Ustawa o 艣wiadczeniach rodzinnych


㎏ancelaria Sejmu s. 1/40
Dz.U. 2003 Nr 228 poz. 2255
USTAWA
Opracowano na pod-
z dnia 28 listopada 2003 r.
stawie: tj. Dz.U. z
2006 r. Nr 139, poz.
992, Nr 222, poz.
1630, z 2007 r. Nr 64,
o 艣wiadczeniach rodzinnych
poz. 427, Nr 105, poz.
720, Nr 109, poz. 747,
Nr 192, poz. 1378, Nr
200, poz. 1446, z 2008
r. Nr 70, poz. 416, Nr
Rozdzia艂 1
138, poz. 872 i 875,
Przepisy og贸lne
Nr 223, poz. 1456, Nr
237, poz. 1654, z 2009
r. Nr 97, poz. 800.
Art. 1.
1. Ustawa okre艣la warunki nabywania prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych oraz zasady
ustalania, przyznawania i wyp艂acania tych 艣wiadcze艅.
2. 艢wiadczenia rodzinne przys艂uguj膮:
1) obywatelom polskim;
2) cudzoziemcom:
a) do kt贸rych stosuje si臋 przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia
spo艂ecznego,
b) je偶eli wynika to z wi膮偶膮cych Rzeczpospolit膮 Polsk膮 um贸w dwustron-
nych o zabezpieczeniu spo艂ecznym,
c) przebywaj膮cym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
zezwolenia na osiedlenie si臋, zezwolenia na pobyt rezydenta d艂ugoter-
minowego Wsp贸lnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony udzielonego w zwi膮zku z okoliczno艣ci膮, o kt贸rej mowa w
art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach
(Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr
165, poz. 1170 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416) lub w zwi膮zku z uzy-
skaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodzcy lub ochrony
uzupe艂niaj膮cej, je偶eli zamieszkuj膮 z cz艂onkami rodzin na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
3. 艢wiadczenia rodzinne przys艂uguj膮 osobom, o kt贸rych mowa w ust. 2, je偶eli za-
mieszkuj膮 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasi艂kowy,
w kt贸rym otrzymuj膮 艣wiadczenia rodzinne, chyba 偶e przepisy o koordynacji sys-
tem贸w zabezpieczenia spo艂ecznego lub dwustronne umowy mi臋dzynarodowe o
zabezpieczeniu spo艂ecznym stanowi膮 inaczej.
Art. 2.
艢wiadczeniami rodzinnymi s膮:
1) zasi艂ek rodzinny oraz dodatki do zasi艂ku rodzinnego;
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 2/40
2) 艣wiadczenia opieku艅cze: zasi艂ek piel臋gnacyjny i 艣wiadczenie piel臋gnacyjne;
3) zapomoga wyp艂acana przez gminy, na podstawie art. 22a;
4) jednorazowa zapomoga z tytu艂u urodzenia si臋 dziecka.
Art. 3.
Ilekro膰 w ustawie jest mowa o:
1) dochodzie  oznacza to, po odliczeniu kwot aliment贸w 艣wiadczonych na
rzecz innych os贸b:
a) przychody podlegaj膮ce opodatkowaniu na zasadach og贸lnych na pod-
stawie przepis贸w o podatku dochodowym od os贸b fizycznych, po-
mniejszone o koszty uzyskania przychodu, nale偶ny podatek dochodowy
od os贸b fizycznych, sk艂adki na ubezpieczenia spo艂eczne niezaliczone
do koszt贸w uzyskania przychodu oraz sk艂adki na ubezpieczenie zdro-
wotne,
b) deklarowany w o艣wiadczeniu doch贸d z dzia艂alno艣ci podlegaj膮cej opo-
datkowaniu na podstawie przepis贸w o zrycza艂towanym podatku docho-
dowym od niekt贸rych przychod贸w osi膮ganych przez osoby fizyczne,
pomniejszony o nale偶ny zrycza艂towany podatek dochodowy i sk艂adki
na ubezpieczenia spo艂eczne i zdrowotne,
c) inne dochody niepodlegaj膮ce opodatkowaniu na podstawie przepis贸w o
podatku dochodowym od os贸b fizycznych:
 renty okre艣lone w przepisach o zaopatrzeniu inwalid贸w wojennych i
wojskowych oraz ich rodzin,
 renty wyp艂acone osobom represjonowanym i cz艂onkom ich rodzin,
przyznane na zasadach okre艣lonych w przepisach o zaopatrzeniu
inwalid贸w wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
 艣wiadczenia pieni臋偶ne oraz rycza艂t energetyczny okre艣lone
w przepisach o 艣wiadczeniu pieni臋偶nym i uprawnieniach przys艂ugu-
j膮cych 偶o艂nierzom zast臋pczej s艂u偶by wojskowej przymusowo za-
trudnianym w kopalniach w臋gla, kamienio艂omach, zak艂adach rud
uranu i batalionach budowlanych,
 dodatek kombatancki, rycza艂t energetyczny i dodatek kompensacyj-
ny okre艣lone w przepisach o kombatantach oraz niekt贸rych osobach
b臋d膮cych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
 艣wiadczenie pieni臋偶ne okre艣lone w przepisach o 艣wiadczeniu pie-
ni臋偶nym przys艂uguj膮cym osobom deportowanym do pracy przymu-
sowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzesz臋 Niemieck膮
lub Zwi膮zek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
 emerytury i renty otrzymywane przez osoby, kt贸re utraci艂y wzrok w
wyniku dzia艂a艅 wojennych w latach 1939 1945 lub eksplozji pozo-
sta艂ych po tej wojnie niewypa艂贸w i niewybuch贸w,
 renty inwalidzkie z tytu艂u inwalidztwa wojennego, kwoty zaopa-
trzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz cz艂onk贸w ich rodzin,
renty wypadkowe os贸b, kt贸rych inwalidztwo powsta艂o w zwi膮zku z
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 3/40
przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w la-
tach 1939 1945, otrzymywane z zagranicy,
 zasi艂ki chorobowe okre艣lone w przepisach o ubezpieczeniu spo艂ecz-
nym rolnik贸w oraz w przepisach o systemie ubezpiecze艅 spo艂ecz-
nych,
 艣rodki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rz膮d贸w
pa艅stw obcych, organizacji mi臋dzynarodowych lub mi臋dzynarodo-
wych instytucji finansowych, pochodz膮ce ze 艣rodk贸w bezzwrotnej
pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub
um贸w zawartych z tymi pa艅stwami, organizacjami lub instytucjami
przez Rad臋 Ministr贸w, w艂a艣ciwego ministra lub agencje rz膮dowe, w
tym r贸wnie偶 w przypadkach, gdy przekazanie tych 艣rodk贸w jest do-
konywane za po艣rednictwem podmiotu upowa偶nionego do rozdzie-
lania 艣rodk贸w bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmio-
t贸w, kt贸rym s艂u偶y膰 ma ta pomoc,
 nale偶no艣ci ze stosunku pracy lub z tytu艂u stypendium os贸b fizycz-
nych maj膮cych miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospoli-
tej Polskiej, przebywaj膮cych czasowo za granic膮  w wysoko艣ci od-
powiadaj膮cej r贸wnowarto艣ci diet z tytu艂u podr贸偶y s艂u偶bowej poza
granicami kraju ustalonych dla pracownik贸w zatrudnionych w pa艅-
stwowych lub samorz膮dowych jednostkach sfery bud偶etowej na
podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U.
z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z p贸zn. zm.1)),
 nale偶no艣ci pieni臋偶ne wyp艂acone policjantom, 偶o艂nierzom, celnikom
i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych u偶y-
tych poza granicami pa艅stwa w celu udzia艂u w konflikcie zbrojnym
lub wzmocnienia si艂 pa艅stwa albo pa艅stw sojuszniczych, misji po-
kojowej, akcji zapobie偶enia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a
tak偶e nale偶no艣ci pieni臋偶ne wyp艂acone 偶o艂nierzom, policjantom, cel-
nikom i pracownikom pe艂ni膮cym funkcje obserwator贸w w misjach
pokojowych organizacji mi臋dzynarodowych i si艂 wielonarodowych,
 nale偶no艣ci pieni臋偶ne ze stosunku s艂u偶bowego otrzymywane
w czasie s艂u偶by kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Pa艅-
stwowej Stra偶y Po偶arnej, Stra偶y Granicznej i Biura Ochrony Rz膮du,
obliczone za okres, w kt贸rym osoby te uzyska艂y doch贸d,
 dochody cz艂onk贸w rolniczych sp贸艂dzielni produkcyjnych z tytu艂u
cz艂onkostwa w rolniczej sp贸艂dzielni produkcyjnej, pomniejszone o
sk艂adki na ubezpieczenia spo艂eczne,
 alimenty na rzecz dzieci,
 stypendia okre艣lone w przepisach o systemie o艣wiaty, przepisach
Prawo o szkolnictwie wy偶szym oraz w przepisach o stopniach na-
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106,
poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489,
Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538,
Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z
2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200,
poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz.
1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz.
732 i Nr 167, poz. 1398 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 133, poz. 935.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 4/40
ukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztu-
ki, a tak偶e inne stypendia przyznawane uczniom lub studentom,
 kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od os贸b fi-
zycznych, otrzymywane przez osoby wykonuj膮ce czynno艣ci zwi膮-
zane z pe艂nieniem obowi膮zk贸w spo艂ecznych i obywatelskich,
 nale偶no艣ci pieni臋偶ne otrzymywane z tytu艂u wynajmu pokoi go艣cin-
nych w budynkach mieszkalnych po艂o偶onych na terenach wiejskich
w gospodarstwie rolnym osobom przebywaj膮cym na wypoczynku
oraz uzyskane z tytu艂u wy偶ywienia tych os贸b,
 dodatki za tajne nauczanie okre艣lone w ustawie z dnia 26 stycznia
1982 r.  Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674),
 dochody uzyskane z dzia艂alno艣ci gospodarczej prowadzonej na pod-
stawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej okre-
艣lonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
 ekwiwalenty pieni臋偶ne za deputaty w臋glowe okre艣lone
w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsi臋biorstwa pa艅stwowego  Polskie Koleje Pa艅stwowe ,
 ekwiwalenty z tytu艂u prawa do bezp艂atnego w臋gla okre艣lone
w przepisach o restrukturyzacji g贸rnictwa w臋gla kamiennego w la-
tach 2003 2006,
 艣wiadczenia okre艣lone w przepisach o wykonywaniu mandatu pos艂a
i senatora,
 dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
 dochody uzyskiwane za granic膮 Rzeczypospolitej Polskiej, po-
mniejszone odpowiednio o zap艂acone za granic膮 Rzeczypospolitej
Polskiej: podatek dochodowy oraz sk艂adki na obowi膮zkowe ubez-
pieczenie spo艂eczne i obowi膮zkowe ubezpieczenie zdrowotne,
 renty okre艣lone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszar贸w wiej-
skich ze 艣rodk贸w pochodz膮cych z Sekcji Gwarancji Europejskiego
Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach
o wspieraniu rozwoju obszar贸w wiejskich z udzia艂em 艣rodk贸w Eu-
ropejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszar贸w Wiej-
skich,
 zaliczk臋 alimentacyjn膮 okre艣lon膮 w przepisach o post臋powaniu wo-
bec d艂u偶nik贸w alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej [;] <,>
 艣wiadczenia pieni臋偶ne wyp艂acane w przypadku bezskuteczno艣ci eg-
zekucji aliment贸w;
2) dochodzie rodziny  oznacza to przeci臋tny miesi臋czny doch贸d cz艂onk贸w ro-
dziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzaj膮cym okres zasi艂kowy;
3) dochodzie osoby ucz膮cej si臋 albo dziecka pozostaj膮cego pod opiek膮 opieku-
na prawnego  oznacza to przeci臋tny miesi臋czny doch贸d uzyskany w roku
kalendarzowym poprzedzaj膮cym okres zasi艂kowy;
4) dziecku  oznacza to dziecko w艂asne, ma艂偶onka, przysposobione oraz dziec-
ko, w sprawie kt贸rego toczy si臋 post臋powanie o przysposobienie, lub dziec-
ko znajduj膮ce si臋 pod opiek膮 prawn膮;
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 5/40
5) emeryturach i rentach  oznacza to emerytury i renty inwalidzkie oraz renty
z tytu艂u niezdolno艣ci do pracy, w tym renty szkoleniowe okre艣lone
w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze艅 Spo艂ecz-
nych, o ubezpieczeniu spo艂ecznym rolnik贸w, o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego, Agencji
nowe brzmienie pkt
Wywiadu, S艂u偶by Kontrwywiadu Wojskowego, S艂u偶by Wywiadu Wojsko-
10 w art. 3 wchodzi w
wego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stra偶y Granicznej, Biura 偶ycie z dn. 1.11.2009
r. (Dz.U. z 2008 r. Nr
Ochrony Rz膮du, Pa艅stwowej Stra偶y Po偶arnej i S艂u偶by Wi臋ziennej oraz ich
223, poz. 1456)
rodzin, o zaopatrzeniu emerytalnym 偶o艂nierzy zawodowych oraz ich rodzin,
o zaopatrzeniu inwalid贸w wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, o kom-
batantach oraz niekt贸rych osobach b臋d膮cych ofiarami represji wojennych i
okresu powojennego, a tak偶e uposa偶enia w stanie spoczynku okre艣lone
w przepisach prawa o ustroju s膮d贸w powszechnych, przepisach o prokuratu-
rze oraz w przepisach o S膮dzie Najwy偶szym, a tak偶e renty szkoleniowe
i renty z tytu艂u niezdolno艣ci do pracy okre艣lone w przepisach o ubezpiecze-
niu spo艂ecznym z tytu艂u wypadk贸w przy pracy i chor贸b zawodowych, renty
z tytu艂u niezdolno艣ci do pracy okre艣lone w przepisach o zaopatrzeniu z tytu-
艂u wypadk贸w lub chor贸b zawodowych powsta艂ych w szczeg贸lnych okolicz-
no艣ciach, a tak偶e renty strukturalne okre艣lone w przepisach o wspieraniu
rozwoju obszar贸w wiejskich ze 艣rodk贸w pochodz膮cych z Sekcji Gwarancji
Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o
wspieraniu rozwoju obszar贸w wiejskich z udzia艂em 艣rodk贸w Europejskiego
Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszar贸w Wiejskich;
6) gospodarstwie rolnym  oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu prze-
pis贸w o podatku rolnym;
7) instytucji zapewniaj膮cej ca艂odobowe utrzymanie  oznacza to dom pomocy
spo艂ecznej, plac贸wk臋 opieku艅czo-wychowawcz膮, m艂odzie偶owy o艣rodek
wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zak艂ad poprawczy, areszt 艣ledczy,
zak艂ad karny, zak艂ad opieku艅czo-leczniczy, zak艂ad piel臋gnacyjno-
opieku艅czy, szko艂臋 wojskow膮 lub inn膮 szko艂臋, je偶eli instytucje te zapewnia-
j膮 nieodp艂atnie pe艂ne utrzymanie;
8) koszyku 偶ywno艣ciowym  oznacza to asortyment artyku艂贸w spo偶ywczych,
okre艣lony warto艣ciowo i ilo艣ciowo w badaniach progu wsparcia dochodo-
wego rodzin, kt贸rych spo偶ycie jest niezb臋dne do prawid艂owego rozwoju
dziecka w okre艣lonym wieku;
9) niepe艂nosprawnym dziecku  oznacza to dziecko w wieku do uko艅czenia 16
roku 偶ycia legitymuj膮ce si臋 orzeczeniem o niepe艂nosprawno艣ci okre艣lonym
w przepisach o rehabilitacji zawodowej i spo艂ecznej oraz zatrudnianiu os贸b
niepe艂nosprawnych;
[10) okresie zasi艂kowym  oznacza to okres od dnia 1 wrze艣nia do dnia 31
sierpnia nast臋pnego roku kalendarzowego, na jaki ustala si臋 prawo do
艣wiadcze艅 rodzinnych;]
<10) okresie zasi艂kowym - oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia 31
pazdziernika nast臋pnego roku kalendarzowego, na jaki ustala si臋 prawo
do 艣wiadcze艅 rodzinnych;>
11) organie w艂a艣ciwym  oznacza to w贸jta, burmistrza lub prezydenta miasta
w艂a艣ciwego ze wzgl臋du na miejsce zamieszkania osoby ubiegaj膮cej si臋 o
艣wiadczenie rodzinne lub otrzymuj膮cej 艣wiadczenie rodzinne;
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 6/40
12) osobach pozostaj膮cych na utrzymaniu  oznacza to cz艂onk贸w rodziny
utrzymuj膮cych si臋 z po艂膮czonych dochod贸w tych os贸b;
13) osobie ucz膮cej si臋  oznacza to osob臋 pe艂noletni膮 ucz膮c膮 si臋, niepozostaj膮c膮
na utrzymaniu rodzic贸w w zwi膮zku z ich 艣mierci膮 lub w zwi膮zku
z ustaleniem wyrokiem s膮dowym lub ugod膮 s膮dow膮 prawa do aliment贸w z
ich strony;
14) opiekunie faktycznym dziecka  oznacza to osob臋 faktycznie opiekuj膮c膮 si臋
dzieckiem, je偶eli wyst膮pi艂a z wnioskiem do s膮du rodzinnego
o przysposobienie dziecka;
15) pe艂noletniej osobie niepe艂nosprawnej  oznacza to osob臋 pe艂noletni膮, legi-
tymuj膮c膮 si臋 orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepe艂-
nosprawno艣ci, a tak偶e osob臋, kt贸ra uko艅czy艂a 75 lat;
15a) przepisach o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego  oznacza
to rozporz膮dzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w
sprawie stosowania system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego do pracownik贸w
najemnych, os贸b prowadz膮cych dzia艂alno艣膰 na w艂asny rachunek i do cz艂on-
k贸w ich rodzin przemieszczaj膮cych si臋 we Wsp贸lnocie (Dz.Urz. WE L 149
z 5.07.1971, str. 2, z p贸zn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 5, t. 1, str. 35, z p贸zn. zm.) oraz rozporz膮dzenie Rady (EWG) nr
574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporz膮dzenia
(EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania system贸w zabezpieczenia spo-
艂ecznego do pracownik贸w najemnych, os贸b prowadz膮cych dzia艂alno艣膰 na
w艂asny rachunek i do cz艂onk贸w ich rodzin przemieszczaj膮cych si臋 we
Wsp贸lnocie (Dz.Urz. WE L 74 z 27.03.1972, str. 1, z p贸zn. zm.; Dz.Urz.
UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 83, z p贸zn. zm.);
16) rodzinie  oznacza to odpowiednio nast臋puj膮cych cz艂onk贸w rodziny: ma艂-
偶onk贸w, rodzic贸w dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostaj膮ce
na utrzymaniu dzieci w wieku do uko艅czenia 25 roku 偶ycia, a tak偶e dziec-
ko, kt贸re uko艅czy艂o 25 rok 偶ycia legitymuj膮ce si臋 orzeczeniem o znacznym
stopniu niepe艂nosprawno艣ci, je偶eli w zwi膮zku z t膮 niepe艂nosprawno艣ci膮 ro-
dzinie przys艂uguje 艣wiadczenie piel臋gnacyjne; do cz艂onk贸w rodziny nie za-
licza si臋 dziecka pozostaj膮cego pod opiek膮 opiekuna prawnego, dziecka po-
zostaj膮cego w zwi膮zku ma艂偶e艅skim, a tak偶e pe艂noletniego dziecka posiada-
j膮cego w艂asne dziecko;
16a) rodzinie wielodzietnej  oznacza to rodzin臋 wychowuj膮c膮 troje i wi臋cej
dzieci maj膮cych prawo do zasi艂ku rodzinnego;
17) (utraci艂 moc);2)
17a) osobie samotnie wychowuj膮cej dziecko  oznacza to pann臋, kawalera, wdo-
w臋, wdowca, osob臋 pozostaj膮c膮 w separacji orzeczonej prawomocnym wy-
rokiem s膮du, osob臋 rozwiedzion膮, chyba 偶e wychowuje wsp贸lnie co naj-
mniej jedno dziecko z jego rodzicem;
18) szkole  oznacza to szko艂臋 podstawow膮, gimnazjum, szko艂臋 ponadpodsta-
wow膮 i ponadgimnazjaln膮 oraz szko艂臋 artystyczn膮, w kt贸rej realizowany jest
obowi膮zek szkolny i obowi膮zek nauki, a tak偶e specjalny o艣rodek szkolno-
wychowawczy, specjalny o艣rodek wychowawczy dla dzieci i m艂odzie偶y
wymagaj膮cych stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wy-
2)
Utraci艂 moc z dniem 31 grudnia 2005 r. na podstawie wyroku Trybuna艂u Konstytucyjnego z dnia 18
maja 2005 r., sygn. akt K 16/04 (Dz. U. Nr 95, poz. 806).
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 7/40
chowania oraz o艣rodek umo偶liwiaj膮cy dzieciom i m艂odzie偶y upo艣ledzonym
umys艂owo w stopniu g艂臋bokim realizacj臋 obowi膮zku szkolnego i obowi膮zku
nauki;
19) szkole wy偶szej  oznacza to uczelni臋, w rozumieniu przepis贸w Prawo o
szkolnictwie wy偶szym, a tak偶e kolegium nauczycielskie, nauczycielskie ko-
legium j臋zyk贸w obcych oraz kolegium pracownik贸w s艂u偶b spo艂ecznych;
20) umiarkowanym stopniu niepe艂nosprawno艣ci  oznacza to:
a) niepe艂nosprawno艣膰 w umiarkowanym stopniu w rozumieniu przepis贸w
o rehabilitacji zawodowej i spo艂ecznej oraz zatrudnianiu os贸b niepe艂no-
sprawnych,
b) ca艂kowit膮 niezdolno艣膰 do pracy orzeczon膮 na podstawie przepis贸w o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze艅 Spo艂ecznych,
c) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalid贸w;
21) znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci  oznacza to:
a) niepe艂nosprawno艣膰 w stopniu znacznym w rozumieniu przepis贸w o re-
habilitacji zawodowej i spo艂ecznej oraz zatrudnianiu os贸b niepe艂no-
sprawnych,
b) ca艂kowit膮 niezdolno艣膰 do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczon膮
na podstawie przepis贸w o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
cze艅 Spo艂ecznych,
c) sta艂膮 albo d艂ugotrwa艂膮 niezdolno艣膰 do pracy w gospodarstwie rolnym i
do samodzielnej egzystencji orzeczon膮 na podstawie przepis贸w o ubez-
pieczeniu spo艂ecznym rolnik贸w w celu uzyskania 艣wiadcze艅 okre艣lo-
nych w tych przepisach,
d) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalid贸w;
22) zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej  oznacza to wykonywanie pracy
na podstawie stosunku pracy, stosunku s艂u偶bowego, umowy o prac臋 nak艂ad-
cz膮 oraz wykonywanie pracy lub 艣wiadczenie us艂ug na podstawie umowy
agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzie艂o albo w okresie cz艂onkostwa w
rolniczej sp贸艂dzielni produkcyjnej, sp贸艂dzielni k贸艂ek rolniczych lub sp贸艂-
dzielni us艂ug rolniczych, a tak偶e prowadzenie pozarolniczej dzia艂alno艣ci go-
spodarczej;
23) utracie dochodu  oznacza to utrat臋 dochodu spowodowan膮:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
b) utrat膮 prawa do zasi艂ku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) utrat膮 zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wy艂膮czeniem pracy
wykonywanej na podstawie umowy o dzie艂o,
d) utrat膮 zasi艂ku przedemerytalnego lub 艣wiadczenia przedemerytalnego,
nauczycielskiego 艣wiadczenia kompensacyjnego, a tak偶e emerytury
lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyj膮tkiem rent przy-
znanych rolnikom w zwi膮zku z przekazaniem lub dzier偶aw膮 gospodar-
stwa rolnego,
e) (uchylona),
f) wyrejestrowaniem pozarolniczej dzia艂alno艣ci gospodarczej,
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 8/40
g) (uchylona);
24) uzyskaniu dochodu  oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zako艅czeniem urlopu wychowawczego,
b) uzyskaniem prawa do zasi艂ku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wy艂膮czeniem
pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzie艂o,
d) uzyskaniem zasi艂ku przedemerytalnego lub 艣wiadczenia przedemerytal-
nego, nauczycielskiego 艣wiadczenia kompensacyjnego, a tak偶e emery-
tury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyj膮tkiem rent
przyznanych rolnikom w zwi膮zku z przekazaniem lub dzier偶aw膮 go-
spodarstwa rolnego,
e) (uchylona),
f) rozpocz臋ciem pozarolniczej dzia艂alno艣ci gospodarczej,
g) (uchylona).
Rozdzia艂 2
Zasi艂ek rodzinny i dodatki do zasi艂ku rodzinnego
Art. 4.
1. Zasi艂ek rodzinny ma na celu cz臋艣ciowe pokrycie wydatk贸w na utrzymanie
dziecka.
2. Prawo do zasi艂ku rodzinnego i dodatk贸w do tego zasi艂ku przys艂uguje:
1) rodzicom, jednemu z rodzic贸w albo opiekunowi prawnemu dziecka;
2) opiekunowi faktycznemu dziecka;
3) osobie ucz膮cej si臋.
Art. 5.
1. Zasi艂ek rodzinny przys艂uguje osobom, o kt贸rych mowa w art. 4 ust. 2, je偶eli do-
ch贸d rodziny w przeliczeniu na osob臋 albo doch贸d osoby ucz膮cej si臋 nie prze-
kracza kwoty 504,00 z艂.
2. W przypadku gdy cz艂onkiem rodziny jest dziecko legitymuj膮ce si臋 orzeczeniem
o niepe艂nosprawno艣ci lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stop-
niu niepe艂nosprawno艣ci, zasi艂ek rodzinny przys艂uguje, je偶eli doch贸d rodziny w
przeliczeniu na osob臋 albo doch贸d osoby ucz膮cej si臋 nie przekracza kwoty
583,00 z艂.
3. W przypadku gdy doch贸d rodziny w przeliczeniu na osob臋 w rodzinie lub do-
ch贸d osoby ucz膮cej si臋 przekracza kwot臋 uprawniaj膮c膮 dan膮 rodzin臋 lub osob臋
ucz膮c膮 si臋 do zasi艂ku rodzinnego, o kwot臋 ni偶sz膮 lub r贸wn膮 kwocie odpowiada-
j膮cej najni偶szemu zasi艂kowi rodzinnemu przys艂uguj膮cemu w okresie, na kt贸ry
jest ustalany, zasi艂ek rodzinny przys艂uguje, je偶eli przys艂ugiwa艂 w poprzednim
okresie zasi艂kowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku ka-
lendarzowym zasi艂ek rodzinny nie przys艂uguje.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 9/40
4. W przypadku utraty dochodu prawo do zasi艂ku rodzinnego ustala si臋 na wniosek
osoby, o kt贸rej mowa w art. 4 ust. 2, na podstawie dochodu rodziny lub dochodu
osoby ucz膮cej si臋 pomniejszonego o utracony doch贸d.
4a. W przypadku uzyskania przez cz艂onka rodziny, osob臋 ucz膮c膮 si臋 lub dziecko
pozostaj膮ce pod opiek膮 opiekuna prawnego dochodu, o kt贸rym mowa w art. 3
pkt 24, prawo do zasi艂ku rodzinnego ustala si臋 na podstawie dochodu rodziny,
osoby ucz膮cej si臋 lub dziecka powi臋kszonego o uzyskany doch贸d.
5. (uchylony).
6. (uchylony).
7. W przypadku gdy cz艂onek rodziny przebywa w instytucji zapewniaj膮cej ca艂odo-
bowe utrzymanie, ustalaj膮c doch贸d rodziny w przeliczeniu na osob臋, nie
uwzgl臋dnia si臋 osoby przebywaj膮cej w tej instytucji.
8. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego, przyjmuje si臋, 偶e z 1 ha
przeliczeniowego uzyskuje si臋 doch贸d miesi臋czny w wysoko艣ci 1/12 dochodu
og艂aszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa G艂贸wnego Urz臋du
Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podat-
ku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z p贸zn. zm.3)).
8a. Ustalaj膮c doch贸d rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni go-
spodarstwa stanowi膮cego podstaw臋 wymiaru podatku rolnego wlicza si臋 obszary
rolne oddane w dzier偶aw臋 z wyj膮tkiem:
1) oddanej w dzier偶aw臋, na podstawie umowy dzier偶awy zawartej stosownie
do przepis贸w o ubezpieczeniu spo艂ecznym rolnik贸w, cz臋艣ci lub ca艂o艣ci
znajduj膮cego si臋 w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;
2) gospodarstwa rolnego wniesionego do u偶ytkowania przez rolnicz膮 sp贸艂-
dzielni臋 produkcyjn膮;
3) gospodarstwa rolnego oddanego w dzier偶aw臋 w zwi膮zku z pobieraniem ren-
ty okre艣lonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszar贸w wiejskich ze
艣rodk贸w pochodz膮cych z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orien-
tacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszar贸w
wiejskich z udzia艂em 艣rodk贸w Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
Rozwoju Obszar贸w Wiejskich.
8b. Ustalaj膮c doch贸d rodziny uzyskany przez dzier偶awc臋 gospodarstwa rolnego od-
danego w dzier偶aw臋 na zasadach, o kt贸rych mowa w ust. 8a, doch贸d uzyskany z
gospodarstwa rolnego pomniejsza si臋 o zap艂acony czynsz z tytu艂u dzier偶awy.
8c. Ustalaj膮c doch贸d rodziny uzyskany z wydzier偶awionego od Agencji Nierucho-
mo艣ci Rolnych gospodarstwa rolnego, doch贸d uzyskany z gospodarstwa rolnego
pomniejsza si臋 o zap艂acony czynsz z tytu艂u dzier偶awy.
9. W przypadku gdy rodzina lub osoba ucz膮ca si臋 uzyskuje dochody z gospodar-
stwa rolnego oraz dochody pozarolnicze, dochody te sumuje si臋.
10. (utraci艂 moc).4)
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 191, poz.
1412, Nr 245, poz. 1775 i Nr 249, poz. 1825, z 2007 r. Nr 109, poz. 747 oraz z 2008 r. Nr 116, poz.
730.
4)
Utraci艂 moc z dniem 30 listopada 2005 r. na podstawie wyroku Trybuna艂u Konstytucyjnego z dnia
15 listopada 2005 r., sygn. akt P 3/05 (Dz. U. Nr 233, poz. 1994).
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 10/40
11. W przypadku gdy prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋 na dziecko pozosta-
j膮ce pod opiek膮 opiekuna prawnego, ustalaj膮c doch贸d uwzgl臋dnia si臋 tylko do-
ch贸d dziecka.
Art. 6.
1. Zasi艂ek rodzinny przys艂uguje osobom, o kt贸rych mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2,
do uko艅czenia przez dziecko:
1) 18. roku 偶ycia lub
2) nauki w szkole, jednak nie d艂u偶ej ni偶 do uko艅czenia 21. roku 偶ycia, albo
3) 24. roku 偶ycia, je偶eli kontynuuje nauk臋 w szkole lub w szkole wy偶szej i le-
gitymuje si臋 orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepe艂-
nosprawno艣ci.
1a. Zasi艂ek rodzinny przys艂uguje osobie ucz膮cej si臋 w szkole lub w szkole wy偶szej,
jednak nie d艂u偶ej ni偶 do uko艅czenia 24. roku 偶ycia.
2. Wysoko艣膰 zasi艂ku rodzinnego wynosi miesi臋cznie:
1) 44,00 z艂 na dziecko w wieku do uko艅czenia 5 roku 偶ycia;
2) 56,00 z艂 na dziecko w wieku powy偶ej 5 roku 偶ycia do uko艅czenia 18 roku
偶ycia;
3) 65,00 z艂 na dziecko w wieku powy偶ej 18 roku 偶ycia do uko艅czenia 24 roku
偶ycia.
Art. 7.
Zasi艂ek rodzinny nie przys艂uguje, je偶eli:
1) dziecko lub osoba ucz膮ca si臋 pozostaj膮 w zwi膮zku ma艂偶e艅skim;
2) dziecko zosta艂o umieszczone w instytucji zapewniaj膮cej ca艂odobowe utrzy-
manie albo w rodzinie zast臋pczej;
3) osoba ucz膮ca si臋 zosta艂a umieszczona w instytucji zapewniaj膮cej ca艂odobo-
we utrzymanie;
4) pe艂noletnie dziecko lub osoba ucz膮ca si臋 jest uprawniona do zasi艂ku rodzin-
nego na w艂asne dziecko;
5) osobie samotnie wychowuj膮cej dziecko nie zosta艂o zas膮dzone 艣wiadczenie
alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba 偶e:
a) rodzice lub jedno z rodzic贸w dziecka nie 偶yje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) pow贸dztwo o ustalenie 艣wiadczenia alimentacyjnego od drugiego z ro-
dzic贸w zosta艂o oddalone,
d) s膮d zobowi膮za艂 jednego z rodzic贸w do ponoszenia ca艂kowitych kosz-
t贸w utrzymania dziecka i nie zobowi膮za艂 drugiego z rodzic贸w do
艣wiadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
6) cz艂onkowi rodziny przys艂uguje na dziecko zasi艂ek rodzinny za granic膮, chy-
ba 偶e przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego lub
dwustronne umowy o zabezpieczeniu spo艂ecznym stanowi膮 inaczej.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 11/40
Art. 8.
Do zasi艂ku rodzinnego przys艂uguj膮 dodatki z tytu艂u:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3) (utraci艂 moc);2)
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4) (utraci艂 moc);2)
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kszta艂cenia i rehabilitacji dziecka niepe艂nosprawnego;
6) rozpocz臋cia roku szkolnego;
7) podj臋cia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Art. 9.
1. Dodatek z tytu艂u urodzenia dziecka przys艂uguje matce lub ojcu albo opiekunowi
prawnemu dziecka.
2. Dodatek przys艂uguje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do uko艅czenia
przez dziecko pierwszego roku 偶ycia, je偶eli nie zosta艂 przyznany rodzicom lub
opiekunowi prawnemu dziecka.
3. Dodatek przys艂uguje jednorazowo, w wysoko艣ci 1 000,00 z艂.
4. W przypadku wyst膮pienia o przysposobienie wi臋cej ni偶 jednego dziecka lub uro-
dzenia wi臋cej ni偶 jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przys艂uguje
na ka偶de dziecko.
