CHARAKTERYSTYKA RYNKU KAPITAA
OWEGO
Rynek finansowy:
1. r. Pienię\
ny  krótkoterminowe lokaty pienię\
ne, po\
yczki (do 1 roku czasu),
po\
yczamy fundusze do sfinansowania naszej bie\
ącej działalności, przeznaczone
na regulację płynności finansowej podmiotów na tym rynku działających;
2. r. Depozytowo-kredytowy  rynek międzybankowy, przeznaczony na potrzeby
 hurtowe , terminy do 1 roku czasu;
3. r. Kapitałowy  inwestuje się na dłu\
szy okres czasu wolne środki pienię\
ne
(dłu\
ej ni\
1 rok), zasilają one (fundusze) inwestycje przedsiębiorstw;
4. r. Walutowy  działania krótkoterminowe, spekulacyjne;
5. r. Instrumentów pochodnych  ograniczenia ryzyka inwestycji poszczególnych
rynków.
CO DECYDUJE O INWESTYCJACH NA RYNKU KAPITAA
OWYM?
1. jaką pulę wolnych środków ma do dyspozycji inwestor;
2. jak długi horyzont czasowy inwestycji przewiduje;
3. jaki jest oczekiwany dochód (stopa zwrotu z inwestycji).
ORGANIZACJA GIEA
DY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
GIEA
DA  potocznie, instytucjonalna forma rynku kapitałowego; szczególny rodzaj
rynku, na którym przedmiotem obrotu są papiery wartościowe; budynek wraz z ogółem
osób dokonujących transakcje; ogół zawartych transakcji oraz cen ustalonych przez
giełdę.
GPW  rynek abstrakcyjny, na którym przedmiotem transakcji są określone ich typy i z
tego powodu jest ona zespołem cząstkowych rynków specjalistycznych w zakresie
papierów wartościowych mających tę własność, \
e mogą być wzajemnie wymienne.
GPW  regularne, odbywające się w określonym miejscu i czasie, podporządkowane
określonym warunkom i zasadom spotkania osób pragnących zawrzeć umowę kupna-
sprzeda\
y oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiot
stanowią zamienne papiery wartościowe, przy czym ceny owych transakcji ustalone są na
podstawie układu popytu i poda\
y, a następnie podawane do publicznej wiadomości.
Wg ustawy GPW  zespół osób, urządzeń i środków technicznie zorganizowane w taki
sposób, \
e przy kojarzeniu ofert sprzeda\
y i nabycia przedmiotów transakcji wszyscy
uczestnicy giełdy mają jednakowy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie
przy zachowaniu jednakowych warunków zbywania i nabywania praw.
CECHY GIEA
DY:
- instytucjonalna forma obrotu;
- stałe miejsce i stały czas zawierania transakcji, które odbywają się
pomiędzy ściśle wyznaczonym kręgiem osób i bez konieczności
pokazywania przedmiotu transakcji w naturze;
- jednorodność przedmiotu zawierania transakcji;
Giełda jest przykładem unormowania funkcjonowania rynku.
RODZAJE GIEA
D:
1. przedmiot obrotu  GPW, giełda towarowa, usług, miedzane (towarowo-
pienię\
ne);
2. skala działania  światowe, regionalne, lokalne;
3. forma prawna  korporacyjne (prywatne), organizowane przez państwo,
państwowo-prywatne;
4. charakter operacji  otwarte, zamknięte, uniwersalne, wyspecjalizowane.
Giełdy korporacyjne (prywatne)  model amerykański, anglosaski, członkowie są
osobami indywidualnymi lub spółkami zarządzającymi kapitałem osobistym lub
akcjonariuszy.
Giełdy organizowane przez państwo  model niemiecki i kontynentalno  europejski,
gdzie zało\
ycielami i członkami są instytucje państwowe.
Giełdy państwowo-prywatne  giełda utworzona przez państwo i prowadzona przez
nie w początkowym okresie, a potem przekazana innym do dalszego prowadzenia.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA GIEA
DY
W skład giełdy wchodzą: członkowie giełdy, uczestnicy, maklerzy i goście.
