Motyw krzywdy, cierpienia i wybaczenia w liryce młodopolskiej.
Krzywda, cierpienie i towarzyszące im wybaczenie to uniwersalne tematy
literackie. Motyw krzywdy, cierpienia i wybaczenia możemy dostrzec w wielu
lirykach młodopolskich. Motywy te rozważają w swych wierszach tak wielcy poeci
tamtego okresu, jak Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz czy Leopold
Staff. Na krzywdy i cierpienie, jakie zadaje nam samo życie, zwraca nam uwagę w
utworach "Koniec wieku XIX" i "Hymn do Nirwany" Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
Autor szuka sensu życia, którego nie odnajduje. Jest on załamany, nie chce
dalej żyć, ponieważ zdaje sobie sprawę z tego, że egzystencja jest wieczną
udręką nas wszystkich. Na potwierdzenie tych słów w wierszu "Na Anioł Pański",
autor pragnie uświadomić nam cierpienie zwykłych ludzi. Nikt nie może być
pewnym jutra. Podobne spostrzeżenia możemy dostrzec u Jana Kasprowicza, który w
hymnie "Dies irae" ukazuje człowieka nie potrafiącego przezwyciężyć cierpienia.
Autor przedstawia katastroficzny obraz świata, w którym odnajdujemy wiekuiste
męki. Jednak według Jana Kasprowicza cierpienie ludzkie rozpoczęło się wraz z
grzechem pierworodnym, a popełniając go człowiek skrzywdził się. Poeta oskarża
także samego Boga. Stwórca nie robi nic, by ulżyć ludziom. Swą biernością i
bezczynnością krzywdzi cierpiących katusze. Autor atakuje Boga, by następnie w
"Hymnie świętego Franciszka z Asyżu" wybaczyć mu, a nawet podziękować. Możemy
zaobserwować niewiarygodną zmianę stosunku do życia. Jan Kasprowicz wybacza
Bogu wszystkie krzywdy. W "Księdze ubogich" akceptuje cierpienie jako naturalne
dla życia, z którym się już ostatecznie pogodził. Również Kazimierz
Przerwa-Tetmajer próbował przełamać nastroje dekadenckie. W utworze "Evviva
l`arte" poeta zwraca uwagę na sztukę, która może zrekompensować niedostatki
życiowe. Dzięki erotykom oraz zwróceniu ku przyrodzie Kazimierz
Przerwa-Tetmajer uświadamia sobie, iż trzeba żyć dalej. Należy pogodzić się z
trudnościami i przeciwnościami, jakie spotykają nas w życiu. Cierpienie jest
naturalnym składnikiem życia. Wszyscy muszą cierpieć, by później umieć docenić
radość. Taka interpretacja życia jest zgodna z filozofią świętego Franciszka z
Asyżu. Wpływ mądrości średniowiecznego świętego wywarł duży wpływ na twórczość
poetów Młodej Polski. Bardzo wyraźnie ukazuje to zjawisko wiersz Leopolda
Staffa p.t. "O miłości wroga". Autor uważa, że należy przebaczyć nawet
największemu wrogowi. Człowiek powinien odnaleźć w sobie chrześcijańską pokorę
i zawsze być gotowym wybaczyć. Żadne krzywdy i cierpienia nie mogą przysłonić
ludziom radości życia, lecz aby każdy cieszył się swoim istnieniem, należy
uczyć się spoglądać na świat nie tylko "ze złej strony". Kazimierz
Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz i Leopold Staff potrafili stawić czoła
krzywdom niesionym przez życie oraz cierpieniu, jaki temu towarzyszy.