renesans013aangelsa

Temat: Renesans wyrazem indywidualizmu człowieka . Charakterystyka epoki .

Renesans czyli odrodzenia w Europie to okres przypominajÄ…cy nam wieki XIV , XV i
XVI . KolebkÄ… renesansu sÄ… WÅ‚ochy . ZaczÄ…tki rozwoju w Italii pojawiajÄ… siÄ™ w
drugiej połowie XIV wieku . Pełen rozkwit odrodzenia przypada tam na wiek XV .
Jego schyłek datuje się na pierwszą połowę XVI wieku .

Renesans
Jest prądem obejmującym sumę objawów , nowożytnych przemian w różnych
dziedzinach życia ideologii i sztuki . Następuje spotęgowanie twórczości na
wszystkich polach szczególnie na polu architektury , rzeźby i malarstwa .

Pojawia się nowy pogląd na świat i nowe ustosunkowanie do źródeł kultury . Nowe
oblicze społeczne otrzymuje kultura , gdy miejsce kościelnego i rycerskiego
ducha zajmuje inicjatywa ogólnego mieszczaństwa ( Florencja , Niderlandy ) i
świecki przepych dworów ( wśród których zresztą góruje przez pewien czas dwór
papieski ) . Gwałtowny rozwój miast włoskich spowodowany był ożywieniem
handlowym ze Wschodem w czasie wypraw krzyżowych rozwijało się rzemiosło i
przemysł . powstaje nowa klasa mieszczaństwa , która chce żyć dostatnie , a
nawet rozpustnie . Wśród społeczeństwa istnieje gwałtowny prąd od wiary do
wiedzy
rozwój wyższych uczelni , chęć poznawania świata , liczne odkrycia
geograficzne . W 1543 roku Mikołaj Kopernik opublikował dzieło o teorii
chelicentrycznej . we Włoszech działa humanista Leonardo da Vinci ( malarstwo ,
technika ) .
Nowy pogląd na świat polegał na umiłowaniu piękna i radości życia , na
ukształtowanie nowego ideału człowieka . Miejsce średniowiecznego hasła Bóg i
niebo zajmuje zupeÅ‚nie inne “ Å›wiat i piÄ™kno sÅ‚owa " . Odrodzenie w Polsce
przypada na wiek XVI podobnie jak w innych krajach Europy . Znamiona przemian
kulturowych pojawiają się u nas już w drugiej połowie XV wieku . Najbardziej
rozkwita renesans polski za czasów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego .
Nazywamy ten okres złotym wiekiem kultury i literatury . Twierdzi się , że
zaczÄ…Å‚ siÄ™ on w roku 1543 wydaniem “ Krótkiej rozprawy " przez MikoÅ‚aja Reja , a
zakończył w 1584 roku to jest z datą śmierci Jana Kochanowskiego . Ostatnie lata
XVI i poczÄ…tek XVII wieku ( 1620 rok to zmierzch tej epoki ) . W bogatej
panoramie życia kulturowego epoki , na szczególne wyodrębnienie zasługuje
humanizm i reformacja . Odrzucono teocentryzm głoszony przez kościół i
wprowadzono antropocentryzm . Humanizm ( Homo
człowiek ) to kierunek życia
umysłowego , który koncentrował się na sprawach człowieka . jako dewizę przyjęto
powiedzenie rzymskiego poety Terencjusza ( 190
159 rok p.n.e. ) “ CzÅ‚owiekiem
jestem i nic mi co ludzkie obce mi nie jest " .
Reformacja będąca wielkim ruchem religijnym wyrastającym z ówczesnych konfliktów
atakowała głównie ostoję feudalizmu
kościół katolicki , w swoim bojowym
okresie była sojuszniczką humanizmu i renesansu , ponieważ podważała władzę
największego autorytetu średniowiecza . Odrodzenie charakteryzowało się też
nawrotem do kultury starożytnej
Grecja , Rzym . W odmienny sposób spoglądano
na wytwory tej kultury w starożytnej literaturze i sztuce szukano wzorów
postępowania .

