1
Teoria prawa
Teoria prawa – jedna z ogólnych nauk prawnych, zajmująca się teoretyczną refleksją nad prawem. W odróżnieniu od filozofii prawa jej przedmiotem jest zwykle konkretne prawo pozytywne.
Filozofia prawa a teoria prawa
Wzajemny stosunek między filozofią i teorią prawa pozostaje przedmiotem sporów. Najczęściej uznawane są one za nauki odrębne, choć blisko spokrewnione. Coraz częstsza jest jednak tendencja do ich ścisłego łączenia[1]. Można jednak również spotkać opinie uznające filozofię prawa za naukę ogólniejszą, zawierającą teorię prawa. Niekiedy też obu pojęć używa się jako synonimów[2].
Teoria i filozofia prawa wypracowały odmienne podejścia do refleksji teoretycznej nad prawem. Filozofia prawa jest
bardziej ogólna i abstrakcyjna. Bada istotę prawa, jego podstawy ontologiczne, założenia epistemologiczne i
aksjologiczne. Często ma charakter normatywny, zajmując się prawem takim, jak być powinno[3]. Tradycja filozoficznej refleksji nad prawem sięga starożytności.
końcem XIX wieku)[4]. Prawny pozytywizm jest dla teorii prawa punktem wyjścia, jako że jest ona zainteresowana konkretną rzeczywistością prawną, taką jaka została ustanowiona przez prawodawcę (choć badaną na znacznie
wyższym poziomie ogólności niż w przypadku nauk dogmatycznoprawnych).
Wyraźne oddzielenie filozofii i teorii prawa jest charakterystyczne szczególnie do krajów postkomunistycznych (choć jest spotykane także w nauce zachodniej). W okresie komunizmu filozofia prawa była odrzucana jako
nienaukowa i mająca charakter burżuazyjny. Przeciwstawiano jej "naukową" (tzn. opartą na podstawach
marksistowskich) teorię państwa i prawa.
Teoria państwa i prawa
Teoria państwa i prawa była teoretyczną nauką o prawie, powstałą w krajach komunistycznych. Nazwa dyscypliny miała podkreślać ścisły związek prawa z władzą państwową, co odróżniać ją miało od burżuazyjnych,
idealistycznych koncepcji prawa, odrywającej prawo od władzy i sankcji.
W Polsce teoria państwa i prawa powstała w latach pięćdziesiątych[5]. Była kontynuacją przedwojennej ogólnej nauki o państwie i prawie, przekształconej w duchu marksistowskiej teorii prawa. Po roku 1989 nazwa dyscypliny została zarzucona, a nazwy katedr zmieniono na Katedrę teorii prawa lub Katedrę teorii i filozofii prawa Przypisy
[1] Jerzy Zajadło: Filozofia prawa. W: Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. Jerzy Zajadło(red.). Warszawa: C.H. Beck, 2007, s. 90.
ISBN 978-83-7483-519-0.
[2] Np. praca J.M.Kelly'ego używa pojęcia teoria prawa w stosunku do tego, co tradycyjnie uznawane jest za filozofię prawa (J.M. Kelly: Historia zachodniej teorii prawa. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2006. ISBN 83-7318-720-0. )
[3] Zygmunt Ziembiński: Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1980, s. 15. ISBN 83-01-01805-4.
[4] Jerzy Zajadło: Teoria prawa. W: Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. Jerzy Zajadło(red.). Warszawa: C.H. Beck, 2007, s. 337.
ISBN 978-83-7483-519-0.
[5] Zbigniew Pulka: Pojęcie władzy państwowej w prawoznawstwie PRL. Wrocław: 1993, s. 7.
2
Źródła i autorzy artykułu
Teoria prawa Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=27390376 Autorzy: Byczek1, Derski, Devein, Gnejusz, P, Stepa, Tomasz Raburski, 3 anonimowych edycji Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/