Uniwersytet Adama Mickiewicza

Wydział Teologiczny

w Kazimierzu Biskupim

Paweł Piotr Błasiak

MSF

Święta Rodzina jako wzór komunii personalnej

w świetle nauczania ks. Jana Berthiera.

Praca proseminaryjna

pisana pod kierunkiem

ks. dr Adam Bajorskiego

Kazimierz Biskupi

2008

2

SPIS TREŚCI

Wstęp

1.

Ś

więta Rodzina jako wzór oddania się Bogu

a.

Cnota Wiary w Świętej Rodzinie

b.

Cnoty Nadziei i Miłości w Świętej Rodzinie

c.

Posłuszeństwo Bogu i wypełnianie przepisów Prawa w Świętej

Rodzinie

2.

Ś

więta Rodzina jako wzór doskonałej miłości bliźniego

a.

Posłuszeństwo w Świętej Rodzinie

b.

Wzajemna miłość w Świętej Rodzinie

c.

Łagodność w Świętej Rodziny

3.

Ś

więta Rodzina jako wzór doskonałej komunii małżeńskiej

a.

Ukryte życie Świętej Rodziny

b.

Ubóstwo Świętej Rodziny

c.

Szczęście życia rodzinnego w Świętej Rodzinie

Zakończenie

Bibliografia

3

WSTĘP

Poznawanie życia i cnót Świętej Rodziny jest zadaniem bardzo

pouczającym i niezwykle pasjonującym. Ks. Jan Berthier poświęcił niemałą

cześć swego kapłańskiego życia na poznawanie i opisywanie Świętej Rodziny

właśnie poprzez zgłębianie jej cnót. Podał Świętą Rodzinę jako wzór dla

założonego przez siebie zgromadzenia zakonnego: Misjonarzy Świętej

Rodziny, uważał, że Święta Rodzina jest wspaniałym i doskonałym

przykładem do naśladowania. Jego oddanie i umiłowanie Świętej Rodziny

towarzyszyło mu i kierowało jego myśli ku niebu. Przyglądając się jego życiu

oraz wsłuchując się w jego nauczanie odkrywamy jakże interesujące

dziedzictwo nam pozostawił.

Impuls dla obrania Świętej Rodziną na patronkę nadał ks. Janowi

Berthier

dokument

Ojca

Ś

więtego

Leona

XIII:

Neminem

fugi

z 14. 06. 1892 r w którym papież ogłosił Święta Rodzinę patronką i wzorem

rodziny chrześcijańskiej. Wychodząc z tych zrealizowanych już zamierzeń

ks. Berthier’a i z perspektywy przeszło stu lat od początków działalności

założonego przez niego zgromadzenia, możemy również dzisiaj ukazywać

Ś

więtą Rodzinę jako doskonały wzór komunii interpersonalnej, jaka powinna

realizować

się

w

małżeństwie,

które

jest

obrazem

miłości

i wzajemnego zjednoczenia.

Patrząc uważnie na współczesny świat, w którym coraz częściej

i wyraźniej mówi się o kryzysie rodziny, w którym nieustannie poszukuje się

wzorców i autorytetów przedstawienie Świętej Rodziny jako wzorca

doskonałej komunii interpersonalnej dla relacji między ludźmi w rodzinach.

Dla osób poszukujących bardziej lub mniej świadomie oparcia do budowania

ich wzajemnych więzi i relacji. Przedstawienie Świętej Rodziny wydaje się

aktem najlepszym z możliwych. Szczere przyjęcie modelu Świętej Rodziny

jako wzoru do naśladowania i wierne odtwarzanie go w życiu mogłoby

okazać się panaceum dla wielu. Aby przybliżyć ten model należy go przede

4

wszystkim poznać. Temu zadaniu służy niniejsza praca, która pragnie

opierając się na źródle, jakim są pisma ks. Jana, Berthiera, głównie jego

ostatnia książka „Kult i naśladowanie Świętej Rodziny” przede wszystkim

opisać i przedstawić Świętą Rodzinę jako wzór tej najdoskonalszej

ze wspólnot, jaką powinna być rodzina.

W niniejszej pracy opisanie Świętej Rodziny, idąc za nauczaniem

ks. Jana opiera się na przedstawieniu jej cnót. Zakładamy, że udane

i doskonałe życie, które pragniemy przybliżyć wynika przede wszystkim

z podobania się Panu Bogu i z pełnienia Jego woli i Jego przykazań, dlatego

pierwszy rozdział niniejszej pracy przedstawia Świętą Rodzinę jako wzór

doskonałego oddania się Bogu, poprzez rozwinięciu cnót Boskich: Wiary,

Nadziei i Miłości oraz doskonałym poznaniu i wypełnianiu woli Bożej.

Poszczególne paragrafy będą poświęcone tym zagadnieniom.

Drugi rozdział ma na celu opisanie Świętej Rodziny jako doskonałego

przykłady miłości bliźniego, poprzez przedstawienie tylko trzech cnót z całej

ich palety, jaką podaje nam nauka ks. Berthiera a tymi cnotami

są posłuszeństwo, wzajemna miłość i i łagodność.

Trzeci rozdział przybliży nam Świętą Rodzinę jako wzór doskonałej

komunii małżeńskiej, dzięki przybliżeniu ich ubóstwa, ukrytego życia oraz

próbę opisania szczęścia, jakie panowało w Świętej Rodzinie.

W niniejszej pracy poprzez pryzmat tylko niektórych wybranych cnót

najbardziej charakterystycznych dla Świętej Rodziny postaramy się przyjrzeć,

jak ks. Jan Berthier widział i przedstawiał jej piękne życie.

Realizowanie się miłości w małżeństwie nie jest łatwe. Podobnie

pełnienie Woli Bożej kosztuje bardzo wiele wyrzeczeń i wysiłku. Świętej

Rodzinie te trudy nie zostały oszczędzone. Ich wspólne życie nie było łatwe,

ale pomimo to dzięki swojej wierności i cnotom, ich przykład nadal świeci

jasnym promieniem. Dla współczesnego człowieka może on być niezwykłym

drogowskazem jak żyć, aby podobać się Bogu.

5

ROZDZIAŁ I

Święta Rodzina jako wzór oddania się Bogu

1.1. Cnota Wiary w Świętej Rodzinie

Ksiądz Jan Berthier dla lepszego zobrazowania relacji, jakie zachodziły

w Świętej Rodzinie porównuje Pana Jezusa do słońca, a świętego Józefa

i Najświętszą Maryje Pannę do księżyca i planet, które swoje światło

zawdzięczają właśnie oświecającemu je słońcu. Jezus jest Bogiem

i najprawdziwszą światłością, która oświeca każdego człowieka, który na ten

ś

wiat przychodzi. Jego światło nie pochodzi od nikogo, to on sam jest jego

ź

ródłem

1

.

Wiara, która jest cnotą Boską była udziałem Świętej Rodziny

a dotyczyła ona Maryi i Józefa, Bóg dzięki ich wierze dokonuję tego, co

zamierzył. Oni dzięki wierze w Boga są gotowi poświecić siebie i przyjąć

powierzone im zadanie. Wiara jest poręką tych dóbr, których nie widzimy

a których się spodziewamy. Najświętsza Maryja Panna i św. Józef tylko przez

wiarę mogli poznawać Boga. Są oni spadkobiercami patriarchów i królów

judzkich, są też spadkobiercami ich wiary. Już za swojego ziemskiego życia

doszli oboje do wysokiego stopnia świętości, a to właśnie dzięki wierze. Mieli

oni to szczęście już tu na ziemi oglądać chwałę Bożą w osobie ich Syna

Jezusa Chrystusa, było to niewątpliwie wielkie wyróżnienie i nagroda za ich

wiarę jak i pomoc w umocnienieniu tejże wiary

2

.

