnej w proces chorobowy). Jest podstawowym opioidem
(zalecanym przez WHO) w zwalczaniu bólów w przebiegu chorób nowotworowych.
29) Naloxone 0,1mg/ amp.
Działanie: Jest antagonistą w stosunku do naturalnych i syntetycznych odurzających
leków przeciwbólowych, nie posiada działania przeciwbólowego ani nie wywołuje
depresji ośrodka oddechowego. Podanie go w pełnej dawce po uprzednim podaniu
narkotycznych leków przeciwbólowych powoduje nawrót dolegliwości bólowych, małe
dawki podane pozajelitowo zapobiegają lub znoszą ośrodkowe i obwodowe efekty
działania morfiny i innych opioidów. Podany u osób zależnych od opioidów może
spowodować zespół ostrej abstynencji. Słabo łagodzi depresję ośrodka
oddechowego wywołanej przedawkowaniem innych niż opioidy leków działających
depresyjnie na o.u.n. (np. barbituranów, benzodiazepin). Nawet długie podawanie
leku nie prowadzi do uzależnienia.
Wskazania: Leczenie ostrych zatruć narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, w
odwracaniu depresji ośrodka oddechowego spowodowanej podaniem narkotycznych
leków przeciwbólowych, dla celów diagnostycznych w celu wykrycia narkomanii lub
wyjaśnienia przyczyn depresji ośrodka oddechowego.
10
30) Neostigmine (Polstygminum) 0,5mg/ amp.
Działanie: Pobudza układ przywspółczulny. Zwiększa amplitudę skurczów mięśni
prążkowanych. Działa pobudzająco na mięśnie gładkie jelit i pęcherza moczowego,
słabiej na mięśnie oskrzeli, moczowodów i dróg żółciowych. Zwęża z
renice i obniża
ciśnienie śródgałkowe oka. Pobudza wydzielanie gruczołów ślinowych, potowych,
śluzowych i łzowych. Powoduje nieznaczne zwolnienie czynności serca i obniżenie
ciśnienia tętniczego. Maksymalne działanie następuje w 10-30 minut po
zastosowaniu pozajelitowym.
Wskazania: Leczenie objawowe nużliwość mięśni, gdy nie można zastosować
doustnej postaci leku. Odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego wywołanego przez
niedepolaryzujące leki zwiotczające.
31) Norepinephirine (Levonor, Noradrenalina) 0,001g/ amp.
Działanie: powoduje skurcz naczyń tętniczych i żylnych (z wyjątkiem naczyń
wieńcowych), zwiększając opory przepływu - zmniejsza ukrwienie nerek, wątroby,
mięśni szkieletowych. Wywołuje krótkotrwały, lecz gwałtowny wzrost skurczowego i
rozkurczowego ciśnienia tętniczego, także ciśnienia żylnego. Na drodze odruchowej
pobudza nerw błędny powodując zwolnienie czynności serca (w związku z tym
objętość minutowa serca pozostaje stała lub zmniejsza się). Nie działa na OUN.
Wskazania: Ostra obwodowa niewydolność krążenia, wstrząs w przebiegu zawału
mięśnia sercowego, wstrząs pourazowy, anafilaktyczny, w przebiegu posocznicy -
wskazane jest stosowanie łącznie z dopaminą. Dodatek do środków miejscowo
znieczulających.
32) Papaverine (Spasticol) 0,04g/ amp.
Działanie: Nie działa przeciwbólowo i nie powoduje uzależnienia. Rozkurcza mięśnie
gładkie poprzez bezpośredni wpływ na komórki mięśniowe. Jej działanie
spazmolityczne wykorzystywane jest w celu likwidowania stanów spastycznych
mięśni gładkich w obrębie jamy brzusznej. W bardziej nasilonych stanach
skurczowych jest stosowana w połączeniu z lekami przeciwbólowymi
Wskazania: Stany spastyczne mięśni gładkich: przewodu pokarmowego - kolka
wątrobowa, stany skurczowe dróg żółciowych, kolka jelitowa; dróg moczowych -
kolka nerkowa, bolesne parcie na mocz.
