_____EKONOMIA_______________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak______ 1
Zagadnienia do kolokwium z przedmiotu Ekonomia:
1. Czym zajmuje się nauka o ekonomii?
2. Ekonomia versus inne nauki.
3. Ekonomia a polityka ekonomiczna.
4. Ekonomia normatywna i pozytywna.
5. Zasoby ekonomiczne i ich rodzaje.
6. Podmioty ekonomiczne/gospodarcze (państwo, gospodarstwo domowe, przedsiębiorstwo).
7. Czym jest i na czym polega gospodarowanie?
8. Popyt + krzywa popytu.
9. Podaż + krzywa podaży.
10. Pojęcie własności w ekonomii.
11. Rodzaje własności (publiczna, prywatna, spółdzielcza) i ich charakterystyka.
12. Sektor publiczny a prywatny.
13. Pojęcie dobra w ekonomii. Dobra konsumpcyjne i produkcyjne.
14. Czynniki wytwórcze (produkcji) i ich klasyfikacja  ludzki, kapitału, naturalne.
15. Czym jest system ekonomiczny (społeczno-ekonomiczny)? Rodzaje systemów ekonomicznych.
16. Czym jest gospodarka i system gospodarczy? Ekonomia komparatystyczna, typologie gospodarek (np.
gospodarka tradycyjna/naturalna, towarowa, towarowo-pieniężna, rynkowa; światowa, narodowa, lokalna;
terenowa, przedsiębiorstw; prywatna, publiczna i mieszana; kapitalistyczna i socjalistyczna/nakazowo-
rozdzielcza; rynkowa i nakazowa etc.).
17. Cena, rodzaje cen.
18. Gospodarka rynkowa. Rynek, warunki istnienia dojrzałego rynku, funkcje rynku.
19. Negatywne i pozytywne efekty zewnętrzne w sferze produkcji (zewnętrzne koszty produkcji).
20. Negatywne i pozytywne efekty zewnętrzne w sferze konsumpcji.
21. Kapitalizm wolnokonkurencyjny.
22. Monopol, monopson.
23. Oligopol.
24. Czym są i jakie znasz instrumenty finansowe (m.in. depozyty bankowe, certyfikaty depozytowe, weksle,
obligacje skarbowe, akcje, opcje walutowe, ubezpieczenia na życie)?
25. Wahania w procesach gospodarczych  rodzaje (sezonowe, przypadkowe i cykliczne), przyczyny.
26. Zagadnienie cyklu koniunkturalnego  istota, amplituda wahań cyklicznych (historycznie i współcześnie).
27. Opisz cykl Kitchina (krótki, ok. 3,5 roku), Juglara (klasyczny, średni, 8-10 lat) i Kondratiewa (teoria długich
fal, 50-60 lat).
28. Przedstaw graficznie tzw. cykl klasyczny (4 fazy).
29. Przedstaw graficznie tzw. cykl współczesny (2 fazy).
30. Główne teorie cykli koniunkturalnych  egzogeniczne (cykl polityczny i meteorologiczna koncepcja cyklu W.
S. Jevonsa), mieszane (innowacyjna koncepcja cyklu J. A. Schumpetera), endogeniczne (inwestycyjna koncepcja
cyklu J. M. Keynes a oraz M. Kaleckiego).
31. Gospodarka światowa  pojęcie, struktura, jak dotychczas ewoluowała.
32. Podmioty gospodarki światowej (gospodarstwo krajowe, korporacje międzynarodowe, międzynarodowe
organizacje gospodarcze).
33. Tendencje rozwoju gospodarki światowej.
34. Główne problemy globalne.
35. Pojęcie transformacji systemowej.
36. Czym jest tranzycja polityczna?
37. Ekonomia transformacji w Polsce  przemiany gospodarcze wg Planu Balcerowicza (lista konkretnych
reform ujętych w programie premiera Balcerowicza).
38. Skutki pozytywne i negatywne Planu Balcerowicza.
39. Rynek finansowy  pojęcie i rola w gospodarce. Struktura rynku finansowego.
40. Rynek kapitałowy  istota oraz funkcje (miejsce alokacji kapitału, mechanizm redystrybucji dochodów,
miejsce obiektywnej wyceny papierów wartościowych, barometr koniunktury, z
ródło finansowania inwestycji,
ułatwia cyrkulację pieniężną).
41. Uczestnicy rynku kapitałowego (trzy grupy).
42. Klasyfikacje rynku kapitałowego (rynek publiczny i niepubliczny; pierwotny i wtórny
giełdowy/pozagiełdowy; narodowy i międzynarodowy; ze swobodnym dostępem i reglamentowany).
43. Pojęcie papieru wartościowego i rodzaje papierów wartościowych.
44. Czym jest akcja? Klasyfikacja akcji. Trzy rodzaje cen akcji (nominalne, emisyjne i rynkowe).
45. Czym jest obligacja? Klasyfikacja obligacji.
46. Giełda jako instytucja gospodarcza, pojęcie, historia powstania.
47. Rodzaje giełd. Inwestorzy, gracze, spekulanci.
48. Funkcje giełdy (mobilizacja kapitału, transformacja kapitału, wycena kapitału).
_____EKONOMIA_______________________________________________________ mgr Mariusz Piestrak______ 2
49. Jak działa giełda papierów wartościowych (na przykładzie m.in. WGPW lub giełd w innych krajach) i jak
można zarabiać na giełdzie?