Sobór Watykański II uczy „Bogu objawiającemu należy okazać

«posłuszeństwo wiary... przez które człowiek z wolnej woli powierza się

1

J. Berthier, Kult i naśladowanie Świętej Rodziny, Ciechocinek 2003, s. 112.

2

Tamże, s. 113.

6

Bogu, okazując «pełną uległość rozumu i woli wobec Boga objawiającego»

i dobrowolnie uznając objawienie przez niego dane. By móc okazać taką

wiarę, trzeba mieć łaskę Bożą uprzedzająca i wspomagającą oraz pomoce

wewnętrzne Ducha Świętego...” Słowa te odnoszą się w całości zarówno do

Najświętszej Maryi Panny jak i do św. Józefa, gdyż oni właśnie okazali Bogu

swoją wiarę posłuszeństwo i uległość

3

.

Ś

więta Rodzina, jak pisze ks. Jan Berthier nie żyła dla ziemi, lecz żyła

dla nieba. Pan Jezus czynił wszystko, aby podobać się swojemu Ojcu

w niebie, od swego poczęcia był On światłością, radością, był doskonałością.

W Nim połączyły się dwie natury, natura Boska i natura ludzka

4

.

Wiara jak pisze ks. Jan Berthier jest darem łaski Boga udzielanym

z racji zasługi Pana Jezusa Chrystusa, jest to dar nadprzyrodzony. Wiara jest

podstawą wszelkiej świętości a to, że Święta Rodzina miała wielką i piękną

wiarę sprawiło, że ich życie podobało się Panu Bogu i było święte

5

.

Wiara w Świętej Rodzinie była działaniem Boga, była wspaniała, była

cudem wszechmocy Bożej. Cnota wiary osiągnęła w Świętej Rodzinie

najwyższy możliwy do osiągnięcia stopień doskonałości. Wiara jest cnotą,

która Pan Bóg udzielił ludziom po to, aby bez przeszkód, jakie im stawia

ś

miertelne ciało potrafili dzięki niej i poprzez nią nabywać niezawodną,

pewną, nieomylną oraz prawdziwą znajomość Boga, jego tajemnic,

cudownych dzieł, aby jak gdyby na podobieństwo aniołów oglądali Boga

twarzą w twarz. To, co aniołowie widzą jasno ludzie poznają jakby przez

zasłonę, przez wiarę

6

.

Jezus Chrystus od chwili swego poczęcia był samą doskonałością, samą

prawdą, był światłością dla świata. Od początku czynił On wszystko, aby

podobać się Ojcu, w miarę wzrastania w Świętej Rodzinie jego Boskie cechy

ujawniały się stopniowo. Najświętsza Maryja Panna i Święty Józef żyli

3

Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, Dei verbum, Wrocław, 1986, s. 34 – 35.

4

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 113.

5

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 112.

6

Maria z Agredy, Mistyczne miasto Boże, Warszawa, 2000, s. 69.

7

w blasku Pana Jezusa, dzięki temu Jego Boskie Światło opromieniało ich,

a oni pozwalali się prowadzić tym promieniom. Dlatego też w ich duszach nie

było żadnej ciemności, w ich sercach nie gościły żadne uprzedzenia, ani

nieuporządkowane przywiązania.

Święta

Rodzina

zmierzała

pełna

wiary,

swobodnie

drogą

sprawiedliwości poprzez cnoty wzrastając w świętości, jak pisze,

ks. J. Berthier: „Podobnie do gwiazdy porannej, która opromieniając

i złocąc najpierw szczyty gór a następnie stopniowo, w miarę upływy dnia

opromienia i oświeca wysyłając coraz jaśniejsze światło i promienie resztę

ziemi tak w Świętej Rodzinie wzrastała wiara i poznawanie Boga w osobie

i poprzez osobę Jezusa Chrystusa”

7

.

Czytamy w Pieśni Zachariasza:

„Dzięki serdecznej litości naszego Boga,

z jaką nas nawiedzi z wysoka Wschodzące Słonce.

By oświecić tych, co w mroku i śmierci mieszkają

Aby nasze kroki skierować na drogę zbawienia.”

Pan Jezus jest właśnie Wschodzącym Słońcem.

Najświętsza Maryja Panna Matka Boga i Oblubienica Ducha Świętego

była i nadal jest wzorem i przykładem wspaniałej wiary. Pierwsza w porządku

łaski umiłowana córka Boga, Pokorna służebnica Pana jest Matką całego

Kościoła w wierze w czasie swego życia w małżeństwie ze, Św. Józefem

osiągnęła wysoki stopień świętości, zawdzięczała to właśnie swej wierze

8

.

Z kolei jak pisze Jan Paweł II w adchortacji Redemptoris Custos:

„Święty Józef jest tym, który pierwszy uczestniczy w wierze Bogarodzicy.

Uczestnicząc, wspiera swą Oblubienicę w wierze Bożego zwiastowania. Józef

jest też pierwszym, którego Bóg postawił na drodze tego „pielgrzymowania

7

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 113.

8

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 113.

8

przez wiarę”, w którym Maryja — zwłaszcza od czasu Kalwarii

i Pięćdziesiątnicy — będzie „najdoskonalej przodować”

9

.

Tak, więc cnota wiary jest pierwszą z cnót, które są tak

charakterystyczne dla ludzi oddanych Bogu. W przypadku Świętej Rodziny

cnota ta ukazała się w całej pełni poprzez posłuszeństwo Bogu i pełne Jemu

zaufanie. Pan Bóg nie pozostał „dłużny” i obdarował w sposób cudowny

swoich wyznawców. Najświętsza Maryja Panna została Matką Odkupiciela.

Ś

więty Józef został wybrany na opiekuna Matki Bożej i Pana Jezusa. Święta

Rodzina jest, więc pięknym przykładem i wzorem wiary należnej

objawiającemu się Bogu

10

.

1.2. Cnoty Nadziei i Miłości w Świętej Rodzinie

Nadzieja jak pisze ks. Jan Berthier jest filarem, na którym opiera

się gmach naszego zbawienia. Fundamentem tej budowli jest wiara, filarem

nadzieja. Święta Rodzina również i pod tym względem jest naszym wzorem.

Pan Jezus nie mógł w prawdzie spodziewać się tego, co już posiadał gdyż

On już cieszył się udziałem w najwyższym dobru spodziewał się jednak

chwały dla swojego ciała oraz wsławienia swego imienia na całej ziemi.

Najświętsza Maryja Panna i Święty Józef tu na ziemi cieszyli się chwałą

oglądania Pana Jezusa w Jego ludzkiej naturze. Niewątpliwie ich serca

rozbudzało pragnienie oglądania Boga twarzą w twarz w niebie. Pan Jezus

obiecał im niebo gdyż kochał swoich rodziców, więc na pewno szczególnie

pragnął nieba dla swoich ziemskich rodziców. Obietnice Pana Jezusa

potwierdzają obietnice dane przez Boga pierwszym rodzicom, patriarchom,

9

Adhortacja Apostolska Redemptoris Custos Ojca Świętego Jana Pawła II O Świętym

Józefie i Jego posłannictwie w życiu Chrystusa i kościoła w: Adchortacji Apostolskie Ojca
Ś

więtego Jana Pawła II Tom I 1979 -1995, Kraków 2006, s. 498.

