Cykl \
ycia firmy
Podstawy Nauki
o Przedsiębiorstwie
Katedra Ekonomiki Przedsiębiorstw
http://kep.wzr.pl/
Dr Joanna Pioch [e-mail]
http://pe.ug.gda.pl/kurs/650
Hasło: NOP2009
Hipoteza Czerwonej Królowej Przedsiębiorstwo jako system
Koncepcja wyjaśniająca m.in. proces  ewolucyjnego
PRZEDSI
BIORSTWO
wyścigu zbrojeń
System
Twórca  L. Van Valen (1973)
zarządzania
To koncepcja względności ka\
dego postępu  wymierają te
Wejście System Wyjście
gatunki, które sa mniej elastyczne od rywali
informacyjny
Nazwa jest zapo\
yczona z powieści L.Carrolla  Po drugiej
System System
stronie lustra
wykonawczy społeczny
Czerwona Królowa szachów biegnąc bez przerwy wraz ze
zmieniającym się otoczeniem, mówiła do Alicji  aby
utrzymać się w tym samym miejscu, trzeba biec ile sił
Relacje między firmą a jej
Otoczenie współcześnie
otoczeniem
TENDENCJE
KSZTAA
TUJ
CE OTOCZENIE WG ANSOFF A
WZROST NOWOŚCI ZMIANY
WZROST INTENSYWNOŚCI OTOCZENIA
WZROST SZYBKOŚCI ZMIAN OTOCZENIA
ROSN
CA ZA
OśONOŚĆ OTOCZENIA
BURZLIWOŚĆ, TURBULENTNOŚĆ OTOCZENIA
1
OTOCZENIE
OTOCZENIE
Czynniki zmian w
przedsiębiorstwach
Strategie konkurencyjne
M. PORTER WYMIENIA TRZY SKUTECZNE STRATEGIE
Zwiększenie konkurencyjności między przedsiębiorstwami
KONKUROWANIA:
- odejście od produktu masowego (seryjnego), krótki cykl
PRZYWÓDZTWA KOSZTOWEGO 
\
ycia produktów
KONKURENCYJNE KOSZTY PRZY ZACHOWANIU
Liberalizacja i globalizacja rynków - silniejsze powiązania
JAKOŚCI WYROBU, POZIOMU OBSA
UGI ITP.
gospodarek krajowych
ZRÓśNICOWANIA (DYFERENCJACJI) 
Ogólny rozwój gospodarczy i cywilizacyjny
W ODNIESIENIU DO WYROBÓW LUB USA
UG
Du\
e tempo rozwoju technologicznego, postęp naukowo-
KONCENTRACJI (SPECJALIZACJI) - NA OKREŚLONEJ
techniczny w świecie
GRUPIE NABYWCÓW, RYNKU GEOGRAFICZNYM
LUB WYCINKU ASORTYMENTU PRODUKTÓW
Społeczeństwo informacyjne   zmniejszanie się świata 
transport i telekomunikacja
Konkurencyjność Konkurencyjność
przedsiębiorstw przedsiębiorstw
To zdolność firm do podtrzymywania swojej bazy zaspokajania Zdolność do przetrwania wią\
e się
potrzeb klientów konsumentów poprzez bardziej sprawną poda\

