POLITYKA OŚWIATOWA WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ Dobromir Dziewulak

Rozdział I
Podstawowe pojęcia
Polityka
działalność władzy państwowej rządu w dziedzinie społecznej,
gospodarczej, kulturalnej, wojskowej i innych, dotycząca spraw wewnętrznych
państwa, lub stosunków z innymi krajami, jak również wzajemnych klas grup
społecznych.

Oświata
działalność polegająca na upowszechnianiu wykształcenia ogólnego i
zawodowego oraz realizowaniu określonych celów wychowawczych dla zapewnienia
jednostkom wszechstronnego rozwoju i pomyślanej egzystencji, a społeczeństwu
więzi kulturalnych łączących jego przeszłość historyczną z teraźniejszością. W
pojęciu oświaty mieści się całość, tj. działalności realizowanej poprzez system
wychowania równoległego i system kształcenia ustawicznego.

Polityka oświatowa
program działalność państwa w dziedzinie oświaty i
wychowania, formułujący zasady organizacji systemu nauczania i wychowania,
podstawy materialno
ekonomiczne funkcjonowania systemu oświatowego oraz
systemu zarządzania instytucjami oświatowymi. To także dyscyplina określająca
teoretyczna podstawy działalności politycznej w dziedzinie oświaty i
wychowania.

Uwarunkowania polityki oświatowej:
Uwarunkowania ekonomiczne
uwarunkowania historyczno
narodowe
uwarunkowania demograficzne
uwarunkowania ustrojowo
polityczne
uwarunkowania społeczne

Rozdział II
Polityka oświatowa państw Wspólnoty Europejskiej
1951
powołanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS), w "Traktacie
paryskim"
1957
powołanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty
Energii Atomowej (Euroatom) w "Traktacie rzymskim"
1965
fuzja organów Wspólnoty
Podstawowy akt prawny Wspólnoty Europejskiej to "Traktat w sprawie utworzenia
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej" 25.03.1957 podpisany przez przedstawicieli
6 państw europejskich: NRF, Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia
1973
raport sporządzony przez prof. H. Janne :W kierunku europejskiej
polityki oświatowej"
1973
do WE dołącza: Irlandia, Dania i Wielka Brytania
1981
do WE dołącza: Grecja
1986
do WE dołącza Hiszpania i Portugalia
1972
szczyt szefów państw i rządów, podczas którego zaproponowano stworzenie
unii europejskiej, obejmującej całokształt stosunków państw członkowskich WE we
wszystkich dziedzinach gospodarki, ekonomii, kultury i oświaty
7.02.1992
"Traktat z Maastricht" , dotyczący unii politycznej i unii
monetarno
gospodarczej Dwunastki.
Akty normatywne uchwalone przez Radę Ministrów i komisje:
zarządzenia i dyrektywy
elementy procesu legislacyjnego. Inicjatorem jest
komisja, później przejmuje je Rada Ministrów
zarządzenia
prawa nadrzędne Wspólnoty, obowiązują bezpośrednio i w całości
wszystkie państwa członkowskie
dyrektywy
wiążące dla krajów członkowskich, do których są adresowane w
zakresie celów, jakie mają być osiągnięte. Swoboda wyboru dotyczy form i metod
ich osiagania
decyzje
podejmowane SA przez Radę lub komisję na podstawie przyjetych
zarządzeń i dyrektyw, mogą one odnosić się do rządów, przedsiębiorstw lub
obywateli i obowiązują w całości w stosunku do ich adresata.
Zalecenia i opinie (akty)
ni mają wiążącej mocy prawnej, najczęściej
wykorzystywane są na potrzeby oświaty

4 główne organy:
Rada Ministrów
Komisja te trzy mają bezpośredni wpływ na kształtowanie
polityki oświatowej
Parlament Europejski
Trybunał Sprawiedliwości

Rada Ministrów
główny organ decyzyjny i legislacyjny; polityka oświatowa, w
ramach polityki społecznej Wspólnoty, została ograniczona wyłącznie do
dziedziny kształcenia zawodowego. W 1988 uchwalenie dyrektywy związanej z
polityką oświatową, która dotyczy ogólnych założeń uznania dyplomów szkolnictwa
wyższego. Na jej mocy państwa Wspólnoty zobowiązały się do wzajemnego uznania
dyplomów na poziomie studiów wyższych, trwających minimum trzy lata.
Komisja
organ wykonawczy, spełnia następujące funkcje:
nadzoruje wykonywanie postanowień traktatowych oraz decyzji
jest inicjatorem zmian w polityce Wspólnoty, przygotowuje projekty postanowień
i decyzji
działa jako mediator na posiedzeniach Rady
wdraża i realizuje decyzje Rady
administruje różnymi funduszami Wspólnoty, przygotowuje propozycje budżetowe
negocjuje międzynarodowe umowy w imieniu Wspólnoty
Parlament Europejski
nadzoruje działalność Rady i Komisji

Rada Europy
pierwsz europejska organizacja polityczna powołana po II wojnie
światowej w celu nawiązania i zacieśnienia współpracy w dziedzinie
gospodarczej, społecznej, kulturalnej, prawnej i oświatowej, oprócz Dwunastki
członkami są inne kraje, w tym Polska.
OCDE
Organizacja Współpracy i Rozwoju Ekonomicznego; 1961, zrzesza 24 kraje i
Dwunastkę. Wywiera duży wpływ na rozwój szkolnictwa, 3 główne kierunki prac:
opracowywanie specjalnych raportów poświeconyc proponowanym strategiom
szkolnictwa na najbliższe lata
ekspertyzy systemów oświatowych przeprowadzone na zlecenie zainteresowanych
krajów
planowanie i przewidywanie rozwoju oświaty zgodnie z tendencjami gospodarczo

ekonomicznymi i postępem techniki w danym regionie.