10

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 113.

9

prorokom. Obietnice te dawały Maryi i Józefowi niezachwianą nadzieję

wśród ziemskich doświadczeń. Wszystkie życiowe przygody i doświadczenia,

jakie ich spotkały, wygnanie, tułaczka ucieczka do Egiptu, trudy codziennego

ubogiego życia w Nazarecie, nie zdołały zniechęcić ich i załamać. Jezus,

Maryją i Józef nie uskarżali się na swój los, a te doświadczenia nie zdołały

zmącić spokoju ich dusz. Jak pisze ks. Jan Berthier zasypiali spokojnie

i odpoczywali w Bogu w pokoju serca

11

.

Wyjątkowa podniosłość cnoty nadziei polega na tym, że wskazuje ona

na Boga jako na nasze dobro ostateczne i najwyższe. Nadzieja dzięki

zasługom Jezusa Chrystusa pozwala nam uważać to Dobro za cel możliwy

do osiągnięcia pomocą ku temu mają być również nasze dobre uczynki. Akty

i czynności związane z cnotą nadziei wiążą się ze światłem wiary w Boga

i ze szczególną mądrością, poprzez która i dzięki której nieomylne obietnice

Boże możemy odnieść do nas samych. Nadzieja pozwala człowiekowi

uważać za rzecz pewną i wierzyć, że Bóg nie odmówi mu tego, co obiecał

wszystkim

12

.

Najważniejszą i najwznioślejszą rzeczą w życiu każdego stworzenia,

zwieńczeniem każdego prawa, przykazaniem i najwyższa powinnością jest

jak pisze ks. Jan Berthier miłość do Boga, Najważniejszym przykazaniem jest

przykazanie miłości: „Będziesz miłował Pana Boga swojego z całego swego

serca, z całej swojej duszy i ze wszystkich swoich sił”

13

. Wypełnianie tego

przykazania staje się arcydziełem w życiu każdej istoty obdarzonej rozumem.

Najwyższy poziom miłość do Boga osiągnęła w życiu Świętej Rodziny

14

.

Miłość Boga jest wtedy prawdziwa i doskonała i spełnia wolę Boga,

jeżeli pociąga za sobą pełnienie przykazań Bożych. Pełnienie woli Bożej

11

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 128.

12

Maria z Agredy, Dzieło cytowane, s. 74.

13

Pwt. 6,5.

14

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 132.

10

z miłości do Niego staje się aktem najdoskonalszej miłości i taka właśnie

miłość była udziałem Świętej Rodziny

15

.

Ś

więta Rodzina z miłości do Boga wykazywała ufność w Bożą

Opatrzność, była gotowa znosić przeróżne trudności i przeciwności

poświęcając się dla Boga i pełnienia jego świętej woli. Członkowie Świętej

Rodziny byli gotowi złożyć ofiarę ze swego życia dla Pana Boga i złożyli

ją wyrzekając się samych siebie. Pełnienie Bożej woli, przestrzeganie

przykazań Bożych było dla Świętej Rodziny największą radością,

odpoczynkiem i szczęściem, to był wyraz wielkiej miłości do Boga, jaka była

ich udziałem. Ich rozkoszą było wypełniać najsłodszą, najłaskawszą

najbardziej godną uwielbienia Bożą wolę

16

.

Pan Jezus, Syn Boży miłował swojego Ojca doskonałą wieczną ofiarną

miłością. Sam wielokrotnie mówił o tym: „ Moim pokarmem jest pełnić wolę

Tego, który mnie posłał”

17

. Jezus Chrystus najdoskonalej poznał Boga a Bóg

jest miłością

18

. Jak wspaniałe musiało być życie Świętej Rodziny, w której

narodził się i rozwinął się ten najwspanialszy owoc Bożej miłości?

19

Najświętsza Maryja Panna była tą osoba, która po Panu Jezusie również

poznała Boga i kochała Go doskonale, kochała Boga również w osobie

swojego Syna

20

. Poprzez Niepokalane Poczęcie Bóg ją wybrał. Maryja była

obdarzona Jego wielką łaską. Dzięki Nawiedzeniu i poczęciu z Ducha

Ś

więtego jako wybrana Oblubienica Ducha Świętego jej miłość do Boga była

i jest niewiędnąca, wspaniała i cudowna. Poddana próbie Nazaretu i Golgoty

okazała

się

wypróbowana.

W

Wniebowzięciu

Bóg

ją

przyjął

do nieba. W Ukoronowaniu otoczył ją chwałą. Tak na niej spełniają się

wspaniałe obietnice i nagrody, jakie Bóg przygotowuje dla tych, którzy Boga

kochają i są Jemu wierni i posłuszni gdyż jak pisze Św. Paweł: „ Ani oko nie

15

Tamże, s. 136.

16

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

17

J. 4, 34.

18

J. 4, 8.

19

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

20

Tamże, s. 132.

11

widziało, ani ucho nie słyszało jak wielkie rzeczy przewidział Bóg dla tych,

którzy go miłują”

21

.

Serce Maryi jest płomieniem miłości, który swoje spełnienie i radość

odnajduje w obecności w jej życiu Pana Jezusa. Jej życie jest ofiarą i aktem

wspaniałej miłości do Boga, umiłowania Jego woli i gotowości

do poświęcenia. Święty Józef w Nazarecie przebywał w obecności Jezusa

i Maryi, pisze ks. Jan Berthier. On potomek królewski z Rodu Dawida, syn

narodu wybranego, maź sprawiedliwy niósł w sercu swoim płomień miłości

do Boga. Bóg nagrodził go za tę miłość powierzając mu Świętą Rodzinę jako

opiekunowi

22

.

Ś

więty Józef, człowiek rozmiłowany w Piśmie Świętym był

człowiekiem ofiarnej pracy, przyjął na siebie trud codziennej pracy i troski

o zapewnienie utrzymania Jezusa i Maryi. Był to człowiek ofiary i jałmużny

ś

wiadczy to o jego miłości do Boga, miłości do pełnienia Jego woli

i gotowości przestrzegania Bożych przykazań, oraz o miłości do człowieka,

która wypływa z miłości Bożej

23

.

1.3. Posłuszeństwo Bogu i wypełnianie przepisów Prawa

w Świętej Rodzinie

Ze szczerego umiłowania Boga w przypadku Świętej Rodziny

wypłynęło

pragnienie

pełnienia

i

umiłowanie

woli

Bożej

oraz

podporządkowanie się tej woli. Takie pełnienie woli Bożej jest jednocześnie

rezygnacją z pełnienia woli własnej i tak było właśnie w przypadku Świętej

Rodziny, gdyż konsekwencją miłości do Boga jest pełnienie Jego woli

21

Kor 2, 9.

22

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 132.

