ZESPÓŁ DO SPRAW WDROŻENIA PROCEDURY ANONIMIZACJI
I PUBLIKACJI ORZECZEŃ SN
R
R
A
A
P
P
O
O
R
R
T
T
A
A
n
n
o
o
n
n
i
i
m
m
i
i
z
z
a
a
c
c
j
j
a
a
i
i
p
p
u
u
b
b
l
l
i
i
k
k
a
a
c
c
j
j
a
a
o
o
r
r
z
z
e
e
c
c
z
z
n
n
i
i
c
c
t
t
w
w
a
a
S
S
ą
ą
d
d
u
u
N
N
a
a
j
j
w
w
y
y
ż
ż
s
s
z
z
e
e
g
g
o
o
WARSZAWA 2011
1
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
SPIS TREŚCI
1. Jednolite zasady anonimizacji orzeczeń
1.1. Analiza stanu obecnego i propozycja rozwiązania
1.1.2. Czy miasta siedziby sądów powinny być anonimizowane?
1.1.3. W jakim stopniu należy anonimizować dane wrażliwe?
1.1.4. Czy anonimizować urzędów i instytucji państwowych?
1.1.5. Czy imiona powinny być anonimizowane?
1.2. Wytyczne dotyczące anonimizacji w Sądzie Najwyższym
2. Kategoryzacja orzeczeń przeznaczonych do publikacji
2.2. Kryterium formalne wyboru orzeczeń
2.3. Wątpliwości i rozwiązanie alternatywne
2.3. Obowiązek tezowania orzeczeń
3. Terminy - anonimizacja i publikacja orzeczeń
3.1. Publikacja bieżącego orzecznictwa
3.2. Publikacja orzeczeń archiwalnych
3.3. Wykorzystanie istniejących zbiorów
3.4. Terminowość sporządzania uzasadnień
4. Baza Orzeczeń Sądu Najwyższego
4.2.3. Propozycja I – struktura 1-stopniowa
4.2.4. Propozycja II – struktura 3-stopniowa
4.2.5. Schematy kategoryzacyjne
5. Osoby odpowiedzialne za anonimizację orzeczeń i organizacja pracy 27
2
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
6. Kolejności wyboru orzeczeń do anonimizacji
8. Wzór orzeczenia anonimizowanego przeznaczonego do publikacji
9.2.2. Podstawa do publikacji orzeczeń w Internecie
9.2.5. Terminy dokonywania anonimizacji oraz publikacji orzeczeń.
9.2.6. Baza orzeczeń Sądu Najwyższego
9.2.7. Baza wyjściowa orzeczeń
9.2.8. Określenie informacji kategoryzujących
9.2.8. Klasyfikacja orzeczeń przeznaczonych do publikacji
9.2.9. Organizacja pracy – nowa komórka
9.2.11. Zarządzenie o publikacji orzeczeń w internetowej bazie.
9.3. Zestawienie skrótowe najważniejszych działań
3
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Wstęp
W związku z coraz częściej pojawiającymi się wypowiedziami na temat
utrudnionego dostępu do orzecznictwa Sądu Najwyższego i niedoskonałościach
aktualnie funkcjonującej internetowej bazy orzeczeń oraz mając na uwadze
aktualną sytuację w Sądzie Najwyższym, która przedstawiona była w raporcie
przedstawionym przez Rzecznika Prasowego SN w pierwszym kwartale 2011 r.
zarządzeniem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego nr 13/2011 został w dniu
13 maja br. powołany Zespół do spraw wdrożenia procedury anonimizacji i
publikacji orzeczeń Sądu Najwyższego (dalej, jako Zespół).
W skład Zespołu weszli: Jacek Gudowski (SSN, Izba Cywilna), Michał
Wierzbowski (asystent sędziego, Izba Karna), Izabela Twardowska – Mędrek
(asystent sędziego, Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych),
Anna Krawiec (asystent sędziego, Izba Wojskowa), Krystyna Czerwoniec (Biuro
Studiów i Analiz), Mariusz Szmurło (Biuro Informatyki), Krzysztof Michałowski
(Zespół Prasowy). Zespół pracował pod kierownictwem Pana Krzysztofa
Michałowskiego, a jego prace koordynował Rzecznik Prasowy Sądu
Najwyższego, SSN Piotr Hofmański.
Aby przedstawić niniejszy Raport, Zespół musiał rozważyć liczne
zagadnienia, spośród których na uwagę zasługuję przede wszystkim: określenie
jednolitych dla wszystkich izb Sądu Najwyższego zasad anonimizacji orzeczeń,
kategoryzacja orzeczeń przeznaczonych do publikacji, organizacja pracy, zasady
funkcjonowania internetowej bazy orzeczeń oraz terminów i procedur
wewnętrznych związanych z całym procesem począwszy od wydania orzeczenia
do opublikowania uzasadnienia w narzędziu internetowym.
Prezentowany Raport stanowi rezultat prac Zespołu.
4
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Cel Raportu
Przed Zespołem postawiony został cel polegający na opracowaniu
jednolitych zasad anonimizacji orzeczeń Sądu Najwyższego oraz procedur, które
umożliwią szerszą publikację orzecznictwa Sądu Najwyższego w internetowej
bazie orzeczeń.
Niniejszy Raport stanowi próbę znalezienia kompleksowego rozwiązania
problemów związanych z publicznym dostępem do orzecznictwa Sądu
Najwyższego. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń w zakresie
anonimizacji i publikacji orzeczeń przedstawiono propozycje rozwiązań, których
wdrożenie pozwoli na spełnienie oczekiwań stawianych przed Sądem
Najwyższych.
Celem Raportu jest w pierwszej kolejności zaprezentowanie wniosków po
analizie poszczególnych celów postawionych przed Zespołem wraz z
przedstawieniem propozycji rozwiązań. W raporcie dokonano próby
zaprezentowania rozwiązania optymalnego, które obejmuje wszystkie etapy
procedury wdrożenia założeń zarządzenia.
Pomimo dużej ilości poszczególnych punktów Raportu oraz dość ścisłego
ich powiązania, można je podzielić na najważniejsze kategorie-etapy:
anonimizacja, baza orzeczeń Sądu Najwyższego oraz organizacja pracy i
procedury związane z procesem publikacji orzecznictwa.
W podsumowaniu Raportu dokonano kompleksowego uporządkowania
proponowanych rozwiązań i przedstawiono ramowy harmonogram wdrożenia
procedury jednolitej anonimizacji i publikacji orzecznictwa Sądu Najwyższego w
internetowej bazie orzeczeń. Przedstawiono ocenę proponowanego rozwiązania
oraz trudności, które się wiążą z procesem wdrożeniowym.
5
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
1. Jednolite zasady anonimizacji orzeczeń
1.1. Analiza stanu obecnego i propozycja rozwiązania
W Sądzie Najwyższym stosowane jest aktualnie zarządzenie nr 12/2008
Pierwszego Prezesa SN w sprawie anonimizacji orzeczeń i zarządzeń
wydawanych w Sądzie Najwyższym oraz wokand Sądu Najwyższego
W związku z niejasnościami i pewnymi trudnościami w stosowaniu
zarządzenia oraz ograniczonym zakresem przedmiotowym Zespół proponuje
jego zmianę. Nowe zarządzenie powinno określać ogólne zasady anonimizacji
orzeczeń i wokand Sądu Najwyższego, zaś szczegółowe wytyczne powinny się
znaleźć w załączniku do nowego zarządzenia Pierwszego Prezesa.
W toku prac nad określeniem jednolitych zasad anonimizacji nie we
wszystkich sprawach udało się wypracować w Zespole zdanie jednomyślne.
Decyzję w sprawie wyboru metody anonimizacji kwestii spornych Pierwszy
Prezes Sądu Najwyższego powinien podjąć po konsultacji z Biurem Studiów i
Analiz SN.
Wątpliwości budziły pytania:
1.1.2. Czy miasta siedziby sądów powinny być
anonimizowane?
Przeważały głosy za anonimizacją miejscowości siedzib sądów czy wręcz
pozostawieniem jedynie określenia instancji sądu i całkowite usunięcie
wskazania siedziby. Z drugiej strony wskazano brak podstaw do anonimizacji
miejscowości siedzib sądów. Od strony celu anonimizacji obydwie opcje
znajdują uzasadnienie, ale także stosując reguły którejkolwiek z powyższych
opcji sztywno pojawią się wątpliwości. Należy się zastanowić nad
wprowadzeniem możliwości bardziej elastycznych zasad anonimizowania tych
elementów – np. z zasady nie anonimizować, jednakże w przypadku, gdy ze
względu na treść uzasadnienia pozostawienie miejscowości siedziby sądu
6
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
mogłoby naruszać czyjeś prawa, dokonać anonimizacji. Dotyczy to w
szczególności siedzib Sądów Apelacyjnych.
1.1.3. W jakim stopniu należy anonimizować dane wrażliwe?
Wątpliwości budziła definicja danych wrażliwych oraz czy ze względu na
to, że w większości przypadków są to istotne dla sprawy elementy uzasadnienia
nie powinno się odstąpić od ich anonimizacji. W związku z powyższym
propozycja obejmuje wprowadzenie do wytycznych otwartej grupy danych
zdefiniowanych jako dane wrażliwe, które z zasady nie powinny podlegać
anonimizacji chyba, że ich pozostawienie umożliwiłoby powiązanie z
tożsamością osoby, której dotyczą.
Drugim stanowiskiem, które jednak znalazło poparcie mniejszości, jest
przyjęcie koncepcji odwrotnej, a mianowicie anonimizowanie danych
wrażliwych z zasady zaś wyjątkiem powinno być ich ujawnienie dla potrzeb
uzasadnienia. Wybór metody można również pozostawić doświadczeniu i
wiedzy osób odpowiedzialnych za przeprowadzanie procesu anonimizacji.
1.1.4. Czy anonimizować urzędów i instytucji państwowych?
O ile anonimizacja nazw przedsiębiorców nie budzi wątpliwości,
zastanowić się należy nad tym, czy nazwy urzędów i instytucji państwowych
winny być także anonimizowane. W wielu przypadkach to, że stroną
postępowania jest instytucja państwowa, jest elementem istotnym dla sprawy i
w niewielkim stopniu mogłaby się przyczynić do identyfikacji osoby fizycznej
bądź prawej, której prawa winny być chronione procesem anonimizacji. W
związku z tym zasadnym jest przyjęcie zasady, iż nazwy urzędów i instytucji
oraz nazwy stanowisk osób uprawnionych do ich reprezentacji nie powinny być
anonimizowane, zaś anonimizacji podlegałyby jedynie nazwy miejscowości
siedziby oddziałów terenowych i lokalnych organów centralnych i instytucji
państwowych.
Wyjątkiem od powyższej zasady byłaby anonimizacja nazw instytucji i
urzędów centralnych w przypadkach, kiedy sprawa dotyczy odpowiedzialności
kierownika takiego urzędu lub osoby funkcyjnej, kiedy w przypadku
7
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
pozostawienia nazwy bez anonimizacji w praktyce ujawniałoby tożsamość
osoby, której prawa anonimizacja ma na celu chronić.
1.1.5. Czy imiona powinny być anonimizowane?
Rozbieżność w stanowiskach członków Zespołu polega przede wszystkim
na tym czy celu anonimizacji nie spełnia już sama anonimizacja nazwisk.
Pozostawienie
samych
inicjałów
prowadziłoby
do
całkowitego
„odczłowieczenia” treści uzasadnień, a biorąc pod uwagę ogólny cel, jaki
przyświeca procesowi anonimizacji wydaje się, że mimo pozostawienia imion
byłby on spełniony. Z drugiej strony, jeśli celem anonimizacji jest także
zmniejszenie do minimum kręgu osób, które mogłyby dokonać powiązania
imienia z tożsamością osoby, której prawa anonimizacja ma chronić, zasadnym
jest także anonimizowanie imion. Ten element anonimizacji można także
pozostawić doświadczeniu i wiedzy osób odpowiedzialnych za przeprowadzanie
procesu anonimizacji.
Analogicznie przedstawia się sytuacja z anonimizacją pseudonimów.
1.2. Wytyczne dotyczące anonimizacji w Sądzie
Najwyższym
Zespół proponuje poniższe wytyczne, jako podstawę do opracowania
załącznika do zarządzenia o anonimizacji. Przed przyjęciem tych wytycznych
należy wprowadzić zmiany redakcyjne w zależności od przyjętych koncepcji
dotyczących metod anonimizacji.
Proponuje się, aby załącznik do zarządzenia został przygotowany
przez Biuro Studiów i Analiz na zlecenie Pierwszego Prezesa SN, po
rozstrzygnięciu przez niego zasygnalizowanych powyżej kwestii spornych.
1.2.1. Osoby fizyczne
Anonimizacji podlegają wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej
lub możliwej do zidentyfikowania osoby (dane osobowe).
