W skład ośrodkowego układu
nerwowego wchodzą:
" mózgowie
" rdzeń kręgowy
(1) - mózg,
(2) - Ośrodkowy układ nerwowy,
(3) - rdzeń kręgowy.
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
MÓZGOWIE
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Mózgowie 
najważniejsza, centralna
część ośrodkowego
układu nerwowego
człowieka. Najważniejsze
jego funkcje to
sterowanie, nadzorowanie
działania, homeostaza
organizmu (m.in.
częstość akcji serca,
ciśnienie tętnicze krwi,
równowaga wodno-
elektrolitowa,
temperatura ciała), a
także wyższe funkcje
nerwowe (funkcje
poznawcze, popędowe,
pamięć i uczenie się).
Dzieli się ono na:
 rdzeń przedłużony,
 tyłomózgowie
 śródmózgowie
 międzymózgowie
 kresomózgowie  dwie
półkule pokryte korą
mózgową, dzielącą się na
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
płaty:
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Rdzeń przedłużony łączy części
mózgu z rdzeniem kręgowym.
Przez jego środek przechodzi
kanał, a sklepienie komory
czwartej (od góry) pokrywa cienka i
unaczyniona błona wytwarzająca
płyn mózgowo-rdzeniowy. Ściany
tej części mózgu tworzy substancja
biała, a w partiach środkowych i
grzbietowych można znalez
ć
nieliczne skupiania neuronów -
substancję szarą tworzącą ośrodki
nerwowe. Rozszerzenia rdzenia
kręgowego to piramidy, poniżej
których znajduje się tzw.
skrzyżowanie piramid
(przewodzące impulsy podczas
wykonywania ruchów złożonych).
Uszkodzenie tych tworów wywołuje
reakcje patologiczne, np.
nadmierne wyprostowanie palucha
podczas zginania pozostałych
palców stopy (odruch Babińskiego).
Rdzeń przedłużony jest ośrodkiem:
ssania, żucia, ślinienia, połykania,
wymiotów, wydzielania soków,
napięcia mięśni gładkich, kaszlu,
kichania, wzdychania, ziewania,
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
czkawki, wydawania dz
więku,
PRZYSZA
OŚCI
pobudzania i hamowania czynności
środa, 23 lutego 2011
Tyłomózgowie ostatni z trzech pierwotnych
pęcherzyków mózgowych, rozwojowa część
mózgowia. W okresie 5. tygodnia rozwoju
zarodkowego ulega podziałowi na tyłomózgowie
wtórne, z którego powstają móżdżek i most oraz
rdzeniomózgowie, z którego powstaje rdzeń
przedłużony. Tyłomózgowie wtórne składa się z:
półkul móżdżku i mostu. Stanowi odruchowy
ośrodek kaszlu, wydzielania śliny, połykania,
automatyczne ośrodki oddychania, hamowania
skurczów serca, wydzielania potu, naczyniowo-
ruchowy i inne. Móżdżek wytwarza niewielkie
impulsy odpowiedzialne za lekkie fizjologiczne
napięcie mięśni szkieletowych
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
" Śródmózgowie łączy
międzymózgowie z mostem i
móżdżkiem. Przez jego wnętrze
biegnie kanał, wodociąg
mózgu, który łączy komorę
trzecią z komorą czwartą
mózgu. Śródmózgowie można
podzielić na dwie części:
grzbietową i brzuszną. W
śródmózgowiu znajdują się
podkorowe ośrodki wzroku i
słuchu, szlaki nerwowe oraz
ośrodku regulacyjne napięcie
mięśni i postawę ciała. Dzięki
temu ta część mózgu jest
częścią mechanizmu, który ma
za zadanie kontrolować
wykonywanie precyzyjnych
ruchów mięśniowych (reguluje i
utrzymuje napięcie toniczne w
mięśniach szkieletowych,
wpływa na zachowanie
postawy). Uszkodzenie
śródmózgowia powoduje
zaburzenia w wykonywaniu
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
" Móżdżek to część mózgu składająca się z dwóch półkul i robaka. Móżdżek jest
zbudowany z komórek, włókien nerwowych i gleju. Pokrywa go istota szara (kora móżdżku),
a przez jego wnętrze biegną włókna nerwowe, które tworzą istotę białą. Móżdżek kontroluje
napięcie mięśni szkieletowych, reguluje dokładność ruchów oraz odpowiada za ich
koordynację. Uszkodzenie móżdżku powoduje zanik możliwości wykonywania precyzyjnych
czynności.
Gdy usunie się móżdżek to początkowo objawy przypominają sztywność odmóżdżeniową.