23

T. S. Kapusta, Święty Józef mistrzem naszej modlitwy, Kraków 1986, s. 12.

12

i posłuszeństwo względem Boga. Kiedy miłość jest szczera pragnie

wypełniać wolę tego, kogo kocha, wypełnienie woli umiłowanej osoby staje

się radością i nawet jeżeli wymaga trudów i poświęcenia daje poczucie

szczęścia, zwłaszcza wtedy kiedy spełnia się wolę Boga

24

. Wiele takich

przykładów możemy odnaleźć zarówno opowieściach Starego Testamentu jak

i w historii Kościoła. Pisma ks. Jana Berthier są poparte przykładami osób

ś

więtych w szczególny sposób wyróżniających się bądź niezwykłymi

cnotami, bądź heroicznym zachowaniem się w momencie, gdy ich życie

zostało poddane próbie. Święta Rodzina w tym wszystkim może i powinna

być dla nas przykładem i wzorem. Jej miłość i poddanie się woli Bożej jest

bardzo pięknym przykładem dla wszystkich ludzi

25

.

Ś

więta Rodzina przestrzegał wszystkich przykazań Prawa Bożego

i czyniła to z miłością i zaangażowaniem. Święty Józef jest nazwany mężem

sprawiedliwym oznacza to między innymi, że doskonale znał i wypełniał

Prawo Boże, zwyczaje izraelskie jak również to, że był potomkiem

królewskiego rodu Dawida

26

.

Sprawiedliwość

jego

względem

Boga

pozwoliła

mu

być

wtajemniczonym we wspaniały zamysł i plan zbawienia ludzkości, jaki Bóg

przygotował dla swoich stworzeń. Święty Józef dostąpił udziału

i uczestnictwa w wielkiej tajemnicy orędzia Bożego, jakim jest Zwiastowanie

i dziewicze poczęcie za sprawą Ducha Świętego Syna Bożego Jezusa

Chrystusa. Jest on bezpośrednim i pierwszym świadkiem narodzenia Bożego

Syna. Co więcej to jemu przypadł wielki zaszczyt i godność być nazwanym

ziemskim ojcem Boga. Jest on potomkiem rodu Dawida i wpisuje

się w jego dziedzictwo, na którym Bóg obiecał wypełnienie swoich obietnic

zbawczych

27

.

24

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

25

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

26

Tamże, s. 136.

27

13

Ś

więty Józef był to również mąż modlitwy, wiernie wypełniał prawo

Mojżeszowe, co podkreśla Święty Mateusz w Ewangelii. Był On również

poddany prawu państwowemu gdyż, kiedy wyszło rozporządzenie Cezara

Augusta podporządkował się rozkazowi cezara, chociaż wymagało

to od niego i jego najbliższych znoszenia trudów dalekiej podróży

28

.

Posłuszeństwo woli Bożej pod każdym względem jest, więc aktem

miłości i posłuszeństwo takie staje się aktem i wyrazem najdoskonalszej

miłości. W ten właśnie sposób była posłuszna Bogu Święta Rodzina, była

posłuszna ze względu na miłość do Boga, umiłowanie Jego przykazań, miłość

do Bożego zamiaru i planu zbawienia ludzkości. Miłość Boża, która

towarzyszy ludzkości w całej jej historii od momentu stworzenia aż do dnia

dzisiejszego w Świętej Rodzinie osiągnęła stopień najdoskonalszy gdyż tutaj

spotkały się ze sobą natura Boża i natura ludzka, cnoty Boskie i cnoty

ludzkie: pokora, miłość małżeńska, posłuszeństwo woli Bożej, wierność Bogu

i człowiekowi. W Świętej Rodzinie doskonale spotykają się ze sobą

sprawiedliwość i wierność.

29

Tak też Święta Rodzina jest i na zawsze

pozostanie najdoskonalszym przykładem i wzorem dla wszystkich pokoleń.

A ci, którzy ją naśladują, naśladując jej wierność Bogu i posłuszeństwo Jego

woli i przykazaniom nie zbłądzą na drogach życia

30

.

Pan Jezus mógł wypełnić doskonale wolę Ojca gdyż tę wolę poznał.

Poznał ją w sposób doskonały jako Syn Boży, poznawał ją również poprzez

staranne wychowanie według przepisów prawa mojżeszowego, jakie otrzymał

wychowując się przy boku Najświętszej Maryi Panny i Świętego Józefa

31

.

Najświętsza Maryja Panna i jej oblubieniec Święty Józef zapatrzeni

w Jezusa Chrystusa, rozpaleni przez Niego miłością do Boga z wielką

starannością i całym sercem przestrzegają wszystkich przepisów Prawa

Bożego. Poddają Pana Jezusa obrzezaniu, ofiarowują go w świątyni. Uczą

28

Mt.!,19.

29

Ps 85 (84), 11.

30

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 137.

31

Por. J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

14

Go Prawa i rozumienia Pisma, uczą Go zwyczajów i w tym wszystkim

są nienaganni. Najświętsza Maryja Panna pierwszy Doktor Kościoła sama

wychowana w świątyni Bożej jest najlepszą nauczycielką Pana Jezusa.

W Świętej Rodzinie posłuszeństwo Bogu nie ogranicza się tylko i wyłącznie

do posłuszeństwa przepisom i prawu, lecz było ono również rozumiane jako

posłuszeństwo wszelkim natchnieniom Bożym i oczekiwanie na ukazywanie

się Jego woli. Poprzez koleje ich życia: Podróż do Betlejem, ucieczka

do Egiptu, ukryte życie w Nazarecie, ich miłość i wierność jest poddana

próbie i nabiera realnych wymiarów. Ich serca są zjednoczone z Bogiem

i z sobą nawzajem

32

.

Najdoskonalsze posłuszeństwo okazał sam Bóg, Jezus Chrystus

przyjmując na siebie dobrowolnie wyrok śmierci krzyżowej. Uczynił to, aby

zgładzić zapis dłużny całej ludzkości względem Boga. On niewinny Baranek

został zabity, zgładzony z ziemi żyjących, aby przez swoją męczeńską śmierć

krzyżową wyjednać ludziom zbawienie i otworzyć im Bramy Raju. Zrobił On

wszystko to z miłości do swego Ojca niebieskiego

33

.

32

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

33

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 136.

15

ROZDZIAŁ II

Święta Rodzina jako wzór doskonałej miłości

bliźniego

2.1.

O wzajemnym miłosnym zjednoczeniu u Świętej Rodziny

Zjednoczenie obojga małżonków w małżeństwie jest najdoskonalszą

więzią międzyludzka, jaką Bóg uczynił i przewidział dla człowieka.

Im to zjednoczenie jest lepsze, czystsze, szlachetniejsze tym jest trwalsze,

przeciwnie im jest więcej w tych relacjach zła, zepsucia, tym taka więź jest

słabsza, bardziej krucha pisze ks. Jan Berthier

34

.

Najdoskonalsza i najczystsza miłość małżonków zrealizowała

się w Świętej Rodzinie. Miłość ich była doskonała, niebiańska, cały jej żar

zdążał do zachowania dziewictwa. Miłość Świętego Józefa do Najświętszej

Maryi Panny była jak pisze dalej ks. Jan Berthier skierowana ku jej

wewnętrznej piękności, czystości i nieskazitelności. Święty Józef kochając

czystość w Maryi pragnął tę czystość, piękność i dziewiczość ustrzec

i zachować. Sam z kolei przez zjednoczenie serc pragnął również dla siebie

podobnej czystości w ten sposób wzajemna czysta miłość rozlała się na tych

dwoje małżonków

35

.

Ś

więty Józef był opiekunem Świętej Rodziny, zadanie to otrzymał jako

dar z nieba. Pragnął, więc jak najlepiej wykonać powierzone mu przez Boga

zadanie. Był on dla Najświętszej Maryi Panny, oparciem, towarzyszył jej

w przeróżnych doświadczeniach życiowych przez całe ich wspólne życie. Był

jej troskliwym opiekunem podczas drogi do Betlejem, podczas ucieczki

do Egiptu przed gniewem Heroda, podczas drogi do Nazaretu i podczas

34

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 166.