8
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Anonimizacja powyższych danych polega na usunięciu z treści orzeczeń
identyfikatorów i charakterystycznych cech osobowych w sposób taki, aby
niemożliwe było ich ponowne powiązanie z tożsamością osoby, której dotyczą.
Dane wrażliwe podlegają / nie podlegają anonimizacji chyba, że ich
pozostawienie umożliwiłoby powiązanie z tożsamością osoby, której dotyczą.
Poprzez dane wrażliwe rozumie się informacje dotyczące w
szczególności:
pochodzenia rasowego lub etnicznego,
poglądów politycznych,
przekonań religijnych lub filozoficznych,
przynależności wyznaniowej, partyjnej lub związkowej,
stanu zdrowia, kodu genetycznego, nałogów lub życia seksualnego,
skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych
orzeczeń
wydanych
w
postępowaniu
sądowym
lub
administracyjnym chyba, że fakt uprzedniego skazania ma w
sprawie znaczenie (np. dla przyjęcie lub odrzucenia recydywy).
W przypadku, gdy dane wrażliwe są istotne dla sprawy, a ich usunięcie
jest konieczne ze względu na możliwość powiązania z tożsamością osoby można
odstąpić od ich anonimizacji. W takim wypadku należy dołożyć szczególnej
staranności przy anonimizacji pozostałych danych łącznie z zastąpieniem
inicjałów innymi znakami (X, Y).
Anonimizacji podlegają również odpowiednio dane osobowe osób
fizycznych będących przedsiębiorcami oraz pseudonimy.
1.2.2. Osoby prawne
Anonimizacji podlegają nazwy przedsiębiorstw oraz inne dane, które
pozwoliłyby na powiązanie treści z określonym przedsiębiorstwem takie jak np.
adres siedziby, numery identyfikacyjne.
Anonimizacji podlegają także informacje, które mogłoby stanowić
tajemnicę przedsiębiorstwa, w szczególności takie jak nieujawnione do
9
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne
przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do
których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich
poufności.
Anonimizacji nie podlegają nazwy urzędów centralnych oraz instytucji
państwowych oraz tytuły osób uprawnionych do ich reprezentowania jak np.
Komendant Główny Policji, Prezes Sądu Okręgowego, Naczelnik Urzędu
Skarbowego, chyba że pozostawienie tych nazw ujawniłoby tożsamość osoby
funkcyjnej lub kierownika urzędu, jeśli sprawa dotyczy odpowiedzialności tych
osób.
Anonimizacji podlegają siedziby oddziałów lokalnych i terenowych
urzędów centralnych oraz instytucji publicznych np. Komenda Policji w K., Sąd
Rejonowy w Z, Urząd Marszałkowski w B.
Nie podlegają anonimizacji nazwy, znaki towarowe, dzieła jeśli stanowią
one przedmiot sprawy.
1.2.3. Inne kwestie
Anonimizacja winna być przeprowadzana w taki sposób, aby wykreślenie
elementów formalnych nie naruszało samego rozstrzygnięcia.
Anonimizacji podlegają wszystkie identyfikatory i numery identyfikujące
takie jak np.: Sygnatura akt, numery telefonów, numery rejestracyjne, numery
działek, ksiąg wieczystych. W wypadku kiedy ich odróżnienie jest istotne dla
sprawy zastępuje się je nowymi znakami lub numerami (X, Y, Z lub 1, 2, 3 itd.).
Wątpliwości, pojawiające się w trakcie anonimizacji powinny być
rozwiązywane na bieżąco, w trakcie przygotowywania konkretnego orzeczenia
przez osobę odpowiedzialną. Decyzja o przyjętej metodzie powinna być
podejmowana, na podstawie swoich umiejętności i doświadczenia.
Osoba, która wykonała anonimizację uzasadnienia wstawia swoje inicjały
na ostatniej stronie, poniżej tekstu.
10
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Anonimizacja powinna odbywać się w sposób jednolity dla całego Sądu
Najwyższego także w odniesieniu do formy. Wytyczne oraz wzór powinien
określać załącznik do zarządzenia. Szerzej na ten temat w części ósmej Raportu.
1.3. Projekt Zarządzenia
Projekt zarządzenia w sprawie wprowadzenia jednolitych zasad
anonimizacji orzeczeń i zarządzeń wydawanych w Sądzie Najwyższym oraz
wokand sądu Najwyższego został zawarty w załączniku do niniejszego Raportu.
11
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
2. Kategoryzacja orzeczeń przeznaczonych do
publikacji
2.1. Wprowadzenie
Ze względu na brak jednolitych wytycznych dotyczących wyboru
orzeczeń do publikacji oraz niewielką ilość publikowanych aktualnie orzeczeń
koniecznym działaniem jest określenie zasad wyboru, które orzeczenia powinny
być publikowane w internetowej bazie orzeczeń.
W pierwszej kolejności należało rozważyć czy publikacją nie objąć
wszystkich wydawanych w Sądzie Najwyższym orzeczeń. Zgodnie przyjęto
stanowisko, że nie jest to metoda słuszna i mija się z celem w jakim SN powinien
publikować orzeczenia. To właśnie cel publikacji orzeczeń rozgranicza dwa
proponowane rozwiązania, albowiem w toku prac Zespołu pojawiły się pewne
wątpliwości dotyczące tego jakie orzeczenia winny być publikowane. Brak
jednomyślności polegał przede wszystkim na tym, jaki powinien być zakres
anonimizowanych i następnie publikowanych orzeczeń.
Zespół zdaje sobie sprawę z wagi tego problemu i dlatego też, w
związku z brakiem jednomyślności, pozostawia Pierwszemu Prezesowi SN
do rozstrzygnięcia kwestię wyboru metody dokonywania klasyfikacji
orzeczeń przeznaczonych do publikacji.
W zależności od przyjętej koncepcji należy opracować zarządzenie
określające proceduję publikacji uzasadnień w bazie orzecznictwa zawierające
również wytyczne dotyczące kryterium wyboru orzeczeń.
2.2. Kryterium formalne wyboru orzeczeń
Po wstępnych konsultacjach, ukształtowało się stanowisko polegające na
wyłączeniu z kategorii orzeczeń przeznaczonych do publikacji spraw, w których
SN postanowił odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania, pozostawił bez
dalszego biegu, czy też odrzucił kasację jako oczywiście bezzasadną.
12
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
W Zespole pojawiła się propozycja zawężająca, aby po wyłączeniu
powyższych grup orzeczeń, pozostałe podlegały anonimizacji, jednakże spośród
nich należy dokonać dalszej selekcji tych, które byłyby publikowane. Postulat
ten w początkowej fazie prac nad Raportem nie znalazł poparcia u większości
członków Zespołu, którzy opowiedzieli się za jak najszerszą publikacją
orzecznictwa SN. Na niekorzyść dokonywania dalszej selekcji przemawiało kilka
argumentów. Przede wszystkim celowość anonimizowania orzeczeń, które
następnie nie byłyby publikowane. Ponad to dodatkowa praca dla sędziów,
którzy zgodnie z pierwotnym założeniem mieliby dokonywać wyboru orzeczeń
do publikacji, a także problem z określeniem szczegółowych kryteriów, którymi
kierowaliby się sędziowie. Warto również wspomnieć, że dość liczne były głosy,
które opowiedziały się za tym, aby odciążyć sędziów i wybór pozostawić
asystentom sędziego. W końcu cel dokonywania tej dalszej selekcji orzeczeń
przeznaczonych do publikacji, kiedy pracom Zespołu i ogólnym celem w
przyszłości jest stworzenie kompleksowej, ogólnodostępnej bazy orzecznictwa
Sądu
Najwyższego.
Wprowadzenie
dodatkowej
selekcji
orzeczeń
doprowadziłoby do sytuacji, kiedy baza ta nie spełniałaby swojego celu, nie
byłaby bazą pełną i w końcu niewiele odbiegała od stanu bieżącego, który
pozostawia wiele do życzenia zarówno jeśli chodzi o obszerność publikowanych
orzeczeń jak i terminowość ich publikacji.
W związku z powyższym, ze względu na interes społeczny i cel w jakim
miałaby powstać baza orzecznictwa, zasadnym było zaproponowanie publikacji
orzeczeń z urzędu w internetowej bazie orzecznictwa Sądu Najwyższego w jak
najszerszym zakresie oraz przyjęcie kryterium formalnego wyboru orzeczeń do
publikacji.
Zgodnie z zaleceniami oraz projektem nowego zarządzenia dotyczącego
anonimizacji, wszystkie uzasadnienia orzeczeń przeznaczonych do publikacji
winny być anonimizowane z urzędu.
Ze względu na charakter orzecznictwa Sądu Najwyższego, stosując
kryterium formalne, łatwiej jest określić wyłączenia od zasady publikacji.
Nie powinny być publikowane orzeczenia, w których Sąd
Najwyższy nie sporządził uzasadnienia.
13
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Nie powinny być publikowane orzeczenia, w których Sąd
Najwyższy podjął decyzję o pozostawieniu bez rozpoznania lub
odmówił przyjęcia sprawy do rozpoznania, chyba że w orzeczeniu
rozstrzygnięto istotną kwestię prawną i zostało ono uzasadnione.
Nie powinny być publikowane rozstrzygnięcia w sprawach
karnych, w których Sąd Najwyższy postanowił oddalić kasacje jako
oczywiście bezzasadną, chyba że sporządzono uzasadnienie.
W przypadku wystąpienia z wnioskiem o udostępnienie informacji
publicznej odnośnie orzeczenia, które nie było publikowane, orzeczenie te po
zanonimizowaniu i udostępnieniu włącza się do internetowej bazy orzeczeń.
Nie powinno się przeprowadzać dalszej selekcji orzeczeń przeznaczonych
do publikacji, a w szczególności angażować sędziów do decydowaniu czy
określone orzeczenie powinno być opublikowane w bazie internetowej czy nie.
Techniczna strona kategoryzacji orzeczeń opisana jest w części dotyczącej
bazy orzecznictwa.
2.3. Wątpliwości i rozwiązanie alternatywne
Powyższe rozwiązanie stosowania kryterium formalnego wydaje się być
najlepiej wychodzącym naprzeciw zapotrzebowaniu i w miarę najprostszym do
zrealizowania ze względu na jasno określoną kategorię orzeczeń. Pozostaje
jednak pytanie, czy rzeczywiście celem publikacji orzecznictwa jest publikacja
pełnego zbioru oraz czy kategoryzacja formalna jest słusznym rozwiązaniem.
O ile faktycznie występuje pewne zapotrzebowanie na orzeczenia, których
wartość merytoryczna budzi pewne wątpliwości i jest to przede wszystkim
wychodzenie naprzeciw zapotrzebowaniu mediów (pojedyncze przypadki), to
najczęściej wykorzystywane (powoływane) oraz największą wartość mają te
orzeczenia Sądu Najwyższego, które posiadają istotną wartość merytoryczną.
Takie orzeczenia pojawiają się również pośród tych, które zostałyby wyłączone z
publikacji zgodnie z powyższą propozycją.
Z tego względu należy się zastanowić, czy nie powinno się jednak
przeprowadzać analizy orzeczeń Sądu Najwyższego pod kątem merytorycznym
14
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
oraz na podstawie tej analizy wyłączać z publikacji orzeczenia „mniej
wartościowe”. Sędziowie SN nie powinni być zaangażowani w proces wyboru
orzeczeń do publikacji, albowiem w Sądzie Najwyższym funkcjonuje już
jednostka właściwa do takich zadań – Biuro Studiów i Analiz. W przypadku
przyjęcia takiej koncepcji w BSiA powinny zostać opracowane wytyczne
wyboru orzeczeń do publikacji oraz wyznaczone powinny zostać osoby,
które by tym się zajmowały. Pamiętać jednak trzeba, że nie chodzi o
ograniczenie zbioru publikowanych orzeczeń do minimum lecz o sensowny i
merytoryczny wybór wszystkich istotnych, nawet w mniejszym stopniu,
orzeczeń Sądu Najwyższego mających wartość merytoryczną.
W przypadku przyjęcia klasyfikacji na podstawie merytorycznej wartości
orzeczenia nie uniknie się jednak przypadków, kiedy pojawi się konieczność
anonimizacji orzeczenia podlegającego wyłączeniu zgodnie z wstępnym
założeniem. Do Sądu Najwyższego wpływają bowiem często również wnioski o
uzasadnienia odmowy przyjęcia kasacji do rozpoznania, uzasadnienia
postanowień dotyczących zażaleń na koszty, itp. Takie uzasadnienia byłyby
anonimizowane w zależności od potrzeb i dołączane do bazy orzeczeń.
Do tego tematu Raport wraca w części opisującej organizację pracy osób
dokonujących anonimizacji.
