Aneta Gaweł

Aleksandra Kilan

Anna Błauciak

I rok MGR stacjonarne



Zdrowie

publiczne:



to dyscyplina medyczna obejmująca
szeroki obszar działań poza medycznych,
mogących wpływać na zdrowie
społeczeństwa.



1) Hipokrates (400 p.n.e. – 377 p.n.e.):



Napisał

traktat

: „O powietrzu, wodach i

klimatach” w którym podkreślał

znaczenie czynników środowiskowych na

zdrowie ludzkie.



Nakazywał, by:



„…lekarze brali pod uwagę zarówno

pokarm, którym człowiek się odżywiał,

wodę, którą pił, klimat, w którym żył, jak i

wpływ wywierany na człowieka przez

grecką wolność lub wschodni

despotyzm”.

Dostrzegał znaczenie dla zdrowia:

- środowiska naturalnego

- środowiska społecznego



Johan Peter Frank (1745-1821):



Uważany za twórcę koncepcji zdrowia

publicznego, zdrowia ogółu w Europie i

organizacji państwowej ochrony zdrowia.



Dla zdrowia ogółu sformułował

następujące postulaty pod adresem

państwa:

- wprowadzenie obowiązku posiadania

świadectw zdrowia przed zawarciem

małżeństwa,

- zapewnienie opieki nad macierzyństwem,

- zapewnienie pomocy w chorobie,

- urządzenie szkół i nauczania zgodnie z

wymogami zdrowia,

- zwalczanie alkoholizmu i prostytucji,
- zaopatrzenie w wodę i usuwanie

nieczystości.



Docenił wartość statystyki lekarskiej



Podkreślał w swoich dziełach związek

zdrowia z warunkami bytowania,

społeczną wagę zdrowia oraz

odpowiedzialność administracji

państwowej za ochronę zdrowia

obywateli.



Znani politycy konserwatywni, mężowie
stanu:



Otto Bismarck – premier Prus, później
kanclerz Rzeszy, aktywnie zwalczający
ruchy socjalistyczne w Niemczech

›

twórca ubezpieczeniowego systemu
ochrony zdrowia i regulacji
prawnych dotyczących zdrowia
publicznego.



Edwin Chadwick

›

współtwórca pierwszej ustawy o
zdrowiu publicznym w Wielkiej
Brytanii w 1848 r.



Benjamin Disraeli

›

premier Wielkiej Brytanii,

współtwórca ustawy o zdrowiu

publicznym z 1875 r.,

›

autor stwierdzenia:

„Zdrowie publiczne jest

fundamentem, na którym spoczywa

dobrobyt ludności i potęga kraju.

Troska o zdrowie publiczne jest

pierwszym obowiązkiem męża

stanu”.



Józef Polak (1857-1928)

›

w 1885 r. założył czasopismo „Zdrowie
Publiczne” ukazujące się do dziś.

›

Wraz z Bolesławem Prusem był
współzałożycielem Warszawskiego
Towarzystwa Higienicznego (1898 r.),
przekształconego następnie w Polskie
Towarzystwo Higieniczne.



Zdrowie publiczne to dyscyplina
naukowa obejmująca zagadnienia
zdrowia społeczeństwa, współzależność
stanu zdrowia od warunków życia i form
troski o zdrowie, w odniesieniu do
społeczności.



Kluczowym słowem jest tu „zdrowie”, a
nie „medycyna”, a słowo „publiczne”
podkreśla, że działania mające
zapewnić i umocnić zdrowie ludzi oparte
są o zorganizowany wysiłek
społeczności, a nie o indywidualne
starania i zabiegi.



J.P. Frank – prekursor koncepcji zdrowia
publicznego , określił je (1779 r.) jako:



„sztukę ochrony zdrowia (..) przed
konsekwencjami zagęszczenia na ziemi
(...), a w szczególności jako sztukę
umacniania większych odporności, żeby
móc bez chorób z powodu złych
fizycznych mocy, odsuwając je jak
najdalej od siebie, możliwie najpóźniej
ulegać ich działaniu”.



C.E. Winslow – prof. zdrowia
publicznego Uniwersytetu w Yale, podał
w 1920 r. bardzo trafną i do dzisiaj
aktualną definicję:



„zdrowie publiczne to nauka i

sztuka zapobiegania chorobom,
przedłużania życia i promocji
zdrowia fizycznego, poprzez

wysiłek społeczności

… ukierunkowany na:



higienę środowiska, kontrolę zakażeń,
nauczanie zasad higieny indywidualnej,



organizację służb medycznych i
pielęgniarskich,



ukierunkowana na zapobieganie
chorobom i wczesną diagnozę,



rozwój mechanizmów społecznych
zapewniających każdemu indywidualnie i
społeczności warunki życia pozwalające
na utrzymanie zdrowia”.



