Geneza i rozwój przywilejów szlacheckich w Polsce.
Ro Miejsce
Treść
Okoliczności
k
wydania
12 Cienia
Obietnica zachowania praw
Władysław Laskonogi obejmuje 28
poszczególnych panów
tron krakowski
krakowskich.
12 Kraków
Obietnica obsadzania urzędów Wydany podczas obejmowania
91
księstwa miejscowymi panami, tronu przez Wacława II Czeskiego płacenia zwyczajowego żołdu, nienakładania nowych podatków; gwarancja nienaruszalności nadań i przywilejów
13 Buda (Węgry) Zwolnienie szlachty od Ludwik Węgierski liczył na
55
nadzwyczajnych podatków, król w objęcie tronu po Kazimierzu
podróży będzie utrzymywać się z Wielkim.
własnych środków.
13 Koszyce
Pierwszy przywilej dla ogółu Nadany przez Ludwika
74
szlachty, gwarantował królowi tylko Węgierskiego w celu zapewnienia jeden stały podatek w wysokości sukcesji po sobie w Polsce którejś dwóch groszy z łana chłopskiego.
ze swoich córek.
Król zobowiązywał się do
niepowierzania zamków i starostw osobom obcej narodowości.
13 Piotrków
Król zobowiązuje się do wykupienia Jagiełło naciskany był przez 88
szlachcica, który trafiłby do niewoli szlachtę, żądającą potwierdzenia podczas wyprawy poza granice kraju przywilejów andegaweńskich.
oraz do wypłacenia żołdu (3
grzywny id kopii) podczas wyprawy zagranicznej
14 Czerwińsk
Nietykalność majątkowa bez
Jagiełło przed wyprawą krzyżacką 22
prawomocnego wyroku, zakaz
1422.
łączenia w jednym ręku urzędu sędziego i starosty. Król musi uzyskać zgodę rady królewskiej na bicie monety.
14 Warta
Dopuszczenie wykupu sołectw od Jagiełło pod naciskiem szlachty.
23
sołtysów „krnąbrnych i
nieposłusznych”, ograniczenie przenoszenia się poddanych do miasta, wojewoda ustala ceny maksymalne w miastach
14 Brześć
Nemine capitvabimus nisi iure Jagiełło podczas starań o
25 Kujawski
victum - nietykalność osobista gwarancję sukcesji dla swojego (ogłoszone w szlachty
syna.
Jedlni 1430)
14 Kraków
Dostojeństwa kościelne zastrzeżone jw.
33
dla szlachty.
14 Cerkwica i
Zobowiązanie do nienakładania Kazimierz Jagiellończyk; początek 54 Nieszawa
nowych podatków i niezwoływania wojny trzynastoletniej pospolitego ruszenia bez zgody sejmików.
15 Piotrków
Ograniczenie wychodźstwa chłopów Przed wyprawą turecką Jana 96
(najwyżej jeden rocznie może Olbrachta.
opuścić wieś). Zakaz posiadania dóbr ziemskich przez mieszczan.
Zwolnienia z ceł dla szlachty.
15 Sejm w
Nihil Novi - anulowanie Pod naciskiem szlachty
05 Radomiu
przywilejów senatu z 1501. Nowe obawiającej się potęgi magnatów.
prawa i podatki mogą być
stanowione tylko za zgodą Sejmu i Senatu.
15 Toruń,
Obowiązkowa pańszczyzna w
Trwa kosztowna wojna z
20 Bydgoszcz
wysokości jednego dnia w tygodniu. zakonem. Szlachta ma nadzieje Wolna (tylko dla szlachty) żegluga przez ujednolicenie pańszczyzny po Wiśle. Ograniczenie praw sądów ukrócić zbiegostwo chłopów.
miejskich w razie, gdy sprawcą przestępstwa popełnionego w
mieście jest szlachcic.