Z koniecznością maksymalizowania efektywności operacji
towarów i usług, na coraz lepszych warunkach cenowych i
bie\
ących, w tym osiągnięcia konkurencyjnego poziomu
pozacenowych  lepszych od konkurentów
kosztów jednostkowych, światowego poziomu jakości,
stosowania nowych, sprawnych technik operacyjnych,
Na konkurencyjność składają się: nowego wyposa\
enia technicznego itp.
zdolność do przetrwania
zdolność do ró\
nicowania swoich działań Zdolność do ró\
nicowania polega na
zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami
podkreślaniu swojej odrębności i szczególnych cech w
klientów i konsumentów
zakresie zaspokajania potrzeb klientów i konsumentów,
m.in. poprzez markę firmy i produktu
Zwiększanie
konkurencyjności
Konkurencyjność to efektywność interakcji przedsiębiorstw
otoczenia, a tak\
e przedsiębiorstw między sobą
Konkurencyjność to coś więcej ni\
tylko obni\
ka kosztów; to
najczęściej wzrost kosztów (wzrost zatrudnienia i poziomu
jego kwalifikacji), ale jeszcze większy wzrost dochodów
Konkurencyjność to doskonalenie działalności
przedsiębiorstw we wszystkich sektorach gospodarki
a nie tylko tych wybranych, a więc winno dotyczyć zarówno
sektora wielkich, jak i średnich czy małych firm, usług, ale i
produkcji itd.
S. Kasiewicz, Budowanie wartości firmy w zarządzaniu operacyjnym, SGH, Warszawa 2005
2
Innowacyjność gospodarki Czynniki innowacyjności
Innowacje współcześnie to najwa\
niejsza siła napędowa
rozwoju gospodarki
Innowacyjność gospodarki jest koniecznym warunkiem
wzrostu konkurencyjności towarów i usług
Pociąga za sobą rozwój eksportu poprawę poziomu i
jakości \
ycia
Innowacyjność ma du\
e znaczenie dla płynności
procesów integracyjnych kraju
Przedsiębiorczość Złote myśli praktyków
Freeman
INNOWACYJNOŚĆ TO SPECYFICZNE NARZ
DZIE
 Nie wprowadzać innowacji to znaczy umierać
PRZEDSI
BIORCZOŚCI
Steve Jobs (współzało\
yciel Apple)
PRZEDSI
BIORCZOŚĆ zaś wg Joseph a Schumpeter a polega na:
WPROWADZANIU NOWYCH PRODUKTÓW LUB USA
UG  Innowacja odró\
nia lidera od naśladowcy
STOSOWANIU NOWYCH METOD PRODUKCJI  Czasami, gdy wprowadzasz innowacje robisz błędy.
OTWIERANIU NOWYCH RYNKÓW ZBYTU Najlepiej szybko się do nich przyznać i iść dalej, ulepszając inne
innowacje.
ZDOBYWANIU NOWYCH y
RÓDEA
SUROWCÓW
 Nie mo\
esz po prostu spytać klientów, czego chcą, i póz
niej
WPROWADZANIU NOWEJ ORGANIZACJI PRODUKCJI LUB
próbować im to dać. Do czasu, gdy to zbudujesz, będą chcieli
NOWEJ GAA

