H2GN s. 20
OGÓLNE CELE KSZTAA
CENIA W UJ
CIU OPERACYJNYM
ŚCIEŻKI
DZIAA
TEMAT
MI
DZYPRZEDMIOTOWE
ZAPAMI
TYWANIE ROZUMIENIE UMIEJ
TNOŚCI
Czego będziemy 1 Zapoznanie uczniów z tematyką zajęć, przedmiotowym systemem oceniania.
się uczyć w klasie
Omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia.
II gimnazjum?
Unia z Litwą 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
 daty: 1374, 1386 (P), 1370  pojęcia: unia personalna,  przedstawić przyczyny i konsekwencje wyda- Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
Cz. I. Pod berłem
(PP), przywilej, poradlne (P), nia przywileju koszyckiego (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
Andegawenów
 treść przywileju koszyc-  genezę przejęcia  wskazać na mapie państwo polsko-węgierskie państwami w przeszłości.
Cz. II. Unia
kiego (P), tronu polskiego przez powstałe w wyniku unii (P),
Polski z Litwą EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
 postanowienia unii polsko- Andegawenów (P).  wymienić przyczyny unii polsko-litewskiej (P),
Wartość informacyjna dokumentów gromadzo-
-litewskiej (P).  wskazać na mapie miejsce zawarcia unii oraz
nych w bibliotece.
państwo polsko-litewskie i jego sąsiadów (P),
 rozpoznać na ilustracjach postacie Ludwika
Andegaweńskiego i Jadwigi (PP),
 wyjaśnić okoliczności przejęcia władzy w Pol-
sce przez Andegawenów (PP),
 omówić okoliczności koronacji Jadwigi na
króla Polski (PP),
 podać skutki unii dla obydwu narodów i Eu-
ropy (PP).
Wielka wojna 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
 daty: 15.07.1410, 1411,  pojęcia: kontrybucja,  omówić przyczyny konfliktu polsko-krzyżac- Formy komunikatów medialnych  film.
1414 (P), sobór, tolerancja (P), kiego za panowania Władysława Jagiełły (P),
EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
 postacie: Władysława polonizacja (PP).  wyjaśnić ponadczasową wartość zwycięstwa
TWO KULTUROWE W REGIONIE
Jagiełły, Ulricha von grunwaldzkiego jako z
ródła tradycji i umac-
Rola regionu i jego związki z innymi regionami
Jungingena, Witolda, Pawła niania tożsamości narodowej Polaków (P),
Polski.
Włodkowica (P),  sytuować na mapie miejsca związane z wojną
 postanowienia I pokoju i postanowieniami I pokoju toruńskiego (P),
toruńskiego (P),  zanalizować dysproporcje między zwycięstwem
 przebieg bitwy pod grunwaldzkim a postanowieniami I pokoju
Grunwaldem (PP), toruńskiego (PP),
 różne z
ródła informacji  ocenić wystąpienie Pawła Włodkowica na so-
o bitwie grunwaldzkiej borze w Konstancji jako zapowiedz
tworzenia
(PP). idei praw człowieka (PP).
Synowie Jagiełły 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
 daty: 1444, 1454 1466 (P),  pojęcia: monarchia  omówić przebieg wojny trzynastoletniej (P), TWO KULTUROWE W REGIONIE
Cz. I. Początki
1440 (PP), elekcyjna, dynastia
 wyjaśnić znaczenie odzyskania Pomorza Gdań- Rola regionu i jego związki z innymi regionami
panowania synów
 postacie: Władysława Jagiellonów, inkorporacja, Polski.
skiego i ujścia Wisły dla dalszego rozwoju
Władysława
Warneńczyka, Kazimierza lenno, pospolite ruszenie
Polski (P),
Jagiełły Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi
Jagiellończyka (PP). (P), wojsko zaciężne (PP).
 wskazać na mapie tereny odzyskane przez
przedstawiciele.
Cz. II. Wojna
Polskę w wyniku wojny trzynastoletniej i te-
trzynastoletnia
EDUKACJA EUROPEJSKA
reny pozostawione poza granicami Królestwa
i odzyskanie
Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
(P),
przez Polskę Pomo-
wzajemnych związków między Polską a innymi
 ocenić postacie Władysława Warneńczyka
rza Gdańskiego
państwami w przeszłości.
i Kazimierza Jagiellończyka (PP),
20 21
LICZBA
GODZ.
POLSKA U SCHYA
KU ŚREDNIOWIECZA
H2GN s. 22
 lokalizować na mapie imperium Turków
Osmańskich oraz państwa zagrożone ich na-
jazdem (PP),
 analizować przyczyny i skutki wystąpienia
Związku Pruskiego przeciwko Krzyżakom (PP).
Ku demokracji 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
szlacheckiej  treść przywilejów  proces przekształcania się  podać cechy charakterystyczne stanu szla- Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
szlacheckich: jedlneń- rycerstwa w szlachtę (P), checkiego (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
Cz. I. Ku
sko-krakowskiego,  przyczyny słabości miast  scharakteryzować organizację i sposób funk- państwami w przeszłości.
demokracji
cerekwicko-nieszawskiego i mieszczaństwa w Polsce cjonowania folwarku szlacheckiego (P),
szlacheckiej
Zasady ładu europejskiego, opartego na wspól-
(P), (P),  dostrzec różnicę między życiem codziennym
nej, historycznej podstawie.
Cz. II.  Wenecja
 cechy charakterystyczne  rolę Gdańska w Polsce na wsi i wmieście (P),
Północy 
gospodarki folwarczno- wXV XVI w. (PP).  wymienić najważniejsze zabytki Gdańska (P),
EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
wędrówka po
-pańszczyz
nianej (P).  wskazać przyczyny i przejawy dominacji
TWO KULTUROWE W REGIONIE
XVI-wiecznym
szlachty w polityce i gospodarce (PP),
Rola regionu i jego związki z innymi regionami
Gdańsku
 wskazać czynniki, które zadecydowały o zna-
Polski.
czącej roli i potędze Gdańska (PP),
Charakterystyka i pochodzenie społeczności
 dostrzec różnicę między życiem codziennym
regionu.
na wsi i wmieście (PP).
