Najważniejsza płynna tkanka organizmu, rozprowadzająca poprzez układ krążenia do
wszystkich narządów i komórek niezbędne związki do przemiany materii. Osocze krwi
stanowi 55–60% jej masy.
Aleksyna – dopełniacz, komplement – białkowa substancja bakteriobójcza zawarta we
krwi.
Bazofilie – rodzaj krwinek białych (leukocytów) stanowiących około 0,5% wszystkich
leukocytów; wytwarzają między innymi heparynę, obniżają krzepliwość krwi.
Ciśnienie – parcie krwi na ściany naczyń krwionośnych, różnica ciśnień między
początkowym i końcowym punktem zamkniętego układu krwionośnego jest siłą
utrzymującą krew w stałym ruchu. Najwyższe jest w dużych tętnicach w pobliżu serca,
najniższe w prawym przedsionku serca (spada do zera).
Erytrocyty – krwinki czerwone – są bezjądrzastymi komórkami (w 1 mm³ ok. 4,5 –5
mln), przypominającymi dwuwklęsłą soczewkę, zawierającymi czerwony barwnik –
hemoglobinę, która ma zdolność przyłączania i odszczepiania cząsteczek tlenu i
dwutlenku węgla. Odgrywają rolę transporterów tlenu i CO2.
Grupy krwi – odkrycia grup krwi dokonał w 1901 r. K. Landsteiner, który zróżnicował
ludzi na cztery grupy serologiczne A, B, AB i 0, w zależności od obecności w
erytrocytach antygenów A lub B. Grupa krwi ani zawarte w niej antygeny nie podlegają
zmianie podczas życia danego człowieka.
Hemoglobina – czerwony hemoproteid występujący w erytrocytach, nadający krwi
barwę czerwoną, jest głównym nośnikiem tlenu i dwutlenku węgla.
Heparyna – mukopolisacharyd wytwarzany głównie w wątrobie, płucach, jelitach,
mięśniach. Uczestniczy w procesach krzepnięcia krwi.
Leukocyty – krwinki białe – obdarzone są zdolnością fagocytozy tzn. wchłaniania ciał
obcych (np. bakteri ), należą do systemu obronnego organizmu. Unoszone w krwi (w
ilości ok. 5–6000 w 1 mm³) zachowują postać kulistą, w zetknieciu ze ścianą naczynia
krwionośnego przyjmują postać pełzakowatą. Dzięki ruchowi na stałym podłożu mogą
opuszczać naczynia krwionośne. Rozróżnia się leukocyty obojętnochłonne,
kwasochłonne, zasadochłonne, monocyty i limfocyty.
Osocze – plazma krwi – płynna część (ok. 55%) krwi, w której zawieszone są krwinki,
roztwór białek i innych substancji (m.in. cukry, lipidy, sole mineralne, przeciwciała).
Osocze oddzielone od krwinek stanowi cenny lek.
Properdyna – substancja białkowa (englobulina) zawarta w surowicy krwi, posiada
właściwości niszczenia bakteri i wirusów.
Pyłki krwi – upostaciowione składniki krwi zawieszone w osoczu – są to głównie
fragmenty rozpadłych komórek, krążące we krwi do czasu wychwycenia ich przez
makrofagi.
Rh czynnik – Rh dodatni, Rh+ – antygen występujący w erytrocytach około 85% białej
odmiany człowieka (pozostali posiadają Rh–).
Trombocyty – płytki krwi – (w 1 mm³ ok. 300 – 600 tys.) zawierające tzw. czynnik
krwinkowy biorący udział w tworzeniu trombokinazy – enzymu niezbędnego w procesie
krzepnięcia krwi.