ZI PRZEMYSA
U
czegoś nowego
Definicja innowacji Inne definicje innowacji
SZEROKIE UJ
CIE INNOWACJI WG KOTLERA
INNOWACJA MOśE WYST
POWAĆ
POJECIE INNOWACJI ODNOSI SI
DO KAśDEGO DOBRA
W DWÓCH ZNACZENIACH:
KTÓRE JEST POSTRZEGANE PRZEZ KOGOŚ
1. RZECZOWYM - OZNACZA WYTWÓR
JAKO NOWE
MATERIALNY
W
SKIE POJMOWANIE INNOWACJI
2. CZYNNOŚCIOWYM  TO CZYNNOŚĆ
INNOWACJA WG FREEMANA
POLEGAJ
CA NA POWSTANIU TEGO WYTWORU
TO PIERWSZE HANDLOWE ZASTOSOWANIE
LUB ZMIANA W SPOSOBIE POST
POWANIA CZY
� NOWEGO PRODUKTU
ISTNIEJ
CYM UKA
ADZIE ELEMENTÓW DANEGO
� PROCESU
SYSTEMU
� SYSTEMU
� URZ
DZENIA
3
Postęp techniczny
y
ródła innowacji
INNOWACJ
WG MANSFIELDA STANOWI
1) ZEWN
TRZNE (NP.: ZMIANY NA RYNKU, POSTAWY
PIERWSZE ZASTOSOWANIE WYNALAZKU
KLIENTÓW, ZACHOWANIA KONKURENTÓW, ZMIANY W
OTOCZENIU TECHNOLOGICZNYM FIRMY, EKSPERTYZY FIRM
INNOWACJA OZNACZA WPROWADZENIE NOWOŚCI
CO POWODUJE śE JEST POSTRZEGANA JAKO DORADCZYCH)
PRZEJAW
POST
PU TECHNICZNEGO
PRZEZ KTÓRY ROZUMIE SI
PROCES 2) WEWN
TRZNE (NP.: POMYSA
Y I DECYZJE KADRY
TWORZENIA I ROZPOWSZECHNIANIA ZMIAN
ZARZ
DZAJ
CEJ WYśSZEGO SZCZEBLA, EKSPERTYZY
TECHNICZNYCH
WA
ASNYCH JEDNOSTEK BADAWCZYCH)
PRZYNOSZ
CYCH OKREŚLONE KORZYŚCI SPOA
ECZNO-
EKONOMICZNE
Krzywa dyfuzji innowacji
y
ródła innowacji wg Drucker a
P.F. DRUCKER WSKAZUJE NA 7 y
RÓDEA
INNOWACJI,
PRZY CZYM 4 PIERWSZE S
y
RÓDA
AMI WEWN
TRZNYMI
ZAŚ TRZY OSTATNIE ZEWN
TRZNYMI
ICH KOLEJNOŚĆ NIE JEST PRZYPADKOWA  WYNIKA Z MALEJ
CEJ
WIARYGODNOŚCI I MOśLIWOŚCI PRZEWIDYWANIA
1) NIEOCZEKIWANE ZDARZENIA
2) NIEZGODNOŚĆ MI
DZY RZECZYWISTOŚCI
A WYOBRAśENIAMI
O NIEJ
3) POTRZEBY PROCESU
4) ZMIANY W STRUKTURZE PRZEMYSA
U LUB STRUKTUR RYNKU
5) ZMIANY DEMOGRAFICZNE
6) ZMIANY W POSTRZEGANIU, NASTROJACH I WARTOŚCIACH
7) NOWA WIEDZA
Dyfuzja innowacji - definicja Dyfuzja innowacji - istota
KAśDEJ INNOWACJI MOśNA PRZYPISAĆ MOMENT PIERWSZEGO
DYFUZJA TO SZEROKO POJ
TY PROCES UCZENIA, KTÓRY OBEJMUJE:
ZASTOSOWANIA KTÓRY ROZPOCZYNA FAZ
UPOWSZECHNIANIA
1) PRODUCENTA  DOSKONALENIE PROCESU PRODUKCJI W CELU
(DYFUZJI) INNOWACJI
OBNIśKI KOSZTÓW
PODSTAWOWE ELEMENTY DYFUZJI TO:
2) POTENCJALNYCH NABYWCÓW  ZAZNAJOMIENIE SI
Z NOWYM
1) INNOWACJA, KTÓRA ULEGA DYFUZJI
WYROBEM, EWENTUALNIE SPOSOBEM JEGO UśYTKOWANIA
2) POPULACJA POTENCJALNYCH NAŚLADOWCÓW I PROCESY
3) PRZYSZA
YCH NAŚLADOWCÓW  POZNANIE SPOSOBU WYTWARZANIA
PODEJMOWANIA PRZEZ NICH DECYZJI
W CELU PODJ
CIA I OPANOWANIA NOWEJ PRODUKCJI
3) PRZEPA
YW INFORMACJI O NOWYM WYROBIE MIEDZY JEGO
PRODUCENTEM A NAŚLADOWCAMI
4
Sposoby ograniczania tempa dyfuzji
Tempo dyfuzji innowacji
JEST CZYNNIKIEM WPA
YWAJ
CYM ISTOTNIE NA MOśLIWOŚĆ 1) WA
AŚCIWIE PROWADZONA POLITYKA PATENTOWA
UTRZYMYWANIA PRZYWÓDZTWA KONKURENCYJNEGO
2) PIONOWA INTEGRACJA Z JEDNOSTKAMI
UTRZYMANIU PRZYWÓDZTWA SPRZYJAJ
TRZY OKOLICZNOŚCI:
POSIADAJ
CYMI UDZIAA
W ROZWOJU NOWEJ
1) JEŚLI KONKURENCI NIE MOG
SKOPIOWAĆ PRODUKTU ZE WZGL
DU NA
TECHNOLOGII
KONIECZNOŚĆ POSIADANIA UNIKATOWYCH CZYNNIKÓW PRODUKCJI,
3) PRAWIDA
OWA POLITYKA PERSONALNA
SPECJALNYCH KWALIFIKACJI ITP.
ZAPEWNIAJ
C
UTRZYMANIE KADR FACHOWCÓW
2) JEŚLI PODEJMUJ
CY DZIAA
ALNOŚĆ PIONIERSK
MOśE WPROWADZAĆ
INNOWACJE DECYDUJ
O KONKURENCYJNOŚCI
KOLEJNE INNOWACJE SZYBCIEJ NIś KONKURENCI MOG
NAD
śYĆ
PRZEDSI
BIORSTWA TO ZNACZY O JEGO ZDOLNOŚCI DO
3) JEŚLI PRZYWÓDCA MOśE SKUTECZNIE ZAPEWNIĆ SOBIE OCHRON
PRAW
UTRZYMANIA SI
NA RYNKU
WYA

