1

Temat 2-5: Analiza stanu bhp na poszczególnych stanowiskach pracy jako podstawowy element

analizy i oceny stanu bhp w zakładzie.
Przedmiot: Zagrożenia w środowisku pracy

Sposób postępowania

Algorytm pokazujący ścieżkę postępowania z przykładowym formularzem przeglądu bhp w
opracowaniu analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Przegląd poszczególnych elementów opisujących stan bhp

↓

Ocena – raport z przeglądu

↓ ↓

Pozytywna

Negatywna – lista nieprawidłowości

↓ ↓

Koniec

Propozycje działań naprawczych

↓

Konsultacje z pracownikami lub ich przedstawicielami

↓

1. Zatwierdzenie działań do realizacji
2. Realizacja i kontrola

Powyższy algorytm pokazuje dwie ścieżki postępowania:

a) w przypadku oceny pozytywnej następuje koniec zadań,

b) jeśli ocena jest negatywna – przystępujemy do dalszych działań.

Z pierwszej ścieżki ( ocena pozytywna ) mogą skorzystać tylko firmy, w których nie było:

- wypadków,
- zdarzeń potencjalnie wypadkowych i awarii,
- chorób zawodowych,
- odchyleń od wymogów przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(potwierdzone protokołami wewnętrznych i zewnętrznych),

- zgłoszeń od załogi.

Zakłady, które osiągnęły tzw. „ bezpieczeństwo bezwzględne ”, co praktycznie jest prawie
niemożliwe. Tak więc wszyscy powinni skorzystać ze ścieżki drugiej i znaleźć te tematy,
które wymagają podjęcia działań, jeżeli nie naprawczych, to doskonalących stan
bezpieczeństwa i higieny pracy, podnoszących na wyższy poziom kulturę bezpieczeństwa w
firmie.

Postępowanie zgodnie z algorytmem ścieżki drugiej nie jest czynnością jednorazową, ale
wymaga okresowego kontrolowania realizacji zadań i musi być powtarzane przynajmniej
raz w roku.

2

Materiały do sporządzania analizy

Przeprowadzenie analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy wymaga
sięgnięcia do wielu dokumentów, zapisów prowadzonych w ciągu całego roku.

Żeby zagadnienie uprościć, należy przede wszystkim uporządkować, tzn. aby materiał był
miarodajny i łatwy do identyfikacji, warto zaprowadzić system rejestrowania tego
wszystkiego, co działo się w dziedzinie bhp w okresie roku ( np. na nośnikach
elektronicznych, co w wielu sytuacjach jest bardzo wygodne ).

-

rejestr zdarzeń potencjalnie wypadkowych,

-

rejestr kontroli przeprowadzonych przez organy zewnętrzne,

-

rejestr zgłoszonych przez pracowników nieprawidłowości w zakresie bhp,

-

rejestr zgłoszonych przez pracowników propozycji dotyczących poprawy warunków
bhp,

-

rejestr wyników kontroli przeprowadzonych przez służbę bhp.

Analiza stanu BHP w zakładzie pracy- postępowanie,
dokumentacja

Formularz z tematami

Aby ułatwić sobie opracowanie kompleksowej oceny stanu bhp w firmie, należy
przygotować dla potrzeb zakładu formularz z tematami – pytaniami obejmującymi
wszystkie te zagadnienia, które dotyczą bhp.

Każdy z tematów należy ocenić, opisując stwierdzone nieprawidłowości, czy niezgodności z
przepisami.

W formularzu powinna znaleźć się również rubryka z propozycjami koniecznych działań dla
ograniczenia zagrożeń i poprawy warunków pracy.
Opracowany formularz powinien wystarczyć na wiele lat i być przeglądem tego, co firmie
robiło się i będzie się robić dla zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa pracy..

Uwagi

Do sporządzenia analizy stanu bhp należy wykorzystać wszystkie materiały opracowywane
sukcesywnie w ciągu roku tj.:

- wyniki pomiarów środowiska pracy,
- protokoły z kontroli,
- protokoły powypadkowe,
- protokoły ze zdarzeń potencjalnie wypadkowych,
- uwagi pracowników itp.

3

Dokonywanie wszystkiego naraz w krótkim okresie, np. wymuszonym terminem wykonania
nakazu inspektora pracy, czy tylko poleceniem pracodawcy, stwarza dużą niedogodność i nie
gwarantuje przeprowadzenia analizy w sposób prawidłowy.
Należy mieć świadomość, że niespełnianie wymogów prawnych m.in. w zakresie:

 zatrudniania pracowników o wymaganych kwalifikacjach zawodowych i

zdrowotnych,

 szkoleń w zakresie bhp,
 opracowania i dostarczania pracownikom instrukcji obsługi i bezpiecznego

wykonywania prac,

 środowiska prac,
 dokonywania pomiarów środowiskowych,
 dokonywania pomiarów skuteczności ochrony przed porażeniem prądem

elektrycznym instalacji i urządzeń elektrycznych,

 zabezpieczeń przeciwpożarowych

ZAWSZE PONOSI POZIOM RYZYKA ZAWODOWEGO.