 Ku ojczyzny 1 Uczeń potrafi: KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI
chlubie  wskazać cechy charakterystyczne społeczeń- ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ
i ozdobie stwa polskiego w XV XVI w. (P), Obecność wartości świata starożytnego w śred-
 określić rolę Kościoła w XV XVI w. (P), niowiecznej i nowożytnej Europie.
 rozpoznać i wskazać zabytki architektury
EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
i sztuki gotyckiej w Polsce (P),
Wartość informacyjna dokumentów gromadzo-
 przedstawić etapy edukacji w Polsce póz
nego
nych w bibliotece.
średniowiecza (PP),
 omówić rolę Akademii Krakowskiej (PP).
EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
TWO KULTUROWE W REGIONIE
Rola regionu i jego związki z innymi regionami
Polski.
Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi
przedstawiciele.
Główne zabytki architektury w regionie.
Polska 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
pierwszych  przełomowe wydarzenia  powiązania między  przedstawić cechy charakterystyczne gospo-
Jagiellonów polityczne i militarne przemianami politycznymi, darki, kultury i polityki państwa pierwszych
(lekcja powtó- z dziejówPolski i Litwy gospodarczymi i spo- Jagiellonów (PP).
rzeniowa) wXVw. (P). łecznymi oraz ich skutki
dla wizerunku Polski
wEuropie wXV XVI w.
(P).
 Odkrycie świata 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA FILOZOFICZNA
i człowieka  datę wynalezienia druku  pojęcia: renesans,  wskazać cechy charakterystyczne nowej epoki Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdol-
(P), humanizm, teoria (P), nej do poznania prawdy i dążącej do dobra.
22 23
POLSKA U SCHYA
KU ŚREDNIOWIECZA
H2GN s. 24
Cz. I.  Jestem  głównych twórców heliocentryczna (P),  wymienić i scharakteryzować najważniejsze Przykłady podstawowych i ponadczasowych
człowiekiem ... europejskiego renesansu schizma zachodnia (PP), osiągnięcia renesansu w dziedzinie sztuki (P). prawd filozoficznych jako części duchowego
Cz. II.  Odkrycie (P).  genezę renesansu (P), dziedzictwa.
świata i człowie-  przyczyny kryzysu ideo-
ka logii średniowiecza (PP).
 Ziemia! 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI
Ziemia!  daty: 1453, 1492, 1497,  pojęcia: karawela, kompas,  wymienić wielkich XVI-wiecznych podróżni- ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ
1519 1522 (P). Stary i Nowy Świat, ków (P), Obecność wartości świata starożytnego w śred-
kolonie,  handel trójkątny
 podać przyczyny i skutki odkryć geograficz- niowiecznej i nowożytnej Europie.
(P). nych dla Europy i nowo odkrytych terytoriów
EDUKACJA EUROPEJSKA
(P),
Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
 wskazać na mapie trasy wielkich podróżników
wzajemnych związków między Polską a innymi
i objaśniać ich dokonania (P),
państwami w przeszłości.
 porównać wiedzę ludzi o otaczającym świecie
przed odkryciami i po nich (PP).
Korzenie 1 Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
kapitalizmu  pojęcia: rada miejska,  porównać dwa odrębne systemy ekonomiczne: Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
patrycjat, pospólstwo, na wschód i na zachód od A
aby (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
cech, plebs, system  dostrzec różnorodne formy aktywizacji eko- państwami w przeszłości.
nakładczy, manufaktura, nomicznej szlachty i mieszczaństwa (PP),
bank, gospodarka  wyjaśnić procesy ekonomiczne wywołane re-
towarowo-pieniężna i fol- wolucją cen (PP).
warczno-pańszczyz
niana,
rewolucja cen, kapitalizm
(P), weksel, inflacja, popyt
(PP),
 sposób funkcjonowania ce-
chu, systemu nakładczego
i manufaktury (PP),
 rolę pieniądza i systemu
bankowego w rozwoju
kapitalizmu (PP).
Podzielony 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA FILOZOFICZNA
Kościół  daty: 1517, 1534, 1555,  pojęcia: reformacja,  omówić przyczyny i skutki reformacji (P), Klasyczna definicja prawdy.
(P), 1572 (PP), protestanci, luteranizm,  wskazać na mapie państwa objęte reformacją
Poszukiwanie prawdy przez stulecia.
 postacie reformatorów i ich kalwinizm, anglikanizm, (P),
Przykłady podstawowych i ponadczasowych
programy religijne (P). wojny religijne, pokój  wymienić różnice między nowymi wyzna-
prawd filozoficznych jako części duchowego
religijny, ekumenizm (P), niami a katolicyzmem (PP).
dziedzictwa.
hugenoci (PP).
Odnowić Kościół 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA FILOZOFICZNA
 daty: 1545 1563 (P), 1540,  pojęcia: sobór, kontrrefor-  omówić cele działalności jezuitów i Świętej Starożytne wezwanie  Poznaj samego siebie
1542 (PP), macja, inkwizycja, barok (P), Inkwizycji (P), a zawsze aktualne pytania  Kim jestem? Skąd
 reformy soboru trydenc-  rolę Kościoła w dobie przychodzę? Dokąd zmierzam?
 wskazać przyczyny wydania indeksu ksiąg
kiego (P). kontrreformacji (P).
zakazanych (P),
 podać cechy charakterystyczne stylu baroko-
wego w architekturze i sztuce (P),
24 25
EUROPA W XVI XVII WIEKU
H2GN s. 26
 ocenić działalność Kościoła w dobie kontrre-
formacji (PP),
 wymienić najsłynniejsze zabytki architektury
barokowej (PP).
 Trzeci Rzym 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
 datę 1480 (PP),  pojęcia: chan, car,  wskazać cele polityki wewnętrznej i zagra-
 postać Iwana IV Groz
nego samowładztwo, sobór nicznej władców Moskwy (P),
(P), (świątynia prawosławna),  omówić życie codzienne w państwie mo-
 kolejne etapy rozwoju Kreml (P), opricznina skiewskim (P),
państwa moskiewskiego (PP),  ocenić panowanie cara Iwana IV Groz
nego
(P).  rolę religii prawosławnej (PP),
wumacnianiu państwa  dostrzec rosnącą potęgę państwa leżącego na
moskiewskiego (PP). peryferiach Europy (PP).