2.3. Obowiązek tezowania orzeczeń
W toku rozważań nad sposobem klasyfikowania orzeczeń do publikacji
ale również dyskusji nad kryteriami wyszukiwania uzasadnień w bazie danych
pojawiła się kwestia tezowania orzeczeń.
Zdaniem Zespołu, choć nie leżało to w jego kompetencjach, warto
rozważyć możliwość wprowadzenia w Sądzie Najwyższym powszechnego
obowiązku tezowania orzeczeń.
Wprowadzenie takiego obowiązku, po rozważeniu jego zasadności, w
dużej mierze ułatwiłoby dokonywanie wyboru orzeczeń do publikacji, ale
również – co wydaje się być najistotniejsze - byłoby niezwykle przydatne w
bieżącej pracy sędziego. Zdaniem Zespołu wprowadzenie takiego obowiązku
znajduje uzasadnienie.
15
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
3. Terminy - anonimizacja i publikacja orzeczeń
3.1. Publikacja bieżącego orzecznictwa
Jednym z najistotniejszych elementów, ze względu na cel jaki przyświeca
internetowej bazie orzeczeń, jest terminowość dołączania do niej uzasadnień.
Aby baza orzeczeń była funkcjonalna, orzeczenia powinny się w niej znajdować
w jak najkrótszym czasie. Stanowisko Zespołu jest odnośnie tego zagadnienia
jest jednomyślne.
Szczególny nacisk należy położyć na szybką publikację bieżącego
orzecznictwa. Powinno to być priorytetem i zdaniem Zespołu publikacja
zanonimizowanej wersji prezentacyjnej uzasadnienia w internetowej bazie
orzeczeń Sądu Najwyższego winna następować w terminie maksymalnie 7 dni
od wydania orzeczenia, względnie 7 dni od podpisania uzasadnienia jeżeli nie
zostało ono sporządzone wraz z orzeczeniem. Dodatkowe przedłużanie tego
terminu nie znajduje uzasadnienia.
Zdaniem Zespołu należy dążyć do skrócenia tego terminu w przyszłości,
nawet do 24 godzin. Wprowadzenie tak krótkiego terminu w chwili obecnej
byłoby oczywiście możliwe, lecz ze względów organizacyjnych i braku
ukształtowanych procedur, trudnym do spełnienia.
Ważną kwestią jest wprowadzenie skróconego terminu na anonimizację
uzasadnień w związku z reagowaniem na zapotrzebowanie środków
społecznego przekazu oraz udostępnianiem orzeczeń w trybie dostępu do
informacji publicznej. Uzasadnienia takie powinny być anonimizowane
niezwłocznie, w dniu wpłynięcia wniosku.
Terminy dołączania uzasadnień do bazy orzeczeń powinny zostać
określone w treści zarządzenia określającego procedurę publikacji
orzeczeń w bazie internetowej. Zasadnym jest również wskazanie w tym
zarządzeniu
wprost
osób
odpowiedzialnych
za
dołączanie
zanonimizowanych uzasadnień do bazy oraz za kontrolę terminowości
dołączania tych uzasadnień.
16
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Szerzej na temat bazy orzeczeń oraz z czego wynika propozycja
stworzenia pełnej bazy orzeczeń, do której byłyby dołączana uzasadnienia
publikacyjne niniejszy Raport traktuje w części czwartej.
3.2. Publikacja orzeczeń archiwalnych
Nie ma możliwości określenia sztywnych terminów przygotowania,
anonimizacji i publikacji uzasadnień, w sprawach które zapadły przed Sądem
Najwyższym do dnia dzisiejszego. Orzeczenia archiwalne winny być
anonimizowane stopniowo, w miarę możliwości i dołączane na bieżąco do bazy
orzeczeń.
Zespół proponuje, aby po przyjęciu koncepcji organizacji pracy osób
dokonujących anonimizacji rozważyć również zlecenie Biuru Studiów i
Analiz SN przygotowania ramowego harmonogramu dołączania orzeczeń
archiwalnych do bazy orzecznictwa.
3.3. Wykorzystanie istniejących zbiorów
W związku z duża ilością już zanonimizowanych uzasadnień zasadnym
jest określenie możliwości wykorzystania tych uzasadnień i dołączenie do nowej
bazy orzecznictwa.
Zasadniczym problemem, który stoi na przeszkodzie przed
natychmiastowym dołączeniem tych orzeczeń do bazy jest to, iż uzasadnienia te
istnieją w różnych formatach. Aby ocenić możliwości ich wykorzystania należy
zgromadzić takie uzasadnienia, a następnie należy dokonać oceny możliwości
technicznych zautomatyzowania procesu dostosowania istniejących już
uzasadnień po anonimizacji do nowej bazy orzecznictwa.
W tym celu, Zespół proponuje wystąpienie do wszystkich jednostek,
które dotychczas dokonywały anonimizacji orzeczeń o dostarczenie
uporządkowanego zbioru orzeczeń (plików uzasadnień) z podziałem na
poszczególne izby, lata oraz wydziały do Biura Informatyki Sądu
Najwyższego.
17
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Po uzyskaniu zbiorów orzeczeń, Biuro Informatyki następnie wykonałby
(lub zleciło) ocenę możliwości technicznych automatyzacji dostosowania tego,
istniejącego zbioru.
3.4. Terminowość sporządzania uzasadnień
Na przeszkodzie szybkiej publikacji uzasadnień w bazie orzecznictwa
może stanąć terminowość sporządzania uzasadnień. Dbałość o terminowość
sporządzania uzasadnień w poszczególnych sprawach leży w kompetencjach
poszczególnych izb. Zespół jedynie sygnalizuje możliwość wystąpienia tego
problemu. Proponowane w następnej części rozwiązanie dotyczące bazy
orzecznictwa pozwoli w lepszym stopniu kontrolować sporządzanie uzasadnień
przez sędziów i dołączanie ich do bazy.
18
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
4. Baza Orzeczeń Sądu Najwyższego
4.1. Założenia
Zgodnie z przyjętym założeniem publikowania w Internecie jak
największej liczby orzeczeń SN w terminach wskazanych powyżej koniecznym
jest określenie wymagań minimalnych i zaproponowanie rozwiązania
technicznego spełniającego oczekiwania.
Przy projektowaniu rozwiązania warto zaproponować, aby baza nie
stanowiła wyłącznie bazy uzasadnień, ale także zawierała podstawowe
informacje o etapie rozpoznania sprawy, pozwoli to wyjść z istotną informacją
naprzeciw zapotrzebowaniu mediów, ale także zainteresowanych stron
postępowania.
Wystarczającym dla celów publikacji „na zewnątrz” rozgraniczeniem
będzie udostępnienie informacji takich jak:
•
sprawa wpłynęła do SN (nie został jeszcze wyznaczony termin
posiedzenia / rozprawy)
•
sprawa skierowana na posiedzenie / rozprawę (znany jest termin)
•
wydano orzeczenie (publikowana jest sentencja orzeczenia)
•
opublikowano uzasadnienie (do bazy dołączone zostało
zanonimizowane uzasadnienie)
Łącznie w skali roku obsługiwanych będzie kilkadziesiąt tysięcy
dokumentów. Przyrastająca baza zanonimizowanych orzeczeń wraz z
mechanizmem wyszukiwania winna być na bieżąco publikowana w Internecie.
Aby właściwie zrealizować takie przedsięwzięcie potrzebne jest
rozwiązanie informatyczne zapewniające kompleksową obsługę procesu
sporządzania, anonimizowania, publikowania i wyszukiwania orzeczeń. Zgodnie
z zaleceniami Biura Informatyki SN rozwiązanie to powinno posiadać
następujące funkcjonalności:
19
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
•
zdefiniowane procedury sporządzania orzeczeń i dołączania
uzasadnień,
•
zdefiniowane procedury oznaczania orzeczeń informacjami
kategoryzującymi lub mechanizm pobierania takich informacji ze
źródeł zewnętrznych,
•
możliwość wykorzystania wprowadzonych już danych w kolejnych
etapach powstawania i anonimizowania orzeczeń,
•
łatwość operowania na plikach (częste odłączanie do edycji,
ponowne pobieranie, podpisywanie, itd.),
•
poświadczanie za zgodność dokumentu elektronicznego z
oryginałem papierowym,
•
identyfikowanie dokumentów elektronicznych i wydruków
dokonanych na ich podstawie,
•
zarządzanie uprawnieniami do przetwarzania danych osobowych,
•
rejestrowanie
czynności
wykonywanych
w
związku
z
przetwarzaniem danych osobowych,
•
automatyczne zlecanie anonimizacji dokumentów,
•
automatyczne zlecanie kontroli poprawności przeprowadzonej
anonimizacji,
•
dostarczanie orzeczeń i informacji kategoryzujących do serwisu
internetowego,
•
mechanizm wyszukiwania orzeczeń.
Z informacji przedstawionych przez Biuro Informatyki obecnie Sąd
Najwyższy nie posiada narzędzi informatycznych, za pomocą których możliwe
byłoby szybkie uruchomienie wszystkich w/w funkcjonalności.
Aby baza danych spełniała powyższe wymagania koniecznym będzie
przygotowanie nowych modułów w systemie Supremus, bądź też stworzenie
nowego systemu za pomocą Microsoft SharePoint, który w grudniu br.
rozpocznie obsługę serwisu intranetowego i serwisu internetowego Sądu
Najwyższego.
20
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Biuro Informatyki opowiada się za drugim wariantem (nowy system),
gdyż Sharepoint jest systemem nastawionym na obsługę plików, a bazy
Supremusa posiadają istotne ograniczenia, związane ze środowiskiem Lotus
Notes, w którym działają. Ograniczenia te dotyczą architektury programu
(przykładowo możliwe jest odczytanie danych bez uruchamiania mechanizmu
rejestrowania tej czynności), a także trudności w operowaniu plikami i
stosowaniu podpisu elektronicznego.
Ponadto izbowe bazy orzeczeń prowadzone w Supremusie nie zawierają
wszystkich orzeczeń - izby określają, które orzeczenia mają być zamieszczane.
Bazy te nie mogą więc być wykorzystywane do szerokiego publikowania
orzeczeń. Nowe rozwiązanie oparte o Sharepoint zastąpiłoby zbiory
dokumentów tworzone przez izbowe hale maszyn w katalogu Supremus-
Uzasadnienia i współpracowałoby z izbowymi bazami orzeczeń, stanowiąc dla
nich źródło dołączanych plików (orzeczeń z uzasadnieniami).
Rozwiązanie proponowane przez Biuro Informatyki, zdaniem Zespołu,
jest właściwym kierunkiem, w którym powinno zmierzać stworzenie bazy
orzecznictwa SN. Rozwiązanie takie będzie przede wszystkim bardziej
funkcjonalne, ale także stworzy większe możliwości rozwoju, tworzenia relacji
pomiędzy wpisami, wyszukiwania orzeczeń.
Efektem przyjęcia przez Pierwszego Prezesa SN proponowanego
rozwiązania byłaby jedna baza orzecznictwa dla całego Sądu Najwyższego
(aktualnie – ze względu na hierarchiczną budowę Supremusa – każda izba ma
odrębną bazę orzeczeń), na której dokonywane byłyby wszelkie czynności.
Zespół opowiada się za jak najszybszym uruchomieniem nowej bazy orzeczeń.
Uruchomienie nowego narzędzia wiązałoby się z wygospodarowaniem
środków finansowych w budżecie na rok 2012 i przeprowadzeniem
postępowania o zamówienie publiczne.
Ze względów wskazanych powyżej Pierwszy Prezes SN powinien
niezwłocznie wystąpić do Biura Informatyki z wnioskiem o rozpoczęcie
procedury wdrożenia nowego narzędzie.
21
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
4.2. Kategoryzowanie orzeczeń
4.2.1. Założenia i możliwości
Osobnego rozważenia wymaga kwestia kategoryzowania orzeczeń
publikowanych w serwisie internetowym. Możliwe są co najmniej dwa
rozwiązania:
•
pobieranie z Supremusa informacji kategoryzujących – w tym
przypadku nie wszystkie orzeczenia w nowym systemie otrzymają
informacje kategoryzujące,
•
stworzenie nowego rozwiązania w zakresie kategoryzacji – nowy
system powinien być interfejsem wprowadzania informacji
kategoryzujących; informacje będą wysyłane do izbowych baz
orzeczeń; konieczne będzie dostosowanie Supremusa w zakresie
mechanizmów wyświetlania i wyszukiwania orzeczeń.
Zdaniem Zespołu, w celu pełnego wykorzystania możliwości jakie
otwierają się w związku ze stworzeniem nowego narzędzia – bazy orzeczeń,
opcją sugerowaną jest stworzenie nowego rozwiązania. Mając na względzie stan
obecny izbowych baz orzeczeń oraz zawartych w nich informacji
kategoryzujących, informacje te mogłyby być niewystarczające, nawet po
wprowadzeniu ich reorganizacji. Nowe rozwiązanie dałoby możliwość
stworzenia narzędzia w pełni funkcjonalnego nie tylko od strony dostępu „z
zewnątrz”, ale również wykorzystywanego w bieżącej działalności Sądu
Najwyższego.