Członkowie giełdy  mają prawo do pełnego wykorzystania swoich uprawnień: są
właścicielami części majątku giełdy, mają prawo do części dywidendy, prawo do
zawierania transakcji we własnym imieniu i na własny rachunek bez pośredników.
Uczestnicy giełdy  posiadają bierne prawo wyborcze (wybierają ale nie są wybierani),
nie korzystają z obni\
ki stawki prowizyjnej, ale zawierają transakcje poprzez maklera.
Maklerzy giełdy, ich obowiązkiem jest:
- być obecnym na sali zebrań przez cały okres trwania sesji;
- osobiście wykonywać powierzone czynności;
- zachowywać tajemnicę transakcji;
- zwracać uwagę Komisji Giełdowej na transakcje pokątne;
nie mogą:
- dokonywać transakcji na własny rachunek;
- podawać nieprawdziwych informacji o kursach;
- prowadzić interesy poza lokalem giełdowym;
- pobierać opłaty wy\
szej od ustanowionych.
Goście giełdy: inwestorzy, najmniej uprzywilejowana grupa, zawierają transakcje za
pośrednictwem maklerów.
SKA
AD WA
ADZ GIEA
DY:
1. ogólne zgromadzenie członków  wybiera pozostałe organy władzy, zatwierdza
bud\
et giełdy, wpływa na organizacje pracy giełdy;
2. Rada Giełdy  ustanawianie zwyczajów handlowych, nadawanie maklerom
uprawnień do wykonywania zawodu, wyznaczanie członków poszczególnych
komisji;
3. Rada Dyrektorów  stanowi organ wykonawczy giełdy;
4. Komisje.
STATUT I REGULAMIN GIEA
DY  określa: rodzaj giełdy, kto mo\
e być członkiem
giełdy, zakres funkcjonowania, sposób ustanowienia władz giełdy, sposób pobierania
opłat, przeznaczenie majątku giełdy.
FORMY TRANSAKCJI NA WARSZAWSKIEJ GPW.
Organizacja rynku giełdowego w PL:
NAJCZ
ŚCIEJ SPOTYKANE RODZAJE ZLECEC
KIEROWANYCH DO BIUR
MAKLERSKICH:
1. zlecenie rynkowe (market order):
- realizowane w pierwszej kolejności, nie ma \
adnych warunków co do ich
realizacji;
- realizacja po kursie dnia;
2. zlecenie na otwarcie rynku (market on open):
- realizowane w pierwszej fazie sesji (otwarcia), czyli w pierwszych 15
minutach;
- ustalona jest cena otwarcia i jeśli oczekują odpowiednie oferty to makler
realizuje taką transakcję;
- stosowane przez inwestorów spekulacyjnych;
3. zlecenie jednodniowe (good till cancelled):
- wa\
ne na określony czas  musi być zrealizowane w czasie jednej sesji
giełdowej;
4. zlecenie z limitem ceny (price limit):
- określenie minimalnej ceny sprzeda\
y i max ceny kupna;
5. zlecenie obronne (stop order):
- cena obronna wyznacza pewien poziom i czas, kiedy to zlecenie zostanie
zrealizowane;
6. zlecenie typu give-up:
- dotyczy instrumentów pochodnych;
7. zlecenie na zamknięcie rynku (market on close):
- realizowane w ostatnich 5 minutach sesji;
8. zlecenie z upowa\
nieniem:
- dotyczy udzielania pełnomocnictwa maklerowi do obracania aktywami (np.
upowa\
nienie do ustalania ceny),
- dawane w celu jak najlepszego zrealizowania zlecenia.
SYSTEM NOTOWAC
NA WPGW.