 Państwo to ja! 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA FILOZOFICZNA
 daty: 1598, 1685 (P),  pojęcia: monarchia  wskazać podstawy państwa absolutnego: cen- Koncepcje człowieka jako osoby wolnej, zdol-
 postacie: kardynała absolutna, racja tralizację władzy, merkantylizm, silną armię nej do poznania prawdy i dążącej do dobra.
A. Richelieu, Ludwika XIV stanu, stała armia (P), (P),
Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy
(P), Ludwika XIII, Jana merkantylizm, podatek  dostrzec w monarchii Ludwika XIV realizację
filozoficznej do analizy współczesnych proble-
B. Colberta (PP). pośredni, etykieta (PP), renesansowej myśli absolutnej (PP),
mów.
 proces budowania  zinterpretować powiedzenie  Państwo to ja!
EDUKACJA EUROPEJSKA
monarchii absolutnej na (PP),
Zasady ładu europejskiego, opartego na wspól-
przykładzie Francji (P),  dostrzec kulturotwórczą rolę Francji w XVII
nej, historycznej podstawie.
 rolę jednostki w dziejach w. (PP),
państw i narodów (PP).  ocenić stosunek Ludwika XIV do hugenotów
(PP).
Europa 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
w XVI i XVII  przełomowe wydarzenia  powiązania między  przedstawić cechy charakterystyczne ważnych
wieku (lekcja polityczne oraz przemiany przemianami politycznymi, momentów w dziejach Europy, takich jak:
powtórzeniowa) gospodarcze, społeczne gospodarczymi i społecz- odkrycia geograficzne, renesans, reformacja
i kulturalne Europy nymi oraz ich skutki dla i kontrreformacja, narodziny kapitalizmu,
w XVI XVII w. (P). Europy w XVI XVII w. kształtowanie się monarchii absolutnej, wzrost
(P). potęgi państwa moskiewskiego (PP).
Demokracja 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI
szlachecka  daty: 1493, 1505 (P).  przedstawić stosunek szlachty do innych sta- ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ
 pojęcia: sejmik ziemski,
nów (P), Obecność wartości świata starożytnego w śred-
sejm walny, senat, izba
Cz. I. Szlachta
 opisać organizację, zasady działania i upraw- niowiecznej i nowożytnej Europie.
poselska, marszałek, ka-
polska i jej
nienia sejmu walnego (P),
dencja, sesja, demokracja
państwo
 podać uprawnienia trzech  stanów sejmują-
szlachecka, konstytucja
Cz. II. Demokra-
cych (P),
(jako ustawa sejmowa),
cja szlachecka
 omówić zadania i sposób funkcjonowania
Rzeczpospolita (P),
sejmików szlacheckich (PP),
zasada jedności, zasada
 scharakteryzować proces tworzenia się sejmu
jednomyślności (PP),
walnego (PP)
 rolę i znaczenie szlachty
 wskazać różnice między sejmem dawnej Rze-
wkształtowaniu
czypospolitej a współczesnym (PP).
ustroju demokracji
szlacheckiej (P),
26 27
EUROPA W XVI XVII WIEKU
RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA
H2GN s. 28
 relacje między instytucjami
sprawującymi władzę
wRzeczypospolitej
szlacheckiej (PP).
Wspólna 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Rzeczpospolita  daty: 1525, 1569 (P),  pojęcia: unia realna, ruch  omówić przyczyny i następstwa konfliktu Kody ikoniczne i symboliczne.
 postacie: Zygmunta egzekucyjny,  złoty wiek polsko-krzyżackiego (P),
Cz. I. Polityka
Starego, Zygmunta (P), wojsko kwarciane  ocenić znaczenie hołdu pruskiego (P),
zagraniczna
Augusta, Albrechta (PP),  opisać różnice między unią personalną a unią
Zygmunta
Hohenzollerna (P),  związek między realną (P),
Starego
 postanowienia: traktatu programem ruchu  wymienić konsekwencje unii lubelskiej oraz
Cz. II. Rzeczpo-
krakowskiego i unii egzekucyjnego i jego wyjaśnić wynikające z niej korzyści i zagroże-
spolita Obojga
lubelskiej (P). realizacją a rozwojem nia (P),
Narodów
demokracji szlacheckiej  wskazać na mapie terytoria obu połączonych
(PP). państw (P),
 wyjaśnić przyczyny tolerancji wyznaniowej
wPolsce (P),
 scharakteryzować program ruchu egzekucyj-
nego i jego realizację (PP),
 porównać sytuację społeczno-religijną państw
Europy Zachodniej z sytuacją w Rzeczypo-
spolitej Obojga Narodów (PP).
 A niechaj 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
narodowie  postacie: Bony, Mikołaja  pojęcia: arrasy, arkady,  wskazać wpływ renesansu na polską oświatę, Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
wżdy postronni Reja, Jana Kochanow- ratusz (P), urbanistyka literaturę i sztukę (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
znają ... skiego, Andrzeja Frycza (PP),  rozpoznać i wymienić zabytki architektury państwami w przeszłości.
Modrzewskiego, Jana  wkład Zygmunta i sztuki renesansowej w Polsce (P),
Cz. I. Perły
KULTURA POLSKA NA TLE TRADYCJI
Zamoyskiego (P), Marcina Starego i królowej Bony  opisać życie codzienne mieszkańców Rzeczy-
polskiego
ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ
Kromera, Bartolomea wupowszechnienie pospolitej w XVI w. (PP),
renesansu
Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Bi-
Berrecciego (PP). renesansu w Polsce (PP).  scharakteryzować położenie ludności żydow-
Cz. II.  A niechaj
blii w kulturze Polski.
skiej w Rzeczypospolitej w XVI w. (PP),
narodowie
 porównać osiągnięcia renesansu polskiego
EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
wżdy postronni
z europejskim(PP).
TWO KULTUROWE W REGIONIE
znają ...
Główne zabytki architektury w regionie.