Wnioski z analizy

Działania pracodawcy

Po otrzymaniu raportu pracodawca powinien:

1. Zorganizować naradę z udziałem osób zainteresowanych ( np. kierownika,

pracownika pełniącego zadania służby bhp i doświadczonego montera ), na
której przedstawi raport z analizy stanu bhp oraz wysłucha uwag i
propozycji zebranych.

2. Na podstawie raportu i wniosków z narady zadecydować o wprowadzeniu

konkretnych działań naprawczych zapisując je w formie polecenia
służbowego.

3. Zobowiązać osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań do

powiadamiania go o trudnościach w ich realizacji.

4. Zobowiązać służbę bhp do bieżącego sprawdzania realizacji wszystkich

zadań.

Plan poprawy warunków bhp

Innym sposobem postępowania po raporcie z analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy
może być opracowanie planu poprawy warunków bhp ( zamiast polecenia szefa firmy ).
Plan taki powinien być opracowany na określony okres ( kwartał, półrocze, rok ), a
kolejność podejmowanych działań powinna być uzależniona od :

 wagi problemu wymagającego rozwiązania,
 wielkości zagrożeń wymagających zlikwidowania czy ograniczenia.

Plan musi obejmować wszystkie działania wynikające z oceny stanu bhp oraz inicjatywy
pracowników dla poprawy warunków pracy.

4

Przy opracowywaniu planu poprawy warunków bhp nie wolno zapomnieć o konsultacjach z
przedstawicielami załogi w zakresie tematów ujętych w planie oraz kolejności i sposobu ich
realizacji.

Opracowując plan poprawy warunków bhp należy mieć stale na uwadze cele, którym plan
służy. Są to m. in.:

 doprowadzenie warunków pracy do wymogów obowiązujących norm i

przepisów,

 ograniczenie liczby zagrożeń,

 ograniczenie ilości zdarzeń potencjalnie wypadkowych i awarii,

 ograniczenie liczby i ciężkości wypadków przy pracy,

 ograniczenie liczby chorób zawodowych,

 poprawa warunków środowiska pracy,



likwidacja lub częściowe ograniczenie sytuacji sprzyjających popełnianiu

błędów przez pracowników,



poprawa ergonomii na stanowisku pracy,



podniesienie wiedzy oraz wzrost motywacji do bezpiecznych zachowań,



doprowadzenie ryzyka zawodowego do akceptowalnego poziomu.

Analiza potrzeb i możliwości

Plan poprawy warunków bhp wymaga przeprowadzenia analizy potrzeb i możliwości
realizacyjnych z uwzględnieniem nakładów finansowych, technicznych i przewidywalnych
efektów.
Poszczególne zadania planu poprawy powinny zostać określone po dokładnym rozeznaniu:

 zagrożeń, narażeń, szkodliwości i uciążliwości na stanowiskach pracy,
 przyczyn wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz chorób

zawodowych,

 wystąpień zewnętrznych organów kontrolnych,
 wniosków z kontroli wewnętrznych,
 uwag załogi,
 potrzeb szkoleniowych.

Głównym celem planu poprawy warunków bhp jest doprowadzenie do obniżenia ryzyka
zawodowego na stanowiskach pracy i przy czynnościach, na których ryzyko zostało
oszacowane jako wyższe niż akceptowane przy spełnieniu obowiązujących przepisów
prawnych.

5

Preferowane jest aby w planie poprawy warunków bhp znalazły się również inne tematy
poprawiające bezpieczeństwo i higienę pracy w firmie, nie tylko wynikające wprost z analizy
stanu bhp.

Podsumowanie

1. Analiza stanu bhp, to nie tylko ustosunkowanie się do statystyk wypadkowych

i chorób zawodowych, ale ocena wszystkich obszarów działalności firmy
związanych z bezpieczeństwem i higiena pracy.

2. Nie można dokonać prawidłowej analizy stanu bhp bez rzetelnie

przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego.

3. Analiza zdarzeń potencjalnie wypadkowych daje taką samą wiedzę o

zagrożeniach, jak wypadki przy pracy.

4. Materiały niezbędne do opracowania analizy stanu bhp powinny być zbierane

na bieżąco i odpowiednio archiwizowane.

5. Tylko pracodawca zapoznany z oceną stanu bhp może podejmować

racjonalne działania w celu ograniczenia zagrożeń i poprawy warunków
pracy.

6. Plan poprawy warunków bhp opracowywany na podstawie analizy stanu

bhp jest najlepszą formą podejmowania przedsięwzięć technicznych i
organizacyjnych, mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia
pracowników oraz poprawę warunków pracy.

7. Podejmowanie działań w zakresie ograniczenia zagrożeń i poprawy warunków

pracy bez konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami jest nie tylko
niezgodne z obowiązującymi przepisami ( art. 237

11a

Kodeksu pracy ), ale też

może przynosić mierne efekty.