33) Paracetamol (Panadol, Efferalgan, Codipar) 0,5g/ tabl.
Działanie: Lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym.
Wskazania: Ból o słabym lub średnim nasileniu, np. ból głowy, bolesne miesiączki,
bóle zębów, nerwobóle, bóle stawowe i mięśniowe, bóle po zabiegach chirurgicznych
i stomatologicznych. Gorączka, m.in. w przeziębieniach i stanach grypopodobnych.
11
34) Pethidine (Dolargan, Dolcontral) 0,1g/ amp.
Działanie: Silny lek przeciwbólowy, W porównaniu z morfiną słabiej działa kurcząco
na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, ma mniejszą tendencję do wywoływania
zaparć i zwiększania ciśnienia w drogach moczowych i żółciowych; wykazuje
silniejszy wpływ na układ krążenia. Zastosowana w bólu zawałowym działa
inotropowo ujemnie, nieznacznie podwyższa ciśnienie końcowo-rozkurczowe w lewej
komorze, nie wpływa na ciśnienie w tętnicy płucnej. W zazwyczaj stosowanych
dawkach nie zwęża z
renic (może rozszerzać) Dobrze wchłania się po podaniu
podskórnym lub domięśniowym - początek działania występuje po 10-15 min., efekt
przeciwbólowy utrzymuje się 2-4 h.
Wskazania: Silne i bardzo silne bóle o różnorodnej etiologii (pourazowe,
pooperacyjne, w przebiegu chorób nowotworowych); jako opioid z wyboru w silnych
bólach w przebiegu kolki nerkowej, moczowodowej, żółciowej; w łagodzeniu bólów
porodowych, nerwobólach, zawale mięśnia sercowego
35) Phenobarbital (Luminal) 0,2g/ amp.
Działanie: Pochodna kwasu barbiturowego o działaniu nasennym, uspokajającym.
Działa depresyjnie na ośrodek oddechowy, a nasilenie działania zależy od dawki.
Obwodowo działa przeciwskurczowo (obniża napięcie mięśni gładkich).
Wskazania: Padaczka (grand mal, napady psychomotoryczne). Jako środek
pomocniczy przed zabiegami chirurgicznymi, w tężcu.
36) Płyny koloidowe 500ml (Haes, Gelofusine, Dekstran)
Działanie i zastosowanie: Preparaty powodujące wypełnienie łożyska naczyniowego i
przywrócenie ciśnienia krwi w czasie 3-4 h wlewu dożylnego. Utrzymują się w
krwiobiegu ok. 24 h. Stosowane w leczeniu i zapobieganiu hipowolemii oraz
wstrząsowi spowodowanemu zabiegami chirurgicznymi, urazami, zakażeniami,
oparzeniami.
37) Płyn wieloelektrolitowy (PWE) 500ml
Działanie: Izotoniczny roztwór, uzupełniający niedobory wody i elektrolitów. Zawiera
sole sodu, potasu, wapnia i magnezu. Skład płynu jest zbliżony do składu
elektrolitowego osocza
Wskazania: Niedostateczna doustna podaż płynów. Nawadnianie w okresie
pooperacyjnym. Nadmierna utrata płynów i elektrolitów na skutek wymiotów i
biegunek oraz przez przetoki.
12
38) Propranolol 0,001g/ amp.
Działanie: Obniża aktywność bodz
cotwórczą węzła zatokowego, zwalnia
przewodnictwo w węz
le przedsionkowo-komorowym, czynność serca w spoczynku i
podczas wysiłku oraz tachykardię, działa hipotensyjnie, zmniejsza zużycie tlenu
przez mięsień sercowy.
Wskazania: Leczenie doraz
ne ostrych stanów: tachykardii zatokowej, węzłowej,
migotania i trzepotania przedsionków, komorowych zaburzeń rytmu; zapobieganie i
leczenie zaburzeń rytmu podczas znieczulenia ogólnego.
