20. Zasady prawa wyborczego w Polsce

System prawa wyborczego reguluje zasady wyborców. Zasady prawa wyborczego określone są w konstytucji. Mamy 2 systemy wyborcze:

- system czteroprzymiotnikowy-

- system picciopn^miotnikowy-

1. Zasada powszechności

(cztery pierwsze takie same)

2. Zasada równości'

5. Zasada proporcjonalności

3. Zasada bezpośredniości lub pośredniości

4. Zasada tajności

System czteroprzymiotnikowy jest większościowy- określa sposób ustalania wyników wyborczych, mandat otrzymuje kandydat, który otrzymał większość głosów. Wyróżniamy większość: -wzgledna-najwięcej głosów chociaż mniej niż połowa (wybory kończą się wynikiem ostatecznym); -bezwzględna- co najmniej 50%+lgłos(wybory na niej oparte trzeba powtarzać-druga tura); -kwalifikowana-co najmniej 50%+lgłos+x;

1.powszechności- ta zasada określa krąg uprawnionych do udziału w wyborach. Wybory obecnie uważa się za powszechne jeżeli spełniony jest warunek ukończenia 18 lat.

Ograniczeniu powszechności wyborów spowodowane mogą być względami społecznymi, ekonomicznymi, politycznymi. Kategorie osób pozbawić praw wyborczych to ubezwłasnowolnieni i skazani prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia praw publicznych.

2. równości- ma dwa znaczenia: - równość w znaczeniu formalnym- jeżeli każdy wyborca ma jeden głos; - równość w znaczeniu materialnym- jeżeli siła głosu jest taka sama, nie będzie dysproporcji.

3.bezpośredniości- gdy każdy wyborca oddaje swój głos bezpośrednio na kandydata ubiegającego się o wybór

pośredniości- polegają na tym, że wyborcy wybierają elektorów a dopiero ci głosują na kandydatów ubiegających się o wybór.

4.tajności- są tajne jeżeli nie ma możliwości sprawdzenia w jaki sposób wyborca głosował.

5.proporcjonalności- przy wyborach proporcjonalnych mandaty dzieli się między partie polityczne proporcjonalnie do liczby głosów, nie może być okręgu jednomandatowego.

Obowiązuje metoda D`Hondta- sprzyjająca dużym partiom, liczbę głosów jaką oddano na poszczególne listy dzielimy przez kolejne liczby naturalne, otrzymane w ten sposób ilorazy •

porządkujemy od największego do najmniejszego. Kolejne mandaty przypisujemy listom przy których największe ilorazy występują.