5. (uchylony).
6. Dodatek, o kt贸rym mowa w ust. 1, przys艂uguje, je偶eli kobieta pozostawa艂a pod
opiek膮 medyczn膮 nie p贸zniej ni偶 od 10 tygodnia ci膮偶y do porodu.
7. Pozostawanie pod opiek膮 medyczn膮 potwierdza si臋 za艣wiadczeniem lekarskim.
8. Minister w艂a艣ciwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem w艂a艣ciwym
do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego, okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, form臋
opieki medycznej, o kt贸rej mowa w ust. 6 oraz wz贸r za艣wiadczenia, o kt贸rym
mowa w ust. 7.
9. Przepisu ust. 6 nie stosuje si臋 do os贸b b臋d膮cych prawnymi lub faktycznymi
opiekunami dziecka.
Art. 10.
1. Dodatek z tytu艂u opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wycho-
wawczego przys艂uguje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka, je偶eli dziecko pozostaje pod jego faktyczn膮
opiek膮, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie d艂u偶ej jednak ni偶 przez
okres:
1) 24 miesi臋cy kalendarzowych;
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 12/40
2) 36 miesi臋cy kalendarzowych, je偶eli sprawuje opiek臋 nad wi臋cej ni偶 jednym
dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesi臋cy kalendarzowych, je偶eli sprawuje opiek臋 nad dzieckiem legity-
muj膮cym si臋 orzeczeniem o niepe艂nosprawno艣ci albo o znacznym stopniu
niepe艂nosprawno艣ci.
2. Dodatek przys艂uguje w wysoko艣ci 400,00 z艂 miesi臋cznie.
3. Dodatek przys艂uguj膮cy za niepe艂ne miesi膮ce kalendarzowe wyp艂aca si臋 w wyso-
ko艣ci 1/30 dodatku miesi臋cznego za ka偶dy dzie艅. Kwot臋 dodatku przys艂uguj膮c膮
za niepe艂ny miesi膮c zaokr膮gla si臋 do 10 groszy w g贸r臋.
4. W przypadku r贸wnoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje
rodzic贸w lub opiekun贸w prawnych dziecka przys艂uguje jeden dodatek.
5. Dodatek nie przys艂uguje osobie, o kt贸rej mowa w ust. 1, je偶eli:
1) (uchylony);
2) bezpo艣rednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozosta-
wa艂a w stosunku pracy przez okres kr贸tszy ni偶 6 miesi臋cy;
3) podj臋艂a lub kontynuuje zatrudnienie lub inn膮 prac臋 zarobkow膮, kt贸ra unie-
mo偶liwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzysta-
nia z urlopu wychowawczego;
4) dziecko zosta艂o umieszczone w plac贸wce zapewniaj膮cej ca艂odobow膮 opiek臋,
w tym w specjalnym o艣rodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej
z ca艂odobowej opieki przez wi臋cej ni偶 5 dni w tygodniu, z wyj膮tkiem dziec-
ka przebywaj膮cego w zak艂adzie opieki zdrowotnej, oraz w innych przypad-
kach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
5) w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasi艂ku macierzy艅skiego.
6. Obywatelom pa艅stw cz艂onkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru
Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do do-
datku zalicza si臋 okres zatrudnienia na terytorium pa艅stw cz艂onkowskich Unii
Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Art. 11. (uchylony).
Art. 11a.
1. Dodatek z tytu艂u samotnego wychowywania dziecka przys艂uguje samotnie wy-
chowuj膮cym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka, je偶eli nie zosta艂o zas膮dzone 艣wiadczenie ali-
mentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodzic贸w dziecka, poniewa偶:
1) drugi z rodzic贸w dziecka nie 偶yje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) pow贸dztwo o ustalenie 艣wiadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodzi-
c贸w zosta艂o oddalone.
2. Dodatek przys艂uguje r贸wnie偶 osobie ucz膮cej si臋, je偶eli oboje rodzice osoby
ucz膮cej si臋 nie 偶yj膮. Przepisy ust. 1 stosuje si臋 odpowiednio.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 13/40
3. Dodatek przys艂uguje w wysoko艣ci 170,00 z艂 miesi臋cznie na dziecko, nie wi臋cej
jednak ni偶 340,00 z艂 na wszystkie dzieci.
4. W przypadku dziecka legitymuj膮cego si臋 orzeczeniem o niepe艂nosprawno艣ci lub
orzeczeniem o znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci kwot臋 dodatku zwi臋ksza
si臋 o 80,00 z艂 na dziecko, nie wi臋cej jednak ni偶 o 160,00 z艂 na wszystkie dzieci.
5. W przypadku gdy doch贸d rodziny nie przekracza 50 % kwot, o kt贸rych mowa w
art. 5 ust. 1 i 2, kwot臋 dodatku zwi臋ksza si臋 o 50,00 z艂 na dziecko, nie wi臋cej
jednak ni偶 o 100,00 z艂 na wszystkie dzieci.
6. W przypadku wyboru dodatku z tytu艂u samotnego wychowywania dziecka i utra-
ty prawa do zasi艂ku dla bezrobotnych na skutek up艂ywu ustawowego okresu jego
pobierania, dodatek, o kt贸rym mowa w ust. 1, nie przys艂uguje na 偶adne dziecko
w rodzinie.
7. Przepis ust. 5 obowi膮zuje do dnia 31 sierpnia 2006 r.
Art. 12. (utraci艂 moc).2)
Art. 12a.
1. Dodatek z tytu艂u wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przys艂uguje
matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu
dziecka.
2. Dodatek przys艂uguje w wysoko艣ci 50,00 z艂 miesi臋cznie na trzecie i na nast臋pne
dzieci uprawnione do zasi艂ku rodzinnego.
Art. 13.
1. Dodatek z tytu艂u kszta艂cenia i rehabilitacji dziecka przys艂uguje matce lub ojcu,
opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a tak偶e
osobie ucz膮cej si臋 na pokrycie zwi臋kszonych wydatk贸w zwi膮zanych z rehabili-
tacj膮 lub kszta艂ceniem dziecka w wieku:
1) do uko艅czenia 16 roku 偶ycia, je偶eli legitymuje si臋 orzeczeniem o niepe艂no-
sprawno艣ci;
2) powy偶ej 16 roku 偶ycia do uko艅czenia 24 roku 偶ycia, je偶eli legitymuje si臋
orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepe艂nosprawno-
艣ci.
2. Dodatek przys艂uguje miesi臋cznie w wysoko艣ci:
1) 50,00 z艂 na dziecko w wieku do uko艅czenia 5 roku 偶ycia;
2) 70,00 z艂 na dziecko w wieku powy偶ej 5 roku 偶ycia do uko艅czenia 24 roku
偶ycia.
Art. 14.
1. Dodatek z tytu艂u rozpocz臋cia roku szkolnego przys艂uguje matce lub ojcu, opie-
kunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a tak偶e oso-
bie ucz膮cej si臋 na cz臋艣ciowe pokrycie wydatk贸w zwi膮zanych z rozpocz臋ciem w
szkole nowego roku szkolnego.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 14/40
1a. Dodatek przys艂uguje r贸wnie偶 na dziecko rozpoczynaj膮ce roczne przygotowanie
przedszkolne.
2. Dodatek przys艂uguje raz w roku, w zwi膮zku z rozpocz臋ciem roku szkolnego albo
rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysoko艣ci 100,00 z艂 na dziecko.
3. Wniosek o wyp艂at臋 dodatku sk艂ada si臋 do dnia zako艅czenia okresu zasi艂kowego,
w kt贸rym rozpocz臋to rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne.
4. Wniosek z艂o偶ony po terminie organ w艂a艣ciwy pozostawia bez rozpoznania.
Art. 15.
1. Dodatek z tytu艂u podj臋cia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamiesz-
kania przys艂uguje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opieku-
nowi faktycznemu dziecka lub osobie ucz膮cej si臋:
1) w zwi膮zku z zamieszkiwaniem w miejscowo艣ci, w kt贸rej znajduje si臋 sie-
dziba szko艂y ponadgimnazjalnej lub szko艂y artystycznej, w kt贸rej realizo-
wany jest obowi膮zek szkolny i obowi膮zek nauki, a tak偶e szko艂y podstawo-
wej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby ucz膮cej si臋, legitymuj膮-
cej si臋 orzeczeniem o niepe艂nosprawno艣ci lub o stopniu niepe艂nosprawno艣ci
 w wysoko艣ci 80 z艂 miesi臋cznie na dziecko albo
2) w zwi膮zku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowo艣ci, w kt贸rej
znajduje si臋 siedziba szko艂y, w przypadku dojazdu do szko艂y ponadgimna-
zjalnej, a tak偶e szko艂y artystycznej, w kt贸rej realizowany jest obowi膮zek
szkolny i obowi膮zek nauki w zakresie odpowiadaj膮cym nauce w szkole po-
nadgimnazjalnej  w wysoko艣ci 40 z艂 miesi臋cznie na dziecko.
2. Dodatek przys艂uguje przez 10 miesi臋cy w roku w okresie pobierania nauki od
wrze艣nia do czerwca nast臋pnego roku kalendarzowego.
Art. 15a.
Rada gminy w drodze uchwa艂y mo偶e podnie艣膰 kwoty dodatk贸w do zasi艂ku rodzinne-
go, o kt贸rych mowa w art. 9 15. Podwy偶szenie kwot dodatk贸w finansowane jest ze
艣rodk贸w w艂asnych gminy.
Rozdzia艂 2a
Jednorazowa zapomoga z tytu艂u urodzenia si臋 dziecka
Art. 15b.
1. Z tytu艂u urodzenia si臋 偶ywego dziecka przyznaje si臋 jednorazow膮 zapomog臋 w
wysoko艣ci 1 000 z艂 na jedno dziecko.
2. Jednorazowa zapomoga przys艂uguje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi praw-
nemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka  niezale偶nie od wysoko艣ci docho-
d贸w.
3. Wniosek o wyp艂at臋 jednorazowej zapomogi sk艂ada si臋 w terminie 12 miesi臋cy od
dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka obj臋tego
opiek膮 prawn膮, opiek膮 faktyczn膮 albo dziecka przysposobionego  w terminie
12 miesi臋cy od dnia obj臋cia dziecka opiek膮 albo przysposobienia nie p贸zniej ni偶
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 15/40
do uko艅czenia przez dziecko 18. roku 偶ycia. Wniosek z艂o偶ony po terminie organ
w艂a艣ciwy pozostawia bez rozpoznania.
4. Jednorazowa zapomoga nie przys艂uguje, je偶eli cz艂onkowi rodziny przys艂uguje za
granic膮 艣wiadczenie z tytu艂u urodzenia dziecka, chyba 偶e przepisy o koordynacji
system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu
spo艂ecznym stanowi膮 inaczej.
5. Zapomoga, o kt贸rej mowa w ust. 1, przys艂uguje, je偶eli kobieta pozostawa艂a pod
opiek膮 medyczn膮 nie p贸zniej ni偶 od 10 tygodnia ci膮偶y do porodu.
6. Pozostawanie pod opiek膮 medyczn膮 potwierdza si臋 za艣wiadczeniem lekarskim.
Przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 8 stosuje si臋 odpowiednio.
7. Przepisu ust. 5 nie stosuje si臋 do os贸b b臋d膮cych prawnymi lub faktycznymi
opiekunami dziecka.
Art. 15c.
Do 艣wiadczenia rodzinnego okre艣lonego w niniejszym rozdziale nie stosuje si臋 prze-
pis贸w art. 23 ust. 3 5.
Rozdzia艂 3
艢wiadczenia opieku艅cze
Art. 16.
1. Zasi艂ek piel臋gnacyjny przyznaje si臋 w celu cz臋艣ciowego pokrycia wydatk贸w
wynikaj膮cych z konieczno艣ci zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w
zwi膮zku z niezdolno艣ci膮 do samodzielnej egzystencji.
2. Zasi艂ek piel臋gnacyjny przys艂uguje:
1) niepe艂nosprawnemu dziecku;
2) osobie niepe艂nosprawnej w wieku powy偶ej 16 roku 偶ycia, je偶eli legitymuje
si臋 orzeczeniem o znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci;
3) osobie, kt贸ra uko艅czy艂a 75 lat.
3. Zasi艂ek piel臋gnacyjny przys艂uguje tak偶e osobie niepe艂nosprawnej w wieku po-
wy偶ej 16 roku 偶ycia legitymuj膮cej si臋 orzeczeniem o umiarkowanym stopniu
niepe艂nosprawno艣ci, je偶eli niepe艂nosprawno艣膰 powsta艂a w wieku do uko艅czenia
21 roku 偶ycia.
4. Zasi艂ek piel臋gnacyjny przys艂uguje w wysoko艣ci 144,00 z艂 miesi臋cznie.
5. Zasi艂ek piel臋gnacyjny nie przys艂uguje osobie umieszczonej w instytucji zapew-
niaj膮cej ca艂odobowe utrzymanie.
5a. Osobie, o kt贸rej mowa w ust. 2, zasi艂ek piel臋gnacyjny nie przys艂uguje, je偶eli
cz艂onkowi rodziny przys艂uguje za granic膮 艣wiadczenie na pokrycie wydatk贸w
zwi膮zanych z piel臋gnacj膮 tej osoby, chyba 偶e przepisy o koordynacji system贸w
zabezpieczenia spo艂ecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu spo艂ecz-
nym stanowi膮 inaczej.
6. Zasi艂ek piel臋gnacyjny nie przys艂uguje osobie uprawnionej do dodatku piel臋gna-
cyjnego.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 16/40
Art. 17.
1. 艢wiadczenie piel臋gnacyjne z tytu艂u rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy za-
robkowej przys艂uguje osobom, na kt贸rych zgodnie z przepisami ustawy z dnia
25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opieku艅czy (Dz.U. Nr 9, poz. 59, z p贸zn.
zm.5)) ci膮偶y obowi膮zek alimentacyjny, a tak偶e opiekunowi faktycznemu dziecka,
je偶eli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w
celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymuj膮cym si臋 orzeczeniem o nie-
pe艂nosprawno艣ci 艂膮cznie ze wskazaniami: konieczno艣ci sta艂ej lub d艂ugotrwa艂ej
opieki lub pomocy innej osoby w zwi膮zku ze znacznie ograniczon膮 mo偶liwo艣ci膮
samodzielnej egzystencji oraz konieczno艣ci sta艂ego wsp贸艂udzia艂u na co dzie艅
opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osob膮
legitymuj膮c膮 si臋 orzeczeniem o znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci.
2. 艢wiadczenie piel臋gnacyjne przys艂uguje, je偶eli doch贸d rodziny w przeliczeniu na
osob臋 nie przekracza kwoty, o kt贸rej mowa w art. 5 ust. 2. Przepisy art. 5 ust. 3
104) stosuje si臋 odpowiednio.
2a. W przypadku, gdy o 艣wiadczenie piel臋gnacyjne ubiega si臋 matka lub ojciec albo
opiekun faktyczny dziecka, ustalaj膮c prawo do 艣wiadczenia uwzgl臋dnia si臋 do-
ch贸d rodziny osoby sprawuj膮cej opiek臋.
2b. W przypadku, gdy o 艣wiadczenie piel臋gnacyjne ubiega si臋 krewny w linii prostej
inny ni偶 matka lub ojciec, albo rodze艅stwo, ustalaj膮c prawo do 艣wiadczenia
uwzgl臋dnia si臋 艂膮cznie doch贸d rodziny osoby sprawuj膮cej opiek臋 oraz doch贸d
rodziny osoby wymagaj膮cej opieki.
2c. W przypadku, gdy o prawo do 艣wiadczenia piel臋gnacyjnego ubiega si臋 rodzina
zast臋pcza spokrewniona z dzieckiem, na kt贸rej zgodnie z przepisami ustawy z
dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opieku艅czy ci膮偶y obowi膮zek alimen-
tacyjny, ustalaj膮c prawo do 艣wiadczenia uwzgl臋dnia si臋 doch贸d rodziny zast臋p-
czej oraz doch贸d tego dziecka.
2d. Przy ustalaniu dochodu, o kt贸rym mowa w ust. 2-2c, w sk艂adzie rodziny
uwzgl臋dnia si臋 r贸wnie偶 dziecko, kt贸rego niepe艂nosprawno艣膰 uprawnia do pobie-
rania 艣wiadczenia piel臋gnacyjnego, nawet je偶eli posiada ono w艂asne dziecko.
3. 艢wiadczenie piel臋gnacyjne przys艂uguje w wysoko艣ci 420,00 z艂 miesi臋cznie.
4. 艢wiadczenie piel臋gnacyjne przys艂uguj膮ce za niepe艂ne miesi膮ce kalendarzowe
wyp艂aca si臋 w wysoko艣ci 1/30 艣wiadczenia piel臋gnacyjnego za ka偶dy dzie艅. Na-
le偶n膮 kwot臋 艣wiadczenia zaokr膮gla si臋 do 10 groszy w g贸r臋.