39) Salbutamol 0,5mg/ amp. /aerosol.
Działanie: Podawany miejscowo w inhalacjach szybko rozkurcza mięśnie gładkie
oskrzeli i nie wpływa przy tym na układ sercowo-naczyniowy. Podawany
parenteralnie działa silnie rozkurczająco na oskrzela. Przyspiesza czynność serca,
rozszerza obwodowe naczynia krwionośne, nie ma większego wpływu na ciśnienie
tętnicze krwi.
Wskazania: Stan astmatyczny.
40) Sodium bicarbonate (Natrium Bicarbonicum – Bicarbonat) 8,4%
20ml/ amp.
Działanie: Jest związkiem alkalizującym używanym w leczeniu kwasicy
metabolicznej, wydzielany przez nerki wywiera również działanie alkalizujące na
odczyn moczu.
Wskazania: Kwasica metaboliczna różnego pochodzenia
41) Sodium chloride r-r (Sól Fizjologiczna) 0,9%/ 10ml
Działanie: Podany pozajelitowo powoduje krótkotrwałe zwiększenie objętość krwi
krążącej i nieznaczne nasilenie diurezy. Może być używany jako rozpuszczalnik wielu
leków.
Wskazania: Odwodnienie izotoniczne, odwodnienie hipotoniczne, utrata jonów sodu i
chloru przez organizm, uzupełnianie utraconych płynów po zabiegach operacyjnych,
wymiotach, biegunce, wstrząs pourazowy, oparzenia. Jako jeden z płynów
podawanych dożylnie w celu pokrycia zapotrzebowania dobowego na wodę i
elektrolity, kiedy ich podaż drogą inną niż dożylna jest niemożliwa. Jako
rozpuszczalnik podawanych leków.
13
42) Suxamethonium chloride (Chlorsuccilin – Skolina) 0,2g/ fiol.
Działanie: Lek powodujący depolaryzację płytki nerwowo-mięśniowej, a tym samym
zwiotczenie mięśni szkieletowych. Po podaniu dożylnym rozpoczyna działanie w
ciągu 30 sek. i utrzymuje się ono około 5 min. Bywa stosowany we wstrzyknięciach
domięśniowych (noworodki i niemowlęta) lub podśluzówkowych (okolica
podjęzykowa), wtedy ujawnia działanie po dłuższym czasie i trwa ono dłużej.
Podczas stosowania tego środka konieczna jest możliwość wdrożenia oddechu
zastępczego.
Wskazania: Intubacja dotchawicza w znieczuleniu ogólnym; zwiotczenie mięśni
poprzecznie prążkowanych w krótkich zabiegach chirurgicznych, endoskopii,
elektrowstrząsach; tężec; zatrucie strychniną, psychedryną.
43) Thiopental 0,5g/ fiol.
Działanie: Barbituran z grupy o ultrakrótkim działaniu. Po podaniu dożylnym w
kilkanaście sekund powoduje senność, uspokojenie, głęboki sen (znieczulenie
ogólne); czas i efekt działania zależą od podanej dawki. Nie wykazuje działania
przeciwbólowego - w małych dawkach obniża próg bólowy. Zmniejsza wrażliwość
układu oddechowego na hiperkapnię i hipoksję, powoduje hipowentylację, po
szybkim podaniu dożylnym - bezdech. Zmniejsza naczyniowy opór obwodowy,
zmniejsza kurczliwość mięśnia sercowego i objętość wyrzutową, powoduje spadek
ciśnienia tętniczego (niewielki u chorych normowolemicznych wydolnych krążeniowo,
bardzo niebezpieczny u chorych z hipowolemią, w stanach ze zmniejszonym rzutem
minutowym np. w zaciskającym zapaleniu osierdzia, tamponadzie osierdzia, bloku P-
K, w stanach gdy ciśnienie tętnicze utrzymywane jest dzięki wysokiemu
naczyniowemu oporowi obwodowemu). Obniża przepływ mózgowy (o około 48%),
ciśnienie śródczaszkowe, zmniejsza konsumpcję tlenu (o około 25%) i metabolizm
mózgu, obniża przemianę materii.