EDUKACJA FILOZOFICZNA
Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty
rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy
i dążącej do dobra.
Pierwsi królowie 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
elekcyjni  daty: 1573 (P), 1582 (PP),  pojęcia: artykuły  opisać przebieg pierwszej wolnej elekcji na Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
 postacie: Henryka Wale- henrykowskie, pacta przykładzie roku 1573 (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
zego, Stefana Batorego (P), conventa, konfederacja,  wskazać na mapie miejsca najważniejszych państwami europejskimi w przeszłości.
 postanowienia artykułów sejm elekcyjny, interrex, wydarzeń związanych z wojną o Inflanty za
henrykowskich, pacta wolna elekcja (P), sądy Stefana Batorego (P),
conventa, konfederacji kapturowe, piechota  omówić cele polityki zagranicznej Stefana
warszawskiej (P). wybraniecka (PP), Batorego i skutki ich realizacji (PP).
28 29
RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA
H2GN s. 30
 wpływ wolnej elekcji
na przemiany ustrojowe
Rzeczypospolitej (P),
 podłoże polityczne
tolerancji wyznaniowej
w Polsce (PP).
 Srebrny wiek 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
 daty: 1605, 1610, 1620,  pojęcia: husaria,  podać przyczyny i skutki wojen Polski ze TWO KULTUROWE W REGIONIE
1621, 1627, 1635 (P), dymitriada,  srebrny Szwecją, Rosją i Turcją za panowania Zyg- Rola regionu i jego związki z innymi regionami
1619, 1629 (PP), wiek , Kozacy (P), munta III Wazy (P), Polski.
 postacie: Zygmunta Zaporoże,  wielka smuta  wskazać na mapie miejsca najważniejszych
Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi
III Wazy, Jana Karola (PP). bitew tych wojen (P),
przedstawiciele.
Chodkiewicza, Stanisława  wyjaśnić okoliczności, w których dynastia
Żółkiewskiego (P), Wazów znalazła się na tronie polskim (PP), EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Dymitra Samozwańca,  wymienić dobre i złe strony panowania Zyg- Opis i spis bibliograficzny; zestawienie tema-
Michała Romanowa (PP). munta III Wazy (PP). tyczne.
Słowo, gest i ruch jako forma wypowiedzi w ży-
ciu i w teatrze, gry dramatyczne, inscenizacje,
teatr szkolny.
 Początek niedoli 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Królestwa  daty: 1648, 1649, 1654,  pojęcia: rejestr, rebelia (P),  opisać wydarzenia na Ukrainie w latach 1648 Media jako środki poznania historii i współ-
1658 (P), 1651, 1667 (PP),  złożoność (ekono-  1667 (P), czesności.
 postacie: Władysława IV, miczną, religijną  ocenić skutki powstania Chmielnickiego dla
Bohdana Chmielnickiego, i narodowościową) póz
niejszej sytuacji społeczno-politycznej Pol-
Jana Kazimierza (P). przyczyn wystąpień ski (P),
kozackich na Ukrainie  wskazać na mapie miejsca najważniejszych
(PP), wydarzeń powstania Chmielnickiego (P),
 wpływ powstania  omówić przyczyny i skutki buntów kozackich
Chmielnickiego na (PP).
stosunki z Rosją i Turcją
(PP).
 przesłanki tworzenia się
narodu ukraińskiego (PP).
 Potop 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
 daty: 1655, 1657, 1660 (P),  pojęcia:  potop szwedzki,  omówić przyczyny, przebieg i skutki  potopu Formy komunikatów medialnych: słownych,
 postacie: Karola X Gu- abdykacja (P),  wojna szwedzkiego oraz jego wpływ na póz
niejszą pisemnych, obrazowych, dz
więkowych, filmo-
stawa, Stefana Czarniec- szarpana , dewaluacja sytuację gospodarczo-społeczną Polski (P), wych i multimedialnych.
kiego (P), Hieronima (PP).  wskazać na mapie miejsca najważniejszych
Media jako środki poznania historii i współ-
Radziejowskiego, Janusza wydarzeń z czasów  potopu szwedzkiego
czesności.
Radziwiłła (PP). (P),
 scharakteryzować ewolucję postaw Polaków
w czasie trwania tej wojny i wymienić jej
przyczyny (PP).
Ku anarchii 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
 daty: 1652 (P), 1606, 1665,  pojęcia: liberum veto,  opisać przejawy anarchizacji życia politycz-
1666, 1669 (PP), rokosz, sarmatyzm (P). nego Polski w XVII w. (P),
30 31
RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA
H2GN s. 32
 postacie: Michała Korybuta  zinterpretować ideę złotej wolności szlachec-
Wiśniowieckiego, Janusza kiej (P),
Radziwiłła, Piotra  scharakteryzować ideologię polskiego sarma-
Skargi (P), Mikołaja tyzmu (P),
Zebrzydowskiego, Jerzego  wymienić cechy charakterystyczne kultury
Lubomirskiego (PP). polskiego baroku (P),
 omówić przyczyny wzrostu znaczenia magna-
terii w państwie polskim (PP),
 ocenić skutki dominacji magnatów w Rzeczy-
pospolitej XVII w. (PP),
 wskazać cele, do których dążyła magnateria
polska w XVII w. (PP).
Dni chwały 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
 daty: 1673, 1683 (P), 1699  pojęcia:  lew Lechistanu ,  omówić przebieg konfliktów polsko-tureckich Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
(PP), haracz, giaur (PP), w II poł. XVIII w. (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
 postacie: Jana Sobieskiego  znaczenie wiktorii  ocenić znaczenie zwycięstw pod Chocimiem państwami europejskimi w przeszłości.
(P), Kara Mustafy (PP). wiedeńskiej dla losów w 1673 r. i pod Wiedniem w 1683 r. dla
Zasady ładu europejskiego opartego na wspól-
Europy wII poł. XVII w. dalszych losów Rzeczypospolitej (P),
nej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: fi-
(P).  ocenić wkład Polski w zwycięstwo chrześci-
lozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii.
jaństwa nad islamem w Europie w XVII w.
