Sem. 3 st. dzienne gr. 2.8
2009/2010
Dla otworów i wałków o pasowaniu ...................
1. Podać cel i kryteria podziału na grupy selekcyjne. Zaprojektować montaż przy zamienności selekcyjnej, stosując podział na 4 grupy selekcyjne. Rozkład wymiarów otworu normalny (σo=To/6), wałka –
równomierny. Środek rozkładu w środku pola tolerancji. Pokazać etapy obliczeń (wykresy gęstości prawdopodobieństwa!) i skomentować obliczenia. Porównać z montażem bez selekcji. Pokazać graficznie przedziały tolerancji po selekcji. Wyjaśnić, jakie są ograniczenia w stosowaniu selekcji.
2. Obliczyć (z koniecznymi komentarzami) wymiary i tolerancje sprawdzianów do otworu i wałka wg PN-72/M-02140 (ISO/R 1938). Narysować pola tolerancji sprawdzianów nowych i zużytych na tle pól tolerancji otworu i wałka (z zaznaczoną linią zerową i niezbędnymi objaśnieniami, symbolami i wartoś-
ciami liczbowymi) w podziałce 1000:1 lub 2000:1. Zaznaczyć tolerancje odbiorcze dla sprawdzianów nowych i zużytych. Obliczyć % relację między tolerancją odbiorczą, a tolerancją otworu/wałka. Wyjaśnić jak będzie przebiegać akceptacja wyrobów w miarę zużywania się sprawdzianów.
3. Wykonać rysunki konstrukcyjne sprawdzianów do wałka i otworu w podziałce: 1:1 dla 40 ≤ Ø ≤ 140mm; (2:1 dla Ø < 40mm 1:1 lub 1:2 dla Ø > 140 mm) podając na rysunkach wymiary z ich odchyłkami, tolerancje geometryczne (wg PN-EN ISO 1101:2006), tolerancje ogólne (PN-EN 22768), chropowatość, materiał (PN-EN...), wymagania odnośnie obróbki cieplnej, sposób cechowania sprawdzianu.
Uwaga: W stopce na każdej stronie wydruku/rękopisu podać imię i nazwisko, grupę, pasowanie, nr str/liczbę str.
Literatura: Białas S.: Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych …, Rozdz 4.6.5
Adamczak S., Makieła W.: Metrologia budowie maszyn. Zadania z rozwiązaniami. WNT 2006
Zalecany sposób zestawienia wyników dla p.1
Przed
I grupa
II grupa
III grupa
IV grupa
Pasowanie .........................
selekcją
selekcyjna
selekcyjna
selekcyjna
selekcyjna
Wymiar nominalny
i odchyłki graniczne otworu
Wymiar nominalny
i odchyłki graniczne wałka
Pmax
Pmin
Charakter pasowania
Tolerancja pasowania Tp
Prawdopodobieństwo wystą-
pienia otworu w grupie
Prawdopodobieństwo wystą-
pienia wałka w grupie
Zalecany sposób zestawienia wyników obliczeń wymiarów sprawdzianów dla p.2
Wymiar
Tolerowanie symbolowo -liczbowe Otwór ............ ( / ) Wałek ........ ( / )
o powierzchni
S......
Wymiar nowego
pomiarowej
sprawdzianu przechodniego
S...... =
......
= ......
Wymiar granicy zużycia Gz
o powierzchni
S......
Wymiar sprawdzianu
pomiarowej
nieprzechodniego
S...... =
.... ..
= ......
Sprawdz. nowy
Sprawdz. zużyty Sprawdz. nowy Sprawdz. zużyty Tolerancja odbiorcza
sprawdzianu
Tmin=
Tmin=
Tmin=
Tmin=
Tmax=
Tmax=
Tmax=
Tmax=
Tolerancja geometryczna powierz-Nazwa ......................................
Nazwa.......................................
chni roboczych sprawdzianu
Wartość.....................................
Wartość.....................................
Chropowatość pow. roboczych