System Warset:
a. zmiany w systemie notowań  rozlicza 45 zleceń/sekundę
- pozwala dokonywać obrotu pojedynczymi akcjami;
- zapewnia ciągłość notowań przez całą sesję;
b. zmiany w dostępie do informacji;
c. zmiany w przebiegu sesji giełdowej (z dwóch na trzy):
- notowania ciągłe  najwy\
szej płynności;
- notowania jednolite z podwójnym fixingiem  średniej płynności;
- notowania jednolite z pojedynczym fixingiem  najni\
szej płynności.
W systemie ciągłym notowane są:
- akcje wchodzące w skład indeksu WIG20
- akcje zakwalifikowane do segmentu spółek nowych technologii;
- akcje NFI;
- obligacje;
- certyfikaty inwestycyjne;
- instrumenty pochodne;
- listy zastawne;
- prawo poboru z akcji notowanych w systemie ciągłym.
Podwójny fixing:
- akcje spółek o średniej płynności;
- akcje nowych spółek wprowadzonych na rynek równoległy
- prawo poboru z akcji notowanych tym samym systemem;
Pojedynczy fixing:
- akcje spółek o najni\
szej płynności;
- akcje nowych spółek wprowadzonych na rynek wolny;
KRYTERIA DLA SPÓA
KI NA RYNKU PODSTAWOWYM:
- wartość księgowa  równowartość kapitałów własnych >= 65 mln zł;
- wartość emisji akcji >= 40 mln zł;
- kapitał akcyjny spółki >= 7 mln zł;
- właścicielami akcji musi być minimum 500 akcjonariuszy;
- zysk brutto za ostatnie trzy lata >= 16 mln zł;
- dodatni wynik finansowy w ostatnim roku obrotowym.
KRYTERIA DLA SPÓA
KI NA RYNKU RÓWNOLEGA
YM:
- wartość księgowa  równowartość kapitałów własnych >= 22 mln zł;
- wartość emisji akcji >= 14 mln zł;
- kapitał akcyjny spółki >= 3 mln zł;
- dodatni wynik finansowy w ostatnim roku obrotowym.
KRYTERIA DLA RYNKU WOLNEGO:
- brak kryterium dotyczącego osiągania zysku;
- du\
o ni\
sze pozostałe wymagania;
DZIEC
NA GIEA
DZIE
NOTOWANIA CI
GA
E (np. WIG20, TECHWIG)
8.30-10.00  przed otwarciem  są składane zlecenia przez inwestorów i przekazywane
do centralnego arkusza zleceń, nie zawiera się \
adnych transakcji;
10.00  fixing  następuje otwarcie, są wyznaczane kursy akcji i następuje realizacja
zleceń wprowadzonych do systemu przed otwarciem;
10.00-16.00  mają miejsce notowania ciągłe, popyt i poda\
mają wpływ na cenę;
16.00-16.10  ma miejsce okres  przed zamknięciem, gromadzi się na akruszu oferty
poda\
y i popytu;
16.10  następuje fixing;
16.10-16.30  następuje realizacja ofert kupna i sprzeda\
y.
PODWÓJNY FIXING (np. MIDWIG)
8.30-11.00  przed otwarciem  następuje kumulacja ofert, nie są zawierane \
adne
transakcje i umowy;
11.00-11.15  interwencje animatorów rynku (maklerów);
11.15  fixing  ukazują się notowania;
11.15-11.45  dogrywka  realizuje się oferty zgłoszone w momencie otwarcia i
pozostałe po sprzeda\
y. Te akcje, które zostały, (nie zostały sprzedane) mogą tu być
zrealizowane;
11.45-14.45  przed otwarciem;
14.45-15.00  interwencja;
15.00  ukazują się notowania  fixing;
15.00-15.30  dogrywka;
15.30-16.30  przed otwarciem  gromadzenie zleceń na dzień następny;
16.30  koniec dnia
POJEDYNCZY FIXING:
8.30-11.00  przed otwarciem  gromadzenie ofert kupna-sprzeda\
y, ustalanie ceny;
11.00-11.15  interwencja  realizacja zleceń najbli\
szych popytowi i poda\
y;
11.15  fixing
11.15 11.45  dogrywka
11.45-16.30  przed otwarciem  gromadzenie ofert na dzień następny
INDEKSY GIEA
DOWE  wskaz
niki opisujące stan koniunktury giełdowej, określające
wielkość zysków lub strat osiąganych przez inwestora giełdowego w wybranym
horyzoncie czasowym (np. WIG, WIG20).
