Wczesne objawy zawału

serca

Łukaszewski

Bartosz

Wstęp

Analiza zjawisk patofizjologicznych

zachodzących podczas zawału mięśnia

sercowego pozwala na prognozowanie

skutecznego leczenia oraz możliwych

powikłań.

Zjawiska te zachodzą w dwóch fazach:

• Zmian wczesnych w czasie świeżego zawału

serca.

• Zmian późnych w czasie przebudowy tkanki

mięśnia sercowego.

Zmiany wczesne

Obejmują histologiczną ewolucje zawału

oraz czynnościowy wpływ niedoboru tlenu

dla kurczliwość mięśnia sercowego,

punktem kulminacyjnym jest martwica

skrzepowa mięśnia sercowego zachodząca

w ciągu 2-4 dni.

Zmiany wczesne–rozwój zmian
patologicznych

1-2min

Spadek stężenia ATP; brak kurczliwości

10min

50% niedobór ATP; obrzęk kom.; obniżony

potencjał bł. i podatność na zaburzenia

rytmu

20-
40min

Nieodwracalne uszkodzenie komórek

1-3h

Falistość włókien mięśniowych

4-12h

Krwawienie, obrzęk, naciek

obojętnochłonny

18-24h

Martwica skrzepowa: piknotyczne jądra i

kwasochłonna cytoplazma oraz obrzęk

2-4dni

Całkowita martwica skrzepowa: brak jąder

i prążkowania, przekrwienie na obwodzie

Zmiany makroskopowe – pojawiają się po 18-24h po

zamknięciu naczyń wieńcowych.

•

Zmiany czynnościowe to spadek objętości
minutowej serca z powodu obniżonej
kurczliwości mięśnia sercowego we wczesnej
fazie zawału serca.

•

Wydajność komór obniża się sukcesywnie z
powodu utraty synchroniczności skurczu włókien
mięśniowych, powstają obszary:

-hipokinetyczny- obniżonej kurczliwości
-akinetyczny- nie kurczący się wcale
-dyskinetyczny- wybrzusza się tętniakowato

na zew.

podczas skurczu

Powikłania

• Powikłania zawału serca wynikają z

zaburzeń zapalnych, mechanicznych oraz
elektrycznych, spowodowanych martwicą
mięśnia sercowego.

• Powikłania wczesne są wynikiem samej

martwicy.

• Powikłania późne, rozwijają się kilka dni

lub tygodni po zawale, mogą być
wywołane zapaleniem lub procesami
naprawczymi w strefie martwiczej.

Powikłania:

Zaburzenia rytmu

•

Występują niezwykle często i są główną

przyczyną zgonu.

•

Nowoczesna diagnostyka pozwala je szybko

wykryć to też zgony w szpitalach z powodu

arytmii nie są częste.

•

Mechanizmy zaburzeń rytmu w zawale obejmuję:

1.

Anatomiczne przerwanie ukrwienia struktur

układu przewodzącego.

2.

Gromadzenie się miejscowych metabolitów

(np. kwasica komórkowa).

3.

Pobudzenie układu autonomicznego.

4.

Podawanie leków arytmogennych (glikozyd

naparstnic, dopamina).

Powikłania:

Zaburzenia rytmu cd

Zaburzenie
rytmu

Przyczyna

Bradykardia
zatokowa

Tachykardia

zatokowa

•Wzrost napięcia n. błędnego
•Spadek ukrwienia węzła SA

•Ból i niepokój
•Zastoinowa niewydolność krążenia
•Odwodnienie
•Zapalenie osierdzia
•Leki chronotropowe (dopamina)

Powikłania:

Zaburzenia rytmu cd2

Zaburzenie rytmu

Przyczyna

Pobudzenie

przedwczesne
przedsionków,

migotanie przedsionków
Pobudzenie

przedwczesne komór,
częstoskurcz, migotanie

komór

Blok AV (stopnia I,II,III)

•Zastoinowa niewydolność

krążenia
•Niedokrwienie

przedsionków
•Zastoinowa niewydolność
krążenia
•Niedokrwienie komór

•Zwał ściany dolnej,

przedniej

Powikłania:

Zaburzenia rytmu:

Migotanie

komór

• Bardzo szybkie, nie skoordynowane pobudzenie

komorowe.