Występuje wtedy nadmierne napięcie prostowników i zwiotczenie zginaczy oraz niepokój i
ogólne pobudzenie. Po kilku dniach następuje brak napięcia mięśni, niezborność i
niedokładność. Uszkodzenie tylko jednej półkuli móżdżku powoduje powstanie braku
napięcia mięśni po stronie uszkodzenia. Póz
niejsze objawy to: atonia (brak napięcia
tonicznego w mięśniach szkieletowych), astazja (wahania i kołysania głowy, tułowia i
kończyn), ataksja (pośledzenie zdolności i płynności ruchów) i astenia (wykonywanie ruchów
niecelowych).
Móżdżek ma również wpływ na układ krwionośny (czynności serca oraz szerokość naczyń),
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
" Most - część pnia
mózgu zlokalizowana
na jego powierzchni
podstawnej, łącząca
obydwie półkule
móżdżku ramionami
środkowymi. Most
składa się z
nakrywki i podstawy.
Jest on
odpowiedzialny z
przewodzenie
impulsów nerwowych
z jednej półkuli, do
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Międzymózgowie pochodzi z
przedniego pęcherzyka mózgu.
Komora trzecia mózgu (w której
sklepieniu obecne są sploty
naczyniowe produkujące płyn
mózgowo rdzeniowy) kontaktuje
się z komorami bocznymi
kresomózgowia, a jej światło
przechodzi w wodociąg mózgu.
Międzymózgowie można podzielić
na: nadwzgórze, wzgórze i
podwzgórze.
Wzgórze to skupisko istoty szarej.
Tworzy grube ściany trzeciej
komory mózgu i jest położone
grzbietowo. Wzgórze to ośrodek
wymieniania informacji między
rdzeniem kręgowym a mózgiem.
To tutaj dochodzą wszystkie drogi
nerwowe (z wyjątkiem węchowych,
wzrokowych i słuchowych).
Powstaje tu wiele stanów
emocjonalnych i doznań ogólnych
wraz z odruchami i instynktami.
Uszkodzenie wzgórza powoduje
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
bóle, niezborne ruchy, zmianę
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Podwzgórze to część
mózgu położona
brzusznie. Znajdują się
tu ośrodki wpływające na
działanie
autonomicznego układu
nerwowego, głodu i
sytości, pragnienia,
termoregulacji,
rozrodczy, agresji i
ucieczki, regulujące
gospodarkę wodno-
elektrolitową, regulacją
ciśnienia krwi oraz
wpływające na stany snu i
czuwania. Jądra
podwzgórza produkują
również hormony:
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
wazopresynę i
środa, 23 lutego 2011
Kresomózgowie
Kresomózgowie to największa
część mózgu.
Kresomózgowie jest podzielone
na dwie półkule oddzielone od
siebie szczeliną podłużną
mózgu, a połączone spoidłem
wielkim (ciałem modzelowatym
na dnie szczeliny). Na
powierzchni kresomózgowia
znajdują się fałdy i zakręty, co
zwiększa jego powierzchnię.
Kresomózgowie można
podzielić na pałaty: czołowy,
ciemieniowy, skroniowy i
potyliczny. Bruzda środkowa
(Rolanda) oddziela płat
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
ciemieniowy od czołowego, a
PRZYSZA
OŚCI
bruzda boczna wyodrębnia
środa, 23 lutego 2011
Kresomózgowie
" Półkule kresomózgowia są
zbudowane z istoty białej,
którą pokrywa istota szara
(kora mózgu). Istota szara
mieści połowę wszystkich
neuronów całego organizmu.
Jest ona zbudowana z sześciu
warstw komórek: drobinowej,
ziarnistej zewnętrznej,
piramidalnej zewnętrznej,
ziarnistej wewnętrznej,
piramidalnej wewnętrznej oraz
zwojowej. Warstwy te są różnie
wykształcone w różnych
częściach mózgu. Kora mózgu
przenika również w głąb istoty
białej tworząc tzw. jądra
podkorowe, czyli skupiska
neuronów. W niej są
zlokalizowane ośrodki korowe,
czyli miejsca odpowiedzialne
za przetwarzanie bodz
ców z
zewnątrz organizmu.inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Anatomia układu
komorowego
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
Komory mózgu
" Komory mózgu to zbiór
czterech przestrzeni
wewnątrz mózgu, w
których wytwarzany jest
płyn mózgowo-
rdzeniowy, i z których
następnie wydostaje się
do przestrzeni
podpajęczynówkowej,
gdzie krąży, otaczając
cały ośrodkowy układ
nerwowy. Płyn ten
wytwarzany jest z osocza
krwi przez splot
naczyniówkowy.
