Motywy - władca
WŁADCA
Władza... Wiele potrafimy dokonać, by ją zdobyć, a
jednocześnie nieraz zdaje się ciężarem ponad ludzkie siły. Jest trudnym do
udźwignięcia obowiązkiem, ale i oszałamiającym narkotykiem. Magia władzy
potrafi owładnąć najsilniejszym człowiekiem i zniszczyć go. Władza daje
moc, siłę, bogactwo. Dla słabego człowieka, tchórza, karierowicza zawsze
będzie śmiertelną pułapką, silny i odważny czasem udźwignie jej ciężar z
godnością. Władza daje potęgę, ale i uczy pokory. Wymaga odpowiedzialności
i mocnego charakteru bardziej niż silnej pięści. Trudno jest być władcą.
Literatura podejmuje temat władzy od najdawniejszych
czasów. Odnajdziemy portrety władców w mitach i Biblii, antycznej
tragedii, średniowiecznych chansons de geste, dramatach Szekspira i
romantyków, literaturze współczesnej... Któż nie zna chciwego króla Midasa,
który zapragnął, by wszystko, czego dotknie, zamieniało się w złoto;
sprawiedliwego króla Salomona, który potrafił rozstrzygnąć każdy spór;
okrutnego Kreona, karzącego zdrajcę ojczyzny nawet po jego śmierci;
odważnego i mądrego Karola Wielkiego; ambitnego Makbeta i podłego
Klaudiusza; despotycznego cara Mikołaja i szalonego księcia Konstantego;
butnego Gnębona Puczymordy i sprytnego towarzysza Napoleona?
Pisano o władcach w dramatach, powieściach,
wierszach. Pisano w traktatach politycznych. O królach, cesarzach,
książętach, carach, przywódcach partii. O ludziach sprawiedliwych i
despotach. Władcach słabych i potężnych. Rozważnych i mądrych albo
nieodpowiedzialnych i głupich. Pisano o tym, jacy byli, i jacy powinni być
- ku nauce i ku przestrodze.
Piękny jest portret władcy idealnego. Kocha on swoich
poddanych jak ojciec, czuje się za nich odpowiedzialny; oni też go kochają
i ufają mu. Opłakują go, gdy umrze, jak opłakiwano króla Bolesława.
Częściej jednak poddani opłakują swój własny los; władcy bowiem potrafią
być okrutni. Tyrani, despoci, autokraci nie są w historii niczym
wyjątkowym; nie zapomniała o nich i literatura. Z Biblii znamy nie tylko
szlachetnego króla Salomona, ale i krwawego Heroda, który tak bał się o
swoją władzę, że kazał wymordować maleńkie, niewinne dzieci. Tron władcy
nierzadko spływał krwią - jeśli trzeba było zabić, by zdobyć władzę,
niejeden ambitny człowiek zdobył się na to, jak zdobyli się Makbet czy
Klaudiusz.
Nie tylko okrutny władca jest nieszczęściem dla
swoich poddanych. Jest nim także władca słaby. Krótkowzroczność Priama i
jego brak odpowiedzialności zgubią Troję. Zapomniał, że przełożonych
występy miasta zgubiły i podjął niewłaściwą politycznie decyzję.
Twórcy wiele pisali o ciężarze władzy. Jak stwierdza
Fortynbras w Trenie Fortynbrasa Zbigniewa Herberta, nie jest łatwo podjąć
się wiecznego czuwania z zimnym jabłkiem w dłoni. Bardzo często jednak
władza ciąży nie władcom, ale nam, poddanym: mieszkańcom Teb, Troi, Danii,
Szkocji, Petersburga... czy Folwarku Zwierzęcego.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
WŁADCA LALEK cz 2 Puppet Master 2 His Unholy Creations 1990k j yeskov ostatni wladca pierscienia wn2z2dh3qi6qr2ukq2o7lrxr7dgqcqyyvp4gelawladca slowaJ R R Tolkien Władca Pierścieni Tom 1 WyprawaA Macha Ksiaze Machiavellego wladca bezwzgledny w dzialaniuWładca SłowaCyberświat Google pan i władca internetowego wyszukiwania 03 2004więcej podobnych podstron