(PP),
 dostrzegać związek między wydarzeniami hi-
storycznymi a literaturą polską (PP).
Czasy saskie 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
 daty: 1700 1721 (P), 1717,  określenia:  sejm niemy  omówić okoliczności zawarcia unii polsko-sa- Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
1732 (PP). (P),  karczma zajezdna skiej (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
 postacie: Augusta II, (PP),  dostrzec różne postawy społeczeństwa pol- państwami europejskimi w przeszłości.
Stanisława Leszczyńskiego,  wpływ wydarzeń skiego w czasach saskich (P),
Augusta III, Stanisława politycznych na życie  uzasadnić potrzebę naprawy Rzeczypospolitej
Konarskiego (P). społeczno-gospodarcze w II poł. XVIII w. (P),
kraju w czasach saskich  podać przyczyny i skutki konfliktów zwią-
(P), zanych z walką o polski tron za panowania
 cele polityczne Rosji, Sasów (PP),
Prus i Austrii względem  wyjaśnić okoliczności ingerencji państwościen-
państwa polskiego (P). nych w wewnętrzne sprawy Polski (PP),
 ocenić panowanie Sasów (PP).
Wiek rozumu 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
 postacie: Immanuela  pojęcia: oświecenie, prawa
 umiejscowić epokę oświecenia w czasie i prze- Dokumenty gromadzone w bibliotece i ich
Kanta, Isaaca Newtona, człowieka, racjonalizm, wartość informacyjna.
strzeni (P),
Denisa Diderota, Jeana trójpodział władzy, deizm,
 przedstawić osiągnięcia wybitnych myślicieli
Jacques a Rousseau, encyklopedyści (P),
oświeceniowych (P),
Monteskiusza, Woltera  proces przemian
 wskazać te idee oświecenia, które przetrwały
(PP). cywilizacyjnych, które
do czasów współczesnych (P),
zaszły w epoce oświecenia
 omówić nowe idee polityczne epoki oświece-
(PP).
nia (PP),
 dostrzec rodzącą się ideę praw człowieka
(PP),
32 33
RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA
WIEK OŚWIECENIA
H2GN s. 34
 porównać renesansowy i oświeceniowy po-
gląd na świat i człowieka jako element po-
stępu cywilizacyjnego (PP).
Nowe potęgi 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
wEuropie  daty: 1701, 1721,  pojęcia: absolutyzm  umiejscowić omawiane państwa na mapie
1756 1763 (P), oświecony (P), germa- i wskazać kierunki ich ekspansji (P),
 postacie: Piotra I Wiel- nizacja, militaryzm (PP),  dostrzec rosnącą potęgę sąsiadów Polski i wy-
kiego, Katarzyny II,  wpływ idei oświecenio-
nikające stąd zagrożenia (P),
Fryderyka I, Fryderyka II  ocenić wpływ reform władców Rosji, Prus
wych na przemiany
Wielkiego, Marii Teresy, i Austrii na życie ludzi tamtej epoki (PP),
ustrojowe w XVIII w.
Józefa II (P).  ocenić absolutyzm oświecony z punktu wi-
(P),
dzenia interesów państwa i społeczeństwa
 proces przemian
(PP).
cywilizacyjnych, które
zaszły w Rosji, Austrii
i Prusach (PP).
 My, naród 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
Stanów Zjedno-  daty: 1776, 1783, 1787 (P),  pojęcia: konstytucja,  wskazać na mapie zasięg kolonii angielskich
czonych ... 1775, 1777, 1781 (PP), system prezydencki (P), wAmeryce Północnej (P),
 postacie: Jerzego Dzień Dziękczynienia,
 dostrzec realizację oświeceniowej idei praw
Waszyngtona, Thomasa  bostońska herbatka
człowieka w Deklaracji Niepodległości i Kon-
Jeffersona, Beniamina (PP),
stytucji Stanów Zjednoczonych (P),
Franklina, Kazimierza  wpływ idei oświecenio-
 omówić przyczyny wojny kolonii o niepodleg-
Pułaskiego, Tadeusza wych na kształtowanie
łość (P),
Kościuszki (P), się systemu ustrojowego
 opisać stosunki między koloniami a Wielką
 podstawowe zasady Stanów Zjednoczonych
Brytanią (PP),
zawarte w Deklaracji (P).
 przedstawić ustrój Stanów Zjednoczonych
Niepodległości (P).
(PP),
 wyjaśnić, jakie znaczenie dla Amerykanów
ma dzień 4 lipca (PP).
 Wolność, 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
równość,  daty: 1789, 1791 (P),  pojęcia: stan trzeci,  wyjaśnić przyczyny wybuchu rewolucji (P),
braterstwo!  postacie: Ludwika XVI (P), burżuazja, Stany  omówić pierwszy jej etap (PP),
Emmanuela SieyŁsa (PP), Generalne, Zgromadzenie  scharakteryzować zmiany ustrojowe, które
 podstawowe zasady Narodowe, monarchia zaszły podczas rewolucji (PP).
zawarte w Deklaracji Praw konstytucyjna (P),  stary
Człowieka i Obywatela (P), ład , czynne i bierne
 strukturę społeczeństwa prawo wyborcze (PP),
francuskiego przed
 wpływ idei oświecenio-
rewolucją (P).
wych na wybuch rewolucji
francuskiej oraz na treść
Deklaracji Praw Człowieka
i Obywatela i konstytucji
z 1791 r. (P).
 Rewolucja 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
pożera własne  daty: 1793 1794 (P), 1792  pojęcia: jakobini,  ocenić postawy społeczne w warunkach za-
dzieci (PP), sankiuloci, republi- grożenia (P),
34 35
WIEK OŚWIECENIA
H2GN s. 36
Cz. I. Francja  postacie: Maksymiliana ka (P),  wielki terror  dostrzec ponadczasowe wartości, które przy-
republiką Robespierre a (P), Jeana (PP), niosła rewolucja francuska (P),
Paula Marata, Georges a  różnorodność postaw  opisać kolejne etapy rewolucji francuskiej
Cz. II.  Wielki
Dantona (PP). społecznych w warunkach (PP),
terror
zagrożenia (P),  omówić wpływ wojny z Austrią i Prusami na
 proces przemian przemiany polityczne we Francji (PP),
świadomości Francuzów
 wskazać dobre i złe strony rewolucji francu-
w dobie rewolucji (PP).
skiej (PP),
 dostrzec, że rewolucja oznacza postęp, ale
i niesie ze sobą zagrożenia (PP).