Wskazania: Indukcja znieczulenia ogólnego, jako składowa tzw. krótkiego
znieczulenia dożylnego, leczenie przeciwdrgawkowe. Leczenie stanów po ostrym
niedokrwieniu mózgu (po zatrzymaniu krążenia i resuscytacji) - tzw. śpiączka
barbituranowa. W indukcji do znieczulenia ogólnego powinien być stosowany po
premedykacji atropiną (ze względu na stymulację nerwu błędnego). W tzw. krótkich
znieczuleniach dożylnych powinien być łączony z lekami o działaniu przeciwbólowym
(dożylnymi, wziewnymi).
14
44) Tramadol (Tramadol, Poltram) 0,05g/ amp.
Działanie: Opioidowy lek przeciwbólowy o działaniu ośrodkowym. Tramadol działa
również przeciwkaszlowo. W przeciwieństwie do morfiny tramadol stosowany w
zalecanych dawkach nie hamuje czynności układu oddechowego, nie zaburza
motoryki przewodu pokarmowego i nie wywiera znaczącego wpływu na układ
krążenia. Czas działania wynosi 4-8 h. Potencjał tramadolu jest określany na 1/10 do
1/6 potencjału morfiny. Po podaniu domięśniowym tramadol wchłania się szybko i
całkowicie.
Wskazania: Ból o średnim i dużym nasileniu.
45) Urapidil (Ebrantil) 0,025g/ amp.
Działanie: Obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi Zmniejsza opór
obwodowy, nie wywołuje tachykardii, zmniejsza zużycie tlenu przez mięsień sercowy.
Wskazania: Przełom nadciśnieniowy i ciężkie stany w przebiegu nadciśnienia
tętniczego różnego pochodzenia, nadciśnienie tętnicze oporne na inne leczenie.
Kontrolowane obniżanie ciśnienia tętniczego w czasie i po zabiegach operacyjnych.
46) Verapamil (Isoptin, Lekoptin) 0,005g/ amp.
Działanie: Zwolnienie przewodzenia przedsionkowo-komorowego, zmniejszenie
pracy oraz zapotrzebowania mięśnia serca na tlen, do rozszerzenia naczyń,
zmniejszenia oporu obwodowego; rozszerza również naczynia wieńcowe. Działa
skutecznie w nadkomorowych zaburzeniach rytmu (częstoskurcz nadkomorowy,
migotanie i trzepotanie przedsionków z szybką czynnością komór) w tym w arytmiach
spowodowanych niedokrwieniem mięśnia serca. Obniża ciśnienie krwi skurczowe i
rozkurczowe. Nie jest skuteczny w zaburzeniach rytmu spowodowanych zespołem
preekscytacji - wpływ na przewodzenie przez drogę dodatkową i pęczek Hisa jest
niewielki.
Wskazania: Dożylnie stosowany jest w celu przerwania nadkomorowych zaburzeń
rytmu: nadkomorowego częstoskurczu napadowego, migotania i trzepotania
przedsionków z szybką czynnością komór z wyłączeniem zespołów preekscytacji
Wolff-Parkinson-White'a (W.P.W.) i Lown-Ganong-Levine'a (L.G.L.), w przełomach
nadciśnieniowych.
47) Pyralgin 2,5g/amp.
Działanie: Działa przeciwbólowo, przeciwgorączkowo silniej od pochodnych kwasu,
działa też słabo spazmolitycznie.
Wskazania: Bóle różnego pochodzenia (bóle głowy, zębów, spastyczne bóle jelitowe,
kolka nerkowa i żółciowa, po zabiegach chirurgicznych). Choroby reumatoidalne
(bóle stawowe, mięśniowo-powięziowe, zapalenie korzeni nerwowych). Jako lek
przeciwgorączkowy w leczeniu objawowym.
15
48) Spasmalgon 5ml/amp.
