System finansowy w systemie (obiecankami?), przyrzeczeniami opartymi

instrumentów finansowych i niestabilności społecznym

na zaufaniu do ich emitentów, a zatem,

systemów finansowych. •Ryzyko

System finansowy to

mimo sankcji, mogąbyć czasem łatwo

negatywnej selekcji w umowach będących

„mechanizm” świadczący usługi

łamane –tzw. „kruchość”instrumentów 

instrumentami finansowymi. •Ryzyko

pozwalające na szybkie krążenie siły

5 stąd cechy systemu finansowego.

zmiany zachowania ( moralhazard),

nabywczejw gospodarce. •System

inaczej –pokusa nadużycia. •Rynki

finansowy (głównie banki), razem z pierwotne (emisyjne) –kreacja instrumentu Instrumenty finansowe wg Ustawy o

niefinansowymi podmiotami

finansowego i rynki wtórne –obrót

gospodarczymi (przedsiębiorstwa i

Rachunkowości (art.3 ust.1pkt 23)Przez instrumentami. •Rynki pieniężne i

instrument finansowyrozumie

gospodarstwa domowe),

kapitałowe. •Rynki krajowe i

współtworzypieniądz

się„… kontrakt, który powoduje powstanie oraz

międzynarodowe. •Inne rodzaje.

umożliwia(ułatwia, przyspiesza)

aktywów finansowychu jednej ze stron i przepływ strumieni pieniężnychmiędzy

zobowiązania finansowegoalbo

instrumentu kapitałowegou drugiej ze Instytucje finansowe to

tymi podmiotami. •System finansowy +

stron pod warunkiem, że z kontraktu

przedsiębiorstwa, których głównym

gospodarka finansowa sfery realnej

(przedsiębiorstw i gosp.

zawartego między dwiema lub więcej

przedmiotem działalności jest

dom.) tworzątzw.

sferęfinansową

stronami jednoznacznie wynikająskutki utrzymywanie instrumentów finansowych

. •Sfera finansowa + sfera

realna tworzą

gospodarcze, bez względu na to, czy

oraz dokonywanie transakcji nimi.

system ekonomiczny.

•Systemy: ekonomiczny, prawny,

wykonanie praw lub

•Rodzaje instytucji finansowych:-

polityczny i inne systemy tworzą

zobowiązańwynikających z kontraktu ma Tworzące pieniądz–Banki –centralne i system

społeczny

charakter bezwarunkowy albo warunkowy.

komercyjne,-Tworzące niepieniężne

. •W systemie finansowym

można wyodrębnić

Do instrumentów finansowych nie zalicza instrumenty finansowe:-towarzystwa rynkowy system

sięw szczególności: a) rezerw i aktywów z ubezpieczeniowe –tworzące polisy

finansowy oraz publiczny

tytułu odroczonego podatku

ubezpieczeniowe,-fundusze inwestycyjne

systemfinansowy.

dochodowego, b) umów o gwarancje tradycyjne –zamknięte –akcje,-otwarte –

finansowe, które …, c) umów o jednostki uczestnictwa,-inne –udziały,

Funkcje systemu •Rolą systemu

przeniesienie praw z papierów

akcje, jednostki u.,-fundusze inwestycyjne finansowego (funkcjąekonomiczną) jest

wartościowych w okresie pomiędzy

emerytalne –polisy emerytalne,-fundusze

obniżanie kosztów

terminem zawarcia i rozliczenia transakcji, venturecapital/ privateequity,-

transakcyjnych(kosztów dokonywania gdy …, d) aktywów i zobowiązańz tytułu Redystrybuujące instrumenty

wymiany) w społeczeństwie. •Celem

programów, z których wynikająudziały

finansowe(pośrednicy pasywni) –-kantory systemu finansowego powinno być

pracowników…, e) umów połączenia walutowe, domy maklerskie, firmy

dostarczanie usług sprzyjających

spółek, z których wynikająobowiązki …

faktoringowe

rozwojowi sfery realnej, (a nie rozwój systemu finansowego sam w sobie). •Trzy

Aktywa finansowe i instrumenty

•Zasady funkcjonowania systemu

funkcje systemu finansowego:-

kapitałowe wg Ustawy o

finansowego (czwarte jego ogniwo) to monetarna(kreowanie pieniądza, polityka Rachunkowości (art.3 ust.1pkt 24 i pkt reguły określające sposób działania