Wiek oświecenia 1 Uczeń: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
(lekcja  utrwala wiedzę i pojęcia  wpływ idei oświecenia  hierarchizować fakty i wydarzenia historyczne
powtórzeniowa) związane z wydarzeniami na przemiany polityczne, oraz je ocenić (PP),
epoki (P). społeczne, gospodarcze  porównać drogi rozwoju wybranych państw
i kulturalne w omawianym Europy i świata (PP).
okresie (P).
Ostatni król 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA
Polski  daty: 1768, 1772 (P), 1764  pojęcia: prawa kardynalne,  wymienić działania sąsiadów Polski, zmierza- Opis i spis bibliograficzny (biografie sławnych
(PP), dysydenci,  Familia (P). jące do upadku państwa polskiego (P), postaci).
 postać Stanisława Augusta  łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wy-
Poniatowskiego (P), darzenia związane z konfederacja barską
 wewnętrzne i zewnętrzne i I rozbiorem Polski (P),
przyczyny słabości  przedstawić skutki I rozbioru (P),
Rzeczypospolitej (P),  wskazać na mapie terytoria oderwane od
 okoliczności wstąpienia na Polski w I rozbiorze Polski (P),
tron Stanisława Augusta  uzasadnić niejednoznaczność ocen konfede-
Poniatowskiego i jego racji barskiej (PP).
pierwsze reformy (P).
Wiwat 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA FILOZOFICZNA
3 maja!  daty: 1773, 1788 1792,  wpływ idei oświece-  wskazać osiągnięcia kultury polskiego oświe- Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty
3.05.1791 (P), niowych na przemiany cenia (P), rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy
Cz. I. Czasy
 postacie: Hugona Kołłątaja, świadomości Polaków  wymienić jej twórców i ich osiągnięcia (P), i dążącej do dobra.
stanisławowskie
Ignacego Potockiego, Sta- w II poł. XVIII w. (P),  wskazać, które z idei oświeceniowych zostały
Przykłady podstawowych i ponadczasowych
Cz. II. Wiwat
nisława Małachowskiego  znaczenie Konstytucji zrealizowane w Konstytucji 3 maja (P),
prawd filozoficznych jako części duchowego
3 maja!
3 maja jako próby  ocenić dorobek polskiej myśli oświeceniowej
(P), Tadeusza Rejtana,
dziedzictwa ludzkości.
Stanisława Staszica, Ju- ratowania państwa w tworzeniu nowego modelu państwa i społe-
EDUKACJA EUROPEJSKA
polskiego w XVIII w. (P), czeństwa (PP),
liana Ursyna Niemcewicza,
Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
Ignacego Krasickiego,  wpływ wydarzeń  ocenić reformy Sejmu Wielkiego i znaczenie
wzajemnych związków między Polską a innymi
Marcella Bacciarellego, politycznych na zmiany Konstytucji 3 maja dla ówczesnych Polaków
państwami europejskimi w przeszłości.
Canaletta (PP), postaw Polaków w II poł. (PP),
 najważniejsze reformy Ko- XVIII w. (PP),  dostrzec złożoność okoliczności, w których
Zasady ładu europejskiego opartego na wspól-
misji Edukacji Narodowej  przyczyny i okoliczności Polska weszła w okres oświecenia (PP).
nej, historycznej podstawie cywilizacyjnej: fi-
zwołania Sejmu Wielkiego
i Sejmu Wielkiego (P),
lozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii.
 najważniejsze postanowie- (PP).
nia Konstytucji 3 maja (P),
 stronnictwa Sejmu
Wielkiego (PP).
36 37
WIEK OŚWIECENIA
UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ
H2GN s. 38
Koniec Polski? 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
 daty: 1792, 1793,  pojęcia: targowica,  wyjaśnić stosunek państw ościennych do re-
Cz. I. Targowica
24.03.1794, 1794, 1795 insurekcja, kosynierzy, form Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja (P),
i insurekcja
(P), Uniwersał połaniecki (P),  ocenić targowicę jako symbol zdrady narodo-
kościuszkowska
 postacie: Wojciecha  cele i skutki działalności wej (P),
Cz. II. Koniec
Bartosza, Jana Kilińskiego, targowiczan, (P)  ocenić postępowanie targowiczan (P),
Polski?
Aleksandra Suworowa (P),  okoliczności wybuchu po-  ocenić postawę Kościuszki w powstaniu (P),
Ksawerego Branickiego, wstania kościuszkowskiego  wyjaśnić okoliczności wydania Uniwersału
Szczęsnego Potockiego, (P). połanieckiego i jego znaczenie (P),
Seweryna Rzewuskiego,  wskazać na mapie ziemie utracone przez
Antoniego Madalińskiego Polskę w wyniku II i III rozbioru (P),
(PP).  omówić stosunek społeczeństwa polskiego do
reform Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 maja
(PP),
 ocenić postawę króla Stanisława Augusta
wobec konfederacji targowickiej i wojny pol-
sko-rosyjskiej (PP),
 opisać przebieg powstania kościuszkowskiego
(PP),
 przedstawić stosunek chłopów i mieszczan do
zrywu narodowego (PP),
 dostrzec znaczenie insurekcji kościuszkow-
skiej jako pierwszego powstania narodowego
(PP),
 wskazać na mapie miejsca najważniejszych
bitew wojny polsko-rosyjskiej w obronie Kon-
stytucji 3 maja oraz powstania kościuszkow-
skiego (PP).
