TEST PRZED PRÓBNĄ MATURĄ 2008

MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA

EGZAMINACYJNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO

POZIOM ROZSZERZONY

Model zawiera przewidywane odpowiedzi.Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różnbą formę
językową, ale sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy
stosować punktację z modelu.

Część I

Nr

zadania

Modele odpowiedzi

Maksy-

malna

liczba

punktów

Kryteria

zaliczenia

odpowiedzi

1.

np.: jest zbyt teatralny, nie okazuje zainteresowania
psychologią, traktuje postacie w kategoriach historycznych i
społecznych

1

2.

Stawia tezę, która później będzie podlegała dalszej analizie.

1

3.

Aktor filmowy podlega wszystkim działaniom techniki
filmowej dokonywanej przez twórców obrazu, jego rola jest
zawsze identyczna.
W teatrze aktor każdego wieczoru może grać inaczej, widać
proces dojrzewania roli.

1

4.

Najwyżej w hierarchii sztuk stawiała literaturę.
uzasadnienie: Literatura może ukazać całą głębię duchową
bohaterów.

1

5.

np.
– nie oddaje psychiki
– aktor filmowy to sobowtór człowieka, a nie żywy człowiek
– film jest tulko mechaniczną reprodukcją

1

6.

mimesis – sztuczne odbicie świata realnego

1

7.

z jego estetyki, filozofii, hierarchizacji treści sztuki

1

8.

odwołuje się do Maurice’a Merleau-Ponty’ego
tytuł: „Film i nowa psychologia”

1

9.

„Pierwotne i podstawowe dla naszej percepcji nie są
pozostawione obok siebie elementy, lecz całość”.

1

10.

d) naukowym
dopuszczalna również odpowiedź:
a) popularnonaukowym

1

Część II

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (0–26 pkt)

1. Rozpoznanie wstępne (0–1)
– liryka bezpośrednia
– filozofia szczęśliwego życia

2. Rozpoznanie nadawcy (0–3)
Pieśń IX (0–1)
– poeta doctus – mędrzec dzielący się z czytelnikami swą wiedzą filozoficzną i życiową
– wypowiada się w imieniu własnym: Chwalę szczęście stateczne, i w imieniu pragnących
szczęśliwego życia: Chcemy sobie być radzi
Przedśpiew (0–2)
– podmiot liryczny pierwszoosobowy ujawnia się w słowach: żyłem, znałem
– artysta, wybraniec bogów, świadom swej wielkości (motyw exegi monumentum)
– doświadczony, zna różne strony życia, również te ciemne
– nauczyciel życia
– humanista, któremu „nic, co ludzkie, nie jest obce”

3. Rozpoznanie adresata (0–2)
Pieśń IX (0–1)
– bezpośredni zwrot do adresata: Szafuj gotowym bacznie! sugeruje, że zwraca się do
współczesnych i potomnych
Przedśpiew (0–1)
– adresat nieokreślony, można domyślać się, że są nim czytelnicy, szukający w poezji recepty
na szczęśliwe życie

4. Przekazana recepta na życie (0–10)
Pieśń IX (0–6)
– głoszona jest radość życia, pochwała biesiady, wina, muzyki
– epikureizm przywołujący starożytne carpe diem
– wszystko jest w rękach Boga
– świat to Boże igrzysko (stąd: Bóg śmiejący się)
– życiem rządzi zmienna Fortuna
– stoicyzm – sens zachowania spokoju w każdej sytuacji
– rozum nie jest wystarczającym narzędziem do poznania świata
– warto poprzestawać na małym, nie przywiązywać się do bogactw
– ważna jest cnota
– kierując się powyższą filozofią, można bezpiecznie przeżyć całe życie
Przedśpiew (0–4)
– pochwała świata, mimo świadomości jego niedoskonałości
– filozofia franciszkańska
– warto dostrzegać dobro nawet w złu: i uczę miłowania, radości, uśmiechu
– stoicyzm – przyjmowanie ze spokojem zrządzeń losu
– warto kultywować ideały klasyczne: mądrość, piękno, harmonia

5. Forma tekstów (0–4)
Pieśń IX (0–2)
– określenie gatunku, wskazanie rodowodu (Horacy)

– wiersz stroficzny, dwa pierwsze wersy każdej strofy mają po 7 sylab, dwa następne po 13,
rymy parzyste
– metafory, np. życia jako statku miotanego wiatrem
– epitety, np. dobrego wina, złote gęśli, biednym świecie
– przenośnie, np. Bóg […] śmieje się z nieba
– apostrofy, np. Rozkaż, panie, czeladzi
Przedśpiew (0 – 2)
– wiersz stychiczny, trzynastozgłoskowiec, rymy parzyste
– ciąg metafor służący podkreśleniu, że w życiu jest dobro i zło, radość i smutek
– parafraza Terencjuszowskiej idei humanizmu
– peryfraza – czciciel gwiazd i mądrości
– porównania, np. myśli pogodne jako starce w sadzie

6. Konteksty (0–2)
– literackie, np. Księga ubogich J. Kasprowicza, Ogród przedziwny L. Staffa, śycie bez
zdarzeń L. Staffa, Wędrówka Wesołego Pielgrzyma L. Staffa

7. Podsumowanie (0–4)
Pełne podsumowanie – 4 pkt
Oba teksty są sensowną receptą na szczęśliwe życie. Składa się na nią akceptacja zmiennych
kolei życia, stoicyzm, humanizm, umiejętność poprzestawania na małym, mądrość. U Staffa
wyeksponowana została postawa franciszkańska. W obu tekstach wypowiadają się poeci
bogaci w wiedzę filozoficzną i życiową. Utwory dzieli odległość czasowa: jeden jest
renesansowy, drugi młodopolski.
Częściowe podsumowanie – 2 pkt
Oba wiersze wykazują podobieństwo filozoficznej postawy wobec życia, polegającej na
akceptacji świata.
Próba podsumowania – 1 pkt
Filozofia życia w wierszu Przedśpiew przypomina tę wyrażoną w Pieśni IX.

II. KOMPOZYCJA (0–2 pkt)
Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za
rozwinięcie tematu.
– podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,
przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie logicznym – 2 pkt
– uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych
części – 1 pkt

Uwaga: Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

III. STYL (0–2 pkt)
– jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka –
2 pkt
– zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka – 1 pkt

Uwaga: Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

IV. JĘZYK (0–8 pkt)
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:
słownictwo, frazeologia i fleksja – 8 pkt
– język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja
– 5 pkt
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia,
słownictwo, frazeologia – 3 pkt
– język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych,
frazeologicznych i fleksyjnych –1 pkt

Uwaga: Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

V. ZAPIS (0–2 pkt)
– bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy) – 2 pkt
– poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia), na ogół poprawna interpunkcja – 1
pkt

Uwaga: Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0–4)