Działanie: Lek złożony o działaniu spazmolitycznym na mięśnie gładkie przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych, moczowych i macicy, a także przeciwgorączkowym i
przeciwbólowym. Zmniejsza napięcie mięśni przez bezpośrednie działanie
obwodowe. Podawany domięśniowo lub powoli dożylnie.
Wskazania: Stany skurczowe przewodu pokarmowego, kolka nerkowa i wątrobowa,
bolesne miesiączkowanie, napad migreny, po zabiegach operacyjnych.
49) Buscolisyn 20mg/amp.
Działanie: Znosi napięcie mięśni gładkich. Znosi skurcze mięśni gładkich przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Hamuje perystaltykę jelit.
Wskazania: Bolesne skurcze przewodu pokarmowego i dróg moczowych, kolka
żółciowa, choroba wrzodowa, skurcze przełyku, wpustu i odz
wiernika, wymioty, kolka
jelitowa, zapalenie trzustki. Może być stosowana u dzieci.
50) Metoclopramidum 10mg/amp.
Działanie: Działa pobudzająco na perystaltykę żołądka, dwunastnicy i jelit,
szczególnie jelita cienkiego, nie pobudzając jednocześnie błony śluzowej żołądka do
wydzielania soku żołądkowego, enzymów trzustkowych i nie jest skuteczny w
nudnościach i wymiotach towarzyszących zaburzeniom błędnika.
Wskazania: Zaburzenia czynności ruchowej przewodu pokarmowego, refluks
żołądkowo-przełykowy, przepuklina rozworu przełykowego, zgaga, zapalenie błony
śluzowej żołądka, nudności, wymioty różnego pochodzenia, niewydolność wpustu
żołądka, zaparcia wynikające z leniwej perystaltyki jelita grubego, atonia żołądka,
zaburzenia perystaltyki jelit po operacjach jamy brzusznej, jako lek pomocniczy w
chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w diagnostyce przewodu pokarmowego.
51) Diphergan 50mg/amp.
Działanie: Lek o silnych własnościach przeciwhistaminowych, przeciwuczuleniowych
i neuroleptycznych. Działa także przeciwwymiotnie, przeciwświądowo, nasennie i
miejscowo znieczulająco.
Wskazania: Ciężkie stany astmy oskrzelowej, obrzęku Quincke'go, pokrzywki,
rumienia, choroba posurowicza, odczyny poprzetoczeniowe. Skórne odczyny
alergiczne
16
52) Aviomarin 50mg/amp.
Działanie: Lek wykazujący działanie przeciwwymiotne oraz przeciwhistaminowe,
parasympatykolityczne i uspokajające. Działa silnie hamująco na czynność ośrodka
wymiotnego w rdzeniu przedłużonym i odruchy błędnikowe. Działanie to jest nasilone
przez właściwości parasympatykolityczne (zmniejszenie napięcia mięśni gładkich i
perystaltyki przewodu pokarmowego, zahamowanie czynności wydzielniczej
ślinianek, osłabienie czynności wydzielniczej żołądka). Początek działania obserwuje
się po 20-30 min.
Wskazania: Zapobieganie chorobie lokomocyjnej. Zapobieganie i leczenie nudności i
wymiotów innego pochodzenia (z wyjątkiem wywołanych przez leki stosowane w
chemioterapii nowotworów).
53) Fenicort 25mg/fiol.
Działanie: Syntetyczny glikokortykosteroid o silnym działaniu przeciwzapalnym (około
4-krotnie przewyższającym hydrokortyzon) oraz działaniu przeciwalergicznym i
immunosupresyjnym, nieznacznie wpływa na zatrzymanie sodu i wody w organizmie
oraz na wydalanie potasu. Efekt terapeutyczny po podaniu dożylnym, np. we
wstrząsie anafilaktycznym występuje po kilku sekundach od iniekcji
Wskazania: pilne - bezpośrednie zagrożenie życia: wstrząs anafilaktyczny, ostre
odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg
oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, obrzęk
mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z
powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc.
54) Phenazolinum 100mg/amp.