 Najjaśniejsza 1 Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
Rzeczpospolita  dostrzegać mocne i słabe strony wielona- Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
(lekcja rodowościowej Rzeczypospolitej, jej szanse wzajemnych związków między Polską a innymi
powtórzeniowa) i zagrożenia (P), państwami europejskimi w przeszłości.
 porównać sytuację Rzeczypospolitej w XVI
 XVII i XVIII w. (PP),
 ocenić stan państwa polskiego w XVII i XVIII
w. (PP),
 wyjaśnić przyczyny zachodzących zmian (PP),
 podjąć próbę oceny przyczyn upadku państwa
polskiego w XVIII w. (PP),
 porządkować i selekcjonować wiedzę w związ-
ki przyczynowo-skutkowe, wyciągać wnioski,
budować tezy (PP).
 Niech żyje 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
cesarz!  daty: 1804 (P), 1795 1799,  pojęcia: konkordat,  scharakteryzować rządy Dyrektoriatu i Kon-
1799 1804, 1805, 1806 kodeks cywilny, blokada sulatu (P),
(PP), kontynentalna (P),  omówić rolę Napoleona w czasie ich trwania
 postacie: Napoleona Bona- Dyrektoriat, Konsulat (P),
parte, Aleksandra I (P), (PP),  ocenić postać Napoleona (P),
38 39
UPADEK RZECZYPOSPOLITEJ
WOJNY
NAPOLEOC
SKIE
H2GN s. 40
Horacego Nelsona, Józefiny  proces przemian  ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla
(PP). ustrojowych we Francji rozprzestrzenienia się idei wolnościowych
w latach 1789 1804 w Europie (P),
(P),  opisać przebieg wojen napoleońskich (PP),
 przyczyny, dla których  dostrzec okrucieństwo wojny dla walczących
państwa europejskie za stron (PP),
wszelką cenę walczyły  dostrzec wpływ jednostki na dzieje (PP),
z Napoleonem(P),  wskazać przyczyny sukcesów politycznych
 znaczenie Kodeksu i militarnych Francji w okresie wojen napo-
Napoleona dla ówczesnych leońskich (PP).
i przyszłych pokoleń (P),
 przyczyny przywiązania
Francuzów do Napoleona
(PP).
 Jeszcze Polska 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
nie umarła ...  daty: 1797, 1807 (P), 1808,  pojęcie: Legiony Polskie  wskazać na mapie zasięg terytorialny Księ- Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
1809 (PP), (P), wolne miasto (PP), stwa Warszawskiego (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
Cz. I.  Jeszcze
 postacie: Jana Henryka  wpływ dążeń niepodleg-  uzasadnić ponadczasową wartość pieśni le- państwami europejskimi w przeszłości.
Polska nie
Dąbrowskiego, Józefa łościowych Polaków na gionowej Jeszcze Polska nie umarła... (P),
umarła ...
Wybickiego, Fryderyka powstanie Legionów  wskazać na mapie miejsca związane z po-
Cz. II. Namiastka
Augusta (P), i Księstwa Warszawskiego wstaniem Legionów i walką Polaków u boku
państwa  Księ-
 postanowienia pokoju (P), Napoleona (PP),
stwo Warszawskie
wTylży (P),  wpływ ich istnienia na  omówić organizację Legionów (PP),
 okoliczności powstania ugruntowanie tradycji  dostrzec złożoność sprawy polskiej na tle
Legionów Polskich we narodowowyzwoleńczych polityki zagranicznej Napoleona (PP),
Włoszech (P), narodu polskiego (PP).  ocenić znaczenie wojen napoleońskich dla
 zasady ustrojowe Księstwa rozprzestrzenienia się idei wolnościowych
Warszawskiego (PP). w Europie (PP).
Upadek 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
Napoleona  daty: 1812, 1815 (P), 1813,  pojęcia: nacjonalizm,  ocenić znaczenie okresu napoleońskiego dla
1814 (PP),  sto dni Napoleona, Europy i Polski (P),
 postać Ludwika XVIII uwłaszczenie (P),  Wielka  dostrzec wpływ wydarzeń historycznych na
(PP). Armia ,  bitwa narodów polski dorobek literacki okresu romantyzmu
(PP), (na przykładzie Pana Tadeusza A. Mickiewi-
 złożoność przyczyn cza) (P),
upadku Napoleona (PP).  omówić przebieg działań wojennych w latach
1812 1815 i ich skutki (PP),
 wskazać na mapie zasięg podbojów francu-
skich i miejsca największych bitew (PP).
Europa Świętego 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
Przymierza  daty: 1814 1815, 1848 (P),  pojęcia: legitymizm, rów-  wskazać na mapie zmiany terytorialne po
1830 (PP), nowaga sił, konserwatyzm, kongresie wiedeńskim (P),
 postacie: Aleksandra I, świadomość narodowa,  omówić przebieg i skutki rewolucji 1830
Franciszka I, Fryderyka ruchy narodowe, Święte i 1848 r. (P),
Wilhelma III, Napole- Przymierze, Wiosna  wskazać na mapie państwa ogarnięte ruchami
ona III (P), Karola X, Ludów, zamach stanu narodowymi w I poł. XIX w. (PP),
Ludwika Filipa I (PP), (P),
40 41
WOJNY NAPOLEOC
SKIE
NAPOLEOC
SKICH
EUROPA PO WOJNACH
H2GN s. 42
 polityczne i terytorialne  przyczyny zwołania  ocenić postawy narodów wobec ładu powie-
postanowienia kongresu kongresu wiedeńskiego deńskiego (PP),
wiedeńskiego (P), i jego konsekwencje  scharakteryzować wpływ Wiosny Ludów na
 wydarzenia związane doraz
ne i dalekosiężne (P), sytuację polityczno-społeczną Europy (PP).
z walką narodów  ponadczasową wartość idei
o niepodległość w I poł. wolności (P),
XIX w. (PP).
 wpływ wielkich mocarstw
na sytuację narodów
i państw(PP),
 przyczyny powołania
Świętego Przymierza i jego
cele (PP),
 przyczyny i skutki ruchów
narodowych w I poł.
XIX w. (PP).