CZNYCH
Klasyfikacje innowacji Innowacje organizacyjne
INNOWACJE MOśNA ROZPATRYWAĆ
POLEGAJ
NA ZMIANACH W ZAKRESIE
Z PUNKTU WIDZENIA TRZECH WYMIARÓW:
SYSTEMÓW I ORGANIZACJI PROCESÓW
OBSZARU JAKIEGO DOTYCZ
 ZE WZGL
DU NA PRZEDMIOT
ZARZ
DZANIA
INNOWACJI WYRÓśNIA SI
:
� INNOWACJE ORGANIZACYJNE
� INNOWACJE TECHNICZNE (produktowe i procesowe)
PRZYKA
ADY INNOWACJI ORGANIZACYJNYCH:
SPOSOBU, W JAKI S
PROWADZONE:
� SYSTEMOWE - INKREMENTALNE = PRZYROSTOWE LUB
PRZEKSZTAA
CENIA WA
ASNOŚCIOWE,
� JEDNOSTKOWE  SPORADYCZNE
RESTRUKTURYZACJA, WDRAśANIE NOWYCH
TECHNIK ZARZADZANIA: TQM, JIT, OUTSOURCING,
ZAKRESU ZMIAN JAKIE WYWOA
UJ
:
SPA
ASZCZENIE STRUKTUR, ZESPOA
Y ZADANIOWE,
� RADYKALNE
� REKOMBINACYJNE INFORMATYZACJA
� MODYFIKACYJNE
Innowacje techniczne Innowacje techniczne - struktura
W STRUKTURZE INNOWACJI TECHNICZNYCH W KRAJACH WYSOKO
MOśNA PODZIELIĆ NA:
ROZWINI
TYCH MOśNA ZAOBSERWOWAĆ WYRAy
N
DOMINACJ