5. 艢wiadczenia piel臋gnacyjne nie przys艂uguj膮, je偶eli:
1) osoba sprawuj膮ca opiek臋 ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty so-
cjalnej, zasi艂ku sta艂ego, nauczycielskiego 艣wiadczenia kompensacyjnego,
zasi艂ku przedemerytalnego lub 艣wiadczenia przedemerytalnego;
2) osoba wymagaj膮ca opieki:
a) pozostaje w zwi膮zku ma艂偶e艅skim,
5)
Zmiany wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz.U. z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1986 r. Nr 36,
poz. 180, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1998 r. Nr 117, poz. 757, z 1999 r.
Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 122, poz. 1322, z 2001 r. Nr 128, poz. 1403, z 2003 r. Nr 83, poz. 772
i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 162, poz. 1691, z 2007 r. Nr 121, poz. 831, Nr 134, poz. 947 i Nr
192, poz. 1378 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1431.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 17/40
b) zosta艂a umieszczona w rodzinie zast臋pczej, z wyj膮tkiem rodziny za-
st臋pczej spokrewnionej z dzieckiem, o kt贸rej mowa w ust. 2c, albo, w
zwi膮zku z konieczno艣ci膮 kszta艂cenia, rewalidacji lub rehabilitacji w
plac贸wce zapewniaj膮cej ca艂odobow膮 opiek臋, w tym w specjalnym
o艣rodku szkolno-wychowawczym i korzysta w niej z ca艂odobowej
opieki przez wi臋cej ni偶 5 dni w tygodniu, z wyj膮tkiem zak艂ad贸w opieki
zdrowotnej;
3) osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcze艣niejszej emerytury na to
dziecko;
4) osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasi艂ku rodzinnego, o
kt贸rym mowa w art. 10, albo do 艣wiadczenia piel臋gnacyjnego na to lub na
inne dziecko w rodzinie;
5) na osob臋 wymagaj膮c膮 opieki cz艂onek rodziny jest uprawniony za granic膮 do
艣wiadczenia na pokrycie wydatk贸w zwi膮zanych z opiek膮, chyba 偶e przepisy
o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego lub dwustronne umo-
wy o zabezpieczeniu spo艂ecznym stanowi膮 inaczej.
Art. 17a.
W przypadku gdy o艣rodek pomocy spo艂ecznej przekaza艂 organowi w艂a艣ciwemu in-
formacj臋, 偶e osoba uprawniona lub jej przedstawiciel marnotrawi膮 wyp艂acane jej
艣wiadczenia rodzinne lub wydatkuj膮 je niezgodnie z przeznaczeniem, organ w艂a艣ci-
wy przekazuje nale偶ne osobie 艣wiadczenia rodzinne w ca艂o艣ci lub w cz臋艣ci w formie
rzeczowej.
Rozdzia艂 4
Zasady weryfikacji 艣wiadcze艅 rodzinnych
Art. 18.
1. Kwoty, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 i 2, oraz wysoko艣ci 艣wiadcze艅 rodzinnych
podlegaj膮 weryfikacji co 3 lata, z uwzgl臋dnieniem wynik贸w bada艅 progu wspar-
cia dochodowego rodzin.
2. Pr贸g wsparcia dochodowego rodzin bada i przedstawia Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych.
3. Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego okre艣li, w drodze roz-
porz膮dzenia, spos贸b ustalania progu wsparcia dochodowego rodzin, w tym gru-
py wydatk贸w i ich zakres, zr贸d艂a danych, okres, z jakiego przyjmuje si臋 wyso-
ko艣膰 cen towar贸w i us艂ug, uwzgl臋dniaj膮c poziom wydatk贸w gospodarstw do-
mowych z II kwintyla rozk艂adu dochod贸w.
Art. 19.
1. W roku, w kt贸rym przeprowadza si臋 weryfikacj臋, o kt贸rej mowa w art. 18 ust. 1,
Rada Ministr贸w, do dnia 15 maja, przedstawia Tr贸jstronnej Komisji do Spraw
Spo艂eczno-Gospodarczych:
1) propozycje wysoko艣ci kwot, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 i 2;
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 18/40
2) propozycje wysoko艣ci 艣wiadcze艅 rodzinnych;
3) wyniki bada艅 progu wsparcia dochodowego rodzin;
4) informacj臋 o realizacji 艣wiadcze艅 rodzinnych za okres od poprzedniej wery-
fikacji, w tym liczb臋 os贸b otrzymuj膮cych 艣wiadczenia rodzinne oraz wydat-
ki na ten cel w poszczeg贸lnych latach;
5) informacj臋 o sytuacji dochodowej rodzin posiadaj膮cych dzieci na utrzyma-
niu.
2. Tr贸jstronna Komisja do Spraw Spo艂eczno-Gospodarczych, po otrzymaniu pro-
pozycji i informacji Rady Ministr贸w, uzgadnia wysoko艣膰 kwot, o kt贸rych mowa
w art. 5 ust. 1 i 2, oraz wysoko艣膰 艣wiadcze艅 rodzinnych, w terminie do dnia 15
czerwca danego roku kalendarzowego.
3. Wysoko艣膰 zasi艂ku rodzinnego od dnia 1 listopada 2009 r. nie mo偶e by膰 ni偶sza
ni偶 40% warto艣ci koszyka 偶ywno艣ciowego dla danej grupy wieku ustalonej w
badaniach progu wsparcia dochodowego rodzin.
4. W przypadku gdy Tr贸jstronna Komisja do Spraw Spo艂eczno-Gospodarczych nie
uzgodni w terminie, o kt贸rym mowa w ust. 2, wysoko艣ci kwot, o kt贸rych mowa
w art. 5 ust. 1 i 2, oraz wysoko艣ci 艣wiadcze艅 rodzinnych, Rada Ministr贸w ustala
kwoty, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 i 2, oraz wysoko艣膰 艣wiadcze艅 rodzinnych,
w drodze rozporz膮dzenia, w terminie do dnia 15 sierpnia danego roku, na po-
ziomie nie ni偶szym ni偶 wynika to z propozycji, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 1 i
2.
5. Wysoko艣膰 kwot, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 i 2, oraz wysoko艣膰 艣wiadcze艅
rodzinnych og艂asza si臋 w Dzienniku Urz臋dowym Rzeczypospolitej Polskiej
 Monitor Polski , w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministr贸w, w terminie
do dnia 15 sierpnia roku, w kt贸rym przeprowadza si臋 weryfikacj臋.
Rozdzia艂 5
Podmioty realizuj膮ce zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych
Art. 20.
1. Organ w艂a艣ciwy realizuje zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych jako zadanie
zlecone z zakresu administracji rz膮dowej.
2. Post臋powanie w sprawie 艣wiadcze艅 rodzinnych prowadzi organ w艂a艣ciwy.
3. Organ w艂a艣ciwy mo偶e upowa偶ni膰, w formie pisemnej, swojego zast臋pc臋, pra-
cownika urz臋du albo kierownika o艣rodka pomocy spo艂ecznej lub innej jednostki
organizacyjnej gminy, a tak偶e inn膮 osob臋 na wniosek kierownika o艣rodka po-
mocy spo艂ecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia po-
st臋powania w sprawach, o kt贸rych mowa w ust. 2, a tak偶e do wydawania w tych
sprawach decyzji.
4. W przypadku upowa偶nienia kierownika o艣rodka pomocy spo艂ecznej, w o艣rodku
tym tworzy si臋 kom贸rk臋 organizacyjn膮 do realizacji 艣wiadcze艅 rodzinnych. Re-
alizacja 艣wiadcze艅 rodzinnych nie mo偶e powodowa膰 nieprawid艂owo艣ci w wy-
konywaniu zada艅 pomocy spo艂ecznej, a tak偶e nie mo偶e narusza膰 norm zatrud-
nienia pracownik贸w socjalnych okre艣lonych w przepisach o pomocy spo艂ecznej.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 19/40
Art. 21.
1. Samorz膮d wojew贸dztwa realizuje zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych jako
zadania zlecone z zakresu administracji rz膮dowej. Do zada艅 tych nale偶y:
1) pe艂nienie funkcji instytucji w艂a艣ciwej w zwi膮zku z udzia艂em Rzeczypospoli-
tej Polskiej w koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego w przy-
padku przemieszczania si臋 os贸b w granicach Unii Europejskiej i Europej-
skiego Obszaru Gospodarczego;
2) wydawanie decyzji w sprawach 艣wiadcze艅 rodzinnych realizowanych w
zwi膮zku z koordynacj膮 system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego.
2. Marsza艂ek wojew贸dztwa w艂a艣ciwy ze wzgl臋du na miejsce zamieszkania osoby
ubiegaj膮cej si臋 o 艣wiadczenia rodzinne mo偶e, w formie pisemnej, upowa偶ni膰 dy-
rektora, jego zast臋pc臋 lub innego pracownika regionalnego o艣rodka polityki spo-
艂ecznej albo innego pracownika urz臋du marsza艂kowskiego do za艂atwiania w jego
imieniu spraw dotycz膮cych realizacji 艣wiadcze艅 rodzinnych w ramach koordy-
nacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego i wydawania w tych sprawach de-
cyzji.
3. 艢wiadczenia rodzinne przyznane decyzj膮 wydan膮 przez marsza艂ka wojew贸dztwa
wyp艂aca organ w艂a艣ciwy.
Art. 22.
Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego jest w艂adz膮 w艂a艣ciw膮 oraz
instytucj膮 艂膮cznikow膮 w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych w zwi膮zku z udzia艂em Rze-
czypospolitej Polskiej w koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego.
Art. 22a.
1. Rada gminy w drodze uchwa艂y mo偶e przyzna膰 zamieszka艂ym na terenie jej dzia-
艂ania osobom jednorazow膮 zapomog臋 z tytu艂u urodzenia ich dziecka.
2. Do zapomogi, o kt贸rej mowa w ust. 1, nie stosuje si臋 przepis贸w rozdzia艂贸w 4, 6 i
7.
3. Szczeg贸艂owe zasady udzielania zapomogi okre艣la uchwa艂a rady gminy.
4. W zwi膮zku z urodzeniem si臋 jednego dziecka mo偶e by膰 przyznana tylko jedna
zapomoga.
5. Wyp艂aty zapom贸g finansowane s膮 ze 艣rodk贸w w艂asnych gminy.
Rozdzia艂 6
Post臋powanie w sprawach przyznawania i wyp艂acania 艣wiadcze艅 rodzinnych
Art. 23.
1. Ustalenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych oraz ich wyp艂ata nast臋puj膮 odpowied-
nio na wniosek ma艂偶onk贸w, jednego z ma艂偶onk贸w, rodzic贸w, jednego
z rodzic贸w, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 20/40
ucz膮cej si臋, pe艂noletniej osoby niepe艂nosprawnej lub innej osoby upowa偶nionej
do reprezentowania dziecka lub pe艂noletniej osoby niepe艂nosprawnej.
2. Wniosek sk艂ada si臋 w urz臋dzie gminy lub miasta w艂a艣ciwym ze wzgl臋du na
miejsce zamieszkania osoby, o kt贸rej mowa w ust. 1.
3. Wniosek powinien zawiera膰 dane dotycz膮ce:
1) osoby wyst臋puj膮cej o przyznanie 艣wiadcze艅 rodzinnych, w tym: imi臋, na-
zwisko, dat臋 urodzenia, numer PESEL, numer NIP, a w razie gdy nie nada-
no tych numer贸w lub jednego z nich  seri臋 i numer dowodu osobistego lub
paszportu oraz w razie potrzeby nazw臋 organu rentowego wyp艂acaj膮cego
emerytur臋 lub rent臋, numer emerytury lub renty lub numer konta w Kasie
Rolniczego Ubezpieczenia Spo艂ecznego;
2) dzieci pozostaj膮cych na utrzymaniu osoby, o kt贸rej mowa w ust. 1, w tym:
imi臋, nazwisko, numer PESEL, dat臋 urodzenia, stan cywilny.
4. Do wniosku nale偶y do艂膮czy膰 odpowiednio:
1) za艣wiadczenia o dochodzie podlegaj膮cym opodatkowaniu podatkiem docho-
dowym od os贸b fizycznych na zasadach og贸lnych ka偶dego cz艂onka rodziny,
wydane przez w艂a艣ciwy urz膮d skarbowy, zawieraj膮ce informacje o:
a) wysoko艣ci dochodu,
b) wysoko艣ci sk艂adek na ubezpieczenia spo艂eczne odliczonych od docho-
du,
c) wysoko艣ci sk艂adek na ubezpieczenie zdrowotne odliczonych od podat-
ku,
d) wysoko艣ci nale偶nego podatku;
2) za艣wiadczenia lub o艣wiadczenia dokumentuj膮ce wysoko艣膰 innych docho-
d贸w;
3) o艣wiadczenie o deklarowanych dochodach osi膮ganych przez osoby podlega-
j膮ce przepisom o zrycza艂towanym podatku dochodowym od niekt贸rych
przychod贸w osi膮ganych przez osoby fizyczne, zawieraj膮ce w szczeg贸lno艣ci
informacje o:
a) wysoko艣ci dochodu,
b) wysoko艣ci nale偶nych sk艂adek na ubezpieczenia spo艂eczne,
c) wysoko艣ci nale偶nych sk艂adek na ubezpieczenie zdrowotne,
d) wysoko艣ci i formie op艂acanego podatku dochodowego,
e) wysoko艣ci dochodu po odliczeniu nale偶nych sk艂adek i podatku;
4) inne za艣wiadczenia lub o艣wiadczenia oraz dowody niezb臋dne do ustalenia
prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych, w tym:
a) dokument stwierdzaj膮cy wiek dziecka,
b) orzeczenie o niepe艂nosprawno艣ci lub o stopniu niepe艂nosprawno艣ci,
c) prawomocny wyrok s膮du rodzinnego stwierdzaj膮cy przysposobienie lub
za艣wiadczenie s膮du rodzinnego lub o艣rodka adopcyjno-opieku艅czego o
prowadzonym post臋powaniu s膮dowym w sprawie o przysposobienie
dziecka,
d) prawomocny wyrok s膮du rodzinnego orzekaj膮cy rozw贸d lub separacj臋,
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 21/40
e) orzeczenie s膮du rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
f) za艣wiadczenie o ucz臋szczaniu dziecka do szko艂y lub szko艂y wy偶szej,
g) za艣wiadczenie z urz臋du pracy o braku propozycji zatrudnienia lub innej
pracy zarobkowej dla osoby ubiegaj膮cej si臋 o dodatek, o kt贸rym mowa
w art. 116),
h) za艣wiadczenie pracodawcy o terminie urlopu wychowawczego i okre-
sie, na jaki zosta艂 udzielony, oraz o okresach zatrudnienia.
4a. W przypadku gdy w stosunku do osoby ubiegaj膮cej si臋 o 艣wiadczenia rodzinne
wyst膮pi膮 w膮tpliwo艣ci dotycz膮ce okoliczno艣ci, o kt贸rych mowa w art. 3 pkt 17a,
organ w艂a艣ciwy mo偶e przeprowadzi膰 wywiad.
4b. W przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 4a, organ w艂a艣ciwy mo偶e wyst膮pi膰 do
o艣rodka pomocy spo艂ecznej o udzielenie informacji o okoliczno艣ciach, o kt贸rych
mowa w art. 3 pkt 17a, je偶eli okoliczno艣ci te zosta艂y ustalone w rodzinnym wy-
wiadzie 艣rodowiskowym przeprowadzonym nie wcze艣niej ni偶 3 miesi膮ce przed
dniem otrzymania przez o艣rodek pomocy spo艂ecznej wniosku o udzielenie in-
formacji.
4c. Przepis ust. 4b stosuje si臋 odpowiednio w przypadku, gdy organ w艂a艣ciwy upo-
wa偶ni艂 do prowadzenia post臋powania w sprawie 艣wiadcze艅 rodzinnych kierow-
nika o艣rodka pomocy spo艂ecznej lub inn膮 osob臋 na wniosek kierownika o艣rodka
pomocy spo艂ecznej.
5. Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego okre艣li, w drodze roz-
porz膮dzenia, spos贸b i tryb post臋powania w sprawach o przyznanie 艣wiadcze艅
rodzinnych, wstrzymywania lub zawieszenia wyp艂aty tych 艣wiadcze艅, a tak偶e
spos贸b ustalania dochodu uprawniaj膮cego do 艣wiadcze艅 rodzinnych i wzory:
1) wniosk贸w o ustalenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych,
2) za艣wiadczenia z urz臋du skarbowego, o kt贸rym mowa w ust. 4 pkt 1,
3) o艣wiadcze艅 o dochodach rodziny, w tym o艣wiadcze艅 os贸b rozliczaj膮cych si臋
na podstawie przepis贸w o zrycza艂towanym podatku dochodowym od nie-
kt贸rych przychod贸w osi膮ganych przez osoby fizyczne, oraz innych o艣wiad-
cze艅 i dowod贸w niezb臋dnych do ustalenia prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych,
4) wywiadu, o kt贸rym mowa w ust. 4a,
5) o艣wiadczenia o dochodach cz艂onk贸w rodziny uzyskanych w poprzednim ro-
ku kalendarzowym,
kieruj膮c si臋 konieczno艣ci膮 zapewnienia stosownej dokumentacji niezb臋dnej do
sprawnej realizacji 艣wiadcze艅 rodzinnych.
6. Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego, w porozumieniu z mi-
nistrem w艂a艣ciwym do spraw informatyzacji, okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia:
1) opis system贸w teleinformatycznych stosowanych w urz臋dach administracji
publicznej realizuj膮cych zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych, zawiera-
j膮cy struktur臋 systemu, wymagan膮 minimaln膮 funkcjonalno艣膰 systemu oraz
zakres komunikacji mi臋dzy elementami struktury systemu, w tym zestawie-
nie struktur dokument贸w elektronicznych, format贸w danych oraz protoko-
艂贸w komunikacyjnych i szyfruj膮cych, o kt贸rych mowa w art. 13 ust. 2 pkt 2
lit. a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dzia艂alno艣ci podmio-
6)
ad. lit. g w pkt 4 w ust. 4 w art. 23 - powo艂ywany art. 11 utraci艂 moc.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 22/40
t贸w realizuj膮cych zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565 oraz z 2006 r.
Nr 12, poz. 65 i Nr 73, poz. 501),
2) wymagania standaryzuj膮ce w zakresie bezpiecze艅stwa, wydajno艣ci i rozwo-
ju systemu,
3) spos贸b post臋powania w zakresie stwierdzania zgodno艣ci oprogramowania z
opisem systemu
 maj膮c na uwadze zapewnienie sp贸jno艣ci system贸w teleinformatycznych sto-
sowanych w urz臋dach administracji publicznej do realizacji zada艅 w zakresie
艣wiadcze艅 rodzinnych, w szczeg贸lno艣ci w zakresie jednorodno艣ci zakresu i ro-
dzaju danych, kt贸ra umo偶liwi ich scalanie w zbi贸r centralny, a tak偶e zachowanie
zgodno艣ci z minimalnymi wymogami i sposobem stwierdzania zgodno艣ci opro-
gramowania, okre艣lonymi na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o in-
formatyzacji dzia艂alno艣ci podmiot贸w realizuj膮cych zadania publiczne.
7. Urz臋dy administracji publicznej do realizacji zada艅 w zakresie 艣wiadcze艅 ro-
dzinnych u偶ywaj膮 oprogramowania, kt贸re jest zgodne z wymaganiami okre艣lo-
nymi przez ministra w艂a艣ciwego do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego w prze-
pisach wydanych na podstawie ust. 6, i z jego zastosowaniem sporz膮dzaj膮 spra-
wozdawczo艣膰, kt贸r膮 przekazuj膮 wojewodzie.
8. Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego mo偶e utworzy膰 rejestr
centralny obejmuj膮cy dane dotycz膮ce os贸b pobieraj膮cych 艣wiadczenia rodzinne
oraz warto艣ci udzielonych 艣wiadcze艅, gromadzone na podstawie przepis贸w
ustawy przez organy w艂a艣ciwe podczas realizacji zada艅 w zakresie 艣wiadcze艅
rodzinnych, oraz mo偶e przetwarza膰 te dane na zasadach okre艣lonych w przepi-
sach o ochronie danych osobowych. Organy w艂a艣ciwe przekazuj膮 dane do reje-
stru centralnego, wykorzystuj膮c oprogramowanie, o kt贸rym w mowa w ust. 7.
Art. 23a.
1. W przypadku gdy cz艂onek rodziny osoby uprawnionej do 艣wiadcze艅 rodzinnych
przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w pa艅stwie, w kt贸rym maj膮
zastosowanie przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego, or-
gan w艂a艣ciwy przekazuje wniosek wraz z dokumentami do marsza艂ka
wojew贸dztwa.
2. W przypadku wyjazdu cz艂onka rodziny do pa艅stwa, o kt贸rym mowa w ust. 1, po
wydaniu przez organ w艂a艣ciwy decyzji przyznaj膮cej 艣wiadczenia rodzinne, or-
gan w艂a艣ciwy wyst臋puje do marsza艂ka wojew贸dztwa o ustalenie, czy w sprawie
maj膮 zastosowanie przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecz-
nego.
2a. Przepis贸w ust. 1 i 2 nie stosuje si臋 w przypadku wyjazdu lub pobytu turystycz-
nego, leczniczego lub zwi膮zanego z podj臋ciem przez dziecko kszta艂cenia poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. W przypadkach, o kt贸rych mowa w ust. 1 i 2, marsza艂ek wojew贸dztwa ustala,
czy w przekazanej sprawie maj膮 zastosowanie przepisy o koordynacji system贸w
zabezpieczenia spo艂ecznego.
4. W przypadku gdy marsza艂ek wojew贸dztwa w sytuacji, o kt贸rej mowa w ust. 1,
ustali, 偶e maj膮 zastosowanie przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia
spo艂ecznego, wydaje decyzj臋 zgodnie z art. 21.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 23/40
5. W przypadku gdy marsza艂ek wojew贸dztwa, w sytuacji, o kt贸rej mowa w ust. 2,
ustali, 偶e maj膮 zastosowanie przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia
spo艂ecznego, organ w艂a艣ciwy uchyla decyzj臋 przyznaj膮c膮 艣wiadczenia rodzinne
od dnia, w kt贸rym osoba podlega ustawodawstwu pa艅stwa, o kt贸rym mowa w
ust. 1, w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych w zwi膮zku ze stosowaniem przepis贸w o
koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego.
6. W przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 5, marsza艂ek wojew贸dztwa wydaje decyzj臋
w sprawie 艣wiadcze艅 rodzinnych zgodnie z art. 21 od dnia, w kt贸rym osoba pod-
lega ustawodawstwu pa艅stwa, o kt贸rym mowa w ust. 1, w zakresie 艣wiadcze艅
rodzinnych w zwi膮zku ze stosowaniem przepis贸w o koordynacji system贸w za-
bezpieczenia spo艂ecznego.
7. W przypadku gdy marsza艂ek wojew贸dztwa ustali, 偶e w sprawie nie maj膮 zasto-
sowania przepisy o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego:
1) przekazuje spraw臋 organowi w艂a艣ciwemu w celu ustalenia prawa do 艣wiad-
cze艅 rodzinnych  w przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 1;
2) informuje o tym fakcie organ w艂a艣ciwy  w przypadku, o kt贸rym mowa w
ust. 2.
8. Organ w艂a艣ciwy w przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 7 pkt 1, ustala prawo do
艣wiadcze艅 rodzinnych od miesi膮ca z艂o偶enia wniosku, o kt贸rym mowa w ust. 1.
9. Marsza艂ek wojew贸dztwa ustala i dochodzi zwrotu nienale偶nie pobranych 艣wiad-
cze艅 rodzinnych w sprawach, w kt贸rych maj膮 zastosowanie przepisy o koordy-
nacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego. Przepis art. 30 stosuje si臋 odpo-
wiednio.
10. W przypadku zwrotu przez instytucj臋 pa艅stwa, o kt贸rym mowa w ust. 1, niena-
le偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych zgodnie z przepisami o koordynacji sys-
tem贸w zabezpieczenia spo艂ecznego, marsza艂ek wojew贸dztwa mo偶e umorzy膰 po-
zosta艂膮 kwot臋 nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 艂膮cznie z ustawowymi odsetka-
mi w ca艂o艣ci lub w cz臋艣ci, w szczeg贸lno艣ci je艣li pozosta艂a kwota wynika z r贸偶-
nicy kursowej.
Art. 24.
1. Prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋 na okres zasi艂kowy, z wyj膮tkiem
艣wiadcze艅, o kt贸rych mowa w art. 9, 14 16 i 15b.
2. Prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋, pocz膮wszy od miesi膮ca, w kt贸rym
wp艂yn膮艂 wniosek z prawid艂owo wype艂nionymi dokumentami, do ko艅ca okresu
zasi艂kowego.
ust. 2 niezgodny z Konstytucj膮 w zakresie, w jakim stanowi, 偶e w wypadku wnio-
sku o przyznanie zasi艂ku piel臋gnacyjnego osobie niepe艂nosprawnej w wieku powy-
偶ej 16 lat, legitymuj膮cej si臋 orzeczeniem o znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci
uzyskanym w wyniku rozpoznania przez wojew贸dzki zesp贸艂 do spraw orzekania o
niepe艂nosprawno艣ci jej odwo艂ania od orzeczenia powiatowego zespo艂u do spraw
orzekania o niepe艂nosprawno艣ci, prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋, po-
cz膮wszy od miesi膮ca, w kt贸rym wp艂yn膮艂 wniosek - wyrok TK (Dz. U. z 2007 r. Nr
200, poz. 1446)
2a. Je偶eli osoba w okresie trzech miesi臋cy od wydania orzeczenia o niepe艂nospraw-
no艣ci lub stopniu niepe艂nosprawno艣ci z艂o偶y wniosek o ustalenie prawa do zasi艂-
ku piel臋gnacyjnego, prawo do zasi艂ku piel臋gnacyjnego ustala si臋 pocz膮wszy od
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 24/40
miesi膮ca, w kt贸rym wp艂yn膮艂 wniosek o ustalenie niepe艂nosprawno艣ci lub stopnia
niepe艂nosprawno艣ci.
3. W przypadku ustalania prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych uzale偶nionych od nie-
pe艂nosprawno艣ci osoby, prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋 na okres za-
si艂kowy, chyba 偶e orzeczenie o niepe艂nosprawno艣ci lub orzeczenie o stopniu
niepe艂nosprawno艣ci zosta艂o wydane na czas okre艣lony. W tym przypadku prawo
do 艣wiadcze艅 rodzinnych ustala si臋 do ostatniego dnia miesi膮ca, w kt贸rym
up艂ywa termin wa偶no艣ci orzeczenia, nie d艂u偶ej jednak ni偶 do ko艅ca okresu za-
si艂kowego.
3a. W przypadku utraty wa偶no艣ci orzeczenia o niepe艂nosprawno艣ci lub stopniu nie-
pe艂nosprawno艣ci i ponownego ustalenia niepe艂nosprawno艣ci lub stopnia niepe艂-
nosprawno艣ci stanowi膮cego kontynuacj臋 poprzedniego orzeczenia, prawo do
艣wiadcze艅 rodzinnych uzale偶nionych od niepe艂nosprawno艣ci ustala si臋 od
pierwszego dnia miesi膮ca nast臋puj膮cego po miesi膮cu, w kt贸rym up艂yn膮艂 termin
wa偶no艣ci poprzedniego orzeczenia, je偶eli osoba spe艂nia warunki uprawniaj膮ce
do nabycia tych 艣wiadcze艅 oraz z艂o偶y艂a wniosek o ustalenie:
1) niepe艂nosprawno艣ci lub stopnia niepe艂nosprawno艣ci w terminie miesi膮ca od
dnia utraty wa偶no艣ci poprzedniego orzeczenia i
2) prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych uzale偶nionych od niepe艂nosprawno艣ci w
terminie trzech miesi臋cy od dnia wydania orzeczenia.
3b. (uchylony).
4. W przypadku ustalania prawa do zasi艂ku piel臋gnacyjnego prawo ustala si臋 na
czas nieokre艣lony, chyba 偶e orzeczenie o niepe艂nosprawno艣ci lub orzeczenie o
stopniu niepe艂nosprawno艣ci zosta艂o wydane na czas okre艣lony. W tym przypad-
ku prawo do zasi艂ku piel臋gnacyjnego ustala si臋 do ostatniego dnia miesi膮ca, w
kt贸rym up艂ywa termin wa偶no艣ci orzeczenia.
5. Zasi艂ek rodzinny przys艂uguje za wrzesie艅, je偶eli dziecko lub osoba ucz膮ca si臋 le-
gitymuj膮ce si臋 orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepe艂no-
sprawno艣ci po uko艅czeniu nauki w szkole zosta艂y przyj臋te, w tym samym roku
kalendarzowym, do szko艂y wy偶szej.
Art. 24a.
1. W przypadku z艂o偶enia nieprawid艂owo wype艂nionego wniosku podmiot realizuj膮-
cy 艣wiadczenia wzywa pisemnie osob臋 ubiegaj膮c膮 si臋 o 艣wiadczenia do popra-
wienia lub uzupe艂nienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwa-
nia. Niezastosowanie si臋 do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez
rozpatrzenia.
2. W przypadku gdy osoba z艂o偶y wniosek bez wymaganych dokument贸w, podmiot
realizuj膮cy 艣wiadczenia przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie kr贸tszy ni偶 14
dni i nie d艂u偶szy ni偶 30 dni na uzupe艂nienie brakuj膮cych dokument贸w. Niezasto-
sowanie si臋 do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.
3. W przypadku gdy przyczyn膮 niedostarczenia wymaganego dokumentu przez
osob臋 sk艂adaj膮c膮 wniosek jest niewydanie dokumentu przez w艂a艣ciw膮 instytucj臋
w ustawowo okre艣lonym, w odr臋bnych przepisach, terminie oraz osoba mo偶e to
udokumentowa膰, 艣wiadczenia przys艂uguj膮 pocz膮wszy od miesi膮ca, w kt贸rym
wniosek zosta艂 z艂o偶ony.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 25/40
Art. 25.
1. W przypadku wyst膮pienia zmian w liczbie cz艂onk贸w rodziny, uzyskania docho-
du lub innych zmian maj膮cych wp艂yw na prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych osoba,
o kt贸rej mowa w art. 23 ust. 1, jest obowi膮zana do niezw艂ocznego powiadomie-
nia o tym organu wyp艂acaj膮cego 艣wiadczenia rodzinne.
2. W przypadku gdy w okresie zasi艂kowym dziecko osi膮gn臋艂o wiek powoduj膮cy
przej艣cie do nast臋pnej grupy wiekowej, zasi艂ek rodzinny wyp艂aca si臋
w wysoko艣ci odpowiadaj膮cej nowej grupie wiekowej dziecka, od miesi膮ca na-
st臋puj膮cego po miesi膮cu, w kt贸rym nast膮pi艂a ta zmiana.
3. Osoby otrzymuj膮ce 艣wiadczenia rodzinne, instytucje publiczne i organizacje po-
zarz膮dowe s膮 obowi膮zane do udzielania, na 偶膮danie organu w艂a艣ciwego, wyja-
艣nie艅 oraz informacji co do okoliczno艣ci maj膮cych wp艂yw na prawo do 艣wiad-
cze艅 rodzinnych.
Art. 25a. (uchylony).
Art. 26.
1. 艢wiadczenia rodzinne wyp艂aca si臋 nie p贸zniej ni偶 do ostatniego dnia miesi膮ca, za
kt贸ry przyznane zosta艂o 艣wiadczenie rodzinne.
2. W przypadku z艂o偶enia wniosku w sprawie ustalenia prawa do 艣wiadcze艅 rodzin-
nych po 10 dniu miesi膮ca, 艣wiadczenia rodzinne za dany miesi膮c wyp艂aca si臋
najp贸zniej do ostatniego dnia miesi膮ca nast臋puj膮cego po miesi膮cu, w kt贸rym
z艂o偶ono wniosek.
2a. Wnioski w sprawie ustalenia prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych na nowy okres
zasi艂kowy s膮 przyjmowane od dnia 1 wrze艣nia.
3. W przypadku gdy osoba ubiegaj膮ca si臋 o 艣wiadczenia rodzinne na nowy okres
zasi艂kowy z艂o偶y wniosek wraz z dokumentami do dnia 30 wrze艣nia, ustalenie
prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych oraz wyp艂ata 艣wiadcze艅 przys艂uguj膮cych za
miesi膮c listopad nast臋puje do dnia 30 listopada.
4. W przypadku gdy osoba ubiegaj膮ca si臋 o 艣wiadczenia rodzinne na nowy okres
zasi艂kowy z艂o偶y wniosek wraz z dokumentami w okresie od dnia 1 pazdziernika
do dnia 30 listopada, ustalenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych oraz wyp艂ata
艣wiadcze艅 przys艂uguj膮cych za miesi膮c listopad nast臋puje do dnia 31 grudnia.
5. Wniosek o dodatek, o kt贸rym mowa w art. 9, sk艂ada si臋 do uko艅czenia przez
dziecko pierwszego roku 偶ycia.
6. Podmiot realizuj膮cy 艣wiadczenia rodzinne jest obowi膮zany poinformowa膰 osoby
ubiegaj膮ce si臋 o 艣wiadczenia rodzinne o terminach sk艂adania wniosk贸w, o kt贸-
rych mowa w ust. 3 i 4 oraz w art. 24.
Art. 27.
1. W przypadku zbiegu prawa rodzic贸w, opiekun贸w faktycznych dziecka lub opie-
kun贸w prawnych dziecka do 艣wiadcze艅 rodzinnych 艣wiadczenia te wyp艂aca si臋
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 26/40
temu z rodzic贸w, opiekun贸w faktycznych dziecka lub opiekun贸w prawnych
dziecka, kt贸ry pierwszy z艂o偶y艂 wniosek.
2. Je偶eli dziecko nie pozostaje we wsp贸lnym gospodarstwie domowym z obojgiem
rodzic贸w, 艣wiadczenia rodzinne wyp艂aca si臋 temu z rodzic贸w, pod kt贸rego
opiek膮 dziecko si臋 znajduje.
3. W przypadku zbiegu prawa do zasi艂ku rodzinnego z prawem do walutowego do-
datku rodzinnego przys艂uguj膮cego pracownikom polskich plac贸wek dyploma-
tycznych i urz臋d贸w konsularnych przys艂uguje prawo do jednego wybranego
艣wiadczenia.