Kapitalizacja giełdy  określa ile giełda jest warta (60% z tego to spółki notowane w
WIG20).
AKCJA  papier wartościowy o charakterze własności, poświadczający udział w danym
podmiocie. Akcja posiada zmienne oprocentowanie. Akcja daje jej posiadaczowi
(akcjonariuszowi) prawa z nią związane (prawo własności, do udziału w zyskach spółki,
do zakupu akcji nowej emisji, do głosu na WZA, do informacji, do udziału w masie
upadłościowej spółki).
DROGA DO EMISJI AKCJI
1. uchwała WZA
2. przygotowanie prospektu emisyjnego
3. wniosek do Komisji Papierów Wartościowych
4. ewentualna umowa z gwarantem emisji
5. emisja akcji na rynku pierwotnym lub wyjątkowo od razu na rynku wtórnym
Polityka dywidend  dotyczy decyzji o wypłacie zysków lub zatrzymaniu ich dla
reinwestowania w przedsiębiorstwie.
Optymalna polityka dywidend  polityka dywidend, dzięki której osiąga się
równowagę między bie\
ącymi dywidendami i przyszłym wzrostem, a skutkiem tej
równowagi jest tak\
e maksymalizacja ceny akcji.
Teorie polityki dywidend:
- teoria nieistotności dywidend
- teoria  wróbla w garści
- teoria preferencji podatkowych
Polityka dywidend w praktyce:
- polityka dywidend rezydualnych
- stałe lub stopniowo rosnące dywidendy
- niewielka stała dywidenda
- stała stopa wypłat
REGUA
Y WYZNACZANIA JEDNOLITEGO KURSU DNIA
1. Maksymalizacja wolumenu obrotu
2. Minimalizacja ró\
nicy pomiędzy ilością papierów wartościowych w zleceniach
sprzeda\
y i w zleceniach kupna, mo\
liwych do zrealizowania po wyznaczonym
kursie
3. minimalizacja ró\
nicy między kursem wyznaczonym a kursem odniesienia (10%
wahania)
Akcje i obligacje  porównanie:
AKCJA OBLIGACJA
stanowi udział w kapitale akcyjnym, jest to papier wartościowy odzwierciedlający
papier wartościowy odzwierciedlający prawo wierzytelności pienię\
ne
udziałowe
daje akcjonariuszom prawa korporacyjne wywołują wyłącznie skutki obligacyjne
oprócz praw majątkowych
wysokość dywidendy za akcję zale\
y od zysku, posiadacz otrzymuje stałe
jaki wypracuje firma i jaki jest przeznaczony oprocentowanie, którego poziom nie
na ten cel przez WZA zale\
y od wyniku finansowego spółki
wią\
e się bezpośrednio z ryzykiem bezpośrednio nie podlega ryzyku
inwestowania i mo\
e przynieść właścicielowi związanemu z działalnością gospodarczą
większe korzyści ni\
obligacja. Wartość emitenta, jest papierem bardziej
dochodowa akcji zale\
y od: wysokości bezpiecznym ni\
akcja, ale przynosi
dywidendy, zmiany wartości ceny rynkowej mniejsze korzyści ni\
akcja
akcji
OBLIGACJE  RODZAJE, WYCENA, ZASADY EMISJI
Emitent  kapitał na inwestycje, spłatę zobowiązań
Nabywca  lokata kapitału, lepsze oprocentowanie, płynność (bez kosztów)
Obligacja  papier wartościowy emitowany w serii, w którym emitent stwierdza, \
e jest
dłu\
nikiem właściciela obligacji obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia
określonych świadczeń (pienię\
nych lub niepienię\
nych)
Świadczenia pienię\
ne  dotyczą spłaty nale\
ności głównej  wartości nominalnej lub
nale\
ności ubocznych (odsetek)
Świadczenia niepienię\
ne  polegają na przyznaniu właścicielowi obligacji pewnego