1. PRODUKTOWE - W WYROBACH
LICZEBN
INNOWACJI PRODUKTOWYCH NAD PROCESOWYMI.
2. PROCESOWE - W METODACH, TECHNOLOGIACH
WYTWARZANIA
Preferowanie przez przedsiębiorstwa innowacji w produktach jest
podyktowane m.in. ich znaczeniem dla opanowania rynku
Innowacje produktowe są zdecydowanie bardziej wra\
liwe na
i utrzymania się na nim.
czynniki rynkowe ni\
procesowe
Związane jest tak\
e z koniecznością rozwoju firmy przez ciągłe
Z drugiej jednak strony nowe procesy technologiczne są często
dą\
enie do uzyskanie przewagi konkurencyjnej.
sprzę\
one z wprowadzaniem nowych wyrobów
5
Innowacje organizacyjne a techn. Innowacje systemowe = ciągłe
S
REALIZOWANE KROK PO KROKU, WYNIKAJ
Z
Między innowacjami organizacyjnymi i technicznymi istnieją
PRZYJ
TEGO W FIRMIE SYSTEMU ICH TWORZENIA
istotne zale\
ności
NAJCZ
ŚCIEJ DOTYCZ
REDUKCJI KOSZTÓW
LUB USPRAWNIEC
ISTNIEJ
CYCH
Firma wprowadzająca innowację organizacyjną związaną
PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH
z zastosowaniem systemu informatycznego mo\
e radykalnie
poprawić i zmienić sposób świadczenia usług czyli wdro\
yć
Powstają w wyniku funkcjonowania procedur tworzenia nowych
innowację techniczną.
produktów lub zespołowej, systematycznej pracy nad
rozwiązaniem problemów organizacyjnych.
Często zmiana sposobu wytwarzania
Ich wynikiem mogą być np. zmiany w procesie organizacji
wpływa na kształt struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa produkcji.
Innowacje systemowe = ciągłe Innowacje sporadyczne
POLEGAJ
NA SYSTEMATYCZNYM UCZENIU SI
CAA
EJ  WYDARZAJ
SI
 W ORGANIZACJI, NIE S
WYNIKIEM
ORGANIZACJI, ISTNIEJ
CEGO SYSTEMU, RACZEJ WYST
PUJ
JAKO
ODPOWIEDy
NA KONKRETNE ZAGROśENIE LUB
KUMULOWANIU WIEDZY PRZEZ ORGANIZACJ

OCZEKIWANIE RYNKU
ORAZ UCZESTNICZENIU W ICH TWORZENIU
RELATYWNIE DUśEJ GRUPY PRACOWNIKÓW
WYśSZEGO I NIśSZEGO SZCZEBLA PRZYKA
ADY INNOWACJI JEDNOSTKOWEJ = SPORADYCZNEJ
� WYNALEZIENIE NOWEGO WYROBU
� ZAKUP LICENCJI I ZMIANA TECHNOLOGII WYTWARZANIA
MIAR
OCENY SYSTEMATYCZNOŚCI INNOWACJI S

� ZMIANY W SYSTEMIE ZARZ
DZANIA B
D
CE WYNIKIEM
ISTNIEJ
CE ZESPOA
Y ZADANIOWE, PROCEDURY
ZEWN
TRZNYCH EKSPERTYZ
WSPÓA
PRACY DZIAA
U B+R Z INNYMI KOMÓRKAMI
S
ONE OBCI
śONE WYśSZYM RYZYKIEM
FIRMY LUB ISTNIENIE SYSTEMÓW TWORZENIA
WPROWADZENIA NIś INNOWACJE SYSTEMOWE
NOWYCH PRODUKTÓW CZY DOSKONALENIA JAKOŚCI
Innowacje radykalne Innowacje radykalne
MOG
MIEĆ CHARAKTER TECHNICZNY LUB ORGANIZACYJNY
ORGANIZACYJNE INNOWACJE RADYKALNE
INNOWACJE TECHNICZNE O CHARAKTERZE
MOG
MIEĆ MIEJSCE ZARÓWNO W FIRMIE CHC
CEJ
RADYKALNYM DOTYCZ
ZAZWYCZAJ
ZOSTAĆ LIDEREM RYNKOWYM
WPROWADZENIA NOWYCH PRODUKTÓW
KTÓRE Z KOLEI WYMUSZAJ
JAK I W TEJ, KTÓRA STOI PRZED KONIECZNOŚCI
ZMIANY
STOSOWANIE NOWYCH TECHNOLOGII ZASAD FUNKCJONOWANIA Z INNYCH POWODÓW
ZDARZAJ
SI
RELATYWNIE RZADKO PRZYKA
ADY:
KLASYCZNY PRZYKA
AD WPROWADZENIE NOWEGO RODZAJU ORGANIZACJI NP. PRACY
TO SKONSTRUOWANIE KOMPUTERA OSOBISTEGO KTÓRY ZESPOA
OWEJ LUB STRUKTURY ZADANIOWEJ
ROZSZERZYA
GRUP
KLIENTÓW PRZEMYSA
U KOMPUTEROWEGO
WPROWADZENIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH
OGRANICZAJ
C
SI
WCZEŚNIEJ DO DUśYCH FIRM LUB
ZMIENIAJ
CYCH SPOSÓB ZORGANIZOWANIA FIRMY
OŚRODKÓW NAUKOWO-BADAWCZYCH
6
Innowacje rekombinowane Innowacje rekombinowane techn.
REKOMBINACJE O CHARAKTERZE TECHNICZNYM
POLEGAJ
NA WYKORZYSTANIU ISTNIEJ
CYCH ROZWI
ZAC