Szczegóły dotyczące wyboru informacji kategoryzujących powinny zostać
określone już na etapie projektowania nowego narzędzia. Mając na uwadze
wspomniane powyżej informacje o stanie rozpoznania sprawy, należy rozważyć
jakie jeszcze informacje kategoryzujące należy włączyć do nowego narzędzia. Z
dotychczasowego doświadczenia jasno rysuje się konieczność uwzględnienia
jako minimum możliwości szeregowania orzeczeń na podstawie określonego
katalogu haseł, daty orzeczenia, tezy, przepisu i aktu prawnego, formy
orzeczenia, miejscu publikacji, sygnatury akt. Koniecznym jest również
wprowadzenie przeszukiwania bazy przez pełnotekstowe wyszukiwanie z treści
22
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
uzasadnień. Na szczególną uwagę zasługują funkcjonujące w Supremusie
katalogi haseł.
4.2.2. Katalog haseł
Z doświadczenia osób korzystających z izbowych baz orzeczeń, po
przeanalizowani ich zawartości pod kątem informacji kategoryzujących (np.
hasła, akty prawne) nie budzi wątpliwości konieczność dokonania istotnych
zmian. Konieczność wprowadzenia zmian dostrzegają również członkowie
Zespołu.
Zmiany polegać powinny przede wszystkim na usystematyzowaniu
informacji kategoryzujących z uwzględnieniem potencjalnych użytkowników
nowego systemu oraz wyszukiwarki, która będzie funkcjonowała na stronie
Internetowej SN.
Funkcjonujący katalog haseł nie spełnia aktualnie podstawowych
oczekiwań, jakie można by podstawić przed kryterium kategoryzowania i
wyszukiwania orzeczeń. Przed uruchomieniem wyszukiwarki Zespół wskazuje
na konieczność jego ponownej redakcji lub korekty w odniesieniu do każdej z
izb Sądu Najwyższego.
Nowy katalog haseł powinien bazować na aktualnie funkcjonujących
katalogach ze względu na istniejące powiązania poszczególnych orzeczeń z
hasłami, które powinno się zachować. Nowy katalog powinien być również
zamknięty o strukturze ułatwiającej przypisanie haseł do orzeczeń. Powinien
zostać powiązany z katalogiem aktów prawnych (jeśli w przypadku danego
hasła jest taka możliwość).
Analiza i opracowanie katalogu haseł powinno być wykonane w Biurze
Studiów i Analiz Sądu Najwyższego z uwzględnieniem propozycji zawartych w
niniejszym Raporcie oraz, jeśli wystąpi taka potrzeba, po konsultacji z
poszczególnymi izbami SN. Zatwierdzenie katalogu haseł powinno nastąpić po
zasięgnięciu opinii końcowej poszczególnych izb.
W związku z powołaniem w Sądzie Najwyższym redaktorów izbowych
baz orzeczeń programu Supremus, do których obowiązków należy między
innymi bieżąca aktualizacja wykazu haseł i oznaczeń aktów prawnych oraz
23
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
dbałość o ich jednolitość, którzy także odpowiadają za merytoryczną
funkcjonalność, mając na uwadze rozbieżności w sposobie zarządzania
wykazami haseł pomiędzy izbami i różnice w ich redakcji, wskazane jest
zasięgnięcie opinii redaktorów dotyczących wypracowanego przez Biuro
rozwiązania.
Zakres obowiązków redaktorów izbowych baz orzeczeń Supremus,
w związku z kolizją z wynikającymi z niniejszego Raportu rozwiązaniami
organizacyjnymi powinien być wzięty pod uwagę na etapie określania
procedur wewnętrznych i zasad organizacji nowej komórki właściwej dla
anonimizacji i publikacji orzeczeń.
Na etapie opracowywania nowego katalogu haseł, należy podjąć
również decyzję, czy nowy katalog powinien być jeden dla wszystkich izb
SN czy pozostać przy aktualnym rozdzieleniu katalogów haseł odrębnych
dla każdej z izb. Decyzja powinna być podjęta w porozumieniu z Biurem
Informatyki Sądu Najwyższego.
W przypadku wprowadzenia nowego katalogu haseł oraz określeniu
innych informacji kategoryzujących zmianie powinna ulec również karta
informacyjna oraz to jak są w niej wprowadzane informacje kategoryzujące.
Możliwości tworzenia nowych haseł powinna być domyślnie niedostępna.
W wyjątkowych sytuacjach osoba odpowiedzialna za bazę orzeczeń mogłaby (na
uzasadniony wniosek) dokonywać zmian redakcyjnych lub dopisywać nowe
hasła.
Nowa struktura haseł powinna być wzięta pod uwagę na etapie
projektowania bazy orzeczeń.
4.2.3. Propozycja I – struktura 1-stopniowa
Proponowane rozwiązanie jest rozwiązaniem prostym, które polegałoby
na stworzeniu 1-stopniowego, płaskiego katalogu haseł. Rozwiązanie te
wymagałoby zmiany redakcji i reorganizacji istniejących katalogów haseł.
Zgodnie z przyjętą koncepcją, hasła związane z aktami prawnymi powinny mieć
strukturę artykułową, podobnie jak ma to miejsce w funkcjonujących,
komercyjnych bazach aktów prawnych.
24
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Propozycja ta spełniałaby oczekiwania stawiane przed tym kryterium
kategoryzacji. Jest ona bardzo precyzyjna i obejmuje całość regulacji prawnych.
Jednocześnie, rozwiązanie te może się okazać zbyt obszerne, a przygotowanie
nowego katalogu haseł byłoby bardzo czasochłonne pamiętając o podstawowym
założeniu, aby katalog haseł był katalogiem zamkniętym.
Proponowane rozwiązanie jest w pełni funkcjonalne, lecz może się
pojawić pytanie czy nie jest zbyt szczegółowe, zaś celowość wprowadzenia
takiego rozwiązania może stanąć pod znakiem zapytania, kiedy mamy na
uwadze możliwość wyszukiwanie również bezpośrednio po określonych
przepisach i aktach prawa.
4.2.4. Propozycja II – struktura 3-stopniowa
Rozwiązanie proponuje wprowadzenie zmodyfikowanej wersji propozycji
struktury artykułowej. Modyfikacja polegałaby na uzupełnieniu katalogu haseł o
3-stopniową strukturę określającą zakres oraz szczegółowość opisywanego
problemu wraz ze wskazaniem odpowiednich przepisów i aktów prawnych.
Rozwiązanie pozwoliłoby na bardziej funkcjonalne i systemowe
uszeregowanie haseł. Podział zagadnień na kategorie o różnej szczegółowości
ułatwiałoby dotarcie do określonego hasła. Na etapie określania katalogu haseł
należy jednak zadać pytanie czy nowy katalog powinien obejmować całość
regulacji prawnych, tak jak w propozycji I, czy może zastosować pewne
uogólnienia, które pozwoliłyby zmniejszyć jego obszerność i szczegółowość w
sposób taki, który pozwoliłby zachować wysoką funkcjonalność nowego
podziału. Przy konstruowaniu struktury 3-stopniowej należy pamiętać, aby
podobnie jak w propozycji struktury artykułowej, był to katalog zamknięty i
najniższy poziom nie zawierał luk.
25
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Przykładowe opisanie orzeczenia SN wyglądałoby w sposób następujący:
Prawo materialne
Hasło
Akt pr.
Hasło
Przepis
Hasło
Przepis
Karne
Karne skarbowe
Kk
kks
Okoliczności wyłączające
bezprawność czynu
Obrona konieczna
Art. 25. § 1.
Stan wyższej konieczności
Art. 26. § 1.
Kara łączna
Wymiar kary
Art. 86. § 1.
Ciąg przestępstw
Art. 91. § 1.
Przestępstwa i wykroczenia
Uporczywe niepłacenie podatku Art. 57 § 1.
Prawo procesowe
Hasło
Akt pr.
Hasło
Przepis
Hasło
Przepis
Karne
kpk
Zasada
Zasada obiektywizmu
Art. 4.
Zasada in dubio pro reo
Art. 5. § 2.
Wyrok łączny
Przesłanki wydania
Art. 569. § 1.
4.2.5. Schematy kategoryzacyjne
Ze względu na cel udostępniania orzecznictwa w internetowej
wyszukiwarce jak również cel katalogu haseł Zespół proponuje aby
zatwierdzenie rozwiązania nastąpiło po konsultacji z Biurem Studiów i
Analiz w porozumieniu z Prezesami Sądu Najwyższego kierującymi
pracami izb.
Po dokonaniu wyboru struktury haseł należy przystąpić do redakcji
nowego katalogu haseł. Mając na uwadze rozwiązania towarzyszące nowej bazie
orzecznictwa oraz konieczność merytorycznej jego redakcji, katalog powinien
być opracowany w możliwie krótkim terminie przez Biuro Studiów i Analiz
w porozumieniu z Biurem Informatyki w zakresie możliwości technicznych
połączenia lub dostosowania nowego katalogu do tych aktualnie istniejących w
bazach izbowych oraz zatwierdzony po zasięgnięciu opinii końcowej
poszczególnych izb Sądu Najwyższego.
26
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
W toku prac Zespołu pojawił się również argument, iż ze względu na wagę
i merytoryczną treść zawartą w katalogu haseł w jego redakcję powinni być
zaangażowani Sędziowie z poszczególnych izb Sądu Najwyższego.
Nowy katalog haseł będzie jednym z elementów kategoryzujących w
nowej bazie orzeczeń. Pozostałe informacje kategoryzujące powinny obejmować
co najmniej propozycje zawarte w tej części Raportu. Zestawienie wszystkich
informacji kategoryzujących powinno zostać opracowane na etapie
projektowania narzędzia.
W celu zapewnienia jak najlepszej funkcjonalności nowej bazy orzeczeń
oraz wyszukiwarki internetowej Zespół proponuje, aby Biuro Informatyki na
etapie projektowania narzędzia wystąpiło do izb SN, Biura Studiów i Analiz
SN oraz Zespołu Prasowego SN z prośbą o przedstawienie propozycji
zestawienia informacji kategoryzujących, które powinny się znaleźć w nowej
bazie
orzecznictwa,
opracowanych
na
podstawie
praktyki
oraz
dotychczasowego
doświadczenia.
Ostateczny
wybór
informacji
kategoryzujących powinien być pozostawiony Biuru Informatyki, które
dokonałoby go mając na uwadze możliwości techniczne z zastrzeżeniem
możliwości
przyjęcia
jak
najszerszego
katalogu
informacji
kategoryzujących.
4.3. Granice czasowe
Przygotowanie rozwiązania do publikacji orzeczeń SN w Internecie
będzie wymagało wygospodarowania środków finansowych w budżecie na rok
2012
i
przeprowadzenia
postępowania
o
zamówienie
publiczne.
Uwarunkowania dotyczące finansowania wyznaczają także granice czasowe
realizacji projektu.
27
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
5. Osoby odpowiedzialne za anonimizację orzeczeń i
organizacja pracy
5.1. Wprowadzenie
Jednym z istotniejszych elementów procedury wdrożenia mechanizmów
szerokiej publikacji orzecznictwa Sądu Najwyższego jest zorganizowanie
właściwej organizacji pracy towarzyszącej temu procesowi. Mając na uwadze
aktualną sytuację w Sądzie Najwyższym nie ulega wątpliwości, że konieczne są
daleko idące zmiany, albowiem w chwili obecnej brak jest uregulowań, które
pozwalałyby na szybkie i przynoszące zamierzone efekty zorganizowanie pracy
osób, które dokonywałyby anonimizacji orzeczeń oraz ich publikacji w bazie
orzecznictwa.
Wspomniany brak jednolitych regulacji wewnętrznych jest bezpośrednią
przyczyną dużych różnic pomiędzy poszczególnymi izbami Sądu Najwyższego w
zakresie wyboru orzeczeń do publikacji i ich anonimizacji, a także osób, które ją
wykonują. Brak odpowiedniej organizacji pracy powoduje również
występowanie przypadków wielokrotnej anonimizacji tego samego
uzasadnienia. Jest to wysoce nieefektywne i wymaga zasadniczego
uregulowania.
W toku prac Zespołu starano się znaleźć rozwiązanie, które pogodziłoby
oczekiwania wszystkich izb oraz innych komórek sądu jednocześnie nie
dezorganizując pracy. Zbyt duże rozbieżności w wewnętrznej organizacja pracy
poszczególnych izb Sądu Najwyższego oraz dotychczasowe doświadczenie jak i
analiza bieżących obowiązków pracowników SN doprowadziły do konkluzji, iż
nie jest możliwe stworzenie jednolitego rozwiązania, które dla celów
anonimizacji angażowałoby pracowników zatrudnionych w izbach czy też
bazowało w całości na aktualnych rozwiązaniach.