rodzaju praw(prawo udziału w przyszłych zyskach emitenta, prawo zamiany obligacji na
akcje, prawo pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji)
Cena emisyjna obligacji  cena, po jakiej emitent sprzedaje obligacje, > lub < od ceny
nominalnej
Rodzaje obligacji
- Rodzaj emitenta (skarbowe, komunalne=municypalne, przedsiębiorstw)
- Sposób zabezpieczenia obligacji
zabezpieczone pierwszą hipoteką  zabezpieczający majątek jest wpisany na
pierwszym miejscu w księdze wieczystej;
zabezpieczone drugą lub generalną hipoteką  zabezpieczający majątek jest
wpisany na drugim miejscu do księgi wieczystej lub w ogóle nie jest wpisany;
zabezpieczone innymi papierami wartościowymi przez emitenta;
noty korporacyjne  prawo do masy upadłościowej, które realizowane jest po
zaspokojeniu wszystkich roszczeń z tytułu innych papierów wartościowych)
- Sposób oprocentowania (stała stopa, zmienna, zero-kuponowe)
- Prawa lub przywileje wynikające z zakupu akcji (zwykłe, zamienne, z prawem
poboru = warranty)
- Ze względu na czas-okres występowania (krótkoterminowe  do 3 lat, rządowe;
średnioterminowe  3-10 lat; długoterminowe  powy\
ej 10 lat)
- Przywileje
przedłu\
enie terminu wykupu  rolowanie;
skrócenie pierwotnego terminu wykupu  mo\
e nastąpić z inicjatywy obu stron,
posiadacz będzie chciał sprzedać w przypadku kłopotów finansowych emitenta
- Obrót (imienne  obrót na rynku pierwotnym; na okaziciela)
Czynniki kształtujące wartość rynkową obligacji:
- zmiana rynkowych stóp procentowych (stopy to cena obligacji )
- zmiana oceny stopnia ryzyka emitenta
- zmiana ró\
nicy pomiędzy stopą zwrotu z obligacji a innych papierów
wartościowych
- renoma emitenta (standing finansowy, wielkość)
- termin i forma wykupu (im krótszy tym wy\
sza)
- rodzaj waluty
- uprawnienia do zakupu innych papierów wartościowych  ulgowego zakupu
NFI
Program NFI  jedna z metod masowych metod prywatyzacji, realizowany jest na
podstawie ustawy z 30.VI.1993
W skład Programu NFI wchodzą:
- Skarb Państwa reprezentowany przez Min. Przekszt. Własnościowych
- Narodowe Fundusze Inwestycyjne
- spółki NFI  skomercjalizowane przedsiębiorstwa państwowe
- firmy zarządzające
- posiadacze świadectw udziałowych na akcje ka\
dego z 15 NFI
- pośredni uczestnicy Programu  pracownicy spółek NFI
NFI  15 grup przedsiębiorstw, które działały na zlecenie Skarbu Państwa
Podział akcji  33% wiodące NFI, 25% Skarb Państwa, 15% pracownicy spółki, 27%
pozostałe NFI
Świadectwa udziałowe  papiery wartościowe na okaziciela emitowane przez Skarb
Państwa
Kryterium wyboru przedsiębiorstw  obrót za ostatni rok (1992) przed wejściem do
Funduszy na 100mld zł, osiągnięcie poziomu zysku brutto powy\
ej zera
Warunki do spełnienia dla kandydatów na firmy zarządzające majątkiem NFI:
- Przedstawienie sprawozdań finansowych za ostatni rok obrotowy
- Opis doświadczeń w zakresie zarządzania
- Zło\
enie propozycji technicznej (dokładne informacje o firmie, środkach, zasadach
działania)
- Zło\
enie propozycji finansowej wynagrodzenia za zarządzanie NFI
Ogółem stawiano na firmy najlepsze a nie najtańsze. 14 funduszy podpisało umowy z
formami zarządzającymi, jeden nie podpisał.