SKIEROWANE S
NA POA

CZENIE ISTNIEJ
CYCH FUNKCJI
TECHNOLOGICZNYCH, PRODUKCYJNYCH
PRODUKTOWYCH W JEDNYM ROZWI
ZANIU LUB
I ORGANIZACYJNYCH
RÓśNYCH ROZWI
ZAC
TECHNOLOGICZNYCH DO
W CELU TWORZENIA NOWYCH PRODUKTÓW, TECHNOLOGII
WYPRODUKOWANIA NOWYCH PRODUKTÓW
LUB SYSTEMÓW ZARZ
DZANIA
PRZYKA
ADY:
WASH & GO, CZYLI SZAMPON I ODśYWKA W 1
WI
ś
SI
Z ZASTOSOWANIEM
WYKORZYSTYWANIE KOMPUTERÓW DO TWORZENIA FILMÓW
ISTNIEJ
CEJ W FIRMIE WIEDZY I INNYCH ZASOBÓW DO
KREOWANIA NOWYCH WARTOŚCI
Innowacje rekombinowane org. Innowacje modyfikacyjne
INNOWACJE REKOMBINACYJNE DOTYCZ
CE SYSTEMU WYNIKAJ
ZAZWYCZAJ Z OBSERWACJI OTOCZENIA I S
REAKCJ
NA
ZARZ
DZANIA POLEGAJ
NA POA

CZENIU ROZWI
ZAC
Z POTRZEBY KLIENTÓW LUB ZACHOWANIA KONKURENTÓW
RÓśNYCH OBSZARÓW NP. STRUKTURY, POLITYKI KADROWEJ
LUB TWORZENIU NOWYCH METOD I NARZ
DZI ZARZ
DZANIA -
S
TO NIEZNACZNE ZMIANY W ISTNIEJ
CYCH PRODUKTACH,
A

CZENIE DZIAA
ÓW, PRZENOSZENIE UPRAWNIEC
,
TECHNOLOGII I SYSTEMACH ZARZ
DZANIA MAJ
CE JE POPRAWIĆ
WYKORZYSTYWANIE SYSTEMÓW MOTYWACYJNYCH W INNYCH
 ULEPSZYĆ
KOMÓRKACH NIś DOTYCHCZAS
MODYFIKACJE NIE ZMIENIAJ
FUNKCJI PRODUKTU LUB PROCESU
WYTWARZANIA
PRZYKA
AD: PRZENIESIENIE PROWIZYJNEGO SYSTEMU WYNAGRODZEC

SPRZEDAWCÓW DO DZIAA
U ZAOPATRZENIA S
WYNIKIEM ŚCISA
YCH RELACJI Z KLIENTAMI I OSTREJ KONKURENCJI
W ZASPOKAJANIU ICH POTRZEB
Związki innowacyjne Związki innowacyjne - istota
MOG
ZACHODZIĆ NA LINII istotą ich budowy jest w przeciwieństwie do skupiania
się na budowie własnego potencjału innowacyjnego
FIRMA  KLIENT
koncentrowanie się na budowie regionalnego systemu
innowacji
FIRMA  DOSTAWCA
w którym innowacyjny potencjał przedsiębiorstw będzie
wpływał na innowacyjny potencjał regionu
FIRMA - GA
ÓWNY UDZIAA
OWIEC 
oraz przyczyni się do zbudowania regionalnego
ZAGRANICZNY PARTNER
systemu wspierania innowacji
7