WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

Analiza i modelowanie systemów informatycznych

Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych nr 1

Prowadzący : mgr inż.. Łukasz Laszko
Grupa: I0H1S4
Wykonał: Marek Oleksiak

 

Treść  zadania  

Firma zajmująca się produkcją oprogramowania z dziedziny bezpieczeństwa

teleinformatycznego zaobserwowała, że na rynku pojawiła się konkurencja stanowiąca potencjalne

zagrożenie dla obecnej pozycji Firmy. Firma nie wspiera swoich procesów biznesowych środkami IT.

Firma zdecydowała, że należy dokonać czynności przygotowawczych do wdrożenia takiego wsparcia,

dzięki któremu oczekuje się poprawy celności procesów biznesowych. Aby zidentyfikować procesy

biznesowe, które mogłyby otrzymać wsparcie środkami IT zlecono przeprowadzenie modelowania

biznesowego, którego artefakty posłużą do podjęcia dalszych decyzji.*

Jesteś członkiem zespołu wykonującego modelowanie biznesowe dla Firmy, deklarującego wykonanie

zadania zgodnie z IBM Rational Unified Process.

W zespole występujesz w roli analityka procesów biznesowych (Business-Process Analyst) mając za

zadanie identyfikację celów biznesowych a następnie znalezienie aktorów biznesowych i biznesowych

przypadków użycia.

W zespole pełnisz ponadto rolę architekta procesów biznesowych (Business Architect) mając do

wykonania część analizy architektonicznej biznesu (Business Architectural Analysis). Analiza ogranicza

się do budowy biznesowego modelu analitycznego dla systemów biznesowych ściśle związanych z

realizacją usług Firmy, tj. bez aspektów administracyjnych jak kadry, płace itp.

Na podstawie zbudowanego przez ciebie modelu określone zostaną elementy, które objęte zostaną

wsparciem przez środki IT.

Wynikami realizacji zada s :

•

biznesowy model przypadków użycia (business use-case model):

•

cele biznesowe (business goals);

•

aktorzy biznesowi (business actors);

•

biznesowe przypadki użycia (business use-cases);

•

diagram biznesowych przypadków użycia (business use-case diagram);

•

biznesowy model analityczny:

•

system biznesowy (business system);

•

zasady biznesowe (business rules);

•

pracownicy biznesowi (business worker);

•

encje biznesowe (business entity);

•

zdarzenia biznesowe (business event);

•

realizacje biznesowych przypadków użycia:

•

diagram aktywności (activity diagram);

•

d

iagram klas (class diagram).

Motywacja:

Właściciel firmy świadczącej usługi związane z produkcj oprogramowania z dziedziny

bezpiecze stwa teleinformatycznego chce zaznaczyć swoją obecność na rynku i wyjść do

klientów z konkurencyjną ofertą. Dotychczas organizacja nie wykorzystywała środków IT do wsparcia

swojej działalności.

Zadania realizowane przez firmę:

•

produkcja oprogramowania do zabezpieczania komputerów (antywirus, personal firewall,

monitor sieci, system do kontroli treści w Internecie, system do zabezpieczania zasobów

lokalnych itp.);

•

sprzedaż oprogramowania, którego brak w ofercie produkcyjnej firmy (np. skaner

bezpieczeństwa);

•

wdrażanie i konfiguracja oprogramowania do zabezpieczeń komputerów, pochodzącego od

innych producentów;

•

ekspertyzy bezpieczeństwa istniejących rozwiązań;

•

szkolenia z zakresu zabezpieczania komputerów;

•

przygotowanie ofert dla klientów.

Nadzieje:

Firma bezpośrednio wiąże następujące nadzieje z wprowadzenia środków IT:

•

zmniejszenie nakładu pracy administracyjnej związanej z przygotowaniem dokumentacji;

•

zmniejszenie ilości dokumentacji papierowej;

•

zmniejszenie kosztów wytwarzania oprogramowania;

•

zwiększenie wydajności;

•

zwiększenie przezroczystości działań;

•

zwiększenie atrakcyjności i popytu na usługi;

•

budowa swojego wizerunku z wykorzystaniem Internetu;

•

zwiększenie bezpieczeństwa przechowywanych informacji technicznych.

 

 

Część  1.  Biznesowy  model  przypadków  użycia  

1.1 Cele  biznesowe  

Tworzenie  biznesowego  modelu  przypadków  użycia  rozpoczęto  od  sprecyzowania  Celów  
biznesowych.  Cele  biznesowe  opisują  co  ma  być  zrealizowane  w  ramach  działania  organizacji,  a  
nie  w  jaki  sposób  to  osiągnąć.  Na  podstawie  nadziei  organizacji  przedstawionych  w  zadaniu  
wyszczególniono  następujące  cele  biznesowe:  

• Zmniejszenie  nakładu  pracy  administracyjnej  związanej  z  przygotowaniem  dokumentacji  

papierowej  

• Zmniejszenie  ilości  dokumentacji  papierowej  
• Zmniejszenie  kosztów  wytwarzania  oprogramowania  
• Zwiększenie  wydajności  
• Zwiększenie  przezroczystości  działań  
• Zwiększenie  atrakcyjności  i  popytu  na  usługi    
• Budowa  swojego  wizerunku  z  wykorzystaniem  Internetu  
• Zwiększenie  bezpieczeństwa  przechowywanych  informacji  technicznych  

Wymienione  powyżej  cele  biznesowe  przedstawiono  na  rysunku  1.  