35

Tamże, s. 167.

16

wspólnego ukrytego życia w Nazarecie poświęconego wychowaniu Pana

Jezusa

36

.

Ś

więty Józef był dla Maryi pociechą, oparciem w przeróżnych

doświadczeniach wspólnego małżeńskiego i rodzinnego życia, w radościach

i troskach, pomyślności i smutku, był obrońca godności i czci oraz dobrego

imienia Najświętszej Maryi Panny. Matka Boża ze swojej strony w sposób

doskonały wypełniała swoje obowiązki względem małżonka, kochała

Ś

więtego Józefa była mu oddana i okazywała jemu szacunek zaś Święty Józef

był całkowicie jej godny, to niebo dało jej go za opiekuna. Najświętsza

Maryja Panna rozumiała to. Święty Józef jako jej małżonek w zachowywaniu

dziewictwa był jej bratem. Dzielił wszystkie jej uczucia i był uczestnikiem jej

cnót, na co dzień mógł przebywać w ich blasku w zjednoczeniu serc.

Najświętsza Maryja Panna okrywała go płaszczem swojej małżeńskiej miłości

on zaś okazywał jej każdego dnia dowody oddania i wierności. W rodzinie tej

panowała wzajemna miłość szacunek, oddanie i zrozumienie. Najświętsza

Maryja Panna okazywała ze swojej strony Świętemu Józefowi dowody

oddania, wdzięczności i miłości małżeńskiej. Takie było życie Świętej

Rodziny

37

.

2.2.

O czystości i łagodności w Świętej Rodzinie

Czystość zwyczajna polega na wyrzeczeniu się wszelkich grzesznych

przyjemności. Czystość nadzwyczajna polega na wyrzeczeniu się wszystkich

seksualnych przyjemności, które w zwykłych warunkach są dozwolone

38

.

Dziewictwo Najświętszej Maryi Panny jest cnotą anielską, wyniosło

ono Maryję ponad sferę cielesną i wysublimowało ponad jej ciało gdyż przez

36

Tamże, s. 167.

37

Tamże, s. 167.

38

Tamże, s. 216.

17

uczestnictwo w dziewictwie samo ciało nabiera nowych cech i upodabnia

je do ducha

39

.

Ś

więty Józef według zamysłu Boga został stróżem dziewictwa Maryi.

Bóg powierzył w ręce tego potomka Dawida odpowiedzialność i troskę

o bezpieczeństwo wychowania i zapewnienia utrzymania Świętej Rodziny.

Ś

więty Józef był jednocześnie świadkiem i stróżem dziewictwa Maryi

40

.

Pan Bóg w swojej wielkiej opatrzności upatrzył i przygotował

Ś

więtego Józefa na opiekuna Świętej Rodziny. Matka Boża była dziewicą

gdyż złożyła ślub pozostania na zawsze dziewicą. Święty Józef również żył

w stanie dziewiczym i także pragnął ten stan zachować. Małżonkowie ci są

jak najbardziej odpowiedni i godni samych siebie. Ich czyste piękne serca

spotkały się w cudownym związku. Ich węzeł małżeński i zjednoczenie

małżeńskie nie przeszkadzały im wypełnieniu ich postanowień a wręcz były

pomocą w ich dochowaniu gdyż jedno mogło liczyć na drugie i jedno dla

drugiego było umocnieniem i wsparciem. Oboje są sobie wzajemnie oddani,

przekazują prawa do siebie sobie nawzajem. Ich związek małżeński jest

doskonały

41

.

W Świętej Rodzinie możemy ponadto odnaleźć wzór doskonałego

wypełnienia pięknej cnoty, jaką jest łagodność. Sam Pan Jezus poucza nas

w Kazaniu na górze: „Uczcie się ode mnie, bo jestem cichy i pokorny

sercem”

42

.

Najświętsza Maryja Panna była uosobieniem cnoty łagodności nigdy

nikt nie mógł w niej naleźć czegokolwiek, co przeciwstawiałoby się tej

cnocie. Łagodność jest zawsze bliska miłości, tam gdzie panuje miłość tam

też jest i łagodność. Pan Jezus wychowany w domu, Maryi i Józefa był cichy

39

Tamże, s. 217

40

Tamże, s. 217.

41

Tamże, s. 217.

42

Mt 11, 29.

18

i łagodny. Jest on prawdziwym Bożym Barankiem, który swoją łagodnością

i pokorą gładzi grzechy świata

43

.

Ś

więty Józef to maż sprawiedliwy i pobożny, w którego usposobieniu

nie można znaleźć nic gorzkiego, nic surowego nie odnajdziemy u niego

niecierpliwości, gwałtowności, wręcz przeciwnie Święty Józef jako opiekun

Ś

więtej Rodziny i obecnie opiekun kościoła jest człowiekiem pełnym

spokoju,

zrównoważenia,

łagodności

w

słowach,

delikatności

w postępowaniu, uprzejmości w zachowaniu. Święty Józef w Świętej

Rodzinie zajmował miejsce głowy rodziny, a więc przez Boga był

wyznaczony na miejsce tego, który zajmuje pierwsze miejsce po Bogu

w swojej rodzinie

44

.

2.3.

Posłuszeństwo w Świętej Rodzinie

Ks. Jan Berthier stwierdza, że nie jest trudno z miłości

podporządkować swoją wolę osobie, którą się kocha. Potrzeba do tego

miłości, szacunku i zaufania. Kiedy te wszystkie cechy wystąpią razem tak

jak to było w Świętej Rodzinie to pojmiemy że posłuszeństwo było tam

doskonałe. W Świętej Rodzinie spełniały się słowa Pisma Świętego:

„ Synowie Mądrości są zgromadzeniem sprawiedliwych, lud, który kształtują

jest samym posłuszeństwem i miłością”

45

.

Pan Jezus wielokrotnie dał przykład posłuszeństwa. Możemy się o tym

przekonać czytając Ewangelię. W momencie chrztu w Jordanie mówi do św.

Jana: „Ustąp teraz, aby się wypełniła cała sprawiedliwość”

46

. Dowodzi

to bardzo dużego wyczucia i roztropności Jezusa na sprawy Boże

i posłuszeństwo. Święty Paweł w następujący sposób opisuje posłuszeństwo

Jezusa Chrystusa: „On istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał

43

J. 1, 36.

44

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 199.

45

Tamże, s. 186.

46

Mt. 3, 15.

19

ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie

przyjąwszy postać sługi i stał się podobnym do ludzi. A w tym,

co zewnętrzne uznany za człowieka uniżył samego siebie, stając się

posłusznym aż do śmierci i to śmierci krzyżowej”. Przez swoje posłuszeństwo

woli Bożej przyjmuje dobrowolnie śmierć na krzyżu, aby przez

posłuszeństwo zgładzić grzechy świata. Posłuszeństwo jest znamienną cechą

Jezusa Chrystusa, To posłuszeństwo w przypadku Syna Bożego zastanawia,

bo nie jest ono spowodowane żadną inną koniecznością jak tylko

dobrowolnym pragnieniem wypełnienia woli Ojca. Od niego płynął wzór,

który przyświecał Najświętszej Maryi Pannie i Świętemu Józefowi,

a następnie całym rzeszom naśladowców i uczniów

47

.