28
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
5.2. Ocena rozwiązań
Po analizie bieżące sytuacji Zespół rozważał wdrożenie kilku najbardziej
prawdopodobnych do zrealizowania na bazie stanu obecnego rozwiązań.
5.2.1. Asystenci Sędziego
Pierwsza propozycja dotyczyła zaangażowania w proces anonimizacji
asystentów sędziego zatrudnionych w izbach w sposób analogiczny jak ma to
miejsce w Izbie Karnej i Izbie Wojskowej SN. Obie te izby wspólnie, każdego
roku opracowują pełny zbiór zawierający całość rocznego dorobku
orzeczniczego Izby Karnej i Izby Wojskowej SN „Rocznik – Orzecznictwo Sądu
Najwyższego w sprawach karnych”. W roczniku publikowane są wszystkie
orzeczenia Sądu Najwyższego, które zapadły w danym roku w Izbie Karnej i
Izbie Wojskowej SN. Wszystkie uzasadnienia są anonimizowane przez
wyznaczonych asystentów sędziego pod nadzorem asystenta redaktora, który
nadzoruje terminowość zarówno dołączania uzasadnień do bazy jak i ich
anonimizację.
Praktyka taka przyjęła się i funkcjonuje bez większych problemów
jednakże angażuje asystentów w czynności czysto techniczne jakimi jest
anonimizacja uzasadnień. Propozycja rozszerzenia takiej praktyki na pozostałe
izby nie byłaby możliwa i nie znalazła poparcia pośród przedstawicieli Izby
Cywilnej i Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu
Najwyższego, ze względu między innymi na ilość bieżących obowiązków i zadań,
którymi zajmują się asystenci. Argumentacja przedstawiona przez te izby
spotkała się z uznaniem ze strony pozostałych członków Zespołu. Postawiono
pytanie czy faktycznie słusznym rozwiązaniem jest angażowanie asystentów
sędziego, których głównym obowiązkiem winna być praca merytoryczna do
działań czysto technicznych. Odpowiedź na pytanie, mimo przemawiających za
tym aspektów organizacyjnych, ze względu na obowiązki asystentów była
negatywna.
Konkluzja, do której doszli członkowie Zespołu jest taka, iż ze względu na
niemożność wdrożenia takiego rozwiązania we wszystkich izbach Sądu
Najwyższego, zasadnym jest znalezienie innego rozwiązania, które odciążyłoby
29
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
asystentów Izby Karnej i Izby Wojskowej, a jednocześnie było jednolite i
spełniające oczekiwania.
5.2.2. Inni pracownicy w izbach Sądu Najwyższego
W toku prac Zespołu, w związku z przyjętym założeniem nie angażowania
asystentów sędziego w techniczny proces anonimizacji Zespół rozważył
możliwość wykorzystania innych osób zatrudnionych w izbach w proces
anonimizacji. Analizowanym rozwiązaniem było zaangażowanie maszynistek
zatrudnionych w Sądzie do opracowywania wersji publikacyjnych uzasadnień
SN. Propozycja ta jednak nie spotkała się z uznaniem przede wszystkim ze
względu na to, że ilość zatrudnionych maszynistek jest niewystarczająca, aby do
ich obowiązków wprowadzić anonimizowanie uzasadnień. Pojawiłaby się
konieczność zatrudnienia dodatkowych osób. Za odrzuceniem takiego
rozwiązania przemawia również bardzo ważny fakt, a mianowicie konieczność
zaangażowania dodatkowych osób, które sprawowałyby kontrole merytoryczną
nad poprawnością przeprowadzonego procesu anonimizacji – w niektórych
przypadkach elementy które podlegają anonimizacji mogą być istotne dla
rozstrzygnięcia – oraz odpowiedzialnych za dołączanie zanonimizowanych
uzasadnień do bazy orzeczeń, albowiem pracownicy zatrudnieni na
stanowiskach maszynistek aktualnie tego nie dokonują. Mając powyższe na
uwadze, uznano że nie jest to rozwiązanie, które sprawdziłoby się w Sądzie
Najwyższym i faktycznie zamiast usprawnić pracę sprowadziłoby dodatkowe
trudności organizacyjne, co mogłoby się przełożyć na prawidłowość procesu
anonimizacji i publikacji orzeczeń w bazie.
5.2.3. Wnioski
Oba powyższe rozwiązania dotyczą jedynie przygotowywania bieżącego
orzecznictwa SN dla celów publikacyjnych. Reagowaniem na bieżące
zapotrzebowanie oraz stopniowym anonimizowaniem orzeczeń archiwalnych,
podobnie jak dotychczas, zajmowałby się referat do spraw dostępu do informacji
publicznej działający w Biurze Studiów i Analiz Sądu Najwyższego. Ta
propozycja nie budziła żadnych wątpliwości i ze względu na aktualne obowiązki
jest zdecydowanie najłatwiejsza do wdrożenia. Jednocześnie, wykorzystanie
30
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
zasobów kilku odrębnych jednostek SN w praktyce uniemożliwiałoby poprawną
kontrolę i dezorganizowałyby pracę osób zaangażowanych w proces
anonimizacji i dołączania uzasadnień do bazy orzeczeń ze względu na
rozproszenie.
Przy opracowywaniu Raportu analizowano również inne rozwiązania,
które jednak ze względu na liczne wątpliwości prowadziły do szybkiej konkluzji
o ich odrzuceniu nie wymagają szerszego omówienia.
W związku z powyższym, Zespół postanowił zaproponować rozwiązanie z
jednej strony proste, lecz jednocześnie ze strony organizacyjnej najdalej idące
oraz wymagające zmiany wewnętrznych regulacji określających organizację
pracy oraz podział zadań. Rozwiązanie to najprawdopodobniej wymagałoby
także stworzenia nowych miejsc pracy w Sądzie Najwyższym, a co za tym idzie
również zabezpieczenie środków finansowych, czego zresztą nie uniknęłoby się
również w przypadku przyjęcia omawianych powyżej odrzuconych rozwiązań.
5.3. Propozycja rozwiązania
Zespół proponuje stworzenie w Sądzie Najwyższym nowej,
niezwiązanej z izbami komórki, do której obowiązków wchodziłoby
przede wszystkim przygotowywanie orzeczeń i uzasadnień do publikacji w
bazie orzecznictwa oraz ich udostępnianie. Ze względu na bliskie powiązanie
zakresu pracy nowej komórki oraz istniejącego w BSiA referatu do spraw
dostępu do informacji publicznej oraz ogólnym charakterem i celem w jakim
zostało powołane Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego zasadnym jest, aby
nowa komórka była częścią BSiA (nowy referat) bądź w drodze zmiany
organizacji pracy Biura została włączona do referatu do spraw dostępu do
informacji publicznej. Argumentem przemawiającym na korzyść tego
rozwiązania jest również to, że w referacie anonimizuje się aktualnie największą
ilość orzeczeń SN. Jest to ok. 300 uzasadnień miesięcznie, czyli niemal 40%
wszystkich wydawanych w Sądzie Najwyższym orzeczeń.
Proces tworzenia nowej komórki związany powinien być
nierozerwalnie z ustaleniem zasad wyboru orzeczeń przeznaczonych do
publikacji w bazie orzecznictwa, o których mowa jest we wcześniejszej części
31
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
niniejszego Raportu. Konieczność taka istnieje, albowiem ze względu na przyjętą
koncepcję wyboru orzeczeń przeznaczonych do publikacji inaczej kształtować
się będzie struktura organizacyjna nowej komórki. W przypadku przyjęcia
rozwiązania polegającego na merytorycznym klasyfikowaniu orzeczeń w skład
takiej komórki powinny wchodzić osoby posiadające wiedzę i kompetencje do
dokonywania takiej analizy i wskazywania orzeczeń oraz osoby, których
obowiązkiem byłaby sama anonimizacja. Jeśli przyjęte zostanie rozwiązanie
polegające na formalnej klasyfikacji orzeczeń, wtedy kontrola merytoryczna
odbywałaby się w ograniczonym zakresie i sprowadzałaby się jedynie do analizy
anonimizowanych treści pod kontem ich istotności dla treści rozstrzygnięcia.
Osoby, które pracują w Biurze Studiów i Analiz SN posiadają zarówno
wiedzę jak i kompetencje wymagane przy tego typu pracy. Ze względu jednak na
zwiększona ilość uzasadnień, które podlegałyby anonimizacji w nowej komórce
najprawdopodobniej wystąpi konieczność stworzenia nowych miejsc pracy w tej
komórce.
W związku z powyższym zasadnym jest wystąpienie do BSiA z prośbą
o analizę potrzeb oraz propozycję koniecznych zmian w regulacjach
wewnętrznych, które umożliwiłyby stworzenie nowej komórki z
określonym zakresem zadań i czynności oraz obowiązkami.
Analizując proponowane rozwiązanie zastanawiano się również nad
możliwością oddelegowania niektórych asystentów sędziego z izb Sądu
Najwyższego do pracy w nowej komórce (delegowanych przez Prezesów SN),
pod warunkiem że nie wpłynęłoby to na wypełnianie bieżących obowiązków
asystenta względem sędziego patrona oraz innych wyznaczonych obowiązków.
Nie ulega wątpliwości, że w związku z przyjętym rozwiązaniem nie mogłoby się
to odbywać w ramach ich aktualnych obowiązków i pomimo przyjęcia założenia,
że nie powinno się asystentów angażować do czynności czysto technicznych jaką
jest anonimizacja, w wyniku rozmów pojawiła się w kilku przypadkach wola
współpracy – poza dotychczasowymi obowiązkami – jeśli wiązałaby się z tym
odpowiednia gratyfikacja finansowa. Powinno być to wzięte pod uwagę w toku
opracowywania analizy potrzeb przez Biuro Studiów i Analiz i nie jest
32
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
wykluczone, że wpłynęłoby na ilość oraz potrzebę tworzenia nowych miejsc
pracy w Sądzie Najwyższym.
Pomimo daleko idących zmian w organizacji pracy i podziale czynności w
Sądzie Najwyższym, korzyści płynące z tego proponowanego rozwiązania są
uzasadnione. Spośród najistotniejszych korzyści należy wspomnieć o tym, iż
skupienie w jednym miejscu całego procesu anonimizacji pozwoli na uniknięcie,
mogących czasami występować rozbieżności w sposobie dokonywania
anonimizacji. Dotychczasowe doświadczenia osób dokonujących anonimizacji
pokazują, że takie rozbieżności, mimo wprowadzenia jednolitych i przejrzystych
zasad anonimizacji mogą się pojawić. Ponadto, anonimizacja w nowej, jednej
komórce będzie procesem sprawnym i szybszym niż gdyby ten proces odbywał
się w sposób rozproszony. Uniknie się często występującego powielania pracy,
kiedy jedno orzeczenie jest anonimizowane wielokrotnie przez różne osoby w
różnych jednostkach. Nadzór nad taką komórką będzie skuteczniejszy, łatwiej
będzie pilnować terminów na anonimizowanie uzasadnień oraz dołączania ich
do bazy orzecznictwa. Od początku do końca procesu będzie znana ścieżka oraz
osoby odpowiedzialne na poszczególne czynności. Korzystne będzie również
skupienie w jednej komórce procesu anonimizowania uzasadnień oraz ich
udostępniania w drodze reagowania na wnioski o dostęp do orzecznictwa SN –
również udzielanie informacji i kontrola stanu obszerności bazy orzeczeń. W
końcu rozwiązanie takie wpłynie pozytywnie na sprawne i szybkie
wypracowanie wewnętrznych mechanizmów, praktyki podejmowanych
czynności oraz wewnętrzną organizację pracy.
5.4. Okres przejściowy
W przypadku wystąpienia konieczności stworzenia nowych miejsc pracy
w SN w związku ze stworzeniem nowej komórki, bądź oddelegowaniem za
dodatkowym wynagrodzeniem wskazanych pracowników do pracy w tej
komórce, koniecznym będzie wystąpienie do Biura Finansowego SN w celu
podjęcia odpowiednich kroków zmierzających do wygospodarowania i
zabezpieczenia środków finansowych w budżecie Sądu Najwyższego.
Będzie to miało wpływ na faktyczne rozpoczęcie prac nowego Zespołu.
33
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Zgodnie ze wstępną oceną dokonaną przez Zespół rozpoczęcie pracy
nowej komórki będzie to ostatni etap zamykający realizację założeń
przedstawionych w niniejszym raporcie i wdrażający procedurę jednolitej
anonimizacji i szerokiej publikacji orzecznictwa Sądu Najwyższego w
internetowej bazie danych. Do tego czasu należy stworzyć rozwiązania
przejściowe, które pozwolą na budowę zbioru początkowego internetowej bazy
orzecznictwa jak i wcześniejsze uruchomienie całości systemu.