pieniężna, działanie systemu

płatniczego),

26) Przez aktywa finansowerozumie instrumentów, rynków i instytucji

-kapitałowo-

się„… aktywa pieniężne, instrumenty

finansowych. Sąone środkiem

redystrybucyjna(zamiana oszczędności i podatków w inwestycje sfery realnej,

kapitałowe wyemitowane przez inne

ograniczania negatywnych skutków

finansowanie dóbr publicznych

jednostki, a także wynikające z kontraktu asymetrii informacyjnej. •Zasady te

-obrona,

edukacja, zdrowie, świadczenia

prawo do otrzymania aktywów

sązarówno formalne (prawo) jak i

społeczne),

pieniężnych lub prawo do wymiany

nieformalne (normy religijne, moralne,

-kontrolna (kontrola

wykorzystania środków pożyczonych,

instrumentów finansowych z

zwyczajowe). •Bankowośćislamska.

innąjednostkąna korzystnych warunkach”

•Biblia a finanse. •Dwa tradycyjne,

przydzielonych, zainwestowanych).

zachodnie typy systemów finansowych:-

system zorientowany giełdowo (anglo-

Przez instrumenty kapitałowerozumie Rynkowy (prywatny) system finansowy

amerykański),

się„… kontrakty, z których wynika prawo

-system zorientowany

W transakcjachrynkowego systemu

do majątku jednostki, pozostałego po

bankowo (kontynentalny, niemiecko-

finansowego co najmniej jedna ze stron

japoński). Konwergencja tych systemów.

zaspokojeniu lub zabezpieczeniu

jest podmiotem prywatnym

wszystkich wierzycieli, a także

(niepublicznym). •Rynkowy system

finansowy to cztery poniższe ogniwa:

zobowiązanie sięjednostki do

Publiczny system finansowy•Jest

-

wyemitowania lub dostarczenia własnych mechanizmem umożliwiającym władzom

instrumenty finansowe, będące

nośnikami siły nabywczej,

instrumentów kapitałowych, a w

publicznym dostarczanie dóbr

-instytucje

szczególności udziały, opcje na akcje publicznych, usług publicznych oraz

finansowe, aktywizujące rynki

własne lub warranty”.

świadczeńspołecznych. •Przykłady dóbr

finansowe,-rynki finansowe,

zapewniające przepływ siły nabywczej,

publicznych: obrona narodowa, porządek

-

wewnętrzny, pieniądz, częściowo –

zasadyporządkujące sposób działania

Przykłady•Jednostka gospodarcza powyższych trzech ogniw.

edukacja, służba zdrowia, badania

•Ogniwa

wyemitowała 1000 obligacji o wartości

rynkowego systemu finansowego tworzą

naukowe, infrastruktura transportowa,

nominalnej 1000złkażda i zobowiązała

integralnącałość.

ochrona środowiska, sądownictwo,

sięwobec inwestorów do wykupu obligacji

więziennictwo, świadczenia emerytalne,

za dwa lata. Po stronie jednostki powstało zobowiązanie do wykupu długu w

rentowe. •Przyczyny istnienia –

Instrumenty finansowe •Instrumenty nieodpowiedniość(słabość) mechanizmu

finansowe są:

przyszłości, a po stronie inwestorów

-dla podmiotów

rynkowego, zjawisko efektów

gospodarujących będących emitentami

aktywa finansowew postaci zakupionych

zewnętrznych (pozytywnych i

tych instrumentów ich zobowiązaniami

papierów wartościowych (obligacji).

negatywnych).

(występująw pasywach),-dla podmiotów

gospodarujących będących ich

•Spółka akcyjna wyemitowała 10 000 akcji

nabywcami i odtąd posiadaczami –

o wartości nominalnej 100złkażda i

Publiczny system finansowyCztery

składnikami ich majątku (w aktywach).