Definicję zdrowia publicznego
rozszerzyli:

Dafoe, o:
- walkę z nałogami i
- przeciwdziałanie wypadkom

Terris, włączając:
- walkę z bezrobociem i ubóstwem oraz
- wszelką dyskryminacją

W nowej rozszerzonej wersji obejmuje:



problemy dotyczące zdrowia populacji,



stan zdrowotny zbiorowości,



ogólne usługi zdrowotne,



administrację opieką zdrowotną



C.G. Sheps – w raporcie Komisji Fundacji
Milbank (1975 r.), odnośnie kształcenia
kadr dla potrzeb zdrowia publicznego,
zdefiniował zdrowie publiczne, jako:



„

zorganizowany wysiłek

społeczeństwa na rzecz ochrony,
promowania i przywracania

zdrowia ludziom”.



D. Acheson – w raporcie o stanie
zdrowia publicznego w Wielkiej Brytanii
podał, że zdrowie publiczne:

„Jest to nauka i sztuka zapobiegania

chorobom, przedłużania życia i
promowania zdrowia, poprzez

organizację zbiorowych wysiłków

społeczeństwa”.



monitorowanie stanu zdrowia oraz
określenie potrzeb zdrowotnych ludności,



identyfikacja i zwalczanie czynników
ryzyka zdrowotnego (w miejscu
zamieszkania, pracy, nauki)



zapobieganie rozprzestrzenianiu się
chorób, zwłaszcza zakaźnych,



zapobieganie wypadkom i urazom oraz

zapewnienie kompleksowej pomocy

ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk

żywiołowych,



zapewnienie nadzoru epidemiologicznego i

kontroli zagrożeń środowiska,



promowanie zdrowego stylu życia

wszystkich obywateli a zwłaszcza dzieci i

młodzieży,



kształcenie i doskonalenie zawodowe

lekarzy i innego personelu medycznego,

zgodnie z wymogami współczesnej wiedzy

medycznej,



zapewnienie jednolitych kompleksowych

regulacji prawnych systemu organizacji

ochrony zdrowia, ekonomii zdrowia, zasad

orzecznictwa lekarskiego,



monitorowanie jakości świadczeń

medycznych, ich dostępności,

przestrzegania praw pacjenta oraz zasad

bioetyki zawodowej,



ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle

porównań międzynarodowych, analiza

wyzwań i zagrożeń wynikających z procesu

globalizacji.

monitorowanie stanu zdrowia oraz określenie

potrzeb zdrowotnych ludności,

2) zapobieganie wypadkom i urazom oraz

zapewnienie kompleksowej pomocy ofiarom

katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych,

3) zapewnienie nadzoru epidemiologicznego i

kontroli zagrożeń środowiska,

4) monitorowanie jakości świadczeń medycznych, ich

dostępności, przestrzegania praw pacjenta oraz

zasad bioetyki zawodowej,

5) kształcenie i doskonalenie zawodowe lekarzy i

innego personelu medycznego, zgodnie z

wymogami współczesnej wiedzy medycznej,



To dział medycyny zajmujący się
badaniem związku miedzy stanem
zdrowia ludności a warunkami życia
społeczeństwa;



Obejmuje: higienę, walkę z chorobami
społecznymi i organizację ochrony
zdrowa.



Społeczeństwo – (wg Małej Encyklopedii
Powszechnej PWN) to:



„

zbiorowość terytorialna złożona z

wielu grup, klas, warstw
społecznych, pozostających ze
sobą w zależności kształtującej się
w procesie historycznym”.



badanie stanu zdrowia ludności i jego

uwarunkowania



analiza trendów sytuacji zdrowotnej i jej

prognozowanie



ocena efektywności poszczególnych

działań na rzecz zdrowia



wyznaczanie kierunków ochrony zdrowia,

stosownie do aktualnych potrzeb

zdrowotnych i społecznych oraz możliwości

ich zaspokajania



Aspekt badań:



ZP – populacyjny (społeczeństwo)



MS – także człowiek



Przedmiot badań:



ZP - stan zdrowia:

społeczny, psychiczny i fizyczny,
niezależnie od występowania chorób.



MS – stan zdrowia:

fizyczny, psychiczny i społeczny (!),
w powiązaniu z chorobami (!).

Pochodzenie:



Medycyna społeczna - bardziej
rozwinęła się, i ma korzenie – w Europie.



Zdrowie publiczne – ukształtowało się
jako dziedzina wiedzy i praktyki w USA.



Rudolf Virchow – jeden z pionierów
medycyny społecznej ogłosił, że
medycyna jest zarówno nauką
biologiczną jak i społeczną.



Twierdził, że:



„postęp medycyny przyczynia się do
przedłużenia życia, ale poprzez poprawę
warunków socjalnych można osiągnąć
ten rezultat szybciej i w większym
stopniu”.