W przypadku, gdy firma świadomie lub w skutek ra\
ącego niedbalstwa działa na szkodę
Funduszu, Rada Nadzorcza Funduszu mo\
e rozwiązać z nią umowę o zarządzanie. W
innych przypadkach firma zarządzająca ani jej partnerzy nie ponoszą odpowiedzialności
za zmniejszanie wartości Funduszu lub spółki, w którą Fundusz zainwestował. Złe decyzje
są niekorzystne dla firmy zarządzającej, gdy\
od tego zale\
y jej wynagrodzenie.
Przedsiębiorstwo przekształcone w spółki uzyskują konkretnego właściciela,
gwarantującego im zapewnienie nowoczesnych metod zarządzania. Firmy zarządzające
majątkiem poszczególnych funduszy mają za zadanie pomóc w restrukturyzacji i
modernizacji spółek, w zdobyciu nowych technologii, rynków zbytu, ułatwić im
pozyskanie kapitału, m.in. z kredytów, poprzez emisję akcji lub obligacji. Nie nale\
y
jednak oczekiwać, \
e będą to pieniądze dawane za darmo, bez spełnienia jakichkolwiek
warunków. Spółka musi zagwarantować właściwe ich wykorzystanie.
Nazwa indeksu WIG NFI
Typ indeksu Indeks cenowy funduszy inwestycyjnych odpowiadający
wartości rynkowej akcji otrzymanych z wymiany jednego PŚU
NFI
Liczba spółek 15
Kryteria selekcji NFI  e
Wagi (udziały w indeksie) Indeks wa\
ony cenami
Data bazowa 12.VI.1997  dzień 1-ego notowania akcji NFI na giełdzie
Wartość bazowa 160 pkt
Strategia zarządzania majątkiem:
- Stymulowanie i wspomaganie działań restrukturyzacyjnych i rozwojowych w
spółkach portfelowych skutkujących wzrostem wartości tych spółek
- Przeprowadzenie przez Fundusz (samodzielnie lub z partnerami) nowych
rentownych przedsięwzięć gospodarczych, w tym poza Programem NFI
- Prowadzenie skutecznych, dochodowych inwestycji na rynku kapitałowym i
pienię\
nym zgodnie z przyjętą strategią funduszu
RYNEK OTC
y
ródło zasilania finansowego małych przedsiębiorstw
Wysokie ryzyko ale i mo\
liwość osiągnięcia wysokiej stopy zwrotu
Tu są te spółki, które nie spełniają wymagań, aby być notowane na giełdzie
Pozytywne cechy istnienia rynku OTC:
- ni\
szy koszt emisji papierów wartościowych w stosunku do emisji publicznej
- szansa dostępu mniejszych spółek, młodych na przejście na rynek publiczny
- mo\
liwość rynkowej wyceny wartości firmy
- uniknięcie badania kondycji finansowej i presji prasy finansowej
Negatywne cechy:
- ni\
sza ranga rynku OTC
- mo\
liwość występowania zakłóceń  chodzi o zawieszanie kursów, rynek posiada
ni\
szą płynność obrotu papierami
TRANSAKCJE NA RYNKACH FINANSOWYCH
GOTÓWKOWE TERMINOWE
NATYCHMIASTOWE DOSTAWNE BEZWARUNKOWEGO WARUNKOWEGO
SPOT BEZWARUNKOWE WYKONANIA WYKONANIA
FORWARD (transakcje symetryczne
 obie strony muszą
zrealizować kontrakt)
FORWARD FUTURE OPCJE
Po cenie bie\
ącej, Cena w chwili
przy zawarciu realizacji kontraktu