 

Rysunek  1  

 

1.2 Aktorzy  biznesowi  

Kolejnym  etapem  modelowania  jest  zdefiniowanie  aktorów  biznesowych.  Aktor  biznesowy  to  byt  
reprezentujący  role  odgrywane  przez  kogoś  lub  coś  w  środowisku  biznesowym.  Aktorzy  
odzwierciedlają  grupę  ludzi  lub  elementów,  a  nie  pojedyncze  jednostki.  Podczas  modelowania  
zdefiniowano  następujących  aktorów  biznesowych:  

• Klient  
• Dyrektor  
• Niezależny  dystrybutor  oprogramowania  
• Agencja  do  spraw  wizerunku  
• Firma  księgowa  

Powyższych  aktorów  przedstawiono  na  rysunku  numer  2.  

 

Rysunek  2  

1.3 Biznesowe  przypadki  użycia  

Na  rysunku  numer  3  przedstawiono  diagram  biznesowych  przypadków  użycia  zmapowanych  na  
cele  biznesowe  organizacji.  Dzięki  temu  diagramowi  można  w  łatwy  sposób  zorientować  się  które  
przypadki  użycia  realizują  poszczególne  cele  biznesowe.  

 

 

Rysunek  3  

 

 

1.4.  Diagram  biznesowych  przypadków  użycia  

Po  określeniu  przypadków  użycia  oraz  aktorów  biznesowych  należy  zobrazować  relacje  
łączące  aktorów  i  przypadki  użycia  w  postaci  diagramu.  Diagram  ten  przedstawiono  na  
rysunku  4.  

 

 

Rysunek  4  

 

Część  2.  Biznesowy  model  analityczny  

2.1.  System  biznesowy  

Tworzenie  biznesowego  modelu  analitycznego  rozpoczęto  od  określenia  systemu  
biznesowego.    System  biznesowy  to  zestaw  ról  i  zasobów,  które  służą  danym  celom.  System  
biznesowy  w  ramach  realizacji  zadania  przedstawiono  na  rysunku  numer  5.  

 

Rysunek  5  

 

 

2.2.  Zasady  biznesowe  

 

Zasady  biznesowe  to  ograniczenia  w  kontekście  biznesowym.  Zdefiniowane  zasady  

biznesowe  w  odniesieniu  do  encji  przedstawiono  na  rysunku  6.    

 

 

Rysunek  6  

 

2.3.  Pracownicy  biznesowi  

Kolejnym  etapem  w  tworzeniu  biznesowego  modelu  analitycznego  jest  określenie  
pracowników  biznesowych.  Pracownik  biznesowy  odzwierciedla  rolę  w  realizacji  biznesowego  
przypadku  użycia.  W  tym  etapie  wyróżniono  następujących  pracowników  biznesowych:  

• Programista  
• Dyrektor  
• Doradca  
• Sprzedawca  
• Sekretarka  
• Pośrednik  

 

 

Rysunek  7  

 

 

2.4.  Encje  biznesowe  

 

Kolejnym  etapem  jest  wyszczególnienie  encji  biznesowych.  Są  one  reprezentacją  obiektów,  

które  są  manipulowane  poprzez  aktorów  i  pracowników  biznesowych.  W  kontekście  realizacji  zadania  
sprecyzowano  następujące  encje:  

• Program  
• Usługa  
• Dokumentacja  
• Przetart  
• Strona  internetowa  
• Umowa  
• Audyt  
• Szkolenie  

 

Rysunek  8  

Warto  w  tym  momencie  wspomnieć,  że  encje  nie  mogą  inicjalizować  jakiejkolwiek  interakcji.  Są  to  
elementy  pasywne  w  systemie.  

 

 

2.5.  Zdarzenia  biznesowe  

 

Zdarzenia  biznesowe  to  zewnętrzne  oraz  wewnętrzne  zdarzenia  wymajające  pewnej  reakcji.    

Rysunek  9  przedstawia  zdarzenia  biznesowe  w  odniesieniu  do  modelowanego  systemu  w  raz  ze  
związkami  z  odpowiednimi  encjami.  

 

Rysunek  9  

 

2.6.  Realizacje  biznesowych  przypadków  użycia  

2.6.1  Diagramy  aktywności  

 

Rysunek  10  

 

Rysunek  11  

 

 

2.6.2.  Diagram  klas  

 

Ostatnim  elementem  procesu  modelowania  tego  systemu  jest  stworzenie  diagramu  klas.  

Otrzymany  diagram  prezentujący  klasy  w  systemie  oraz  relacje  między  nimi  jest  przedstawiony  na  
rysunku  numer  12.  

 

Rysunek  12  

3.  Wnioski  

 

Modelowanie  biznesowe  jako  pierwszy  etap  tworzenia  dowolnej  aplikacji  biznesowej  

pozwala  w  znacznym  stopniu  na  poznanie  modelowanego  systemu.  Poprzez  realizacje  kolejnych  
punktów  zadania  laboratoryjnego  mieliśmy  możliwość  dokładnego  poznania  tego  procesu.  Mimo,  że  
model  biznesowy  dotyczy  w  większym  stopniu  organizacji  dla  której  będzie  wytwarzany  system,  a  nie  
dla  działu  IT,  jest  również  dla  niego  znacznie  przydtany.