" Wyróżniamy:
* dwie komory boczne
* komorę III
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
* komorę IV
środa, 23 lutego 2011
" Półkule mózgu zawierają w sobie
dwie komory (jedna komora w jednej
półkuli) nazywane komorami
bocznymi, mającymi łukowaty
kształt, przypominający przechyloną
nieco w dół literę "C". Z tego też
względu wyróżnia się rogi przednie
tych komór, czyli górne
zakończenia, rogi dolne, oraz
pojedynczy róg tylny. Komory
boczne poprzez otwory komorowe
Monroego łączą się z leżącą nieco
niżej, ale położoną centralnie
komorą III, znajdującą się częściowo
w obrębie międzymózgowia. Od
dolnej części komory III odchodzi
wąski kanał Sylwiusza, nazywany
także wodociągiem mózgu, który
nie posiada w sobie splotu
naczyniówkowego i przebiegając
przez śródmózgowie łączy się z
leżącą jeszcze niżej, również w linii
środkowej, komorą IV. Ostatnia z
komór jest przyczepiona do tylnej
części pnia mózgu i jest zakryta
przez móżdżek. Komora IV posiada
dwa otowory boczne Luschki oraz
jeden nieparzysty otwór
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
Magendiego, przez które płyn
PRZYSZA
OŚCI
mózgowo-rdzeniowy przechodzi do
środa, 23 lutego 2011
Opony mózgowo  rdzeniowe
Opony mózgowo  rdzeniowe
Mózg i rdzeń kręgowy (który razem
z mózgiem tworzy układ nerwowy
człowieka) otoczone są
łącznotkankowymi błonami -
oponami mózgowo-rdzeniowymi.
Należą do nich: opona twarda
(najbardziej zewnętrzna), opona
pajęcza (przestrzeń pod nią
wypełniana jest płynem mózgowo-
rdzeniowym) oraz naczyniówka
(ściśle przylega do mózgu i rdzenia
kręgowego)
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
RDZEC
KR
GOWY
" Rdzeń kręgowy to
twór mający kształt
grubego sznura.
Rdzeń kręgowy jest
umieszczony w
kanale kręgowym i
biegnie od rdzenia
przedłużonego aż
do drugiego kręgu
lędz
wiowego.
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
RDZEC
KR
GOWY
" Rdzeń jest zakończony stożkiem
rdzeniowym, a od niego odchodzi
nić rdzeniowa (do drugiego kręgu
krzyżowego), którą otacza wiązka
nerwów rdzeniowych (ogon
koński). Istota biała w rdzeniu
kręgowym jest rozmieszczona
obwodowo (mineralizowane pęczki
włókien nerwowych tworzące
drogi wstępujące i zstępujące dla
impulsów nerwowych), a istota
szata rozmieszczona jest
centralnie (w kształcie litery H na
przekroju poprzecznym, tworzą ją
komórki nerwowe i glejowe). W
istocie szarej można spotkać
korzenne rogi nerwów
rdzeniowych: przednie (ruchowe),
tylne (czuciowe) i boczne (ciała
neuronów układu
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
autonomicznego).
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
RDZEC
KR
GOWY
" Kanał środkowy (centralny)
biegnie środkiem rdzenia
kręgowego. Od jego
zewnętrznej strony, na
powierzchni obecne są dwa
zagłębienia dzielące rdzeń na
połowy: od przodu (szczelina
pośrodkowa przednia) i od tyłu
(szczelina pośrodkowa tylna). Z
boku tych zagłębień znajdują
się bruzdy boczne: przednia (z
której wychodzą korzenie
brzuszne nerwów rdzeniowych
prowadzące impulsy do
nerwów mięśni szkieletowych)
oraz tylna (do której wchodzą
korzenie grzbietowe nerwów
rdzeniowych prowadzące
impulsy nerwowe do
ośrodkowego układu
nerwowego).
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011
RDZEC
KR
GOWY
" Rdzeń, tak samo jak mózg, jest
otoczony trzema oponami: miękką,
pajęczą i twardą, a przestrzenie
między nimi wypełnia płyn
mózgowo-rdzeniowy.
Z rdzeniem kręgowym łączy się 31
par nerwów poprzez otwory
międzykręgowe kręgosłupa. Są to:
8 szyjnych, 12 piersiowych, 5
lędz
wiowych, 5 krzyżowych i 1
guziczny. W odcinku szyjnym
znajdują się ośrodki odruchów
kończyn górnych i mięśni
oddechowych, w odcinku
piersiowym  ścian narządów i
klatki piersiowej oraz mięśni
brzusznych, w odcinku
lędz
wiowym  kończyn dolnych i
narządów miednicy, a w odcinku
krzyżowym  defekacji (oddawania
kału), mikcji (oddawania moczu),
inżynieria biomedyczna - KIERUNEK
erekcji i
PRZYSZA
OŚCI
środa, 23 lutego 2011