Art. 28.
1. Wstrzymuje si臋 wyp艂at臋 艣wiadcze艅 rodzinnych, je偶eli osoba, o kt贸rej mowa w
art. 23 ust. 1, odm贸wi艂a udzielenia lub nie udzieli艂a, w wyznaczonym terminie,
wyja艣nie艅 co do okoliczno艣ci maj膮cych wp艂yw na prawo do 艣wiadcze艅 rodzin-
nych.
2. W przypadku udzielenia wyja艣nie艅, o kt贸rych mowa w ust. 1, wyp艂aca si臋
艣wiadczenia rodzinne od miesi膮ca, w kt贸rym wp艂yn臋艂y wyja艣nienia, do ko艅ca
okresu zasi艂kowego, je偶eli osoba spe艂nia warunki okre艣lone w ustawie.
3. Wstrzymuje si臋 wyp艂at臋 艣wiadcze艅 rodzinnych, je偶eli osoba, o kt贸rej mowa w
art. 23 ust. 1, nie podejmuje 艣wiadcze艅 rodzinnych przez trzy kolejne miesi膮ce
kalendarzowe.
4. W przypadku zg艂oszenia si臋 osoby po up艂ywie trzech miesi臋cy wyp艂aca si臋 jej
艣wiadczenia za ca艂y okres wstrzymania, je偶eli osoba spe艂nia warunki okre艣lone
w ustawie.
5. Je偶eli wznowienie wyp艂aty wstrzymanych 艣wiadcze艅 rodzinnych nie nast膮pi do
ko艅ca okresu zasi艂kowego, prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych wygasa.
Art. 29.
1. Podmiot realizuj膮cy zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzinnych mo偶e gromadzi膰 i
przetwarza膰, w zakresie okre艣lonym w ustawie, dane osobowe osoby, o kt贸rej
mowa w art. 23 ust. 1, oraz cz艂onk贸w jej rodziny.
2. Pracodawcy, w艂a艣ciwe jednostki organizacyjne podleg艂e Ministrowi Obrony Na-
rodowej, ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw wewn臋trznych, Szefowi Agencji
Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego, Ministrowi Spra-
wiedliwo艣ci, podmioty wyp艂acaj膮ce uposa偶enie osobom w stanie spoczynku lub
uposa偶enie rodzinne, jednostki, kt贸re zawar艂y umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zle-
cenia albo umow臋 o 艣wiadczenie us艂ug, rolnicze sp贸艂dzielnie produkcyjne, w艂a-
艣ciwe organy finansowe, organy emerytalne lub rentowe, Zak艂ad Ubezpiecze艅
Spo艂ecznych, zwany dalej  Zak艂adem , Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spo-
艂ecznego oraz urz臋dy administracji rz膮dowej i samorz膮dowej s膮 obowi膮zani wy-
dawa膰 za艣wiadczenia niezb臋dne do ustalenia prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych.
Wydawanie za艣wiadcze艅 jest wolne od op艂at.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 27/40
Art. 30.
1. Osoba, kt贸ra pobra艂a nienale偶nie 艣wiadczenia rodzinne, jest obowi膮zana do ich
zwrotu.
2. Za nienale偶nie pobrane 艣wiadczenia rodzinne uwa偶a si臋:
1) 艣wiadczenia rodzinne wyp艂acone mimo zaistnienia okoliczno艣ci powoduj膮-
cych ustanie lub zawieszenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych albo wstrzy-
manie wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych w ca艂o艣ci lub w cz臋艣ci, je偶eli osoba
pobieraj膮ca te 艣wiadczenia by艂a pouczona o braku prawa do ich pobierania;
2) 艣wiadczenia rodzinne przyznane lub wyp艂acone na podstawie fa艂szywych
zezna艅 lub dokument贸w albo w innych przypadkach 艣wiadomego wprowa-
dzenia w b艂膮d przez osob臋 pobieraj膮c膮 te 艣wiadczenia;
3) 艣wiadczenia rodzinne wyp艂acone w przypadku, o kt贸rym mowa w art. 23a
ust. 5, za okres od dnia, w kt贸rym osoba sta艂a si臋 uprawniona do 艣wiadcze艅
rodzinnych w innym pa艅stwie w zwi膮zku ze stosowaniem przepis贸w o ko-
ordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego, do dnia wydania decyzji o
uchyleniu decyzji przyznaj膮cej 艣wiadczenia rodzinne;
4) 艣wiadczenia rodzinne przyznane na podstawie decyzji, kt贸rej nast臋pnie
stwierdzono niewa偶no艣膰 z powodu jej wydania bez podstawy prawnej lub
z ra偶膮cym naruszeniem prawa albo 艣wiadczenie rodzinne przyznane na pod-
stawie decyzji, kt贸ra zosta艂a nast臋pnie uchylona w wyniku wznowienia po-
st臋powania i osobie odm贸wiono prawa do 艣wiadczenia rodzinnego.
2a. (uchylony).
3. Nale偶no艣ci z tytu艂u nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych ulegaj膮
przedawnieniu z up艂ywem 3 lat, licz膮c od dnia, w kt贸rym decyzja ustalaj膮ca te
nale偶no艣ci sta艂a si臋 ostateczna.
4. Bieg przedawnienia przerywa: odroczenie terminu p艂atno艣ci nale偶no艣ci, roz艂o偶e-
nie sp艂aty nale偶no艣ci na raty i ka偶da inna czynno艣膰 zmierzaj膮ca do 艣ci膮gni臋cia
nale偶no艣ci, je偶eli o czynno艣ci tej d艂u偶nik zosta艂 zawiadomiony.
5. Nie wydaje si臋 decyzji o zwrocie nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych,
je偶eli od terminu ich pobrania up艂yn臋艂o wi臋cej ni偶 10 lat.
6. Kwoty nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych ustalone ostateczn膮 decyzj膮
podlegaj膮 potr膮ceniu z wyp艂acanych 艣wiadcze艅 rodzinnych.
7. Nienale偶nie pobrane 艣wiadczenia rodzinne podlegaj膮 egzekucji w trybie przepi-
s贸w o post臋powaniu egzekucyjnym w administracji.
8. Kwoty 艣wiadcze艅 rodzinnych, o kt贸rych mowa w ust. 2, podlegaj膮 zwrotowi
艂膮cznie z ustawowymi odsetkami na rachunek bankowy wskazany przez organ
w艂a艣ciwy. Odsetki s膮 naliczane od pierwszego dnia miesi膮ca nast臋puj膮cego po
dniu wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych do dnia sp艂aty.
9. Organ w艂a艣ciwy, kt贸ry wyda艂 decyzj臋 w sprawie nienale偶nie pobranych 艣wiad-
cze艅 rodzinnych, mo偶e umorzy膰 kwot臋 nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 ro-
dzinnych 艂膮cznie z odsetkami w ca艂o艣ci lub w cz臋艣ci, odroczy膰 termin p艂atno艣ci
albo roz艂o偶y膰 na raty, je偶eli zachodz膮 szczeg贸lnie uzasadnione okoliczno艣ci do-
tycz膮ce sytuacji rodziny.
10. W przypadku zwrotu nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych w formie
czeku, nie realizuje si臋 czeku, gdy kwota zwrotu jest ni偶sza ni偶 koszty obs艂ugi
czeku.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 28/40
Art. 31.
Je偶eli odmowa przyznania 艣wiadcze艅 rodzinnych lub ustalenie ich wysoko艣ci by艂y
nast臋pstwem b艂臋du podmiotu realizuj膮cego zadania w zakresie 艣wiadcze艅 rodzin-
nych, wyp艂ata 艣wiadcze艅 rodzinnych mo偶e nast膮pi膰 za 3 lata wstecz, licz膮c od dnia
zawiadomienia o pope艂nieniu b艂臋du lub dnia wydania decyzji prostuj膮cej b艂膮d z
urz臋du.
Art. 32.
1. Organ w艂a艣ciwy oraz marsza艂ek wojew贸dztwa mog膮 bez zgody strony zmieni膰
lub uchyli膰 ostateczn膮 decyzj臋 administracyjn膮, na mocy kt贸rej strona naby艂a
prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych, je偶eli uleg艂a zmianie sytuacja rodzinna lub do-
chodowa rodziny maj膮ca wp艂yw na prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych, cz艂onek
rodziny naby艂 prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych w innym pa艅stwie w zwi膮zku ze
stosowaniem przepis贸w o koordynacji system贸w zabezpieczenia spo艂ecznego
albo osoba nienale偶nie pobra艂a 艣wiadczenie rodzinne.
1a. Zmiana decyzji na korzy艣膰 strony nie wymaga jej zgody.
2. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje si臋 przepisy ustawy
z dnia 14 czerwca 1960 r.  Kodeks post臋powania administracyjnego (Dz. U. z
2000 r. Nr 98, poz. 1071, z p贸zn. zm.7)).
Rozdzia艂 7
Finansowanie 艣wiadcze艅 rodzinnych
Art. 33.
1. Do finansowania 艣wiadcze艅 rodzinnych maj膮 zastosowanie przepisy o finansach
publicznych.
2. 艢wiadczenia rodzinne i koszty ich obs艂ugi, sk艂adki na ubezpieczenia emerytalne i
rentowe z ubezpieczenia spo艂ecznego oraz sk艂adki na ubezpieczenie zdrowotne
s膮 finansowane w formie dotacji celowej z bud偶etu pa艅stwa.
2a. Koszty obs艂ugi, o kt贸rych mowa w ust. 2, wynosz膮 3 % otrzymanej dotacji na
艣wiadczenia rodzinne oraz sk艂adki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z
ubezpieczenia spo艂ecznego, nie mniej jednak ni偶 6 000 z艂 rocznie dla organu
w艂a艣ciwego.
2b. Zwroty nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych w trakcie danego roku bu-
d偶etowego nie maj膮 wp艂ywu na wysoko艣膰 koszt贸w obs艂ugi, o kt贸rych mowa w
ust. 2a.
3. Rada Ministr贸w okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia:
7)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz.
509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188
i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i
Nr 181, poz. 1524.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 29/40
1) tryb przekazywania 艣rodk贸w finansowych na wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych
podmiotom, o kt贸rych mowa w art. 48 i 49, uwzgl臋dniaj膮cy etapy realizacji
艣wiadcze艅 rodzinnych przez w艂a艣ciwe organy i podmioty;
2) spos贸b sporz膮dzania sprawozda艅 rzeczowo-finansowych o zadaniach z za-
kresu 艣wiadcze艅 rodzinnych zrealizowanych ze 艣rodk贸w bud偶etu pa艅stwa
oraz bud偶et贸w gmin, uwzgl臋dniaj膮c w szczeg贸lno艣ci terminy i sposoby ich
przedstawiania oraz wzory tych sprawozda艅.
Rozdzia艂 8
Zmiany w przepisach obowi膮zuj膮cych
Art. 34 46. (pomini臋te).8)
Rozdzia艂 9
Przepisy przej艣ciowe i dostosowuj膮ce
Art. 47.
1. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2006 r. wysoko艣膰 mie-
si臋cznego zasi艂ku rodzinnego wynosi:
1) 43,00 z艂 na pierwsze i drugie dziecko;
2) 53,00 z艂 na trzecie dziecko;
3) 66,00 z艂 na czwarte i kolejne dziecko.
2. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r. prawo do 艣wiad-
cze艅 rodzinnych ustala si臋 na podstawie dochodu uzyskanego przez rodzin臋
w roku kalendarzowym 2002.
Art. 48.
1. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 w zakresie 艣wiad-
cze艅 rodzinnych wniosek o ustalenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych oraz ich
wyp艂at臋 sk艂ada si臋 odpowiednio do podmiot贸w, o kt贸rych mowa w ust. 2 pkt 2 i
art. 49 ust. 1 pkt 2.
2. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r. 艣wiadczenia ro-
dzinne przyznaj膮 i wyp艂acaj膮:
1) zasi艂ek rodzinny, o kt贸rym mowa w art. 6, oraz dodatki do zasi艂ku rodzinne-
go, o kt贸rych mowa w art. 9 15, a tak偶e zasi艂ek piel臋gnacyjny i 艣wiadczenie
piel臋gnacyjne  organ w艂a艣ciwy:
a) osobom bezrobotnym oraz osobom pobieraj膮cym zasi艂ek przedemery-
talny lub 艣wiadczenie przedemerytalne,
b) osobom, kt贸rym do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy zasi艂ki rodzinne i pie-
l臋gnacyjne przyznawa艂y i wyp艂aca艂y o艣rodki pomocy spo艂ecznej,
8)
Zamieszczone w obwieszczeniu.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 30/40
c) osobom ubiegaj膮cym si臋 o dodatki, o kt贸rych mowa w art. 10 129), lub
o 艣wiadczenie piel臋gnacyjne, o kt贸rym mowa w art. 17,
d) osobom zatrudnionym lub wykonuj膮cym prac臋 na podstawie umowy
zlecenia lub umowy agencyjnej u pracodawcy zatrudniaj膮cego w dniu
31 marca 2004 r. nie wi臋cej ni偶 4 pracownik贸w,
e) osobom, kt贸rym s膮 wyp艂acane za okres po ustaniu zatrudnienia zasi艂ki z
ubezpieczenia spo艂ecznego w razie choroby i macierzy艅stwa,
f) pos艂om i senatorom,
g) osobom, kt贸rym po dniu wej艣cia w 偶ycie ustawy ustalone zosta艂o prawo
do emerytury, renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub uposa偶enia ro-
dzinnego;
2) zasi艂ek rodzinny, o kt贸rym mowa w art. 6, oraz dodatki, o kt贸rych mowa w
art. 9 i 13 15, a tak偶e zasi艂ki piel臋gnacyjne:
a) pracodawcy zatrudniaj膮cy w dniu 31 marca 2004 r. co najmniej 5 pra-
cownik贸w  swoim pracownikom w czasie trwania ich zatrudnienia
oraz osobom wykonuj膮cym prac臋 na podstawie umowy zlecenia lub
umowy agencyjnej,
b) w艂a艣ciwe jednostki organizacyjne podleg艂e Ministrowi Obrony Naro-
dowej, ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw wewn臋trznych, Szefowi
Agencji Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpiecze艅stwa Wewn臋trznego
oraz Ministrowi Sprawiedliwo艣ci  偶o艂nierzom lub funkcjonariuszom
tych s艂u偶b,
c) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spo艂ecznego  osobom podle-
gaj膮cym ubezpieczeniu spo艂ecznemu rolnik贸w,
d) Zak艂ad:
 osobom ubezpieczonym innym ni偶 wymieniene w lit. a c prowa-
dz膮cym pozarolnicz膮 dzia艂alno艣膰 i osobom z nimi wsp贸艂pracuj膮-
cym oraz duchownym,
 osobom, kt贸rym wyp艂aca艂 emerytur臋, rent臋, rent臋 socjaln膮 albo ren-
t臋 rodzin膮, do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy,
e) rolnicze sp贸艂dzielnie produkcyjne  cz艂onkom, je偶eli s膮 obowi膮zane do
wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych pracownikom,
f) jednostki, kt贸re zawar艂y umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zlecenia, je偶eli
s膮 obowi膮zane do wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych pracownikom,
g) w艂a艣ciwe organy emerytalne lub rentowe osobom, kt贸rym wyp艂aca艂y
emerytury, renty, renty rodzinne lub uposa偶enia rodzinne, do dnia wej-
艣cia w 偶ycie ustawy.
3. Podmioty realizuj膮ce zadania z zakresu 艣wiadcze艅 rodzinnych, o kt贸rych mowa
w ust. 2 pkt 1 i pkt 2 lit. b d oraz g, 艣wiadczenia rodzinne przyznaj膮 w drodze
decyzji administracyjnej.
4. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 z zakresu 艣wiadcze艅
rodzinnych podmioty, o kt贸rych mowa w ust. 2 pkt 2 i art. 49 ust. 1 pkt 2, wy-
p艂acaj膮 艣wiadczenia rodzinne w dotychczasowych terminach wyp艂aty zasi艂k贸w
rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych.
9)
ad. lit. c w pkt 1 w ust. 2 w art. 48 - powo艂ywany art. 12 utraci艂 moc.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 31/40
5. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 z zakresu 艣wiadcze艅
rodzinnych zadania te s膮 finansowane z bud偶etu pa艅stwa.
Art. 48a.
W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. koszty obs艂ugi, o kt贸-
rych mowa w art. 33 ust. 2, stanowi膮 2 % wydatk贸w na 艣wiadczenia rodzinne.
Art. 48b.
艢wiadczenia rodzinne przys艂uguj膮ce za maj 2004 r. wyp艂aca si臋 nie p贸zniej ni偶 do
dnia 15 czerwca 2004 r.
Art. 49.
1. W okresie od dnia 1 wrze艣nia 2005 r. do dnia 31 sierpnia 2006 r. 艣wiadczenia ro-
dzinne przyznaj膮 i wyp艂acaj膮:
1) zasi艂ek rodzinny, o kt贸rym mowa w art. 6, oraz dodatki, o kt贸rych mowa w
art. 9 15, a tak偶e zasi艂ki piel臋gnacyjne i 艣wiadczenie piel臋gnacyjne  organ
w艂a艣ciwy;
2) zasi艂ek rodzinny, o kt贸rym mowa w art. 6, oraz dodatki do zasi艂ku rodzinne-
go, o kt贸rych mowa w art. 9, 13 i 14, a tak偶e zasi艂ki piel臋gnacyjne, praco-
dawcy zatrudniaj膮cy w dniu 31 lipca 2005 r. co najmniej 20 pracownik贸w 
swoim pracownikom w czasie trwania ich zatrudnienia oraz osobom wyko-
nuj膮cym prac臋 na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej.