kontraktu
W jakich warunkach transakcje typu forward miałyby zastosowanie  gdy istnieje
przewaga popytu na dany towar nad poda\
ą
Future  kontrakt, na mocy którego kupujący (sprzedający) zobowiązany jest
kupić/sprzedać określony co do wielkości, ilości oraz jakości towar po z góry ustalonej
cenie w momencie zawarcia kontraktu
OPCJE
Instrument bazowy  przedmiot transakcji
Opcja pozwala na wykorzystanie tendencji dodatnich
Opcja  prawo do zakupu lub sprzeda\
y określonej ilości przedmiotu opcji po z góry
ustalonej cenie i w ciągu umówionego okresu lub w wyznaczonym terminie przyszłym
Cechy charakterystyczne opcji
- cena opcji  ją płaci nabywca sprzedającemu za prawo jej wykonania
- cena bazowa opcji (exercise, strike price)  cena w przypadku opcji kupna, po jakiej
kupujący ma prawo nabyć przedmiot opcji, na który ta opcja jest wystawiona; gdy
mamy do czynienia z opcją sprzeda\
y cena bazowa jest ceną po której kupujący opcję
ma prawo sprzedać przedmiot opcji
- cena wygaśnięcia opcji (expire, mature price)  określa moment, w którym kontrakt
opcyjny przestaje być wa\
ny, jest ceną na rynku fizycznym
Podział opcji
Europejska  posiadacz opcji mo\
e wystąpić z roszczeniami do wystawcy jedynie w
momencie zakończenia \
ywotności opcji
Amerykańska
Rodzaje opcji
Kupna (call option)- kupujący opcję kupna uzyskuje prawo do zakupu określonej ilości
towaru po z góry ustalonej cenie (bazowej) lub do rezygnacji z tego zakupu w okresie do
wyznaczonego terminu w przyszłości. Za nabycie takiego prawa płaci określoną przez
rynek cenę  premię. Emitent opcji kupna ma obowiązek na \
ądanie posiadacza opcji
dostarczyć określoną ilość towaru po zapłaceniu przez niego ceny wygaśnięcia opcji
Sprzeda\
y (put option)  nabywca opcji ma prawo do wykonania w przyszłości w
określonym terminie sprzeda\
y danej ilości towaru po cenie wcześniej ustalonej lub do
rezygnacji z tej sprzeda\
y. Emitent opcji sprzeda\
y zobowiązuje się do zapłaty ceny
bazowej, je\
eli jej posiadacz dostarczy w ustalonym terminie towar, który jest
przedmiotem transakcji opcyjnej. Za przyznanie tego prawa emitent otrzymuje od
nabywcy premię.
Poza pieniądzem Przy pieniądzu W pieniądzu
Opcja kupna CB>T CB=T CBOpcja sprzeda\
y CBT
Podwójne (double option)  kupujący opcję ma prawo do zadeklarowania do
określonego terminu czy dokona sprzeda\
y bądz
zakupu określonej ilości towaru po
ustalonej w momencie zawarcia transakcji cenie. Emitent opcji podwójnej ma obowiązek
do zakupu lub sprzeda\
y określonego towaru w zale\
ności od decyzji posiadacza opcji
Premia za opcję  kształtują ją:
- nieprzewidywalność zmian ceny instrumentu bazowego
- poda\
i popyt
Im krótszy okres do realizacji opcji tym wysokość premii spada.