Ś

więty Józef jako głowa rodziny był jednocześnie tym, który rozkazuje

jak i tym, który jest posłuszny jako przedstawiciel Boga rozkazywał po to,

aby spełnił się plan Opatrzności oraz wola Boża, którą jest zbawienie rodzaju

ludzkiego. To właśnie z woli Bożej Święty Józef był opiekunem Świętej

Rodziny, pragnął On też słuchać Jezusa Chrystusa, który będąc Jego Synem,

był jednocześnie Synem Bożym i Bogiem. Jednakże to właśnie on, Święty

Józef był wyznaczony na głowę Świętej Rodziny i jemu przypadł zaszczytny

obowiązek i przywilej rządzenia, oraz ogromna odpowiedzialność, która

z tego zadania wypływała. Był on w tym zadaniu przedstawicielem samego

Pana Boga

48

.

Najświętsza Maryja Panna była posłuszna swojemu mężowi,

wypełniała wszystkie obowiązki z miłością, szacunkiem i oddaniem. Matka

Boża, Królowa Aniołów i ludzi żyła i cieszyła się życiem rodzinnym żyjąc

w posłuszeństwie do swojego męża. Co więcej Święty Józef i Maryja

rozkazywali Panu Jezusowi, a On był im posłuszny, możemy o tym

przeczytać w Ewangelii Św. Łukasza: „Wrócił z Nimi do Nazaretu i był im

47

Por. Flp.2, 6- 8.

48

Tamże, s. 186.

20

posłuszny”

49

. Cała Święta Rodzina była posłuszna zarządzeniom cezara

Augusta, chociaż kosztowało ich to posłuszeństwo bardzo wiele trudu

i cierpienia. Jak to podsumowuje ks. Jan Berthier

50

. Posłuszeństwo, więc nie

jest rzeczą łatwą a wypełnianie go wymaga często rezygnacji z własnego

zdania. Pan Jezus powiedział jednak:, „Kto chce iść za mną niech zaprze się

samego siebie”

51

.

Wierność ta, którą Święta Rodzina, nam ukazuje, która dotyczyła

posłuszeństwa i poszanowaniu zwyczajów, świąt, pielgrzymek, przepisów,

jakie pobożni żydzi w tamtych czasach przestrzegali jest dla nas

współczesnych przykładem jak pisze ks. J. Berthier, który należy w obecnych

czasach naśladować przede wszystkim przez zachowanie posłuszeństwa

przykazaniom Bożym i kościelnym

52

.

Przykład posłuszeństwa Świętej Rodziny jest potępieniem buntu

człowieka przeciwko Bogu. Swoją pokorą, posłuszeństwem cichym życiem

dają oni doskonały wzór i przykład jak należy podporządkować się przede

wszystkim Bogu, ale również, prawowitej władzy i drugiemu człowiekowi

53

.

Duch buntu jak pisze ks. Jan Berthier jest to duch nieporządku,

niepokoju, przyczyna wszelkich rozłamów, które życie czynią przykrym

i utrudniają je. Przeciwnie posłuszeństwo żony względem męża, dzieci

względem rodziców i najistotniejsze człowieka wobec Boga jest źródłem

radości, pokoju i szczęścia. Pan Bóg w swojej nieskończonej mądrości

ustanowił takie zasady po to, aby ludzie mieli nad sobą autorytet rządzących

i byli im posłuszni Bóg wie, że ludzie potrzebują takiego hamulca, który

będzie ich ochraniał przed wpadnięciem w przepaść. Święta Rodzina jest

właśnie przykładem doskonałego posłuszeństwa, po pierwsze Bogu, poprzez

spełnianie woli i jego przykazań. Po drugie sobie nawzajem w posłuszeństwie

49

Łk. 2, 51.

50

J. Berthier, Dzieło cytowane, s.186.

51

Mk. 10,24.

52

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 186.

53

Tamże, s. 187.

21

wypływającym z miłości. Po trzecie prawowitej władzy, której źródłem jest

Opatrzność Boża

54

.

54

Tamże, s. 187.

22

ROZDZIAŁ III

Święta Rodzina jako wzór doskonałej komunii

małżeńskiej

3.1. Ukryte życie Świętej Rodziny

ś

ycie Świętej Rodziny w Nazarecie było niezwykle niedostrzegalne

i niepozorne pisze ks. Jan Berthier. Wzór takiego życia jest przekreśleniem

i przeciwstawieniem się ludzkiej pysze. Pragnieniem Świętej Rodziny było to,

aby podobać się Bogu i tylko Jemu. Nie chcieli oni przypodobać się światu

ani innym ludziom

55

.

ś

ycie takie, które polega tylko na Bogu i skierowane jest na Niego, jest

ż

yciem wielkim. Jesteśmy tylko tym, czym jesteśmy przed obliczem Boga,

pisze ks. Jan Berthier. Cała ludzka doskonałość i nasze życie nadprzyrodzone

jest umieszczone w głębi ludzkiej duszy. To, co najważniejsze jest

niedostępne dla oczu

56

.

Jezus Chrystus jest wciąż ukryty, Bóg jest również ukryty, jest

dostępny tylko dla człowieka wierzącego w Niego. Jezus Chrystus mówił:

„Błogosławieni czystego serca albowiem oni Boga oglądać będą”

57

. Święta

Rodzina daje przykład takiej cnoty czystości serca. Dzięki pięknym, czystym

sercom mieli przy sobie prawdziwego Boga każdego dnia w swoim własnym

domu, żyli z Nim we wspólnocie rodzinnej. Dlatego też przypuszczalnie nie

tęsknili za światem. W ich szczęściu świat nie był im potrzebny chyba tylko

z miłości do Boga jako jego Stwórcy i troski o stworzenie. Dobrze wiedzieli,

co jest na świecie. Ich skromne ukryte życie musiało być życiem pięknym

w swej skromności i zaufaniu do Boga.

55

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 204.

56

Tamże, 205.

57

Mt 5, 8.

23

Jednak Święta Rodzina, pomimo że żyła w doskonałej harmonii,

miłosnym zjednoczeniu serc i w ukryciu nie zajmowała się tylko sama sobą,

lecz chętnie dzieliła się swoim szczęściem z innymi. Miłość bliźniego nie jest

samolubna pisze ks. Jan Berthier, miłość bliźniego jako córka Boga dąży do

udzielania się i dzielenia. Święta Rodzina w swoim środowisku starała się

czynić ludziom dobrze

58

.

Wspólne życie Świętej Rodziny w Nazarecie było naznaczone pracą,

Ks. Jan Berthier podkreśla, że w ten sposób Pan Jezus jako Syn Boży chciał

pokazać rangę i znaczenie ludzkiej pracy. Święta Rodzina swoim przykładem

pracowitego życia uszlachetnia pracę. śycie ciche, pracowite, skromne

i oddane Bogu, jakie prowadziła Święta Rodzina jest pięknym przykładem

i wzorem wspólnego życia rodzinnego

59

.

Księga Mądrości Syracha poucza: „W trzech rzeczach upodobałem

sobie, które są przyjemne Panu i ludziom: zgoda wśród braci, przyjaźń

między sąsiadami oraz mąż i żona dobrze zgadzający się ze sobą”. Święta

Rodzina bez wątpienia również w tych cnotach była doskonała

60

.