50. Pieniądz i jego ewolucja.
51. Funkcje pieniądza (funkcja środka wymiany/cyrkulacji, miernika wartości, środka płatniczego, środka
przechowywania i gromadzenia wartości  tezauryzacji).
52. Na czym polega wymiana barterowa?
53. Rodzaje pieniądza (np. gotówkowy i bezgotówkowy, wirtualny, bankowy; o wysokiej sile).
54. Czym są stopy procentowe?
55. Pojęcie banku i historia banków na świecie.
56. Podstawowe funkcje banków (przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów, świadczenie usług
finansowych, kreowanie pieniądza).
57. Banki komercyjne i ich rola.
58. Kreacja pieniądza przez banki komercyjne.
59. Czym są rezerwy obowiązkowe (frakcyjne) i stopa rezerwy obowiązkowej?
60. Czym jest bank centralny? Historia baków centralnych.
61. Cele banku centralnego  cel nadrzędny (w każdym systemie): dbanie o stabilność pieniądza; cele
szczegółowe (różne w różnych systemach): m.in. szybki i stabilny wzrost gospodarczy, podaż kredytu, inflacja,
niski poziom bezrobocia, stabilność cen.
62. Jakie funkcje pełni bank centralny (kredytodawca ostatniej instancji/bank banków; stabilizator systemu
finansowego; obsługa finansów państwa; oddziaływanie na podaż pieniądza w gospodarce  operacje
otwartego rynku, regulacja stopy redyskontowej, regulacja stopy rezerw obowiązkowych)?
63. Scharakteryzuj krótko NBP, FED, EBC, ESBC.
64. Na czym polega i w czym przejawia się niezależność banków centralnych  wymiary niezależności, skutki i
cele niezależności?
65. Inwestycje  definicja, cel elementarny, klasyfikacja ze względu na cel: na zakup maszyn, urządzeń i
nowych technologii (wyposażenie zakładów); na budynki fabryczne, budownictwo mieszkaniowe; zapasy
(surowców, jak i wyrobów gotowych).
66. Rodzaje inwestycji (bezpośrednie, portfelowe/pośrednie). BIZ.
67. Bilans obrotów bieżących.
68. Kwalifikacja wydatku jako inwestycji w przypadku gospodarstw domowych (wyłącznie zakup mieszkania
czy domu) i przedsiębiorstw (np. zakup maszyn czy urządzeń bądz
inwestycje w zapasy magazynowe).
69. Pojęcie: fuzje przedsiębiorstw i przejęcia (dlaczego firmy dokonują podziału lub fuzji?).
70. Korporacje transnarodowe.
71. Globalizacja  pojęcie, rodzaje. Globalizacja a konwergencja (ustrojowa, dochodowa).
72. Omów procesy globalizacji w gospodarce.
73. Konsekwencje polityczne globalizacji. Konsekwencje społeczne globalizacji. Konsekwencje ekonomiczne
globalizacji.
74. Budżet państwa  pojęcie i skład.
75. Funkcje budżetu państwa (fiskalna, redystrybucyjna, stymulacyjna, alokacyjna).
76. Zasady polityki budżetowej (rocznego budżetowania, zupełności, jedności, jawności, równowagi
budżetowej).
77. Czym jest deficyt budżetowy i nadwyżka budżetowa? Jaka jest różnica między deficytem budżetowym,
dziurą budżetową a długiem publicznym?
78. y
ródła dochodów budżetowych (podatki, cła, dochody ze sprzedaży prywatyzowanych przedsiębiorstw,
opłaty skarbowe, sądowe i inne) i ich hierarchia.
79. Czym są podatki?
80. Klasyfikacje podatków ze względu na: przedmiot opodatkowania (dochodowe, konsumpcyjne, majątkowe);
sposób ich opłaty (bezpośrednie, pośrednie); sposób naliczania (proporcjonalne, progresywne, regresywne).
81. Pojęcie inflacji, co się na nią składa. Czym jest stagflacja?
82. Rodzaje polityki makroekonomicznej państwa (polityka fiskalna i polityka monetarna/pieniężna 
scharakteryzuj).
83. Polityka antyinflacyjna (m.in. elementy polityki fiskalnej i polityki monetarnej, polityka antymonopolowa,
kontrola wzrostu płac w gospodarce, osłabienie pozycji związków zawodowych, stymulowanie wydajności pracy
obniżającej jednostkowe koszty produkcji etc.).
84. Dlaczego polityka antyinflacyjna negatywnie wpływa na koniunkturę w gospodarce?
85. Wskaz
niki inflacji (wskaz
nik cen konsumpcyjnych  koszyk dóbr i usług konsumpcyjnych, wskaz
nik cen
hurtowych, deflator PKB, stopy inflacji).
86. Rodzaje inflacji (umiarkowana, galopująca, hiperinflacja).
87. Pozytywne i negatywne skutki inflacji.
88. Czym jest siła nabywcza i parytet siły nabywczej?