Działanie: Lek o działaniu przeciwhistaminowym oraz słabym przeciwbólowym,
uspokajającym i nieswoiście przeciwzapalnym. Zmniejsza przepuszczalność naczyń
włosowatych, wywierając działanie przeciwobrzękowe. Wywiera również działanie
przeciwarytmiczne. Jego działanie utrzymuje się przez 4-6 h.
Wskazania: Obrzęk Quincke'go, pokrzywka, świąd, odczyny zapalno-uczuleniowe po
ukąszeniach owadów i niektórych lekach. Niemiarowości nadkomorowe.
17
55) No-spa 40mg/amp.
Działanie: Syntetyczny lek o działaniu spazmolitycznym. Działanie rozkurczające
drotaweryny nie zależy od rodzaju unerwienia oraz lokalizacji mięśni gładkich
(przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy, układ krążenia oraz drogi żółciowe).
Wskazania: Stany skurczowe mięśni gładkich związane z chorobami dróg
żółciowych: kamicą dróg żółciowych, zapaleniem pęcherzyka żółciowego,
zapaleniem okołopęcherzykowym, zapaleniem przewodów żółciowych. Stany
skurczowe mięśni gładkich dróg moczowych: kamica nerkowa, kamica
moczowodowa, zapalenie miedniczek nerkowych, zapalenie pęcherza moczowego,
bolesne parcie na mocz. Wspomagająco w stanach skurczowych mięśni gładkich
przewodu pokarmowego: chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zapaleniu
żołądka, zapaleniu jelit, zapaleniu okrężnicy, w stanach skurczowych wpustu i
odżwiernika żołądka, zespole drażliwego jelita grubego, zaparciach na tle
spastycznym i wzdęciach jelit, zapaleniu trzustki; w stanach skurczowych w obrębie
dróg rodnych: w bolesnym miesiączkowaniu, zapaleniu przydatków, silnych bólach
porodowych, tężcowym skurczu mięśnia macicy, zagrażającym poronieniu; w bólach
głowy pochodzenia naczyniowego.
56) Astmopent 0,5mg/amp.
Działanie: Sympatykomimetyk. Posiada silne działanie rozkurczające mięśnie gładkie
oskrzeli. Może prowadzić do występowania groz
nych zaburzeń rytmu serca.
Powoduje hiperglikemię i zwiększa stężenie kwasów tłuszczowych we krwi. Hamuje
czynność skurczową macicy. Po podaniu parenteralnym działa szybko i długotrwale
Wskazania: Bradykardia zatokowa, bradykardia spowodowana przedawkowaniem
glikozydów naparstnicy, zaburzenia przewodnictwa, zespół Morgagniego-Adamsa-
Stokesa, zatrzymanie czynności serca, stan astmatyczny, przedawkowanie b-
blokerów, zagrażający poród przedwczesny.
57) Captopril 12,5mg/tabl.
Działanie: Lek obniża ciśnienie tętnicze krwi, powoduje nieznaczny wzrost stężenia
potasu we krwi przy jednoczesnej utracie sodu i wody. Zmniejsza systemowy i płucny
naczyniowy opór obwodowy nie zmieniając lub zwiększając pojemność minutową
serca. Nie zmniejsza przepływu nerkowego. U chorych z zastoinową niewydolnością
krążenia dzięki obniżeniu obwodowego oporu naczyniowego (obciążenia
następczego - afterload) oraz obniżeniu obciążenia wstępnego (preload) następuje
długotrwała poprawa hemodynamiczna i poprawa tolerancji wysiłku. Przeciwdziała
przerostowi i rozrostowi mięśni gładkich w naczyniach oraz przerostowi i
przebudowie mięśnia sercowego. Ma działanie przeciwmiażdżycowe. Zwiększa
miejscowy przepływ krwi w kończynach, poprawia mózgowy przepływ krwi. Poprawia
tolerancję węglowodanów, ma korzystny wpływ na gospodarkę lipidową. Po podaniu
pojedynczej dawki początek działania występuje po około 15 min.
Wskazania: Nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia.
18