Ukryte życie Świętej Rodziny zadziwia tym bardziej, że dotyczy tak

wspaniałych postaci. Jezus Chrystus, Boży Syn, oczekiwany Mesjasz,

prawdziwy prorok, Baranek ofiarny złożony za grzechy całego świata.

Najświętsza Maryja Panna, Królowa Aniołów, Oblubienica Ducha Świętego,

Arka Nowego Przymierza. Święty Józef, mąż sprawiedliwy, dzięki łasce

przewyższający godnością swego prarodzica, Króla Dawida. To tylko kilka

określeń przypominających nam, kim są osoby zjednoczone wzajemną

miłością w Świętej Rodzinie. Jednak plan Boży i Boże zamysły są różne od

ludzkich:, „Bo moje myśli nie są myślami waszymi, a wasze drogi, moimi

drogami”

61

, mówi prorok w imieniu Boga, dlatego może zadziwiać nas

sposób postępowania Świętej Rodziny, która całym sercem pragnęła spełniać

58

J. Berthier, Dzieło cytowane, s.190.

59

Tamże, 230.

60

Syr. 25, 1.

61

Iż, 55,8.

24

przede wszystkim Boże natchnienia i Bożą wolę, żyjąc dla Niego w ukryciu

przed światem w ubóstwie i posłuszeństwie.

62

.

3.2. Ubóstwo Świętej Rodziny

Jest bardzo wiele rzeczy na świecie, które człowieka próbują omamić,

łudząc go, jakoby miały zapewnić mu szczęście. śadna jednak z tych rzeczy

nie jest w stanie dać mu tego prawdziwego szczęścia. Święta Rodzina,

pomimo swego ubogiego życia a może właśnie dzięki niemu i w nim,

odnalazła swoje najprawdziwsze szczęście. śycie w bliskości Boga, pełniąc

Jego wolę i w Jego obecności. Ona na zawsze już przejdzie do ludzkiej

pamięci jako wzór doskonałości, przykład pięknej miłości i wzór wszelkich

cnót.

Ubóstwo jest cnotą wyjątkową jest działaniem wbrew światu jest

wyróżnieniem i jednocześnie jest próbą dla człowieka. Ubóstwo może być

trudnym doświadczeniem, lecz przeżyte wraz z Bogiem może okazać się

ź

ródłem radości i błogosławieństwa. Bóg troszczy się o ubogich. Zawsze byli

oni w centrum jego zainteresowania w wielu przysłowiach Starego

Testamentu i przypowieściach, Bóg zdecydowanie staje w obronie ludzi

ubogich, sam troszczy się o nich gdyż ludzie ubodzy w całej swojej biedzie

tylko Boga mają za obrońcę i opiekuna. „Błogosławieni ubodzy albowiem do

nich należy Królestwo Niebieskie”. Obiecuje Pan Jezus w Kazaniu na górze.

Ś

wiadczy to o jego wrażliwości na każdą ludzką biedę, o poczuciu

zatroskania o każdego człowieka, o los wszystkich ludzi i poczucie

sprawiedliwości

63

.

W przypadku jednak Świętej Rodziny ubóstwo jest aktem heroicznej

dobrowolnej rezygnacji z należnej im godności i przywilejów na rzecz

umiłowania wypełniania Bożej woli, pisze ks. Jan Berthier. Ubóstwo Świętej

62

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 204.

63

Por. Łk 6, 20.

25

Rodziny jest pięknym dowartościowaniem ludzkiego ubóstwa, są oni wzorem

i przykładem pięknego biednego życia, przez które Jezus Chrystus stał się

Odkupicielem. Przyniósł ukojenie na rany ludzkiej natury, które przywiązują

ludzi do ziemi, odrywając ich oczy i myśli od nieba i tego, co jest w niebie.

Najświętsza Maryja Panna i Święty Józef byli uczestnikami ubóstwa

ze względu na Syna Bożego, na Boże Dzieciątko towarzysząc Bogu –

człowiekowi w Jego przygotowywaniu się do najważniejszej misji

i wydarzenia dla ludzkości, jakim jest jej odkupienie. Narodzenie Pana Jezusa

w grocie betlejemskiej jest czytelnym znakiem i manifestacją dla tego świata,

jest wyrazem Bożej woli i przez wszystkie pokolenia będzie znakiem dla

każdego człowieka jak piękne i owocne może być przywiązanie się człowieka

do miłości, do Boga, który jest miłością gardząc przepychem

i bogactwem

64

.

„Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie mól i rdza niszczą

i złodzieje włamują się i kradną. Gromadźcie sobie skarby w niebie, gdzie ani

mol ani rdza nie niszczą i gdzie złodzieje nie włamują się i nie kradną, bo

gdzie jest twój skarb, tam będzie i serce twoje”, poucza Pan Jezus

w Kazaniu na górze. Te piękne niezwykle pouczające Boże słowa, dzięki

doświadczeniu jego ubogiego życia, a przede wszystkim dzięki swojej

boskości brzmią niezwykle autentycznie. On – Bóg wie, co jest najlepsze dla

człowieka

65

.

Jednak życie Pana Jezusa, oprócz ubóstwa, naznaczone było jeszcze

prześladowaniami. Od chwili przyjścia na świat, Herod zamierzał go zabić.

Ś

więta Rodzina doświadczyła, zatem, poza ubóstwem, już na samym

początku wspólnego życia tego, czym jest prześladowanie, ucieczka z własnej

ojczyzny, trud tułaczki i życia na wygnaniu. Wszystko to maluje nam obraz

pełen dramatyzmu ludzkiego losu na tej ziemi. Ale jednocześnie zatroskania

Boga o los człowieka, który jest mu drogi. Oraz chęć towarzyszenia Boga w

64

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 233.

65

Por. Mt. 6, 10-21.

26

każdych doświadczeniach człowieka zwłaszcza tego który jest mu miły

i szuka Boga swym sercem

66

.

3.3. Szczęście życia rodzinnego w Świętej Rodzinie

„Człowiek został stworzony do szczęścia i do życia w rodzinie”, pisze,

ks. J. Berthier. Wzorem takiego pięknego rodzinnego szczęścia jest Święta

Rodzina, która ukazuje nam, że prawdziwe szczęście nie zależy od bogactwa,

popularności, władzy, ale leży w posłuszeństwie woli Bożej jedności serc,

wzajemnej miłości, Święta Rodzina prowadziła życie ukryte przed światem,

w ludzkim rozumieniu można powiedzieć życie ciężkie i w uciskach, a jednak

pokój i szczęście, jakie tam panowały, radość, która była owocem Ducha

Ś

więtego, przewyższała wszelkie inne ziemskie pociechy

67

.

Ks. Jan Berthier uważa, że pokój, jaki panował w Świętej Rodzinie jest

przez Boga zaplanowany i przewidziany dla wszystkich ludzi w ich życiu

rodzinnym. Bóg, ustanawiając rodzinę, chciał żeby człowiek od momentu

przyjścia na świat, odnajdował w niej oparcie, odpoczynek, miłości, troskę

o drugiego człowieka. To w rodzinie człowiek doświadczą miłości, poczucia

bezpieczeństwa, jest otoczony czułą miłością rodziców i dziadków

68

.

Już na samym początku stworzenia Bóg uczynił mężczyznę i kobietę,

umieszczając ich w Raju. W ten sposób Bóg wykonał swe dzieło. Pismo

ś

więte mówi: „ Tak stworzył Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go

stworzył, stworzył mężczyznę i niewiastę”

69

. Pan Bóg, więc zaplanował życie

i szczęście człowieka w życiu w komunii, w jedności. Podstawową i naturalną

komunią, w jakiej żyje człowiek jestrodzina. W innym miejscu Pismo Święte

mówi:, „Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją

66

J. Berthier, Dzieło cytowane, s. 234.

67

Tamże, s. 284.