W okresie przejściowym przygotowywaniem uzasadnień do publikacji w
bazie powinny się zajmować osoby, które są za ten proces aktualnie
odpowiedzialne, jednakże z uwzględnieniem jednolitych zasad anonimizacji, o
których mowa w początkowej części niniejszego Raportu. Osobami, które w
chwili obecnej przeprowadzają anonimizację uzasadnień to pracownicy referatu
do spraw dostępu do informacji publicznej, Zespołu prasowego SN, asystenci
sędziego w poszczególnych izbach. Ze względu na brak odpowiedniego
narzędzia, które pozwalałoby na publikację uzasadnień, wchodziłyby one do
zbioru początkowego. Zbiór ten, po uruchomieniu nowej bazy orzecznictwa
zostałby do niej dołączony. Z tego względu, najpóźniej jednocześnie z
wydaniem zarządzenia określającego jednolite zasady anonimizacji,
zasadnym jest wystąpienie do Biura Informatyki z prośbą o
przedstawienie propozycji w jaki sposób ten zbiór byłby tworzony, aby
proces włączenia go do nowej bazy orzeczeń był płynny i w miarę
możliwości zautomatyzowany.
W okresie przejściowym należy się również skupić na analizie potrzeb w
celu określenia zapotrzebowania przez Biuro Studiów i Analiz oraz przystąpić
do próby analizy nakładu pracy wymaganego do anonimizacji bieżącego
orzecznictwa Sądu Najwyższego. Podniesiono również kwestię, żeby zadbać, aby
okres przejściowy nie stanowił dodatkowego obciążenia dla asystentów, którzy
aktualnie przeprowadzają anonimizację oraz osób przygotowujących orzeczenia
do publikacji. Dlatego też istotnym jest aby anonimizacja takich orzeczeń w
okresie przejściowym odbywała się już na nowych zasadach, a zanonimizowane
uzasadnienia w praktyce były gotowe do dołączenia do nowej bazy danych.
34
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Niebudzącą żadnych wątpliwości kwestią jest to, że wszelkie decyzje,
które wiązałyby się z dodatkowym obciążeniem asystentów sędziego lub zmianą
organizacji ich pracy powinny być podejmowane w porozumieniu z Prezesami
Sądu Najwyższego kierującymi pracami izb.
W okresie przejściowym będą trwały prace nad przygotowaniem nowej
bazy orzecznictwa. Do chwili uruchomienia nowej bazy, na podstawie
doświadczenia zdobytego dotychczas i w trakcie okresu przejściowego należy
ustalić zasady dołączania uzasadnień do bazy w okresie od jej uruchomienia to
ostatecznego rozpoczęcia funkcjonowania nowej komórki. Z chwilą
uruchomienia tej bazy oraz po dołączeniu zbioru początkowego, płynnie należy
przystąpić do publikacji uzasadnień na bieżąco. Z chwilą uruchomienia bazy
powinna być już znana docelowa struktura nowej komórki odpowiedzialnej za
anonimizację oraz dołączanie uzasadnień do bazy orzecznictwa. W związku z
powyższym, dołączaniem uzasadnień do bazy powinny się zajmować osoby,
które docelowo wejdą w skład tej komórki – pracownicy referatu do spraw
dostępu do informacji publicznej.
Ramowy harmonogram wdrożenia poszczególnych etapów związanych z
wdrożeniem procedury anonimizacji i publikacji orzeczeń został zawarty we
wnioskach płynących z niniejszego Raportu w końcowej jego części.
35
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
6. Kolejności wyboru orzeczeń do anonimizacji
W przypadku przyjęcia koncepcji stworzenia nowej komórki w Sądzie
Najwyższym (bądź reorganizacji referatu do spraw dostępu do informacji
publicznej), która dokonuje anonimizacji uzasadnień oraz wyłączenia innych
jednostek z tego procesu pojawi się konieczność określenia zasad wyboru
orzeczeń do anonimizacji. Konieczność ta wystąpi, albowiem poza
podstawowym zadaniem, którym będzie przygotowywanie uzasadnień do bazy
orzeczeń, nowa komórka również będzie reagowała na zapotrzebowanie innych
jednostek SN, które dotychczas dokonywały anonimizacji i udostępniały
orzeczenia, ze szczególnym uwzględnieniem referatu do spraw dostępu do
informacji publicznej oraz Zespołu prasowego SN, które zmuszone są do
udzielania informacji w trybie natychmiastowym.
Zarówno referat jak i Zespół prasowy dokonują anonimizacji orzeczeń w
odpowiedzi na bieżące zapotrzebowanie. Istotą tego procesu jest szybkość
realizacji wniosków. Celem stworzenia pełnej bazy orzecznictwa SN jest między
innymi przyspieszenie tego procesu i o ile docelowo, ze względu na to, że
zapotrzebowanie kierowane do tych jednostek organizacyjnych SN dotyczy
przede wszystkim aktualnego orzecznictwa będzie się to odbywało na bieżąco i
niejako automatycznie – osoby zainteresowane będą korzystały wprost z bazy
orzecznictwa – o tyle w przejściowym i początkowym okresie działania nowej
bazy, ze względu na konieczność uzupełniania bazy orzeczeń o te archiwalne,
pojawia się konieczność uregulowania priorytetu wyboru orzeczeń do
anonimizacji oraz przekazywania zanonimizowanych uzasadnień do referatu
oraz Zespołu prasowego.
Ponad to, ze względu na pozytywne opinie, jakie otrzymuje Sąd
Najwyższy w związku z bieżącą działalnością obejmującą udostępnianie
orzecznictwa w ramach obowiązków płynących z przepisów ustawy o dostępie
do informacji publicznej oraz w związku z reagowaniem na zapotrzebowanie
przedstawicieli mediów, jakość tych usług nie powinna ulec pogorszeniu, a tym
samym narazić Sądu Najwyższego na niepotrzebną krytykę. Proces
36
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
wdrożeniowy nowego rozwiązanie powinien uwzględniać powyższy aspekt
bieżącej działalności Sądu Najwyższego.
Mając to na uwadze, zdaniem Zespołu, w pełni uzasadnione jest, aby
komórka dokonująca anonimizacji w pierwszej kolejności anonimizowała
uzasadnienia, o treść których występują jednostki je udostępniające. W
następnej kolejności powinny być anonimizowane uzasadnienia w sprawach
bieżących zaś w ostatniej kolejności orzeczenia archiwalne których dotychczas
nie dołączono do bazy danych (po dodaniu aktualnie istniejącego zbioru
zanonimizowanych orzeczeń, o czym wspomniano we wcześniejszych
rozważaniach w niniejszym raporcie).
37
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
7. Procedury wewnętrzne związane z
udostępnianiem orzeczeń w trybie dostępu do
informacji publicznej, wraz z określeniem
kompetencji poszczególnych jednostek Sądu
Najwyższego
W związku ze zmianami organizacyjnymi wynikającymi z procesu
towarzyszącego uruchomieniu w Sądzie Najwyższym nowej bazy orzecznictwa
oraz określeniu nowej organizacji wewnętrznej procedury anonimizacji i
publikacji orzeczeń, a także dotychczasowej, niespójnej czy wręcz odbiegającej
od uregulowań zawartych w Regulaminie Sądu Najwyższego, istnieje
konieczność odpowiedzi na pytanie czy nie wymaga usystematyzowania
określenie wewnętrznych procedur związanych z procesem udostępniania
orzeczeń w trybie dostępu do informacji publicznej w drodze zarządzenia.
Regulamin Sądu Najwyższego wprost nakłada na Biuro Studiów i Analiz
obowiązek wykonywania zadań Sądu Najwyższego wynikających z przepisów o
dostępie do informacji publicznej. W chwili obecnej w kompetencje BSiA
wkraczają czasami również inne jednostki SN.
Sytuacja ta nie powinna ulec zmianie, udostępnianie orzeczeń w trybie
ustawy o dostępie do informacji publicznej w dalszym ciągu powinien prowadzić
wyłącznie referat do spraw dostępu do informacji publicznej działający w Biurze
Studiów i Analiz Sądu Najwyższego. Jako wyjątek od tej zasady należy traktować
udostępnianie orzecznictwa przez Zespół Prasowy SN, który odpowiada na
zapotrzebowanie wyłącznie przedstawicieli mediów.
W przekonaniu Zespołu, zasadnym wydaje się doprecyzowanie
wewnętrznych procedur postępowania towarzyszących temu procesowi, w
szczególności mając na uwadze uruchomienie nowej bazy orzeczeń oraz
publikacja w niej uzasadnień po anonimizacji. Doprowadziłoby to do
usprawnienia organizacji pracy oraz wpłynęło korzystnie na wszelkie
opóźnienia w reagowaniu na zapotrzebowanie, spowodowane krążeniem
wniosków w Sądzie.
38
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Procedury udostępniania orzecznictwa SN po uruchomieniu bazy
orzeczeń powinny zostać określone zarządzeniem Pierwszego Prezesa SN
w porozumieniu z Biurem Studiów i Analiz SN.
Zarządzenie nie powinno się ograniczać jedynie do trybu wynikającego z
przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i powinno także określać
wewnętrzne procedury przepływu wniosków oraz kompetencje poszczególnych
jednostek ze szczególnym uwzględnieniem Zespołu prasowego SN jako wyjątku
od zasady udostępniania orzeczeń przez referat do spraw dostępu do informacji
publicznej działający w BSiA, ale również możliwościami jakie płyną z nowej
bazy orzecznictwa. Zarządzenie w sposób jednoznaczny powinno wskazywać
która jednostka komu udostępnia orzecznictwo i w jakim trybie.
W toku prac nad określeniem zasad udostępniania orzeczeń Sądu
Najwyższego należy się zastanowić, czy w zarządzeniu dopuścić możliwość
odsyłania osób zainteresowanych bezpośrednio do bazy orzeczeń. W tym celu
należy przeanalizować stan prawny oraz czy taka możliwość jest dopuszczalna
w świetle obowiązujących przepisów (np. odesłanie do już udostępnionej /
opublikowanej informacji publicznej). W ramach tego również ocenić, czy w
przypadku braku orzeczenia w bazie orzecznictwa, udostepnienie orzeczenia
powinno się odbywać z jej pominięciem czy też w drodze wystąpienia z
wnioskiem o anonimizację orzeczenia do nowej komórki SN oraz dołączeniem
tego orzeczenia do bazy, a następnie – w odpowiedzi na wniosek o
udostępnienie informacji publicznej – odesłanie do tego orzeczenia w bazie
orzeczeń.
Ostatnim elementem zarządzenia powinno być określenie priorytetów
kolejności wyboru uzasadnień do anonimizacji, o których Raport traktuje w
punkcie poprzednim.
39
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
8. Wzór orzeczenia anonimizowanego
przeznaczonego do publikacji
W celu zachowania wysokiego poziomu przejrzystości i estetyki
publikowanych w internetowej bazie orzeczeń SN uzasadnień zasadnym jest
ujednolicenie formatu anonimizowanych uzasadnień. Aktualnie różnice są
zauważalne nawet porównując uzasadnienia wewnątrz jednej izby Sądu
Najwyższego.
Mając na uwadze założenia towarzyszące stworzeniu bazy orzeczeń, w
związku z aktualnie funkcjonującym w Sądzie Najwyższym systemem oraz
izbowymi bazami orzeczeń w systemie Supremus uzasadnienia anonimizowane
winny być opracowywane w programie MS Word.
W celu zachowania jednolitości anonimizowanych orzeczeń osoby
dokonujące anonimizacji powinno stosować takie same formaty i style, które są
definiowane w edytorze tekstu.
Propozycja elementów stylu tekstu:
1.
Marginesy tekstu (2,5 cm)
2.
Krój czcionki (Times New Roman)
3.
Formaty czcionek poszczególnych elementów:
a. Oznaczenie sygnatury – 12 punktów, wyrównanie do lewej
b. Tytuł dokumentu (np. Uchwała, Wyrok, Postanowienie) – 18
punktów, wersaliki, tekst pogrubiony (bold), wyśrodkowany
c. Skład sądu – 12 punktów, kursywa, akapit wcięty (3 poziomy)
d. Sentencja orzeczenia – 12 punktów, tekst pogrubiony (bold),
wyrównanie do lewej
e. Nagłówek uzasadnienia – 12 punktów, tekst pogrubiony (bold),
wyśrodkowany
f. Pozostałe elementy (tekst zwykły) – 12 punktów, tekst
wyjustowany, pierwsza linia akapitu wcięta (1 poziom).
40
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
4.
Numery stron w nagłówku strony (bez numeru na 1 stronie)
Alternatywnie: krój czcionki wszystkich elementów tekstowych – Arial,
rozmiar 12 punktów. Pozostałe formaty (marginesy, wcięcia, wyrównanie,
pogrubienie) bez zmian.