Rewolucja 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
przemysłowa  postacie: Jamesa Watta  pojęcia: rewolucja  dostrzec dalekosiężne skutki rewolucji prze-
(P), George a Stephensona agrarna, maszyna parowa, mysłowej (P),
(PP), rewolucja przemysłowa,  ocenić wpływ osiągnięć rewolucji przemysło-
 najważniejsze wynalazki płodozmian, klasa wej na powstanie nowego podziału społeczeń-
z II poł. XVIII i I poł. XIX społeczna, związek stwa (P),
w. oraz ich zastosowanie zawodowy, liberalizm (P),  dostrzec powiązania między rewolucją prze-
(PP).  wiek pary i żelaza (PP), mysłową, przemianami społecznymi a wy-
 przyczyny rewolucji kształceniem się nowej ideologii  liberalizmu
przemysłowej (P), (PP).
 przemiany społeczne
i gospodarcze, które
nastąpiły w wyniku
rozwoju kapitalizmu (PP).
WEuropie XIX 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
stulecia  postacie: Adama  pojęcia: romantyzm,  opisać warunki życia różnych klas społecz-
Mickiewicza, Juliusza neogotyk (P), styl nych w XIX w. (P),
Słowackiego, Fryderyka wiktoriański, biedermeier  wymienić głównych twórców epoki romanty-
Chopina, Ludwiga van (PP). zmu i ich osiągnięcia (P),
Beethovena (P), George a  wymienić cechy charakterystyczne romanty-
Byrona, Francisca de Goi, zmu (P),
Aleksandra Puszkina,  uzasadnić przyczyny różnic społecznych (PP),
królowej Wiktorii (PP).  wyjaśnić genezę romantyzmu (PP).
 Oto dziś dzień 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi:
krwi i chwały ...  daty: 1815, 29.11.1830 (P),  pojęcia: autonomia,  opisać przebieg powstania (P),
1831 (PP),  noc listopadowa ,  omówić przyczyny klęski powstania (P),
Cz. I. Królestwo
 postacie: wielkiego księcia dyktator, ziemianie (P),  wyjaśnić związki polskiej literatury roman-
Polskie w latach
Konstantego, Waleriana Kongresówka (PP), tycznej z historią narodu (P),
1815 1830
A
ukasińskiego, Piotra  zewnętrzne i wewnętrzne  ocenić różne postawy Polaków w czasie po-
Cz. II.  Oto
Wysockiego, Józefa przyczyny wybuchu wstania (P),
dziś dzień krwi
Chłopickiego, Jana powstania listopadowego  wskazać na mapie zmiany terytorialne na zie-
i chwały ...
Skrzyneckiego (P), (P), miach polskich po kongresie wiedeńskim (P),
42 43
EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOC
SKICH
H2GN s. 44
Adama Czartoryskiego,  związek umów między-  ocenić postawę różnych grup ludności pod-
Ksawerego Druckiego- narodowych z sytuacją czas  nocy listopadowej (PP),
-Lubeckiego, Józefa Polaków po kongresie  ocenić znaczenie powstania listopadowego
Sowińskiego, Emilii Plater wiedeńskim (PP). dla trwania idei niepodległościowej (PP),
(PP),  dostrzec wpływ idei romantycznych na po-
 zasady ustrojowe Królestwa stawę Polaków w omawianym okresie (PP),
Polskiego (P),  wskazać na mapie miejsca ważniejszych wy-
 kalendarium wydarzeń darzeń związanych z powstaniem listopado-
powstania listopadowego wym (PP).
(PP).
Po klęsce 2 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA EUROPEJSKA
 daty: 1846, 1848 (P),  pojęcia: Wielka Emigracja,  omówić sytuację w Królestwie Polskim po Polska w Europie. Przykłady najważniejszych
Cz. I. Po klęsce
 postacie: Zygmunta mesjanizm, gubernia, upadku powstania listopadowego (P), wzajemnych związków między Polską a innymi
Cz. II. Pod
Krasińskiego, Jakuba Szeli rabacja (P),  porównać programy ugrupowań politycznych państwami europejskimi w przeszłości.
władzą Jego
(P).  przyczyny emigracji Wielkiej Emigracji (PP),
Królewskiej i Jego
Polaków (P),  wskazać skutki wystąpień szlacheckich oraz
Cesarskiej Mości
 znaczenie, jakie dla walki chłopskich w latach 1846 1848 (PP),
narodowowyzwoleńczej  porównać poziom rozwoju gospodarczego
Polaków miała literatura, ziem polskich pod zaborami (PP).
muzyka i sztuka
romantyzmu (P),
 złożoność przyczyn
wystąpień chłopskich
w Galicji w 1846 r. (PP).
Powstanie 1 Uczeń zna: Uczeń rozumie: Uczeń potrafi: EDUKACJA REGIONALNA  DZIEDZIC-
styczniowe  daty: 22/23.01.1863,  pojęcia:  odwilż ,  porównać program  białych i  czerwonych TWO KULTUROWE W REGIONIE
1863 1864 (P), 1862, (PP),  czerwoni ,  biali , branka (P), Rola regionu i jego związki z innymi regionami
 postacie: Aleksandra II, (P),  rewolucja moralna  opisać przebieg powstania (P), Polski.
Aleksandra Wielopolskiego, (PP),  omówić sytuację w Królestwie Polskim przed
Elementy historii regionu i jego najwybitniejsi
Romualda Traugutta (P),  złożoność przyczyn powstaniem styczniowym i ocenić jej wpływ
przedstawiciele.
Mariana Langiewicza, wybuchu powstania na decyzję o wybuchu powstania (PP),
Artura Grottgera, Michała styczniowego (P),  przedstawić problem chłopski w powstaniu
Murawiewa (PP).  postawę chłopów wobec styczniowym i sposoby jego rozwiązania (PP),
powstania (P).  wskazać skutki powstania styczniowego oraz
ocenić jego miejsce w polskiej tradycji naro-
dowowyzwoleńczej (PP),
 interpretować symbole powstańcze (PP).
Europa i ziemie 1 Uczeń: Uczeń potrafi:
polskie w XIX  utrwala wiedzę i pojęcia  łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wy-
wieku (lekcja związane z wydarzeniami darzenia z historii Polski z historią powszech-
powtórzeniowa) omawianej epoki (P). ną (PP),
 hierarchizować fakty historyczne i dokony-
wać ich oceny (PP).
44 45
EUROPA PO WOJNACH NAPOLEOC
SKICH