WSPÓA
CZESNE INSTRUMENTY FINANSOWE RYNKU KAPITAA
OWEGO
Prawa poboru  w odró\
nieniu od warrantu daje posiadaczowi prawo do zakupu
określonego instrumentu bazowego ale tylko w określonej proporcji do posiadanych ju\

walorów
Warranty  nagie prawo poboru
Dokument dołączony najczęściej do akcji lub obligacji, daje on posiadaczowi nieustające
lub ograniczone prawo kupna instrumentu bazowego po ustalonej cenie lub prawo do
subskrypcji przyszłych emisji instrumentu bazowego tego samego emitenta
Emitując warranty przedsiębiorstwo:
- chce dowiedzieć się ile będzie chętnych na papiery wartościowe
- chce uzyskać gotówkę poprzez sprzeda\
akcji przetrzymywanych w rezerwie
Warranty są przedmiotem obrotu  mają wartość rynkową, która jest tym wy\
sza im jest
mniej w tym instrumentu bazowego
Przedmiot warrantów:
- papiery wartościowe (akcje, obligacje)
- waluta
- indeksy giełdowe
- stopy procentowe
Warrant jest to bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie się jego emitenta do
wypłacenia uprawnionym właścicielom warrantów kwoty rozliczenia
W przypadku warrantu kupna jest to dodatnia ró\
nica pomiędzy ceną instrumentu
bazowego z rynku giełdowego a ceną wykonania określoną przez emitenta
Warrant sprzeda\
y  kwotą rozliczenia jest dodatnia ró\
nica między ceną wykonania a
ceną instrumentu bazowego
Przedmioty transakcji mogą być dostarczane fizycznie, ale nie wszystkie, stosuje się
rozliczenia finansowe
Warrant określa prawa zbywalne  dotyczą one:
- nabycie od emitenta (warrant kupna) lub zbycie emitentowi (warrant sprzeda\
y)
w ustalonym terminie instrumentu bazowego po cenie wykonania
- \
ądanie zapłaty w określonym terminie ró\
nicy między ceną instrumentu
bazowego o cenę warrantu
- objęcie akcji przyszłych emisji emitenta po cenie wykonania
Klasyfikacja warrantów:
- ze względu na podmiot emitujący warranty
o warranty subskrypcyjne  mogą być emitowane przez spółki akcyjne
wyłącznie na własne akcje przyszłej emisji
o warranty opcyjne  emitowane sąprzez banki i inne instytucje finansowe
(np. domy mklerskie), jest prawem przysługującym nabywcy warrantu wobec
emitenta do \
ądania zapłaty w ustalonym terminie ró\
nicy pomiędzy ceną wykonania
a ceną rynkową instrumentu bazowego (warrant opcyjny sprzeda\
y), odwrotna
ró\
nica dotyczy warrantu opcyjnego kupna
- ze względu na termin wykonania
o warrant europejski kupna lub sprzeda\
y  mo\
e być wykonany jedynie we
wcześniej ustalonym przez emitenta dniu, określa się go jako dzień wygaśnięcia lub
termin wykonania warrantu
o warrant amerykański  wykonywany w dowolnym wybranym przez
inwestora dniu a\
do momentu wygaśnięcia
o warrant typu atlantyckiego (bermudzki)  daje nabywcy praawo uzyskania
wypłaty świadczenia w określonych przez wystawcę terminach
- w zale\
ności od przyjętego przez emitenta zobowiązania
o europejski warrant kupna (call warrant)  umo\
liwia inwestorowi nabycie
instrumentu bazowego po wcześniej ustalonej cenie wykonania w wyznaczonym dniu
wygaśnięcia lub otrzymania kwoty rozliczenia  dodatnia ró\
nica pomiędzy ceną
rynkową a ceną wykonania
o europejski warrant sprzeda\
y  umo\
liwia inwestorowi sprzeda\

instrumentu bazowego ...
o amerykański warrant kupna  kwota rozliczenia w dniu wykonania
o amerykański warrant sprzeda\
y
ZAGADNIENIA ANALIZY TECHNICZNEJ
Analiza techniczna dotyczy badań zachowań rynku. Analiza fundamentalna zajmuje się
gospodarczymi uwarunkowaniami popytu i poda\
y, które przyczyniają się do fluktuacji
cen instrumentów rynku kapitałowego. Analiza fundamentalna zajmuje się przyczynami
zmian zachowań rynku natomiast analiza techniczna rozpatruje i analizuje skutki tych
zmian dla przedsiębiorstw.
Analiza techniczna opiera się na analizie trendów: wykresy (słupkowe, liniowe), formacje,
miary pomocnicze (średnie arytmetyczne i geometryczne).