68

69

Rdz 1, 27.

27

i łączy się ze swoją żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem”. W Świętej

Rodzinie ten zamysł Boży zrealizował się doskonale, to tutaj w ich wzajemnej

miłości małżeńskiej Bóg był obecny w żywej postaci, w osobie ich syna

Jezusa Chrystusa, który jednocześnie jest Synem Bożym

70

.

Ś

więta Rodzina, żyjąc skromnie w domku w Nazarecie, poświęcając się

codziennym obowiązkom, wychowywała Syna Bożego - Pana Jezusa

- w codziennej trosce o pracę, chleb we wzajemnym zjednoczeniu. Była

rodziną szczęśliwa a podstawa tego szczęścia płynęła jak pisze ks. Jan

Berthier, z głębokiego zjednoczenie z Bogiem. Bogiem, który jest dobrem

przewyższającym wszystkie inne dobra, a największym nieszczęściem jest

być pozbawionym tego najwyższego dobra. Bycie z Nim zjednoczonym

w wieczności będzie sama istotą niebiańskiego szczęścia. Ci, którzy już tu na

ziemi są z Bogiem zjednoczeni, są uświęcani, uszlachetniani osiągają

prawdziwą ludzką doskonałość. Święta Rodzina, poprzez miłość, tę

najdoskonalszą więź, zbliżała się do Boga i złączyła się z Nim stając się

z Nim jednym w Duchu

71

.

Biskup Van der Ven z Hertogenbosch powiedział: „Jeżeli kiedykolwiek

była na świecie jakaś szczęśliwa rodzina, była to bez wątpienia Święta

Rodzina z Nazaretu”. To właśnie dzięki świętości tych osób, z których się

składała gdyż najszczęśliwszym jest człowiek święty – pisze ks. Jan Berthier.

Nikt nie zaprzeczy, że Święta Rodzina, z którą nie można porównać żadnej

innej pod względem świętości jest ze wszystkich innych najszczęśliwsza

72

.

Bogactwem

Ś

więtej

Rodziny

nie

były

dobra

ziemskie

i nie im zawdzięczała ona swe szczęście. Prawdziwe dobra, które Święta

Rodzina posiadała w obfitości, to były dobra duchowe. Bogactwem Świętej

Rodziny był Syn Boży, ich chwałą były cnoty, w których wzrastali; zaś

miłość Boga była jej szczęściem i rozkoszą. W Świętej Rodzinie odnajdujemy

70

Rdz 2, 24.

71

Tamże, s. 245.

72

Tamże, s. 245.

28

najdoskonalsze posłuszeństwo oraz szacunek da prawdziwego autorytetu.

Panowała tam zgoda, miłość oraz wzajemne oddanie

73

.

Ś

więta Rodzina ukazuje nam piękno i prostotę życia w bliskości Boga.

Nie jest to życie dążące do sławy. Nie jest to wzór życia wyniosłego. Nie ma

w ich życiu przepychu i zgiełku świata. Nie odnajdziemy u Nich kłótni,

sporów. Nie dopominali się o należną im cześć i pozycję. Ich życie było

napełnione radością z poznania prawdy i bliskością Boga. śycie, jakie wiedli

było cierpliwe, pokorne i gotowe znosić trudy. śycie w zaufaniu

i wzajemnym zjednoczeniu serc, a pomimo trudności wiedli życie szczęśliwe,

ś

więte, miłe Bogu

74

.

Szczęście Świętej Rodziny jest niezwykle trudne do opisania, gdyż jest

to szczęście nadprzyrodzone, szczęście, którego źródłem jest bliskość Boga

i pełnienie Jego świętej woli. Jakże posłuszni i wrażliwi musieli być Jezus

Maryja i Józef na wszelkie natchnienia Ducha Świętego. Jakże musieli być

doskonali i umiłowani przez Boga. Bóg obdarzył ich swoim zaufaniem

i niezwykłym wyróżnieniem. Jakże musieli być wrażliwi na siebie nawzajem,

wyrozumiali, doskonali. Święta Rodzina żyjąc na świecie nie była z tego

ś

wiata

75

.

73

Tamże, s. 245.

74

Tamże, s. 245.

75

Tamże, s. 254.

29

ZAKOŃCZENIE

Ś

więta Rodzina również w obecnych czasach może być ukazana jako

wzór doskonałości i jedności. Przyglądając się Świętej Rodzinie poprzez

pryzmat nauczania ks. Jana Berthiera dostrzegamy ich niezwykłe cnoty:

Wiarę, Nadzieję, Miłość, posłuszeństwo i poszanowanie woli Bożej.

Widzimy takie cechy jak wzajemna miłość i łagodność. W jej codziennym

ż

yciu możemy zaobserwować, że byli oni ubodzy, żyli bardzo skromnie

utrzymując się z pracy własnych rak.

Tak jak wiele rodzin na całym świecie żyli podobnie ubogo,

niedostrzegalnie dla świata. To, że nie pragnęli oni niczego innego jak tylko

spełniać wolę Bożą sprawiło, że pomimo tych braków i trudów, jakie ich

w życiu spotkały są oni nadzwyczajnym przykładem tak bliskim

i jednocześnie tak pięknym tego, że wspólne życie w miłości i zjednoczeniu

z Bogiem może być niezwykle owocne.

Komunia personalna jest jednością, jaką Bóg przewidział dla człowieka

w małżeństwie. Komunia personalna w Świętej Rodzinie była doskonała,

oparta na szacunku, miłości, poszanowaniu bożych praw. Przepełniona

wzajemnym zrozumieniem, patrzeniem w jedną stronę. A właściwie

wpatrywaniem się w osobę Jezusa Chrystusa. Troska o zapewnienie

podstawowych potrzeb, jakie właśnie może zapewnić tylko rodzina.

Ś

więta Rodzina urzeka swoją prostotą i niezwykłością. śyjąc skromnie

w Nazarecie zostawia niezwykły wzór i daje światło dla całej ludzkości.

W ich pięknym życiu realizuje się doskonałe człowieczeństwo, Ich serca

napełnione miłością i ufnością pokazują każdemu człowiekowi, że nie

bogactwo, ale poszanowanie Boga i miłość do Niego nadaję życiu

prawdziwy sens i piękno.

30

BIBLIOGRAFIA:

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań – Warszawa 1971.

Dokumenty Stolicy
Apostolskiej

Jan Paweł II

Adhortacja Apostolska Redemptoris
Custos

Ojca

Ś

więtego

Jana

Pawła II: O Świętym Józefie i Jego
posłannictwie w życiu Chrystusa
i kościoła w: Adchortacji Apostolskie
Ojca

Ś

więtego

Jana

Pawła

II

Tom I 1979 -1995, Kraków 2006.

Konstytucja dogmatyczna
o Objawieniu Bożym, Dei verbum,
Wrocław, 1986.

Źródła

J. Berthier

Kult i naśladowanie Świętej Rodziny,
Ciechocinek, 2003.

Literatura pomocnicza

Maria z Agredy

Mistyczne miasto Boże, Warszawa,
2000.

T. S. Kapusta

Ś

więty Józef mistrzem naszej

modlitwy, Kraków 1986

,