2. Przepis art. 48 ust. 5 stosuje si臋 odpowiednio.
3. W przypadku ubiegania si臋 o dodatek, o kt贸rym mowa w art. 15, 艣wiadczenia
rodzinne wyp艂aca organ w艂a艣ciwy.
4. 艢wiadczenia rodzinne przys艂uguj膮ce danej rodzinie wyp艂aca jeden podmiot reali-
zuj膮cy te 艣wiadczenia.
Art. 49a.
Organ w艂a艣ciwy, po dniu wej艣cia w 偶ycie ustawy, przyznaje i wyp艂aca 艣wiadczenia
rodzinne osobie ubiegaj膮cej si臋 o dodatek do zasi艂ku rodzinnego z tytu艂u wychowy-
wania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Przepisy art. 20 i 50 stosuje si臋 odpowied-
nio.
Art. 50.
1. W przypadku zmiany podmiotu realizuj膮cego 艣wiadczenia rodzinne obowi膮zek
poinformowania o tym fakcie osoby otrzymuj膮cej 艣wiadczenie spoczywa na
podmiocie dotychczas je realizuj膮cym. Obowi膮zek ten dotyczy r贸wnie偶 podmio-
t贸w realizuj膮cych zasi艂ki rodzinne, piel臋gnacyjne lub wychowawcze do dnia
wej艣cia w 偶ycie ustawy.
2. W przypadku gdy zmiana podmiotu realizuj膮cego 艣wiadczenia rodzinne nast臋pu-
je wskutek zmiany w sytuacji osoby otrzymuj膮cej 艣wiadczenie rodzinne, w
szczeg贸lno艣ci gdy wi膮偶e si臋 ze zmian膮 miejsca zatrudnienia lub przej艣ciem na
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 32/40
emerytur臋, rent臋, uposa偶enie rodzinne lub rent臋 rodzinn膮, realizacj臋 艣wiadcze艅
rodzinnych przejmuje organ w艂a艣ciwy.
3. W przypadku, o kt贸rym mowa w ust. 2, podmiot realizuj膮cy 艣wiadczenia rodzin-
ne jest obowi膮zany do niezw艂ocznego przekazania organowi w艂a艣ciwemu posia-
danej dokumentacji dotycz膮cej osoby otrzymuj膮cej 艣wiadczenia rodzinne. Pod-
miot realizuj膮cy 艣wiadczenia rodzinne pozostawia w swoich aktach po艣wiad-
czone przez siebie za zgodno艣膰 z orygina艂em kopie dokument贸w.
4. Osobie niewymienionej w art. 48 i 49 uprawnionej do 艣wiadcze艅 rodzinnych
艣wiadczenie przyznaje organ w艂a艣ciwy.
Art. 51.
Upowa偶nia si臋 ministra w艂a艣ciwego do spraw finans贸w publicznych do dokonania,
na wniosek ministra w艂a艣ciwego do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego, przeniesienia
mi臋dzy cz臋艣ciami, dzia艂ami, rozdzia艂ami i paragrafami zawartych w ustawie bud偶e-
towej na rok 2004 planowanych wydatk贸w przeznaczonych na finansowanie wraz z
kosztami obs艂ugi:
1) zasi艂k贸w rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych przys艂uguj膮cych
na podstawie przepis贸w o zasi艂kach rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wycho-
wawczych;
2) 艣wiadcze艅 z funduszu alimentacyjnego przys艂uguj膮cych na podstawie prze-
pis贸w o funduszu alimentacyjnym;
3) zasi艂k贸w sta艂ych, gwarantowanych zasi艂k贸w okresowych, jednorazowych
zasi艂k贸w macierzy艅skich przys艂uguj膮cych na podstawie przepis贸w o pomo-
cy spo艂ecznej;
4) sk艂adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdro-
wotne.
Art. 51a.
Minister w艂a艣ciwy do spraw finans贸w publicznych, na wniosek ministra w艂a艣ciwego
do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego, dokona przeniesienia mi臋dzy cz臋艣ciami i pa-
ragrafami zawartymi w ustawie bud偶etowej na rok 2005 i 2006 planowanych wydat-
k贸w przeznaczonych na finansowanie 艣wiadcze艅 rodzinnych wraz z kosztami obs艂u-
gi oraz sk艂adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Art. 52.
Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 w zakresie 艣wiadcze艅
rodzinnych kwoty 艣wiadcze艅 rodzinnych wyp艂aconych przez pracodawc贸w, a tak偶e
przez jednostki, kt贸re zawar艂y umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zlecenia, zalicza si臋 na
poczet nale偶nych sk艂adek na ubezpieczenia spo艂eczne, z wyj膮tkiem 艣wiadcze艅, kt贸-
rych wyp艂ata zosta艂a uznana, w drodze decyzji, za bezpodstawn膮.
Art. 53.
1. Osoba, kt贸rej 艣wiadczenia rodzinne wyp艂aca pracodawca, rolnicza sp贸艂dzielnia
produkcyjna lub jednostka, kt贸ra zawar艂a umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zlece-
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 33/40
nia, mo偶e wyst膮pi膰 z wnioskiem do Zak艂adu o ustalenie prawa do tych 艣wiad-
cze艅 i o wydanie decyzji.
2. Z wnioskiem o ustalenie prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych i o wydanie decyzji
mo偶e wyst膮pi膰 do Zak艂adu tak偶e pracodawca, rolnicza sp贸艂dzielnia produkcyjna
lub kierownik jednostki, o kt贸rej mowa w ust. 1.
Art. 54.
1. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 w zakresie 艣wiad-
cze艅 rodzinnych Zak艂ad kontroluje pracodawc贸w, rolnicze sp贸艂dzielnie produk-
cyjne oraz jednostki, kt贸re zawar艂y umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zlecenia, w
zakresie prawid艂owo艣ci prowadzonego post臋powania w sprawie przyznawania i
wyp艂acania 艣wiadcze艅 rodzinnych.
2. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu realizacji zada艅 w zakresie 艣wiad-
cze艅 rodzinnych pracodawcy, rolnicze sp贸艂dzielnie produkcyjne lub jednostki,
kt贸re zawar艂y umow臋 agencyjn膮 lub umow臋 zlecenia, wyp艂acaj膮cy 艣wiadczenia
rodzinne s膮 obowi膮zani do:
1) prowadzenia dokumentacji dotycz膮cej wyp艂at 艣wiadcze艅 rodzinnych;
2) wyst臋powania do oddzia艂u Zak艂adu o ustalenie uprawnie艅 w przypadkach
w膮tpliwych;
3) okazywania lub przedstawiania do wgl膮du wszystkich dokument贸w doty-
cz膮cych wyp艂aty 艣wiadcze艅 rodzinnych  organom kontrolnym Zak艂adu
oraz innym organom uprawnionym do kontroli oraz udzielania w tych
sprawach niezb臋dnych wyja艣nie艅 i informacji;
4) podejmowania lub wstrzymywania wyp艂aty na polecenie Zak艂adu.
3. Organ w艂a艣ciwy, Zak艂ad, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spo艂ecznego oraz or-
gany emerytalne lub rentowe realizuj膮ce 艣wiadczenia rodzinne s膮 obowi膮zane
do prowadzenia dokumentacji post臋powania w sprawie przyznawania
i wyp艂acania 艣wiadcze艅 rodzinnych.
Art. 55.
1. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu zada艅 w zakresie realizacji 艣wiad-
cze艅 rodzinnych kontrola prawid艂owo艣ci przyznawania i wyp艂acania 艣wiadcze艅
rodzinnych nale偶y do organu uprawnionego do wydania decyzji.
2. W razie powzi臋cia w膮tpliwo艣ci organ uprawniony do wydania decyzji mo偶e we-
zwa膰 osob臋, kt贸rej przyznano 艣wiadczenia rodzinne, do z艂o偶enia dodatkowych
wyja艣nie艅 i udokumentowania dochod贸w.
3. Organ, kt贸ry wyda艂 decyzj臋 w sprawie nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzin-
nych, mo偶e umorzy膰 kwoty nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 w ca艂o艣ci lub w
cz臋艣ci, odroczy膰 ich termin p艂atno艣ci albo roz艂o偶y膰 je na raty, je偶eli zachodz膮
szczeg贸lnie uzasadnione okoliczno艣ci.
4. Minister w艂a艣ciwy do spraw zabezpieczenia spo艂ecznego okre艣li, w drodze roz-
porz膮dzenia, tryb przekazywania przez Zak艂ad, Kas臋 Rolniczego Ubezpieczenia
Spo艂ecznego, inne organy emerytalne lub rentowe oraz inne podmioty wydaj膮ce
decyzje w sprawie 艣wiadcze艅 rodzinnych dokumentacji dotycz膮cej nienale偶nie
pobranych zasi艂k贸w rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych oraz
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 34/40
艣wiadcze艅 rodzinnych. Przepisy rozporz膮dzenia powinny zapewni膰 sprawne i
p艂ynne wprowadzenie w 偶ycie nowego systemu 艣wiadcze艅 rodzinnych.
Art. 56.
1. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu zada艅 w zakresie realizacji 艣wiad-
cze艅 rodzinnych od decyzji oddzia艂u Zak艂adu, Prezesa Kasy Rolniczego Ubez-
pieczenia Spo艂ecznego oraz innego w艂a艣ciwego organu emerytalnego lub rento-
wego przys艂uguje odwo艂anie w terminie i na zasadach przewidzianych dla
艣wiadcze艅 z ubezpieczenia spo艂ecznego, okre艣lonych w ustawie z dnia 17 listo-
pada 1964 r.  Kodeks post臋powania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z p贸zn.
zm.10)).
2. Do dnia przekazania organowi w艂a艣ciwemu zada艅 w zakresie realizacji 艣wiad-
cze艅 rodzinnych odwo艂anie od decyzji jednostek organizacyjnych podleg艂ych
Ministrowi Obrony Narodowej, ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw wewn臋trz-
nych, Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpiecze艅stwa Wewn臋trz-
nego, Ministrowi Sprawiedliwo艣ci nast臋puje w trybie ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r.  Kodeks post臋powania administracyjnego.
Art. 56a.
1. Dodatek do zasi艂ku rodzinnego z tytu艂u urodzenia dziecka przys艂uguje na dziec-
ko urodzone w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia 30 kwietnia 2004 r.,
je偶eli rodzina spe艂nia warunki okre艣lone w ustawie.
2. Dodatek do zasi艂ku rodzinnego z tytu艂u urodzenia dziecka nie przys艂uguje, je偶eli
przed dniem 1 maja 2004 r. zosta艂 na dziecko przyznany jednorazowy zasi艂ek
macierzy艅ski, przys艂uguj膮cy na podstawie przepis贸w o pomocy spo艂ecznej lub
jednorazowy zasi艂ek z tytu艂u urodzenia dziecka przys艂uguj膮cy na podstawie
przepis贸w o ubezpieczeniu spo艂ecznym rolnik贸w.
10)
Zmiany wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr
27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210,
z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21,
poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz.
88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr
22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r.
Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz.
769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48,
poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193 i
Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98,
poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz.
1102, Nr 153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42,
poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz.
1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz.
623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr
172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z
2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr
150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz.
1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr 267, poz. 2258 oraz z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr
66, poz. 466 i Nr 104, poz. 708 i 711.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 35/40
3. Osoba ubiegaj膮ca si臋 o dodatek, o kt贸rym mowa w ust. 1, do wniosku o zasi艂ek
rodzinny do艂膮cza za艣wiadczenie kierownika o艣rodka pomocy spo艂ecznej, w艂a-
艣ciwego ze wzgl臋du na miejsce zamieszkania, stwierdzaj膮ce, 偶e jednorazowy
zasi艂ek macierzy艅ski nie zosta艂 przyznany lub za艣wiadczenie w艂a艣ciwego od-
dzia艂u Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spo艂ecznego stwierdzaj膮ce, 偶e jednora-
zowy zasi艂ek z tytu艂u urodzenia dziecka nie zosta艂 przyznany.
4. Dodatek wyp艂aca si臋 do dnia 31 sierpnia 2005 r.
Art. 57.
Osoba uprawniona do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy do zasi艂ku piel臋gnacyjnego za-
chowuje do niego prawo, je偶eli niepe艂nosprawno艣膰 powsta艂a w wieku uprawniaj膮-
cym t臋 osob臋 do zasi艂ku rodzinnego przys艂uguj膮cego na dziecko.
Art. 58.
1. Osoba otrzymuj膮ca zasi艂ek sta艂y na podstawie przepis贸w o pomocy spo艂ecznej
do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy w zwi膮zku z piel臋gnacj膮 dziecka legitymuj膮cego
si臋 orzeczeniem o niepe艂nosprawno艣ci lub stopniu niepe艂nosprawno艣ci 艂膮cznie
ze wskazaniami, o kt贸rych mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo艂ecznej oraz zatrudnianiu os贸b
niepe艂nosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z p贸zn. zm.11)), nabywa prawo do
艣wiadczenia piel臋gnacyjnego, o kt贸rym mowa w art. 17, do dnia 31 sierpnia
2005 r., je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w dotychczasowych przepisach.
ust. 1 niezgodny z Konstytucj膮 w zakresie, w jakim przyznaje prawa do
艣wiadczenia piel臋gnacyjnego po dniu 31.08.2005 r. osobie ustanowionej ro-
dzin膮 zast臋pcz膮 spokrewnion膮 i otrzymuj膮c膮 do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy
z dnia 28 listopada 2003 r. o 艣wiadczeniach rodzinnych zasi艂ek sta艂y - wyrok
TK (Dz.U. z 2008 r. Nr 138, poz. 875)
2. Osoba opiekuj膮ca si臋 dzieckiem, o kt贸rej mowa w ust. 1, je偶eli przed dniem 1
wrze艣nia 2005 r. uko艅czy艂a 50 lat, nabywa prawo do 艣wiadczenia piel臋gnacyj-
nego, o kt贸rym mowa w art. 17, je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w dotychcza-
sowych przepisach.
3. Osoba zdolna do pracy, lecz niepozostaj膮ca w zatrudnieniu ze wzgl臋du na ko-
nieczno艣膰 sprawowania opieki nad dzieckiem wymagaj膮cym sta艂ej piel臋gnacji,
posiadaj膮cym orzeczenie o niepe艂nosprawno艣ci wraz ze wskazaniami, o kt贸rych
mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
zawodowej i spo艂ecznej oraz zatrudnianiu os贸b niepe艂nosprawnych, za kt贸re
o艣rodek pomocy spo艂ecznej op艂aca艂 sk艂adk臋 na ubezpieczenia spo艂eczne przed
dniem 1 stycznia 1999 r., nabywa prawo do emerytury bez wzgl臋du na wiek, je-
偶eli w dniu 1 stycznia 1999 r. uko艅czy艂a co najmniej 45 lat i ma okres ubezpie-
11)
Zmiany wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1082, z 1998 r.
Nr 99, poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887, Nr 156, poz. 1019 i Nr 162, poz. 1118 i
1126, z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz. 1001, Nr 95, poz. 1101 i Nr 111, poz. 1280, z 2000 r.
Nr 48, poz. 550 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 39, poz. 459, Nr 100, poz. 1080, Nr 125, poz.
1368, Nr 129, poz. 1444 i Nr 154, poz. 1792 i 1800, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387, Nr 200, poz.
1679 i 1683 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 90, poz. 844, Nr 223, poz. 2217 i Nr
228, poz. 2262, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 44,
poz. 422, Nr 132, poz. 1110, Nr 163, poz. 1362, Nr 164, poz. 1366 i Nr 167, poz. 1398 oraz z
2006 r. Nr 49, poz. 359, Nr 63, poz. 440 i Nr 94, poz. 651.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 36/40
czenia (sk艂adkowy i niesk艂adkowy) wynosz膮cy co najmniej 20 lat w przypadku
kobiet i 25 lat w przypadku m臋偶czyzn. Wysoko艣膰 emerytury dla tej osoby ustala
si臋 wed艂ug zasad przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Fun-
duszu Ubezpiecze艅 Spo艂ecznych, dla os贸b ubezpieczonych urodzonych przed
dniem 1 stycznia 1949 r.
Art. 59.
1. Osoba samotnie wychowuj膮ca dziecko oraz osoba wychowuj膮ca troje lub wi臋cej
dzieci otrzymuj膮ca do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy podwy偶szony zasi艂ek wy-
chowawczy nabywa prawo do dodatku, o kt贸rym mowa w art. 10, na dziecko, na
kt贸re korzysta艂a z urlopu wychowawczego do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy, w
wysoko艣ci 505,80 z艂, je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w dotychczasowych prze-
pisach.
