ROZDZIAŁ XII INSTRUMENTARIUM. TECHNIKA NAKŁUWANIA. ODCZYNY I POWIKŁANIA Najstarszymi instrumentami służącymi do nakłuwania powłok ciała w celach leczniczych były odłamy kamienne ostro zakończone, którymi posługiwał się człowiek jaskiniowy żyjący na terenie dzisiejszych Chin w epoce kamienia łupanego. Z biegiem czasu człowiek pierwotny udoskonalił technikę sporządzania igieł z kamienia, które swym wyglądem przypominały cienkie, zakończone ostrzem pałeczki. Do tego celu używane były także ości większych ryb, fragmenty kości zwierzęcych, długie kolce pewnych drzew i krzewów oraz drzazgi bambusowe. W epoce brązu posługiwano się przede wszystkim igłami sporządzonymi z tego metalu, a w parę wieków później igłami żelaznymi, stalowymi (dawni Chińczycy znali już technikę wytopu stali) (rycina 65), wreszcie srebrnymi i złotymi.