Wykład II - Diagram zależności funkcji (DZF)
• Technika modelowania stosowana do pokazania współzależności między funkcjami oraz zdarzeń, które sprawiają, że funkcje są wykonywane.
• Współzależności są wynikiem reguł sterujących działaniem organizacji.
Wyróżnia się dwa typy DZF:
• Ogólny diagram zależności funkcji ODZF (inaczej model wysokiego poziomu)
• Szczegółowy diagram zależności funkcji SDZF
• Sekwencja – która funkcja powinna być wykonana i zakończona przed rozpoczęciem następnej funkcji?
• Często rozpoczęcie funkcji biznesowej wymaga spełnienia jednego z warunków
– zakończenie innej funkcji: zależność między funkcjami
– wystąpienie jakiejś rzeczy: zależność między funkcją i zdarzeniem
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
2
• zewnętrzne (Ze) – poza zasięgiem kontroli organizacji lub poza zakresem analizowanego systemu, ale jest znaczące dla działania danej organizacji
• zmiany (Z) – zmiana stanu dowolnego obiektu
• czasu (C) – określony termin (data, koniec roku, koniec miesiąca)
• systemowe (S) – w ramach działalności danej organizacji, jako wynik funkcji i najczęściej wywołuje inną funkcję
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
3
Z
A
W
Zdarzenie inicjujące Wynik funkcji Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
4
Prezentacja graficzna zdarzeń na DHF
...
Z1
W1/Z11
W11
Z2
W2
Wynik kluczowy
Z3
W3
zdarzenie inicjujące Z11 jest implikowane przez wynik W1
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
5
Brak możliwości
Ze
Życzenie klienta
Sprawdź możliwość realizacji
Jest możliwość
Nowa dostawa
Z
Zarejestrowana nowa
Zarejestruj nową dostawę
dostawa
Wykonaj dzienne
C
Wykonane dzienne
Godzina końca dnia pracy
podsumowanie obrotów
podsumowanie obrotów
S
Minimalny stan zapasów
Sporządź zamówienie
Sporządzone zamówienie
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
6
Zależność funkcji B od funkcji A oznacza, że B nie może się rozpocząć, dopóki nie zakończy się funkcja A.
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
7
• Informacyjna – dane tworzone przez jedną funkcję są przetwarzane przez funkcję od niej zależną.
• Prawna – wymagania stawiane przez przepisy prawne danego państwa lub umowy
międzynarodowe.
• Taktyczna – metody działania wypracowane przez daną organizację.
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
8
Informacyjna
Przydziel miejsce
Wydaj bilet
Prawna
Potwierdzenie
Przyjęcie do składu
odprawy celnej
wolnocłowego
Taktyczna
Zakończenie
Realizacja
przyjmowania
zamówienia
zamówień
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
9
Szczegółowy diagram zależności funkcji
• Przedstawia podzbiór funkcji z niższych poziomów DHF
wraz z ich współzależnościami, których zakres wyznacza jedno lub kilka zdarzeń inicjujących i jeden lub kilka rezultatów kluczowych.
• Określa wszystkie możliwe „drogi” dochodzenia do rezultatu kluczowego.
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
10
Wynika z analizy dwóch typów zdarzeń:
• Inicjujących, które są powodem wykonania
określonego zbioru sekwencji funkcji,
• Zainicjowanych, które są odpowiedzią na
zdarzenia inicjujące i stanowią rezultaty
kluczowe procesu.
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
11
A
B
X
A
A
X
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
12
Operatory logiczne w przypadku zależności złożonych
AND
OR
X
AND
X
XOR
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
13
?
B
A
D
C
B
A
D
C
X
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
14
rozłączne
?
B
A
D
C
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
15
• To się nigdy nie może zdarzyć!
B
?
A
D
C
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
16
rekurencja
A
B
A
B
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
17
a)
A
B
b)
A
B
c)
X
Y
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
18
Przyniesione
Sprawdź
Przyjmij
Przydziel
urządzenie
urządzenie
urządzenie
specjalistę
Zwróć
Niewykonana
Ustal rodzaj
urządzenie
naprawa
defektu
Przydziel
Ustal czynności
specjalistę
naprawcze
Identyfikuj
Pobierz części
części zamienne
z magazynu
Termin
XOR
naprawy
AND
Przeprowadź
Przykład DZF
naprawę
Wykonana
naprawa
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
19
Analiza zdarzeń i wyników funkcji elementarnej Zdarzenie inicjujące
Funkcja elementarna
Wynik
Przyniesione urządzenie
Sprawdź urządzenie
Istnieje możliwość naprawy albo brak możliwości
Możliwość naprawy
Przyjmij urządzenie
Urządzenie przyjęte do naprawy i ustalony termin naprawy
Urządzenie przyjęte do
Przydziel specjalistę
Przydzielony specjalista do sprawdzenia
naprawy i ustalony termin
naprawy
Przydzielony specjalista do
Ustal rodzaj defektu
Brak możliwości naprawy albo
sprawdzenia i wystąpienie
możliwość naprawy
terminu naprawy
Brak możliwości naprawy
Zwróć urządzenie
Niewykonana naprawa
Możliwość naprawy
Przydziel specjalistę
Przydzielony specjalista do naprawy
Przydzielony specjalista do
Identyfikuj części zamienne
Potrzebne części zamienne albo nie
naprawy
Potrzebne części zamienne
Pobierz części z magazynu
Pobrane części zamienne
Przydzielony specjalista do
Ustal czynności naprawcze
Ustalone czynności naprawcze
naprawy
Ustalone czynności naprawcze Przeprowadź naprawę Wykonana naprawa
i (pobrane części albo części niepotrzebne)
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
20
• Ukryte zależności
– „ czy jest jakaś różnica w wyborze kolejności wykonania funkcji: najpierw A a później B, a może odwrotnie, a może obie w tym samym czasie”
• Brakujące zależności
– „ co jest jeszcze potrzebne do wykonania tej funkcji?”
– „ po wykonaniu jednej funkcji co umożliwia przejście do wykonania następnej funkcji?”
• Modeluj tylko zależności zasadnicze dla realizacji celów biznesowych
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
21
Ogólny diagram zależności funkcji Budowany na wczesnym etapie tworzenia systemu na podstawie podzbiorów funkcji z wyższych poziomów DHF wyodrębnionych ze względu na funkcjonalność oraz sekwencje ich realizacji.
Stosowany jako ramowy szkic do ustalenia:
• faz realizacji systemu informatycznego, identyfikacji systemów użytkowych oraz kolejności ich wykonania,
• zakresu szczegółowych badań organizacji,
• ustalenia wstępnych kosztów, możliwych korzyści.
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
22
Faza 1
Faza 2
Faza 3
KLIENT
ZASOBY
PLANOWANIE
NAPRAWY
ZGŁOSZENIA
Wszelkie prawa zastrzeżone-GHJ
23