Wzór orzeczenia prezentacyjnego powinien uwzględniać wymogi
techniczne internetowej bazy orzecznictwa Sądu Najwyższego i zostać
zaakceptowany przez Biuro Informatyki SN. Po ustaleniu wzoru orzeczenia
przeznaczonego do publikacji należy odpowiedzieć na pytanie czy nie powinien
się on znaleźć w załączniku do zarządzenia dotyczącego anonimizacji orzeczeń
w Sądzie Najwyższym.
41
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
9. Podsumowanie
9.1. Wnioski
Po analizie niniejszego Raportu pod kątem celu, jaki postawiony został
przed Zespołem do spraw wdrożenia procedury anonimizacji i publikacji
orzeczeń Sądu Najwyższego czytelnie kształtuje się konieczność podjęcia daleko
idących kroków.
Przystąpienie do publikacji orzecznictwa Sądu Najwyższego w szerokim
zakresie bez zastosowania kompleksowego rozwiązania prowadziłoby w ślepy
zaułek i oczekiwania jakie stawiane są Sądowi Najwyższemu nie zostałyby
spełnione.
W toku prac nad Raportem wypłynęło wiele nowych kwestii związanych
bezpośrednio z możliwością wdrożenia jednolitych zasad anonimizacji i
publikacji orzeczeń. Pomimo dość szczegółowego zbadania tematu, nie można
wykluczyć możliwości, iż w trakcie realizacji projektu pojawią się nowe
problemy i wątpliwości, które trzeba będzie rozwiązać. Zespół mógłby
kontynuować pracę i zakończyć ją obszernym materiałem zawierającym analizę
jeszcze szerszego spektrum problemów, jednak uznano, że dalsza zwłoka nie
jest wskazana. Termin na sporządzenie niniejszego Raportu już został
przekroczony.
Po lekturze niniejszego Raportu kształtuje się jasno ścieżka
postepowania, którą należy podążać, a prezentowane rozwiązania stanowią
mocną podstawę do rozpoczęcia prac zmierzających do wdrożenia procesu
szerokiej anonimizacji i publikacji orzeczeń Sądu Najwyższego w internetowej
bazie orzecznictwa.
9.2. Harmonogram
9.2.1. Wprowadzenie
W celu przystąpienia do realizacji zadań zaproponowanych przez Zespół
w niniejszym Raporcie, poniżej przedstawiono plan działań wraz z kluczowymi
42
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
decyzjami, które należy podjąć oraz wskazaniem jednostek odpowiedzialnych za
poszczególne etapy całego procesu.
W zależności od wyboru konkretnych rozwiązań poszczególne elementy
harmonogramu mogą ulec zmianie i mogą wystąpić nowe kwestie wymagające
rozstrzygnięcia. Powinny one być rozstrzygane w trakcie prac na bieżąco. W
harmonogramie zaproponowano także jednostki SN odpowiedzialne za
przeprowadzenie konkretnych etapów.
Ze względu na złożony proces realizacji założeń Raportu, nie sposób
przedstawić sztywnego harmonogramu z jasno określoną kolejnością
podejmowanych czynności. Dlatego też poniższy plan działań ma strukturę
problemową, w której w sposób ogólny zarysowano potrzebę wcześniejszego
lub późniejszego przystąpienia do określonego zadania.
9.2.2. Podstawa do publikacji orzeczeń w Internecie
Z Regulaminu Sądu Najwyższego wypływa istotna kwestia, która powinna
leżeć u podstaw przystąpienia do procesu wdrożenia procedury anonimizacji i
publikacji orzeczeń, a mianowicie zapis, który mówi, że zasady publikacji
orzeczeń określa Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w drodze zarządzenia
wydanego na wniosek Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą danej
izby.
W związku z powyższym, przed przystąpieniem do realizacji założeń
płynących z niniejszego Raportu, należy wystąpić do Prezesów SN kierujących
pracami wszystkich izb z prośbą o stosowne wnioski.
9.2.3. Anonimizacja i wzór orzeczenia przeznaczonego do
publikacji w bazie orzecznictwa Sądu Najwyższego.
W celu wprowadzenia jednolitych zasad anonimizacji w Sądzie
Najwyższym należy dokonać zmiany zarządzenia nr 12/2008 Pierwszego
Prezesa SN w sprawie anonimizacji orzeczeń i zarządzeń wydawanych w Sądzie
Najwyższym oraz wokand Sądu Najwyższego. Projekt zarządzenia został
zaproponowany w załączniku do niniejszego Raportu.
43
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Przed wydaniem zarządzenia konieczne jest określenie wytycznych
dotyczących
anonimizacji
stanowiących
załącznik
do
zarządzenia.
Szczegółowego określenia wytycznych oraz redakcję ostatecznej treści
zarządzenia wraz załącznikiem powinno wykonać Biuro Studiów i Analiz Sądu
Najwyższego. Zespół proponuje włączyć do zarządzenia także zalecenie
nakazujące anonimizację uzasadnień zgodnie z jednolitym dla całego Sądu
Najwyższego wzorem. Wzór powinien zostać opracowany w BSiA w
porozumieniu z Biurem Informatyki Sądu Najwyższego.
Proces określenia jednolitych zasad anonimizacji, wytycznych i wzoru
orzeczenia przeznaczonego do publikacji powinien być zapoczątkowany w
pierwszej kolejności.
9.2.4. Procedury wewnętrzne związane z procesem
anonimizacji i udostępniania orzeczeń oraz ich publikacją.
W toku prac nad Raportem, w związku z szerokim zakresem zmian
organizacyjnych, Zespół zauważył konieczność odpowiedzi na pytanie czy nie
wymaga usystematyzowania określenie wewnętrznych procedur związanych z
procesem udostępniania orzeczeń w trybie dostępu do informacji publicznej w
drodze zarządzenia, pomimo zawartego w Regulaminie SN obowiązku
wykonywania zadań Sądu Najwyższego wynikających z przepisów o dostępie do
informacji publicznej przez Biuro Studiów i Analiz.
Zdaniem Zespołu takie zarządzenie nie powinno ograniczać się wyłącznie
do trybu wynikającego z przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i
powinno również określać wewnętrzne procedury przepływu wniosków oraz
kompetencje poszczególnych jednostek ze szczególnym uwzględnieniem
Zespołu prasowego SN jako wyjątku od zasady udostępniania orzeczeń przez
referat do spraw dostępu do informacji publicznej. Zarządzenie powinno
wskazywać która jednostka komu udostępnia orzecznictwo i w jakim trybie.
W zarządzeniu powinny zawierać się również zasady dotyczące kolejności
wyboru orzeczeń do anonimizacji oraz procedury udostępniania orzecznictwa
SN po uruchomieniu bazy orzeczeń.
44
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Ocena zasadności wydania zarządzenia, a w przypadku uzasadnionej
potrzeby także jego redakcja powinna zostać wykonana w Biurze Studiów i
Analiz SN z uwzględnieniem sygnalizowanych w niniejszym Raporcie kwestii.
9.2.5. Terminy dokonywania anonimizacji oraz publikacji
orzeczeń.
Na etapie określania wewnętrznych procedur związanych z anonimizacją
i publikacją orzeczeń należy się zastanowić czy terminy, w których następuje
anonimizacja orzeczeń oraz ich dołączenie do bazy (publikacja) powinny być
zawarte w omawianym powyżej zarządzeniu określającym wewnętrzne
procedury związane z procesem anonimizacji czy też w treści głównego
zarządzenia w sprawie określenia zasad publikacji orzeczeń w internetowej
bazie danych, o którym mowa w dalszej części.
Zasadnym jest również wskazanie wprost osób (stanowisk)
odpowiedzialnych za dołączanie zanonimizowanych uzasadnień do bazy oraz
osób, które dokonują kontroli terminowości dołączania tych uzasadnień.
Po przyjęciu koncepcji organizacji pracy osób dokonujących anonimizacji,
Biuro Studiów i Analiz SN powinno także przygotować ramowy harmonogram
dołączania orzeczeń archiwalnych, które nie były anonimizowane, do bazy
orzecznictwa. Harmonogram powinien uwzględniać także dostosowanie tych
orzeczeń, które zostały zanonimizowane, lecz z różnych względów nie mogą
zostać dołączone do bazy orzeczeń.
Niezależnie od działań zmierzających do szerokiej publikacji orzecznictwa
SN, Zespół sygnalizuje potrzebę zastanowienia się nad problemem terminowości
sporządzania uzasadnień.
9.2.6. Baza orzeczeń Sądu Najwyższego
W związku z czasochłonnym i wieloetapowym procesem wdrożenia
rozwiązania polegającego na uruchomieniu nowej bazy orzeczeń wraz z
narzędziem do wyszukiwania orzecznictwa w Internecie, proces ten powinien
być także zapoczątkowany w pierwszej kolejności. Ze względu na techniczną
45
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
naturę tego projektu, jednostką odpowiedzialną za proces tworzenia nowej bazy
orzeczeń powinno być Biuro Informatyki Sądu Najwyższego.
Wszelkie decyzje dotyczące nowego narzędzia powinny być
podejmowane w Biurze Informatyki. W kwestiach wymagających konsultacji z
innymi jednostkami, ze względu na wagę projektu oraz, aby uniknąć
niepotrzebnych opóźnień w jego realizacji, zasadnym jest zasugerowanie
krótkich terminów na zajęcie stanowiska.
Ze względu na zawartą w Raporcie propozycję stworzenia nowej komórki
właściwej dla anonimizacji i publikacji orzeczeń w Biurze Studiów i Analiz,
Zespół sygnalizuje możliwość częstszych konsultacji pomiędzy Biurem
Informatyki i BSiA w tym zakresie.
Na etapie projektowania nowej bazy pod uwagę powinny być wzięte
wstępne założenia i funkcjonalności zawarte w niniejszym Raporcie.
9.2.7. Baza wyjściowa orzeczeń
W początkowym okresie realizacji projektu należy zadbać o stworzenie
bazy wyjściowej orzeczeń. Powinno to nastąpić po ustaleniu jednolitych zasad
anonimizacji i wzoru orzeczenia przeznaczonego do publikacji.
Przygotowanie bazy wyjściowej powinno prowadzić Biuro Informatyki
Sądu Najwyższego. Zespół sugeruje, aby Biuro wystąpiło do wszystkich
jednostek, które dotychczas dokonywały anonimizacji orzeczeń o przygotowanie
i dostarczenie uporządkowanego zbioru orzeczeń (plików uzasadnień) z
podziałem na poszczególne izby, lata oraz wydziały do Biura Informatyki Sądu
Najwyższego w celu stworzenia jednego, spójnego zbioru.
Przygotowanie bazy wyjściowej powinno być ściśle powiązane z pracami
nad nową bazy orzeczeń, ze względu na konieczność określenia możliwości
dostosowania istniejących zbiorów orzeczeń do nowej bazy.
9.2.8. Określenie informacji kategoryzujących
Kwestią bezpośrednio związaną z nową bazą orzeczeń jest określenie
informacji kategoryzujących w bazie. Wybór informacji kategoryzujących
powinien być dokonany w Biurze Informatyki SN. Zaleca się stworzenie jak
46
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
najszerszego katalogu, wychodzącego naprzeciw oczekiwaniom zarówno
wewnątrz Sądu Najwyższego jak i instytucji oraz osób zainteresowanych z
zewnątrz.
Pierwszy Prezes SN, zlecając prace nad bazą danych, mając na uwadze
zapewnienie jak najlepszej funkcjonalności nowej bazy orzeczeń oraz
wyszukiwarki internetowej, powinien zasugerować wystąpienie przez Biuro
Informatyki do izb Sądu Najwyższego, Biura Studiów i Analiz SN oraz Zespołu
Prasowego SN z prośbą o przedstawienie propozycji zestawienia informacji
kategoryzujących na potrzeby nowej bazy.
9.2.7. Katalogi haseł
Na szczególną uwagę zasługuje kwestia katalogu haseł opisujących
orzeczenia. Katalog ten wchodzi do informacji kategoryzujących. Ze względu na
aktualną strukturę izbowych baz orzeczeń oraz formę bieżących katalogów
haseł konieczna jest jego reorganizacja. Zadanie powinno być wykonane przez
Biuro Studiów i Analiz SN z uwzględnieniem propozycji zawartych w Raporcie
oraz, jeśli wystąpi taka potrzeba, po konsultacji z izbami SN, w szczególności po
zasięgnięciu opinii redaktorów izbowych baz orzeczeń Supremus. Zatwierdzenie
katalogu haseł powinno nastąpić po zasięgnięciu opinii końcowej
poszczególnych izb.
W związku z kolizją zakresu obowiązków redaktorów izbowych baz
orzeczeń Supremus z rozwiązaniem organizacyjnym wynikającym z Raportu
należy dokonać analizy konieczności zmian w regulacjach wewnętrznych.