UNESCO
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury,
1946. do jej zadań należy:
prowadzenie działalności sprzyjającej wzajemnemu poznaniu i zrozumieniu między
narodami,
popieranie rozwoju oświaty, nauki i kultury w całym świecie
ochrona dorobku kulturowego
rozwijanie współpracy i wymiany kulturalnej między narodami
realizuje także europejski program rozwoju oświaty, który jest przeznaczony dla
wszystkich europejskich państw

BIE
Międzynarodowe Biuro Oświaty, włączone do UNESCO w 1969,zajmuje się ono
problematyką komparatystyki oświatowe i organizuje sesje Międzynarodowej
Konferencji Oświatowej.

Rozdział IV
Wspólnotowe priorytety w dziedzinie edukacji
równość szans edukacyjnych
wydłużenie obowiązku szkolnego, wzrost liczby
uczniów na szczeblu szkolnictwa średniego i wyższego, ułatwiony dostęp do
większości typów szkół, a także:.
Emigracja
1977 uchwalenie:
Równości dostępu do nauki i szans edukacyjnych dla dzieci innych narodowości
Bezpłatną, intensywna naukę języka państwa przyjmującego
Kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli pracujących z dziećmi
emigrantów
Zachowanie odrębności językowej i kulturowej przez zapewnienie nauki religii i
języka ojczystego
Tacy uczniowie automatycznie podlegają prawu szkolnemu obowiązującemu w kraju
przyjmującym. Tworzenie tza. klas wstępnych (w szkołach elementarnych) i klas
adaptacyjnych (w szkołach średnich)
przeznaczone dla dzieci i młodzieży
posługujących się jedynie językiem macierzystym. Zadaniem takich klas jest
przygotowanie i zaadoptowanie uczniów do systemu oświatowego kraju
przyjmującego.
Uczniowie niepełnosprawni
idea szkól integracyjnych, gdzie w sposób naturalny
nastepuje proces asymilacji uczniów zdrowych z niepełnosprawnymi. Utworzenie
programu HELIOS, który słuzy za informatyczny bank danych dla niepełnosprawnych
nt.: prawa, kształcenia, zawodów, readaptacji, pomocy społecznej, transportu,
itp.
Równouprawnienie
jednakowe traktowanie kobiet i mężczyzn w zakresie
kształcenia, doskonalenia zawodowego, ubiegania się o prace, warunków
wynagrodzenia.
Analfabetyzm
Ochrona zdrowia i życia uczniów
dotyczy to zwłaszcza dzieci i młodzieży
uzależnionej (lekomania, alkoholizm, narkomania), które żyją w środowiskach o
wysokim stopniu zagrożenia społecznego, oraz młodzieży zagrożonej negatywnymi
skutkami cywilizacji (wypadki drogowe, akty agresji)
Poprawa jakości kształcenia
istotne jest doskonalenie procesu edukacyjnego, w
celu uzyskania lepszej skuteczności, trafności oraz wyższej sprawności
działania. Chęć zredukowania zjawiska drugoroczności i odsiewu społecznego

popularna staje się metoda zapobiegająca opóźnieniom i trudnościom w nauce

tzw. dwa ciągi nauczania w ramach tej samej klasy (w jednym z nich uczą się
dzieci nie mające kłopotów, a w drugiej zaś uczniowie z opóźnieniem. W ciągu
drugim tworzy się grupy i klasy, w których obowiązuje uproszczony program
nauczania). Usuwanie z podręczników nadmiaru materiału o charakterze
encyklopedycznym, wprowadzanie obowiązkowej nauki języka obcego i wiedzy o
życiu i kulturze innych państw Wspólnoty. Wprowadzanie tzw. nowoczesnych
technologii informacyjnych
Nowy model nauczyciela
powinien mieć on wykształcenie akademickie, umieć
uczyć się "innowacyjnie", być zdolnym do kształtowania tej umiejętności u
swoich uczniów, sprawować funkcję "kształceniową", opiekuńcza, orientującą,
selekcyjną i koordynującą, szybko i racjonalnie reagować na wszystko co
postępowe i twórcze, mieć zamiłowanie do swojej pracy, ustawicznie doskonalić
swój warsztat. Nauka takich nauczycieli za pomocą metody kaskadowej
polega na
kształceniu przez uniwersyteckich specjalistów kilku pilotażowych grup
nauczycielskich, których uczestnicy z kolei kształcą nowe grupy słuchaczy.
Próba ujednolicenia systemu kształcenia nauczycieli, której podstawowym
założeniem jest to, aby wszystkim kandydatom do tego zawodu bez względu na typ
szkoły, szczebel i specjalizacje zapewnić wykształcenie wyższe.
Europejski ideał wychowania
stała się nim edukacja dla pokoju zgodna z
"Europejską konwencją praw człowieka" przyjęta przez Radę Europy w 1950.
Wymiana młodzieży i nauka języków obcych są bardzo popierane przez Parlament
Europejski. Utworzenie programu MŁODZIEŻ EUROPIE, którego celem było
zorganizowanie poznania innego kraju Wspólnoty przez młodzież, która do tej
pory pozbawiona była tej możliwości. Poprzez europejski ideał wychowania
powinno ukształtować się przyszłych obywateli Europy, jako ludzi w pełni
świadomych swoich praw, zadań i kierunków polityki całej Dwunastki i
poszczególnych krajów członkowskich