ogniwapublicznego systemu

sprzedała je za kwotę1100000zł. W

•Przykłady: akcje, kwity depozytowe,

pasywach spółki powstanie kapitałwłasny:

finansowego:-instytucje budżetowe, -

obligacje, czeki, weksle, pożyczki,

kapitałpodstawowy 1000000 złoraz kapitał

instrumenty fiskalne, -publiczne

instrumenty finansowe, -instytucje

transakcje terminowe (kontrakty

zapasowy 100000 zł– nadwyżka ceny

fiskalne. •O zakresie działania systemu

forwardlub futures), opcje, warranty,

sprzedaży nad wartością nominalną, a

kontrakty swap, instrumenty złożone z

publicznego (dóbr i usług świadczonych)

kupujący akcje otrzymająaktywa

decyduje społeczeństwo w

w/w instrumentów. Do instrumentów

finansowe(akcje spółki).

wyborach

finansowych zalicza sięrównieżdepozyty

politycznych. ••WiWięększa rola

gotówkowe, lokaty terminowe, należności

przepisksza rola przepisóów prawa niw

i

zobowiązania oraz kredyty udzielone lub

Rynki finansowe to rynki na których prawa niżżw systemie rynkowym, w

dokonuje się transakcji dotyczących

systemie rynkowym, m.in. z powodu:m.in.

otrzymane. •Instrumenty finansowe

sąfaktycznie specyficznego rodzaju

instrumentów finansowych. •Asymetria

z powodu:--asymetrii

informacyjna –przyczyna „kruchości”

informacyjnejasymetrii informacyjnej––

umowami (kontraktami), obietnicami

podmioty obcipodmioty obciążążone podatkami, one podatkami, opopłłatami

posiadajatami posiadająąc przewagc

przewagęęinformacyjninformacyjnąąddąż

ąążądo ich do ich

ograniczania,ograniczania,--zjawiska

zjawiska „„pasapasażżera na gapera na

gapęę”” (( freefreeriderriderproblemproble m”” ))--„„pokusy nadupokusy

nadużżyciaycia”” ––inne lub mniej

efektywne inne lub mniej efektywne

wykorzystanie wykorzystanie

śśrodkrodkóów.w.

Instytucje budżetoweBudżet to

zestawienie dochodów i wydatków

podmiotu w pewnym okresie. •Instytucje

budżetowe sąrozumiane jako instytucje

w sensie prawnym, czyli jako zasady, reguły postępowania określone prawnie.

•Instytucje budżetowe

regulująfunkcjonowanie budżetu państwa

(rządu, parlamentu), budżetów samorządu

terytorialnego, budżetów tzw. „funduszy

celowych”. •Zasady tworzenia budżetów

(proceduralne):-hierarchiczne,-kolegialne.

Instrumenty fiskalne •Instrumenty fiskalne to prawno-ekonomiczne konstrukcje

(mechanizmy) gromadzenia i

wydatkowania funduszy publicznych.

•Instrumenty fiskalne dochodowe(tzw.

daniny publiczne): 1. Podatki: -

przychodowe, dochodowe, od wydatków,

majątkowe,-bezpośrednie i pośrednie,-

centralne i lokalne,-proporcjonalne,

progresywne, regresywne. 2. Cła: fiskalne lub ekonomiczne; przywozowe lub

wywozowe. 3. Opłaty publiczne. 4. Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

•Instrumenty fiskalne wydatkowe: 1.

Górne limity wydatków. 2. Dotacje

budżetowe (przedmiotowe i podmiotowe).

3. Poręczenia i gwarancje państwowe.

Publiczne instrumenty finansowe…to instrumenty finansowe (zobowiązania)

kreowane w celu pokrycia deficytu

funduszy publicznych.

•Konsekwencjądeficytu budżetu jest

powstanie długu publicznego. •Cechy: -

wyłącznie wierzycielskie, dłużne (bony,

weksle, obligacje),-niskie ryzyko

niewypłacalności,-wysoki

stopieńpłynności.

Insstytucje fiskalne

…to instytucje, których zadaniem jest

gromadzenie i dostarczanie środków

pieniężnych podmiotom należącym do

niefinansowejstruktury organizacyjnej

państwa oraz organizacjom publicznym, a

także dokonywanie transferów

pieniężnych. Sąto:-instytucje

sporządzające i uchwalające

budżetypubliczne (Min. Finansów i in.

agendy rządowe, parlament, samorządy),-

instytucje poboru danin

publicznych(organy skarbowe, organy celne),-instytucje dokonujące wydatków publicznych (ministerstwa, władze

lokalne, organizacje zarządzające

funduszami celowymi),-instytucje kontroli finansowej.