Za prawidłowe wpisanie:
Parki Narodowe: Drawieński, Wigierski, Wielkopol-
11.  2 3 nazw . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
ski, Bory Tucholskie, Ujście Warty.
 4 nazw. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
Za zaznaczenie właściwego
12. b) 1
opisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
Za prawidłowe przyporządkowanie:
a) Dunajec, Pilica, Bug, Brda.
13.  4 5 nazw rzek . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
b) Nysa A
użycka, Barycz, Noteć.
 6 7 nazw rzek . . . . . . . . . . . . 2 p.
34
a) Wiatr.
b) Lodowiec górski.
10. Za 1 czynnik rzez
botwórczy . . . 1 p. 4
c) Wody lodowcowe.
d) Lądolód.
a) (...) wyżyn.
b) (...) dla minionych okresów geologicznych. Za poprawne uzupełnienie
11. 4
c) (...) drzew iglastych. 1 zdania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
d) (...) mada rzeczna.
Przykładowe elementy:
 rzez
ba wysokogórska
 rzez
ba polodowcowa
12. Za 1 poprawny element . . . . . . 1 p. 3
 rośliny  relikty
 piętra roślinne
 charakterystyczne zwierzęta, np. świstaki, kozice.
a) Żuławy Wiślane.
13. b) Pojezierze Suwalskie. Za rozpoznanie 1 krainy . . . . . . 1 p. 3
c) Sudety.
a) 3 Za prawidłowe przyporządkowanie:
b) 4  2 surowców . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
14. 3
c) 5  3 surowców . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
d) 1  4 surowców . . . . . . . . . . . . . . 3 p.
Przykładowe argumenty:
 złoża rudy zalegają bardzo głęboko, w podłożu
platformy prekambryjskiej, więc ich eksploatacja
będzie bardzo kosztowna
 wydobycie całkowicie zniszczy okoliczny krajobraz,
a obszar ten graniczy z Suwalskim Parkiem Krajo-
15. Za podanie 1 argumentu . . . . . . 1 p. 2
brazowym, w którym chroniony jest krajobraz
młodoglacjalny
 wydobycie spowoduje powstanie leja depresyjne-
go, obniżenie poziomu wód podziemnych,
a w konsekwencji przyczyni się do częściowego
zaniku okolicznych jezior.
36
Klucz odpowiedzi do sprawdzianu wiedzy i umiejętności z działu
Åšrodowisko przyrodnicze Polski
Zakres rozszerzony. Grupa B
Maks.
Nr
Przewidywana odpowiedz
Kryteria zaliczenia liczba
zad.
punktów
Za podanie:
1. Suma opadów rocznych 600 mm.
1.  1 cechy . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
2. Częsty napływ powietrza PPm.
 2 cech . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
Suwałki. Za podanie prawidłowej nazwy
2. Występuje tu największa amplituda rocznej tempera- miasta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
tury powietrza (20,5°C), najbardziej surowe sÄ… zimy. Za 1 argument uzasadniajÄ…cy . . 1 p.
Przykładowe wyjaśnienie: Morze Bałtyckie powstało
w wyniku wytopienia siÄ™ lÄ…dolodu skandynawskiego
i ruchów pionowych Półwyspu Skandynawskiego.
3. Za prawidłowe wyjaśnienie . . . . 1 p. 1
W niektórych okresach dziejów geologicznych ląd
podnosił się na tyle, że przestawał istnieć przesmyk
łączący Bałtyk z Morzem Północnym.
a) Flisz karpacki (piaskowce, zlepieńce, łupki).
4. Za podanie skał dla 1 obszaru . . 1 p. 2
b) Ganity.
A. Karpaty. Za prawidłowe podpisanie nazw:
B. Niecka Miechowska.  2 jednostek . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
5. 3
C. Wyniesienie SÅ‚awatycz.  3 jednostek . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
D. Wyniesienie A
eby.  4 jednostek . . . . . . . . . . . . . . 3 p.
Przykładowe cechy rzez
by młodoglacjalnej:
 obszar pagórkowaty, falisty
Za podanie 1 poprawnej cechy rzez
by
6.  duże różnice wysokości względnej 3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
 liczne jeziora polodowcowe
 wyraz
nie zaznaczone ciągi moren czołowych.
Za podanie nazwy:
Nazwa krainy geograficznej: Pojezierze Wielkopolskie.
7.  krainy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
Nazwa układu rzecznego: kratowy.
 układu rzecznego . . . . . . . . . . 2 p.
Przykładowe przyczyny:
 wycinanie lasów w obszarze górnego dorzecza rzek
 zagospodarowanie terasy zalewowej pod osiedla
8.  zabudowanie terasy zalewowej betonem i asfaltem Za 1 prawidłową przyczynę . . . . 1 p. 2
lub innymi materiałami utrudniającymi przesiąka-
nie wody
 złe zabezpieczenie wałów przeciwpowodziowych.
Ocena: Nizina Szczecińska ma lepsze warunki dla
rozwoju ogrodnictwa.
Przykładowe argumenty:
 na Nizinie Szczecińskiej okres wegetacji trwa dłużej Za prawidłową ocenę i podanie:
9. (ponad 220 dni), zaÅ› na Nizinie Podlaskiej tylko 190 dni  1 argumentu . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
 na Nizinie Podlaskiej częściej występują przymrozki  2 argumentów . . . . . . . . . . . . 2 p.
wiosenne
 na Nizinie Szczecińskiej występują bardziej żyzne
gleby (duży udział czarnych ziem, brunatnych).
37
a) Morze.
b) Wody deszczowe.
10. Za 1 czynnik rzez
botwórczy. . . . 1 p. 4
c) Wody lodowcowe.
d) Wietrzenie mrozowe (fizyczne).
a) (...) nizin środkowopolskich.
b) (...) niewystępująca nigdzie poza określonym
Za poprawne uzupełnienie
11. terenem. 4
1 zdania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
c) (...) liściastych.
d) (...) czarnoziemy.
Przykładowe elementy:
 gołoborza
12.  Puszcza Jodłowa Za 1 poprawny element . . . . . . 1 p. 3
 krajobraz starych gór
 kaptaż.
a) Wyżyna Lubelska.
13. b) Nizina ÅšlÄ…ska. Za rozpoznanie 1 krainy . . . . . . 1 p. 3
c) Wyżyna Krakowsko-Częstochowska.
a) 3 Za prawidłowe przyporządkowanie:
b) 4  2 surowców . . . . . . . . . . . . . . 1 p.
14. 3
c) 1  3 surowców . . . . . . . . . . . . . . 2 p.
d) 2  4 surowców . . . . . . . . . . . . . . 3 p.
Przykładowe argumenty:
 złoża zawierają bardzo bogate rudy wielu metali
 w Polsce nie wydobywa się rudy żelaza, więc
eksploatacja ich w tym terenie zmniejszyłaby
15. Za 1 argument . . . . . . . . . . . . . 1 p. 2
import Polski
 tak duża inwestycja spowodowałaby rozwój
gospodarczy regionu, powstanie wielu miejsc
pracy.
38