Opiaty - najczęściej uzależniają (morfina, heroina, "polski kompot")
Psychostymulatory (speedy) - (np. amfetamina, extazy)
Kokaina
Marihuana i haszysz
Halucynogeny - (np.LSD, grzyby halucynogenne)
Środki lotne - kleje
Leki uspokajające i barbiturany
Nikotyna
Alkohol
Steroidy
Po zarzyciu:
*Opiaty:
- wąskie źrenice
- opadanie powiek
- uczucie swędzenia skóry
- senność
- płytki oddech
- potliwość
- ślady nakłuć
*Psychostymulatory
- rozszerzenie źrenic
- pobudzenie
- mało racjonalne, dziwne zachowanie
- czasem może pojawić się brak koordynacji ruchowej
*Marihuana:
- gadatliwość i wesołkowatość
- zaburzenie orientacji przestrzennej
- ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa
- zaczerwienienie białek oczu
Uzależnienia zostały podzielone w 1974 roku przez WHO na 8 typów: Typ morfinowy
Typ alkoholowo-Barbituranowy
Typ kokainowy
Typ cannabis
Typ amfetaminowy
Typ halucynogenny
Typ lotnych rozpuszczalników
Typ khat
Aby rozpoznać uzależnienie od substancji psychoaktywnej należy mieć pewność co do istnienia co najmniej trzech z poniższych faktów:
# przyjmowanie substancji psychoaktywnej dłużej lub w większych dawkach niż początkowo zamierzano
#odczuwanie „głodu narkotycznego” lub bezskuteczne próby zaprzestania przyjmowania substancji
# poświęcenie większości czasu na zdobywanie i przyjmowanie substancji psychoaktywnej
#przyjmowanie substancji psychoaktywnej mimo negatywnego wpływu na życie społeczne i zawodowe
#niemożność zaprzestania przyjmowania substancji pomimo świadomości konsekwencji oraz negatywnych skutków jej działania
#wzrastająca tolerancja – trzeba przyjmować większe dawki, aby osiągnąć pożądany stan lub widoczny jest spadek jakości doznań przy tej samej dawce
#pojawiają się objawy zespołu odstawienia
#konieczność przyjmowania substancji, aby te objawy ustąpiły
Etapy wpadania w nałóg:
I FAZA: rozpoznawanie, eksperymenty.
II FAZA: częste używanie.
III FAZA: regularne zażywanie.
IV FAZA: zaawansowanie.
Wpływ na organizm
1.U
kład krwionośny :
• zaburzenia rytmu serca,
• niedokrwienie mięśnia sercowego (łącznie z zawałem),
• nadciśnienie tętnicze,
• kardiomiopatie,
• tętniaki.
Przypadkowe wstrzyknięcia dotętnicze w wyniku uszkodzenia ściany tętnicy i nagłego wzrostu ciśnienia krwi niekiedy doprowadzają do pęknięcia naczynia 2.U
kład nerwowy :
• zaburzeniem koordynacji ruchowej,
• oczopląsem,
• drżeniem mięśniowym,
• dysmetrią.
U osób przyjmujących substancje psychoaktywne często pojawia się również neuropatie obwodowe. Powstają one zazwyczaj w wyniku równoczesnego działania kilku czynników-toksycznego działania substancji uzależniającej, niedoborów pokarmowych, ucisku na nerwy obwodowe
3.U
kład oddechowy :
• przewlekły nieżyt oskrzeli,
• utrudnienie wymiany gazowej w pęcherzykach płuc przejawiające sie bólem w klatce piersiowej,
• pneumokokowe zapalenie płuc,
• rak płaskonabłonkowy, drobnokomórkowy,
• gruczolak płuc
4.Układ wydzielania wewnętrznego:
• brak miesiączki,
• hipogonadyzm z opóźnionym dojrzewaniem,
• niepłodność,
• impotencja,
• zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy,
• obniżenie stężenia testosteronu
5.Układ mięśniowo- szkieletowy:
• martwicę mięśni poprzecznie prążkowanych (przejawia się nadwrażliwością mięśni na dotyk, bólami mięśni, podwyższona temperaturą, obniżonym ciśnieniem krwi, sennością),
• kostniejące zapalenie mięśni (uszkodzone włókna mięśniowe sukcesywnie zastępowane są przez złogi wapnia),
• zapalenie kręgów (szczególnie lędźwiowych), stawów (przede wszystkim krzyżowo-biodrowych).
6.Wątroba:
• wirusowe zapalenie wątroby typu A,
• zapalenie wątroby wirusem typu B (w przypadkach ostrych zatruć przeradza się w marskość; ponadto może prowadzić do rozwoju raka),
• wirusowe zapalenie wątroby typu C ( w około 50% przypadków przyjmuje postać przewlekłą; jest również przyczyna raka wątroby).
7.Skóra:
• zakażenia bakteryjne skóry (ropnie, czyraki),
• zmiany grzybicze,
• zapalenie tkanek okołopaznokciowych,
• choroby pasożytnicze skóry (świerzb, wszawica), Choroby somatyczne jako skutek narkomanii
•
AIDS,
•
wirusowe zapalenie wątroby
–
głównie typu B,
•
infekcje oportunistyczne,
–
w tym prątkiem gruźlicy,
•
wyniszczenie
•
Acquired Immune Deficiency Syndrome
•
zespół nabytego upośledzenia odporności
•
końcowe stadium zakażenia wirusem HIV
•
charakteryzuje się bardzo niskim poziomem limfocytów CD4, a więc wyniszczeniem układu immunologicznego (odpornościowego),
•
skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe:
–
niektóre formy nowotworów,
–
grzybice,
–
nietypowe zapalenia płuc
•
Krew (najbardziej efektywna droga zakażenia) i produkty krwiopochodne,
•
Kontakty seksualne
•
Mleko matki
•
Przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie mieszają się, jednak może do tego dojść np. podczas jakiś komplikacji porodowych
•
Na dzień 1 marca 2006 potwierdzono w Polsce 10.292 przypadki zarażenia wirusem HIV, z czego co najmniej 5.318 przypadków w związku z dożylnym używaniem narkotyków.
•
Szacuje się, że rzeczywista ilość nosicieli jest jednak prawdopodobnie 2-3 krotnie wyższa.
Wirusowe zapalenie wątroby, WZW ( Hepatitis)
Choroba wątroby wywołana zakażeniem wirusowym.
Często potocznie nazywana "żółtaczką”
Wirusy:HAV, HBV,HCV,HDV,HEV,HGV
Otoczkowy DNA wirus hepatotropowy i limfotropowy
Śmiertelność 1-2%
Przypadki zakażenia podlegają obowiązkowej rejestracji (SANEPID, WHO)
Leczenie jest przymusowe
W 2001 roku zanotowano w Polsce 2394 przypadki zachorowań Infekcje oportunistyczne
zakażenia drobnoustrojami (wirusami, bakteriami, pierwotniakami), które nie zagrażają osobom ze sprawnym układem immunologicznym (odpornościowym),
stwarzają natomiast ryzyko dla osób, których odporność została obniżona Gruźlica ( Tuberculosis, TB)
Mycobacterium tuberculosis – prątek gruźlicy
Zwiększone ryzyko wystąpienia gruźlicy dotyczy:
−
chorych na AIDS,
−
narkomanów,
−
alkoholików,
−
osób z osłabioną odpornością
LECZENIE
Detoksykacja
Terapia behawioralna
Adaptacja do życia w społeczeństwie