Leonardo da Vinci ( 1454
1519 )

Włoski malarz , architekt , rzeźbiarz , teoretyk , technik , badacz przygód i
filozof , jeden z największych autorytetów renesansy . Obrazy i freski religijne
oraz portrety o harmonijnej kompozycji i proporcjach , łagodnym światłocieniu :
Dama z łasicą , Madonna w śród skał , Ostatnia wieczerza , Mona Lisa ; wynalazki
techniczne i naukowe .
W 1467 roku Leonardo został uczniem w pracowni florenckiego malarza Andrei del
Verrochia ( 1435
1488 ) . Podobno mistrz przestał malować , kiedy odkrył , że
uczeń przewyższa go talentem ! Leonardo najwięcej nauczył się obserwując i
poznając otaczający go świat . Przyglądał się ludziom na ulicach i szkicował ich
twarze . Obserwował wody rzeki Arno i porównywał je z płynącymi po niebie
chmurami .
Leonardo utrwalał na rysunkach wyniki swoich odkryć i obserwacji . Przed
namalowaniem obrazu planował i rysował całą kompozycję zwracając uwagę nawet na
ton malowania . Rysowanie był najlepszym sposobem robienia notatek . Leonardo w
licznych szkicownikach pozostawił różne zapiski i rysunki
od projektów machin
wojennych po układ mięśni konia ( pracodawcami byli książęta i przedstawiciele
europejskich rodów królewskich , którzy często zamawiali projekty nowego rodzaju
uzbrojenia ) .
Studiował anatomię , aby zrozumieć , w jaki sposób porusza się ciało ludzkie .
potrafił dokładnie narysować to , na co patrzył , ale wykonywał taż rysunki z
wyobraźni . Zręcznymi pociągnięciami pędzla umiał wiernie odtworzyć na płótnie
zarówno odległy krajobraz jak i łagodnie uśmiechniętą ludzką twarz . Uważał , że
światło i cienie mogą się na obrazie bez wyraźnego rozgraniczenia jak dym czy
mgła .
W 1911 roku Mona Lisa ( Lisa gherardini , żona medyka del Giocando
portret z
1503 roku ) został skradziony z paryskiego Luwru . sprawcą okazał się były
pracownik tego muzeum , który pod płaszczem wyniósł obraz . Chciał go sprzedać
we Florencji antykwariuszowi , który zawiadomił policję . Złodziej tłumaczył się
, że chciał , aby obraz powrócił do swojej ojczyzny . skazano go na rok
więzienia .

Dante Alighieri ( 1265
1321 )

Najwybitniejszy poeta włoski , brał udział w życiu politycznym Florencji ,
główne dzieÅ‚o “ Boska Komedia "
uczony poemat oparty na całym dorobku myśli i
sztuki średniowiecznej , uznany za jedno z najwybitniejszych osiągnięć
poetyckich .

Francesko Petrarka ( 1304
1374 )

Poeta włoski otwierający okres humanizmu europejskiego , arcydzieło literatury
świata II conzoniere ( pieśń ) zbiór liryków głównie sonetów , opiewających
idealną miłość Petrarka do Laury , w języku łacińskim między innymi pisma
polemiczne , poemat epicki .

Rafael
właściwie Rafaelo Santi ( 1483
1520 )

Włoski malarz , jeden z największych artystów epoki renesansu , obrazy religijne
, a zwłaszcza Madonny ( Piękna ogrodniczka , Madonna Sykstyńska ) , portrety (
Leon X z kardynałem ) , freski ( w Stanzach i Loggiach watykańskich , kierował
budową bazyliki świętego Piotra w Rzymie ) , styl pełen harmonii i klasy ,
piękna , wielki wpływ na sztukę europejską .
Papież Juliusz II był mecenasem umiejącym dostrzec rodzący się talent . Gdy
usłyszał o młodym malarzu z miasta Urbino , Rafaelu zlecił mu wykonanie
malowideł w swych prywatnych pokojach w Watykanie .

Michał Anioł
właściwie Michelangelo Buonrroti ( 1475
1564 )

Urodził się w Capresie , we włoskiej prowincji Taskani . Mając kilka tygodni
rodzina razem z nim przeniosła się do Florencji . Od młodości miał ambicje
artystyczne i po skączeniu szkoły posłany został do pracowni rzeźbiarza Bertoldo
di Giovaniego w 1489 roku.
Michał Anioł jest jednym z największych artystów jacy kiedykolwiek żyli , jego
twórczość obejmowała malarstwo , architekturę , rzeźbę . do największych jego
arcydzieł można zaliczyć :

Pieta 1497
150
Dawid 1501
1504
Święta Rodzina 1503
1504
Kaplica Sykstyńska 1508
1511
SÄ…d ostateczny 1536
1541