1a. Osoba samotnie wychowuj膮ca dziecko otrzymuj膮ca do dnia wej艣cia w 偶ycie
ustawy zasi艂ek wychowawczy, uprawniona do 36-miesi臋cznego okresu pobiera-
nia tego zasi艂ku, nabywa prawo do dodatku, o kt贸rym mowa w art. 10, na dziec-
ko, na kt贸re korzysta艂a z urlopu wychowawczego do dnia wej艣cia w 偶ycie usta-
wy, przez okres 36 miesi臋cy, je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w dotychczaso-
wych przepisach. Przepis ust. 3 stosuje si臋 odpowiednio.
2. Osoba otrzymuj膮ca do dnia 30 kwietnia 2004 r. zasi艂ek wychowawczy, je偶eli po-
zostawa艂a w zatrudnieniu bezpo艣rednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wy-
chowawczego przez okres kr贸tszy ni偶 6 miesi臋cy, nabywa prawo do dodatku z
tytu艂u opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w ustawie.
3. Do okres贸w, o kt贸rych mowa w art. 10 ust. 1, wlicza si臋 okresy, za kt贸re zosta艂y
wyp艂acone zasi艂ki wychowawcze z tytu艂u wychowywania tego samego dziecka,
do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy.
4. Osoba otrzymuj膮ca, przed dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy, zasi艂ek wychowawczy
przyznany na podstawie orzeczenia lekarskiego o stanie zdrowia dziecka, naby-
wa prawo do dodatku do zasi艂ku rodzinnego, o kt贸rym mowa w art. 10, do dnia
31 grudnia 2004 r., je偶eli spe艂nia warunki okre艣lone w ustawie.
Art. 59a.
Osoba otrzymuj膮ca, do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy, gwarantowany zasi艂ek okreso-
wy na podstawie przepis贸w o pomocy spo艂ecznej nabywa prawo do dodatku do za-
si艂ku rodzinnego, o kt贸rym mowa w art. 1112). Do trzyletniego okresu, o kt贸rym
mowa w art. 11 ust. 1, wlicza si臋 okresy, za kt贸re zosta艂 wyp艂acony gwarantowany
zasi艂ek okresowy.
Art. 59b.
Osoba otrzymuj膮ca dodatek do zasi艂ku rodzinnego z tytu艂u samotnego wychowywa-
nia dziecka i utraty prawa do zasi艂ku dla bezrobotnych do dnia 31 sierpnia 2005 r.
zachowuje do niego prawo, do zako艅czenia 3-letniego okresu jego pobierania, je偶eli
spe艂nia dotychczasowe warunki.
12)
ad. art. 59a - powo艂ywany art. 11 uchylony.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 37/40
Art. 60.
1. Osoba otrzymuj膮ca 艣wiadczenia na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o
funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200, z p贸zn. zm.13)), kt贸-
ra uko艅czy艂a 50 lat do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy, nabywa na sw贸j wniosek
prawo do dodatku z tytu艂u samotnego wychowywania dziecka do czasu uzyska-
nia prawa do emerytury lub renty albo prawa do zasi艂ku sta艂ego okre艣lonego w
przepisach o pomocy spo艂ecznej, je偶eli doch贸d rodziny nie przekracza kwoty, o
kt贸rej mowa w art. 5 ust. 1, i egzekucja ustalonych wyrokiem s膮du rodzinnego
aliment贸w jest bezskuteczna.
2. Osoba pozostaj膮ca w zwi膮zku ma艂偶e艅skim otrzymuj膮ca na dzieci do dnia wej艣cia
w 偶ycie ustawy 艣wiadczenie z funduszu alimentacyjnego nabywa prawo do do-
datku, o kt贸rym mowa w art. 12, do dnia 31 sierpnia 2005 r., je偶eli spe艂nia wa-
runki okre艣lone w ustawie.
Art. 61.
W przypadku ustalania prawa do 艣wiadcze艅 rodzinnych na podstawie dochodu ro-
dziny uzyskanego w roku kalendarzowym 2002 do dochodu rodziny wlicza si臋
otrzymywan膮 rent臋 socjaln膮, przyznan膮 na podstawie przepis贸w o pomocy spo艂ecz-
nej.
Art. 62.
1. Do czasu przej臋cia przez organ w艂a艣ciwy zada艅 w zakresie realizacji 艣wiadcze艅
rodzinnych post臋powanie w sprawie nienale偶nie pobranych zasi艂k贸w rodzin-
nych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych zako艅czone ostateczn膮 decyzj膮 lub
b臋d膮ce w toku prowadzi organ, kt贸ry wyda艂 t臋 decyzj臋 lub wszcz膮艂 post臋powa-
nie w sprawie nienale偶nie pobranych zasi艂k贸w rodzinnych, piel臋gnacyjnych i
wychowawczych, na podstawie dotychczasowych przepis贸w.
2. Kwoty nienale偶nie pobranych 艣wiadcze艅 rodzinnych, zasi艂k贸w rodzinnych, pie-
l臋gnacyjnych i wychowawczych, ustalone ostateczn膮 decyzj膮 s膮 potr膮cane:
1) ze 艣wiadcze艅 rodzinnych przez podmioty realizuj膮ce 艣wiadczenia rodzinne;
2) z emerytury, renty, uposa偶enia rodzinnego lub renty rodzinnej przez pod-
mioty realizuj膮ce te 艣wiadczenia, na podstawie odr臋bnych przepis贸w, je偶eli
prawo do 艣wiadcze艅 rodzinnych usta艂o lub nie istnia艂o, pod warunkiem, 偶e
艣wiadczenia rodzinne, zasi艂ki rodzinne, piel臋gnacyjne i wychowawcze by艂y
wyp艂acane 艂膮cznie z emerytur膮, rent膮, uposa偶eniem rodzinnym lub rent膮 ro-
dzinn膮;
3) w trybie przepis贸w o post臋powaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Organ w艂a艣ciwy w przej臋tych sprawach dotycz膮cych nienale偶nie pobranych za-
si艂k贸w rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych, a tak偶e w sprawach
艣wiadcze艅 rodzinnych ustalonych ostateczn膮 decyzj膮 lub b臋d膮cych w toku staje
si臋 stron膮 w zakresie post臋powa艅 egzekucyjnych i przed s膮dem, a tak偶e przej-
muje zabezpieczenia wszelkich wierzytelno艣ci.
13)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz.
770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 90, poz. 1000, z 2001 r. Nr 154, poz. 1791, z 2002 r.
Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 83, poz. 759 i Nr 228, poz. 2255.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 38/40
4. Organ w艂a艣ciwy prowadzi post臋powanie w sprawie nienale偶nie pobranych zasi艂-
k贸w rodzinnych, piel臋gnacyjnych i wychowawczych na podstawie ustawy.
Art. 63.
1. Z dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy fundusz alimentacyjny, zwany dalej  fundu-
szem , przechodzi w stan likwidacji.
2. Z dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy aktywa i pasywa funduszu staj膮 si臋 aktywami i
pasywami Skarbu Pa艅stwa.
3. Likwidatorem funduszu jest Prezes Zak艂adu w zakresie spraw o 艣wiadczenia z
funduszu, do kt贸rych prawo powsta艂o przed dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy.
4. Likwidator mo偶e upowa偶ni膰 innych pracownik贸w Zak艂adu do wykonywania
okre艣lonych czynno艣ci zwi膮zanych z likwidacj膮 funduszu.
Art. 64.
1. Niezw艂ocznie po rozpocz臋ciu likwidacji likwidator powinien powiadomi膰 bank
obs艂uguj膮cy fundusz o rozpocz臋ciu likwidacji funduszu.
2. Likwidator prowadzi bie偶膮ce sprawy, 艣ci膮ga wierzytelno艣ci i wykonuje zobo-
wi膮zania likwidowanego funduszu oraz reprezentuje w tych sprawach Skarb
Pa艅stwa.
3. Likwidacj臋 funduszu likwidator prowadzi na podstawie planu finansowego li-
kwidacji, obejmuj膮cego zr贸d艂a przychod贸w i przewidywanych wydatk贸w w
okresie likwidacji, w tym zaspokojenia zobowi膮za艅 funduszu, w ramach 艣rod-
k贸w istniej膮cych po rozpocz臋ciu likwidacji.
4. Plan likwidacji funduszu, o kt贸rym mowa w ust. 3, likwidator przedstawia do
zaopiniowania ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw finans贸w publicznych.
5. Likwidator sporz膮dza sprawozdania bud偶etowe, do sporz膮dzania kt贸rych przed
dniem likwidacji funduszu by艂 zobowi膮zany Prezes Zak艂adu.
Art. 65.
Sprawy o 艣wiadczenia z funduszu, do kt贸rych prawo powsta艂o do dnia wej艣cia w
偶ycie ustawy, podlegaj膮 rozpatrzeniu na zasadach i w trybie okre艣lonych w dotych-
czasowych przepisach.
Art. 66.
1. Osoba, kt贸ra bezpodstawnie pobra艂a 艣wiadczenia z funduszu, jest obowi膮zana do
ich zwrotu.
2. Sprawy o bezpodstawnie pobrane 艣wiadczenia z funduszu alimentacyjnego pod-
legaj膮 rozpatrzeniu i dochodzeniu na zasadach i w trybie okre艣lonych w dotych-
czasowych przepisach.
3. Egzekucj臋 z tytu艂u bezpodstawnie pobranych 艣wiadcze艅 z funduszu prowadzi si臋
w dalszym ci膮gu, a偶 do ich zaspokojenia. Organ egzekucyjny przekazuje likwi-
datorowi kwoty 艣ci膮gni臋te od osoby, kt贸ra bezpodstawnie pobra艂a 艣wiadczenia z
funduszu. Wniosek o umorzenie lub zawieszenie egzekucji wymaga zgody li-
kwidatora.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 39/40
Art. 67.
Egzekucj臋 nale偶no艣ci z tytu艂u wyp艂aconych 艣wiadcze艅 z funduszu prowadzi si臋 w
dalszym ci膮gu a偶 do ich zaspokojenia. Organ egzekucyjny przekazuje likwidatorowi
kwoty 艣ci膮gni臋te od osoby zobowi膮zanej do alimentacji, pozosta艂e po zaspokojeniu
aliment贸w i nale偶no艣ci z tytu艂u wyp艂aconej zaliczki alimentacyjnej. Wniosek o umo-
rzenie lub zawieszenie egzekucji wymaga zgody likwidatora.
Art. 68.
1. W szczeg贸lnie uzasadnionych przypadkach zwi膮zanych z sytuacj膮 zdrowotn膮 lub
rodzinn膮 osoby, przeciwko kt贸rej jest prowadzona egzekucja aliment贸w, lub
osoby zobowi膮zanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych 艣wiadcze艅 z funduszu,
likwidator mo偶e umorzy膰, roz艂o偶y膰 na raty lub odroczy膰 termin p艂atno艣ci nale偶-
no艣ci likwidowanego funduszu z tytu艂u wyp艂aconych lub bezpodstawnie pobra-
nych 艣wiadcze艅 z funduszu.
2. Likwidator, za zgod膮 ministra w艂a艣ciwego do spraw finans贸w publicznych, mo偶e
umorzy膰 nale偶no艣ci likwidowanego funduszu z tytu艂u wyp艂aconych lub bezpod-
stawnie pobranych 艣wiadcze艅 z funduszu.
3. Od decyzji likwidatora, w sprawach okre艣lonych w ust. 1, przys艂uguje odwo艂anie
do S膮du Okr臋gowego  S膮du Pracy i Ubezpiecze艅 Spo艂ecznych, w terminie i
wed艂ug zasad okre艣lonych w przepisach Kodeksu post臋powania cywilnego do-
tycz膮cych spraw z zakresu ubezpiecze艅 spo艂ecznych.
4. Odwo艂anie, o kt贸rym mowa w ust. 3, wnosi si臋 na pi艣mie do jednostki organiza-
cyjnej Zak艂adu wskazanej w decyzji. Je偶eli odwo艂anie nie zosta艂o uwzgl臋dnione
podlega przekazaniu niezw艂ocznie, nie p贸zniej ni偶 w terminie 30 dni od dnia
wniesienia, do s膮du wraz z uzasadnieniem.
Art. 69.
1. 艢rodki uzyskiwane w wyniku likwidacji Funduszu s膮 przekazywane na dochody
bud偶etu pa艅stwa po zako艅czeniu ka偶dego roku bud偶etowego do dnia 31 marca.
2. Po zako艅czeniu likwidacji likwidator sporz膮dza sprawozdanie ko艅cowe z za-
ko艅czenia likwidacji, podlegaj膮ce zatwierdzeniu przez ministra w艂a艣ciwego do
spraw finans贸w publicznych.
Art. 70.
Post臋powania karne o przest臋pstwa okre艣lone w art. 209 偶 1 Kodeksu karnego
wszcz臋te z urz臋du przed dniem wej艣cia w 偶ycie niniejszej ustawy tocz膮 si臋 dalej w
tym samym trybie.
Art. 70a.
1. Osobie otrzymuj膮cej dodatek, o kt贸rym mowa w art. 12, kt贸ra do dnia 30 kwiet-
nia 2004 r. pobiera艂a 艣wiadczenia z funduszu alimentacyjnego, ustala si臋 w
okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. prawo do tego dodatku
w wysoko艣ci 70 % przys艂uguj膮cego w kwietniu 2004 r. 艣wiadczenia z funduszu
alimentacyjnego. Dodatek nie mo偶e by膰 ni偶szy ni偶 170 z艂 na dziecko albo 250 z艂
na dziecko, o kt贸rym mowa w art. 12 ust. 4.
2009-07-16
㎏ancelaria Sejmu s. 40/40
2. Osoba, kt贸ra do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy otrzymywa艂a 艣wiadczenie z fundu-
szu alimentacyjnego i po dniu 1 maja 2004 r. nie otrzymywa艂a dodatku z tytu艂u
samotnego wychowywania dziecka, nabywa w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do
dnia 31 grudnia 2004 r., na wniosek, prawo do dodatku do zasi艂ku rodzinnego z
tytu艂u samotnego wychowywania dziecka w wysoko艣ci 70 % 艣wiadczenia z fun-
duszu alimentacyjnego przys艂uguj膮cego w kwietniu 2004 r., je偶eli doch贸d ro-
dziny w przeliczeniu na osob臋 nie przekracza kwoty 612 z艂 i rodzina spe艂nia po-
zosta艂e warunki okre艣lone w ustawie.
3. Dodatek, o kt贸rym mowa w ust. 1 i 2, nie mo偶e by膰 wy偶szy ni偶 300 z艂 na dziec-
ko.
4. Osobie, o kt贸rej mowa w ust. 1, wysoko艣膰 dodatku do zasi艂ku rodzinnego z tytu-
艂u samotnego wychowywania dziecka ustala si臋 z uwzgl臋dnieniem wyp艂aconych
po dniu 1 maja 2004 r. dodatk贸w, o kt贸rych mowa w art. 12. Wysoko艣膰 dodatku
ustala si臋 z urz臋du, po do艂膮czeniu za艣wiadczenia o wysoko艣ci przys艂uguj膮cego
w kwietniu 2004 r. 艣wiadczenia z funduszu alimentacyjnego.
5. Zmiana decyzji w sprawie wysoko艣ci dodatku z tytu艂u samotnego wychowywa-
nia dziecka w przypadku os贸b, o kt贸rych mowa w ust. 1, nie wymaga zgody
strony.
Rozdzia艂 10
Przepisy uchylaj膮ce i przepisy o wej艣ciu w 偶ycie
Art. 71.
Trac膮 moc:
1) ustawa z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r.
Nr 45, poz. 200, z p贸zn. zm.14));
2) ustawa z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasi艂kach rodzinnych, piel臋gnacyjnych i
wychowawczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651, z p贸zn. zm.15)).
Art. 72.
Ustawa wchodzi w 偶ycie z dniem 1 maja 2004 r., z wyj膮tkiem:
1) art. 36 i 40, kt贸re wchodz膮 w 偶ycie z dniem 31 grudnia 2003 r.;
2) art. 6 ust. 2, kt贸ry wchodzi w 偶ycie z dniem 1 wrze艣nia 2006 r.
14)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 121,
poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 90, poz. 1000, z 2001 r. Nr 154, poz. 1791,
z 2002 r. Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 83, poz. 759 i Nr 228, poz. 2255.
15)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz.
668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 104, poz.
1104, z 2001 r. Nr 122, poz. 1349, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1791, z 2002 r. Nr 74, poz.
676 i Nr 181, poz. 1515 oraz z 2003 r. Nr 83, poz. 759, Nr 128, poz. 1176, Nr 135, poz. 1268, Nr
202, poz. 1956 i Nr 228, poz. 2255.
2009-07-16


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ustawa o 艣wiadczeniach rodzinnych
Ustawa o 艣wiadczeniach rodzinnych z 28 XI 2003r
ustawa o swiadczeniach rodzinnych
艢wiadczenia rodzinne
Ocena spe艂nienia warunku pouczenia o braku prawa do pobierania 艣wiadczenia rodzinnego
ZS 艣wiadczenia rodzinne
wyklad10 swiadczenia rodzinne ost
ustawa o swiadczeniu uslug droga elektroniczna
Warunki wydania decyzji o zwrocie 艣wiadcze艅 rodzinnych
Uchylenie lub zmiana decyzji w sprawie 艣wiadcze艅 rodzinnych zasady orzekania skutek decyzji
086 Ustawa o wiadczeniach rodzinnych
Ustawa o 艣wiadczeniu us艂ug drog膮 elektroniczn膮

wi臋cej podobnych podstron