Istota i

interpretacja

przedsiębiorst

wa

Michał Lenart

Definicja Przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo (lub inaczej jednostka gospodarcza) -

wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie

jednostka, prowadząca działalność gospodarczą.

Najczęściej definiowanym celem działalności

przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku lub zaspokajanie

potrzeb konsumentów. W jego skład mogą wchodzić mniej

lub bardziej odrębne jednostki gospodarcze, nazywane

zakładami.
Przedsiębiorstwo posiada samodzielność ekonomiczną.

Może również, lecz nie musi, posiadać osobowosc prawną.
Potocznie przedsiębiorstwo określa się również jako

„firmę", jednak słowo to ma inne znaczenie prawne.
W okresie powojennym jednostkami nadrzędnymi

przedsiębiorstw były: centralne zarządy, zjednoczenia,

kombinaty i zrzeszenia, niekiedy bezpośrednio

ministerstwa.

Definicja w/g P.F. Druckera

• Przedsiębiorczość – gotowość i

zdolność do podejmowania oraz
rozwiązywania w sposób twórczy i
nowatorski nowych problemów przy
świadomości związanego z tym
ryzyka, umiejętność wykorzystywania
pojawiających się szans i okazji oraz
elastycznego przystosowania się do
zmieniających się warunków.

Definicje przedsiębiorstwa z różnych

punktów widzenia:

 

• Według teorii ekonomii – marginalistyczna

koncepcja przedsiębiorcza, maksymalizacja

zysku.

• Nauka organizacji i zarządzania – jednostka

zorganizowana, do której odnoszą się zasady

racjonalnej organizacji.

• Cybernetyka – układ złożony podobny do

organizmu żywego, który kieruje się kryterium

najdłuższego zachowania organizmów przy życiu.

System względnie odosobniony w otoczeniu.

• Socjologia – przedsiębiorstwo jako kategoria

społeczna, grupy społeczne i stosunki między

nimi.

• Prawo (prawo handlowe, pracy) – podmiot prawa

posiadający zdolność do działań prawnych.

Cechy (atrybuty) przedsiębiorstwa:

 

• Powoływane do prowadzenia działalności

gospodarczej w sposób trwały.

• Zaspokajanie potrzeby innych podmiotów (klientów).

• Wymienia produkty i usługi z innymi jednostkami na

zasadzie kupna sprzedaży.

• Posiada (od właściciela) zasoby kapitałowe w postaci

dóbr materialnych oraz wartości niematerialnych i

prawnych w także nazwę i reputację firmy (goodwill).

• Posiada samodzielność decyzyjną, zasada autonomii

przedsiębiorstwa.

• Koszty pokrywa uzyskanymi przychodami,

samodzielność finansowa, bilans i rachunek wyników.

• Instytucja zarobkująca nastawiona na zysk (różni się

od organizacji nie nastawionych na zysk – non profit).

• Prowadzi działalność na własne ryzyko (możliwość

strat).

Podział przedsiębiorstw ze

względu na charakter działalności

przedsiębiorstwa można podzielić

na:

Przedsiębiorstwa produkcyjne:

• przedsiębiorstwa wydobywcze

• przedsiębiorstwa przetwórcze

• przedsiębiorstwa obróbkowe

• przedsiębiorstwa montażowe

• Przedsiębiorstwa świadczące

usługi:

• przedsiębiorstwa handlowe

• przedsiębiorstwa komunikacyjne i

transportowe

• przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe

• przedsiębiorstwa finansowe

• przedsiębiorstwa o charakterze społecznym

• inne przedsiębiorstwa usługowe

Ze względu na liczbę pracowników

przedsiębiorstwa dzielimy na:

• mikroprzedsiębiorstwa - zatrudniające

do 9 pracowników

• przedsiębiorstwa małe - zatrudniające

od 10 do 49 pracowników

• przedsiębiorstwa średnie -

zatrudniające od 50 do 249
pracowników

• przedsiębiorstwa duże - zatrudniające

powyżej 250 pracowników

Z punktu widzenia form własności

można wyróżnić:

• przedsiębiorstwa państwowe
• przedsiębiorstwa prywatne (w tym

przedsiębiorstwa będące własnością
pojedynczych osób jak i rodzin oraz
spółki)

• przedsiębiorstwa spółdzielcze
• przedsiębiorstwa komunalne
• przedsiębiorstwa będące własnością

pracowników

Formy współpracy

przedsiębiorstw:

• kooperacja umowna

• kooperacja przemysłowa

• operacja bezumowna

• joint-venture- (przedsiebiorstwo z

udziałem kapitału zagranicznego)

• alians strategiczny- (połączenie

współpracy i konkurencji w pewnej grupie

przedsiębiorstwumowa między

konkurentami, na zasadach partnerstwa.

pomaga wprowadzić firmę na nowy rynek,

wymienić doświadczenia i wiedzę pomiędzy

współpracującymi firmami.

• Networking -proces wymiany informacji, zasobów,

wzajemnego poparcia i możliwości, prowadzony dzięki

korzystnej sieci wzajemnych kontaktów.

Idee networkingu promują m.in. portale

społecznościowe, jednak najpełniejszym jego

przejawem jest networking biznesowy, pojmowany

jako sieć trwałych kontaktów biznesowych.

Pielęgnowanie kontaktów, nawiązywane znajomości z

jak najszerszymi kręgami przedsiębiorców z różnych

branży, sprzyja efektywnej wymianie informacji oraz

życzliwej atmosferze biznesu.

• Klaster przemysłowy - przestrzennie

skoncentrowana grupa przedsiębiorstw, instytucji i

organizacji powiązanych siecią pionowych i

poziomych zależności, często o charakterze

nieformalnym, która poprzez skupienie szczególnych

zasobów pozwala osiągnąć tym przedsiębiorstwom

trwałą przewagę konkurencyjną. Koncepcja klastra

przemysłowego została sformułowana przez

amerykańskiego ekonomistę Michaela Portera, a za jej

prekursora należy uznać brytyjskiego ekonomistę

Alfreda Marshalla.

• Fuzja -

operacja łączenia dwóch lub więcej

przedsiębiorstw, bądź przejęcie jednych przedsiębiorstw
przez inne, w wyniku którego powstaje nowy podmiot.

• Przejęcie -

Najczęściej przejęcie opiera się na

nabyciu takiej ilości udziałów (akcji) danego
przedsiębiorstwa przez drugie, że daje to całkowitą
kontrolę nad całością.

• Holding -

organizacja grupująca za pomocą

mniej lub bardziej wyraźnych powiązań różne
samodzielne pod względem prawnym podmioty
gospodarcze, przy czym jeden z podmiotów ma w
tym powiązaniu pozycję dominującą i
podporządkowuje sobie pozostałe

• Definicje przedsiębiorcy:

 

• Przedsiębiorca – właściciel umiejętnie łączący czynniki produkcji,

przenoszący zasoby ekonomiczne z obszaru niższej na obszar wyższej

efektywności (J.B. Say).

• Przedsiębiorca – właściciel dynamizuje gospodarkę przez ciągłe

wprowadzanie innowacji, które są siłą napędową poruszającą mechanizm

gospodarczy. Dynamiczna nierównowaga powodowana przez innowacyjne

przedsiębiorstwa jest norma zdrowej gospodarki (J.A. Schumpeter)

• Przedsiębiorca – to kluczowa postać w przedsiębiorstwie, jest głównym

czynnikiem sprawczym w przedsiębiorstwie i motorem postępu

ekonomicznego (E. Gutenberg)

 
Funkcje przedsiębiorcy wg C.A. Kenta:
 

• Wprowadzenie nowych wyrobów na rynek.

• Tworzenie nowych rynków, które w ogóle nie istniały.

• Odkrywanie nowych zasobów i nowych sposobów rozszerzania podaży

istniejących zasobów.

• Odkrywanie i rozwijanie nowych technologii.

• Reorganizowanie istniejących przedsiębiorstw w nowy twórczy sposób.