• Głowna przyczyna nagłej śmierci.
• Epizod migotania komór występuje w pierwszych

48h.

• Jest wywołane przez fale nawrotne (reentery)
• Lub wzrost automatyzmu komórek mięśnia komór.
• Leczenie: dożylnie podaje się leki antyarytmiczne

klasy I np. Lidokaine.

Powikłania:

Zaburzenia rytmu:

Nadkomorowe

zaburzenia rytmu.

• Często towarzyszą świeżemu zawałowi.

• Zwolniony rytm zatokowy wynika albo z

nadmiernego pobudzenia nerwu błędnego, albo z
niedokrwienia węzła zatokowo-przedsionkowego.

• Przyspieszony rytm zatokowy wynika z takich

przyczyn jak: ból i niepokój, zastoinowa
niewydolność krążenia, podanie leków (np.
dopaminy), zmniejszonej objętości
wewnątrznaczyniowej.

Powikłania

:

Zaburzenia przewodzenia

• Najczęstszym zaburzeniem tego typu są

bloki:

1. blok przedsionkowo-komorowy
2. bloki odnóg pęczka Hisa
• Mogą one wynikać z niedokrwienia lub

martwicy układu przewodzącego.

• Przemijający blok przedsionkowo-komorowy

może wystąpić również jako skutek
wzmożonego napięcia nerwu błędnego.

Powikłania niearytmiczne

Zastoinowa niewydolność krążenia

Przyczyny:
– Ostre niedokrwienie
– Wzmożona sztywność mięśnia

sercowego

Objawy:
– Duszność
– Rzężenia nad płucami
– Trzeci ton serca

Powikłania niearytmiczne:

Wstrząs

Kardiogenny

• Stan znacznie obniżonej objętości minutowej

serca oraz spadku ciśnienia krwi z
niedostateczną perfuzją tkanek obwodowych.

• Prowadzi często do zgonu, ponieważ:

1.

Spadek ciśnienia prowadzi do zmniejszenia perfuzji
wieńcowej.

2.

Obniżenie objętości wyrzutu powoduje powiększenie
lewej komory (obciążenie wstępne) a tym samy
wzrost zapotrzebowania mięśnia sercowego w tlen.

• Śmiertelność we wstrząsie >70%.

Powikłania mechaniczne

•

W zawale serca wynikają z niedokrwienia oraz
martwicy tkanek. przykłady:

1. Pęknięcie wolnej ściany lewej komory.
2. Tętniak rzekomy. (serce staje się bombą

zegarową, pękniecie zagraża tamponada serca)

3. Pęknięcie mięśnia brodawkowatego lewej

komory.

4. Prawdziwy tętniak lewej komory.
5. Pęknięcie przegrody międzykomorowej.

Zapalenie osierdzia

Zapalenie osierdzia

• Występuje u 10-15% pacjentów po

zawale, w ciągu kilku pierwszych dni,
martwica i naciek sięgający do
nasierdzia.

Objawy:

-ostry ból
-gorączka
-szmer tarcia osierdziowego

Choroby które należy różnicować ze

świeżym zawałem serca:

• Tętniak rozwarstwiający aorty
• Zapalenie osierdzia
• Zator tętnicy płucnej
• Kurcz przełyku-odpływ żołądkowo-jelitowy
• Odma opłucnowa

Jednostka

Objawy

Tętniak

rozwarstwiający
aorty

Ostry, rozdzierający ból o

przesuwającym się
umiejscowieniu.

Zapalenie

osierdzia

Szmer tarcia osierdziowego,

rozlane uniesienie ST w EKG.

Zator tętnicy

płucnej

Duszność i ból opłucnowy,

wykonuje się scyntygrafia płuc

lub angiografie.

Kurcz przełyku

Dysfagia (w pozycji na wznak)
wykonuje się: endoskopię.

Odma
opłucnowa

Brak szmerów oddechowych nad
zajętym obszarem (RTG kl. pier.)

Dzięki