Zespół sygnalizuje konieczność podjęcia na etapie projektowania decyzji,
czy nowy katalog powinien być jeden dla wszystkich izb czy pozostać przy
aktualnym rozdzieleniu katalogów haseł odrębnych dla każdej z izb. BSiA
powinno podjąć decyzję w porozumieniu z Biurem Informatyki.
9.2.8. Klasyfikacja orzeczeń przeznaczonych do publikacji
Nie można prowadzić prac nad bazą orzecznictwa w odłączeniu od
ustalenia zasad wyboru orzeczeń przeznaczonych do publikacji. Jest to kwestia
istotna, w sprawie której decyzja powinna zapaść również w pierwszej
47
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
kolejności. Zespół zaproponował dwa rozwiązania i pozostawił decyzję
Pierwszemu Prezesowi SN.
Ze względu na przedstawioną propozycję stworzenia nowej komórki przy
Biurze Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, która byłaby właściwa dla całości
procesu anonimizacji i publikacji orzeczeń, decyzja o wyborze metody powinna
zostać zatwierdzona po przeanalizowaniu przez Biuro Studiów i Analiz SN
wytycznych wyboru orzeczeń do publikacji i opracowaniu zasad końcowych.
W związku z etapem określenia kryteriów wyboru orzeczeń do publikacji,
Zespół proponuje rozważenie możliwość wprowadzenia w Sądzie Najwyższym
powszechnego obowiązku tezowania orzeczeń. Ułatwiłoby to znacznie wybór
orzeczeń.
9.2.9. Organizacja pracy – nowa komórka
Zespół proponuje stworzenie w Sądzie Najwyższym nowej, niezwiązanej z
izbami komórki, do której obowiązków wchodziłoby przede wszystkim
przygotowywanie orzeczeń i uzasadnień do publikacji w bazie orzecznictwa
oraz ich udostępnianie. Nowa komórka powinna wchodzić w skład Biura
Studiów i Analiz SN – stworzenie nowego referatu lub reorganizacja Biura i
rozszerzenie zakresu zadań referatu do spraw dostępu do informacji publicznej.
Powołanie nowej komórki powinno być powiązane z ustaleniem zasad
wyboru orzeczeń przeznaczonych do publikacji w bazie orzecznictwa.
W związku z kolizją zakresu obowiązków redaktorów izbowych baz
orzeczeń Supremus z rozwiązaniem organizacyjnym wynikającym z Raportu
należy dokonać analizy konieczności zmian w regulacjach wewnętrznych w tym
zakresie.
W związku z powyższym, należy wystąpić do Biura Studiów i Analiz
Sądu Najwyższego z prośbą o analizę potrzeb oraz propozycję ewentualnych,
koniecznych zmian w regulacjach wewnętrznych, które umożliwią powołanie
nowej komórki. W związku z jej powołaniem wystąpi konieczność wystąpienia
do Biura Finansowego SN w celu podjęcia odpowiednich kroków
zmierzających do wygospodarowania i zabezpieczenia środków finansowych w
budżecie
Sądu
Najwyższego,
albowiem
zmiany
organizacyjne
48
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
najprawdopodobniej będą się wiązały ze stworzeniem nowych miejsc pracy w
SN.
Rozpoczęcie pracy nowej komórki będzie ostatnim etapem zamykającym
realizację założeń przedstawionych w niniejszym Raporcie.
9.2.10. Okres przejściowy
Do czasu uruchomienia nowej komórki anonimizacja powinna się
odbywać na nowych zasadach przez osoby aktualnie jej dokonujące. Przed
wydaniem zarządzenia określającego jednolite zasady anonimizacji należy
wystąpić do Biura Informatyki SN z prośbą o przedstawienie mechanizmów
gromadzenia orzeczeń anonimizowanych w okresie przejściowym, aby proces
włączenia powstałego w tym czasie zbioru do nowej bazy orzeczeń był płynny i
w miarę możliwości zautomatyzowany.
W trakcie okresu przejściowego, Biuro Studiów i Analiz Sądu
Najwyższego powinno na bieżąco prowadzić analizę potrzeb oraz nakładu
pracy wymaganego do anonimizacji bieżącego orzecznictwa.
W związku z prowadzonym równolegle projektem tworzenia nowej bazy
orzeczeń i prawdopodobieństwem uruchomienia jej przed powołaniem nowej
komórki, BSiA powinno, w porozumieniu z Biurem Informatyki, ustalić
zasady dołączania uzasadnień do bazy w okresie od jej uruchomienia do
ostatecznego rozpoczęcia funkcjonowania nowej komórki. Dołączaniem
uzasadnień do bazy powinny się zajmować osoby, które docelowo wejdą w skład
nowej komórki – pracownicy referatu do spraw dostępu do informacji
publicznej.
9.2.11. Zarządzenie o publikacji orzeczeń w internetowej
bazie.
Wydarzeniem kluczowym i wieńczącym proces wdrożenia jednolitych
zasad anonimizacji oraz publikacji orzeczeń w Sądzie Najwyższym powinno być
zarządzenie Pierwszego Prezesa w sprawie publikacji orzeczeń SN w
internetowej bazie orzecznictwa wydane na podstawie wniosków Prezesów SN
kierujących pracami poszczególnych izb.
49
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
Zarządzenie powinno powstać po zakończeniu prac nad kolejnymi
etapami procesu kształtującymi formę publikacji, strukturę bazy danych, zasady
organizacji komórki dokonującej publikacji.
9.3. Zestawienie skrótowe najważniejszych działań
1. Wnioski Prezesów SN w sprawie określenia zasad publikacji orzeczeń.
2. Wprowadzenie jednolitych zasad anonimizacji (BSiA).
3. Określenie wzoru orzeczenia publikacyjnego (BSiA w porozumieniu z
Biurem Informatyki).
4. Określenie procedur wewnętrznych związanych z procesem anonimizacji,
udostępniania i publikacji orzeczeń (BSiA).
5. Określenie terminów – anonimizacja i publikacja (BSiA).
6. Ramowy harmonogram dołączania do bazy orzeczeń archiwalnych (BSiA).
7. Rozpoczęcie prac nad nową bazą orzeczeń wraz z narzędziem
internetowym (Biuro Informatyki).
8. Przygotowanie wyjściowej bazy orzeczeń (Biuro Informatyki we
współpracy z jednostkami SN aktualnie wykonującymi anonimizację).
9. Określenie informacji kategoryzujących (Biuro Informatyki po zasięgnięciu
opinii stosownych jednostek SN).
10. Analiza i ponowna redakcja katalogów haseł (BSiA we współpracy z izbami
SN – Redaktorami izbowych baz orzeczeń Supremus).
11. Rozważenie konieczności zmian w
regulacjach wewnętrznych
określających zakres obowiązków redaktorów izbowych baz orzeczeń
(BSiA).
12. Określenie kryterium wyboru orzeczeń przeznaczonych do publikacji
(BSiA).
13. Rozważenie wprowadzenia powszechnego obowiązku tezowania orzeczeń
(Pierwszy Prezes SN; Kolegium SN).
50
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
14. Organizacja całości procesu od anonimizacji do publikacji orzeczenia oraz
powołanie nowej komórki w Biurze Studiów i Analiz (BSiA; Pierwszy
Prezes SN).
15. Zabezpieczenie środków finansowych na cele realizacji9 projektu (Biuro
Finansowe).
16. Zarządzanie zbiorem orzeczeń anonimizowanych w okresie przejściowym
(Biuro Informatyki).
17. Analiza potrzeb i nakładu pracy w okresie przejściowym (BSiA).
18. Uruchomienie nowej, wewnętrznej bazy orzeczeń (Biuro Informatyki).
19. Określenie zasad dołączania orzeczeń publikacyjnych do bazy w okresie
przejściowym (BSiA w porozumieniu z Biurem Informatyki).
20. Ostateczne zarządzenie publikacji orzeczeń w internetowej bazie
orzecznictwa SN (Pierwszy Prezes SN na wnioski Prezesów SN).
21. Uruchomienie narzędzia internetowego (Biuro Informatyki).
9.4. Wykaz regulacji wewnętrznych wymagających zmiany
Poniższy wykaz obejmuje regulacje wewnętrznych w Sądzie Najwyższym,
których wprowadzenie lub nowelizacja może okazać się konieczna w związku z
procesem wdrożenia procedury anonimizacji i publikacji orzeczeń. Lista jest
jedynie orientacyjna, a ostateczne propozycje zmian powinny być opracowane
zgodnie z wnioskami zawartymi w niniejszym Raporcie.
Ze względu na wymagające określenia w trakcie dalszych prac kwestie
Zespół odstąpił od przedstawienia projektów wszystkich regulacji.
1. W sprawie wprowadzenia jednolitych zasad anonimizacji.
2. W sprawie określenia procedur wewnętrznych związanych z anonimizacją,
udostępnianiem i publikacją orzeczeń (możliwe wewnętrzne wytyczne w
BSiA).
3. W sprawie stworzenia w Sądzie Najwyższym nowej bazy orzeczeń.
4. W sprawie powołania nowej komórki w Biurze Studiów i Analiz SN.
51
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
5. Regulamin SN (w zakresie obowiązków redaktorów izbowych baz orzeczeń).
6. W sprawie określenia zasad publikacji orzeczeń w internetowej bazie
orzecznictwa SN (na wniosek Prezesów SN kierujących pracami izb).
52
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
ZAŁĄCZNIKI
Załącznik nr 1
Projekt zarządzenia Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego w sprawie wprowadzenia jednolitych zasad
anonimizacji
ZARZĄDZENIE nr …
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
z dnia …… r.
w sprawie wprowadzenia jednolitych zasad anonimizacji orzeczeń i zarządzeń
wydawanych w Sądzie Najwyższym oraz wokand sądu Najwyższego, a także
określenia wzoru orzeczenia przeznaczonego do publikacji.
Na podstawie §2 Regulaminu Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2003 r.
zarządzam co następuje:
§ 1
W Sądzie Najwyższym wprowadza się jednolite zasady anonimizacji
wydanych orzeczeń.
§ 2
Anonimizacji podlegają orzeczenia wydane w Sądzie Najwyższym, które
są:
a) publikowane w oficjalnych publikatorach Sądu Najwyższego
b) publikowane w Internetowej Bazie Orzecznictwa Sądu Najwyższego
c) udostępniane w ramach dostępu do informacji publicznej
53
RAPORT – Anonimizacja i publikacja orzecznictwa Sądu Najwyższego
d) udostępnianie środkom społecznego przekazu przez Zespół prasowy
Sądu Najwyższego
§ 3
Anonimizacja orzeczeń przeprowadzana jest w celu ochrony dóbr
prawnie chronionych takich jak: prywatność, tajemnica przedsiębiorstwa,
informacje niejawne oraz innych tajemnic ustawowo chronionych.
§ 4
Szczegółowe
wytyczne
dotyczące
anonimizacji
i
metod
jej
przeprowadzania zawarte są w załączniku nr 1 do niniejszego zarządzenia.
§ 5
Orzeczenia przeznaczone do publikacji powinny być anonimizowane
zgodnie z wytycznymi oraz wzorem zawartym w załączniku nr 2 do niniejszego
zarządzenia.
§ 6
Anonimizacji na zasadach określonych w niniejszym zarządzeniu
podlegają również zarządzenia oraz wokandy publikowane na stronie
internetowej Sądu Najwyższego.
§ 7
Zasady dotyczące anonimizacji nie dotyczą orzeczeń objętych klauzulami
„tajne” i „ściśle tajne”.
§ 8
Traci moc zarządzenie nr 12/2008 Pierwszego Prezesa SN w sprawie
anonimizacji orzeczeń i zarządzeń wydawanych w Sądzie Najwyższym oraz
wokand Sądu Najwyższego.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
E Maniewska, Prawo Wspólnotowe w orzecznic SN IP eps 2007 09 035
01 Raport koncowy , OCHRONA ŚRODOWISKA
Znamię szczególnego okrócieństwa w swietle orzecznictwa SN i SA
Orzeczenie SN IIISK28
20150325 raport koncowy, MATERIAŁY DO NAUKI
opr wship 030204, Źródła; formalne; Konstytucja ,Ustawy ,Ratyfikowane umowy międzynarodowe, Rozporzą
RYNEK ROWEROWY raport koncowy
Stosunek pracy w swietle orzeczn SN PIP (dla chętnych)
Raport koncowy UST83 40 13
Raport koncowy media
SP II[1] 5 Raport koncowy 2006
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA ZDARZENIA LOTNICZEGOi
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA ZDARZENIA LOTNICZEGOi
Raport z wyszukiwania - wersja końcowa, Studia INiB, Projekty profesjonalne 1
SN III CZP2f orzeczenie dot art d k c
Portal orzeczeń reguły anonimizacji (wersja z 19 czerwca 2012)
Pedagogika ekologiczna z uwzględnieniem tez raportów ekologicznych
więcej podobnych podstron