3. To, z jakim nakładem sił uczeń się uczy i jak organizuje wiadomoś ci,
zależ y od stopnia zrozumienia i uznania przez niego celu kształcenia.
Opracowane na podstawie: K. Kruszewski, Sztuka nauczania. Czynnoś ci
nauczyciela, PWN, Warszawa 2004, s.253-258
4. To, z jakim nakładem sił uczeń się uczy i jak organizuje wiadomoś ci,
Około połowy swojego czasu uczeń poświęca czynnościom bezpośrednio lub
zależ y od rozumienia całej sytuacji dydaktycznej. Świadomość własnego
pośrednio związanym z uczeniem się. Nawet wypoczynek organizuje mu się
zadania jest tym większa, im wyraźniej widzi uczeń rolę nauczyciela,
pod kątem przygotowania do uczenia się. Nic zatem dziwnego, że uczenie się
kolegów, miejsce i przydatność stojących do jego dyspozycji środków
jest najważniejszą czynnością regulującą stosunki ucznia z otoczeniem.
materialnych i jeżeli rozumie, jakie związki zachodzą między materiałem
Uczenie się jest podstawową pracą ucznia, która powinna być wykonywana
nauczania a tym, co ma z materiałem zrobić na lekcji.
zgodnie z następującymi zasadami:
5. Bardziej wartoś ciowe są zwykłe efekty uzyskane dzię ki poznaniu
1. Uczenie się należ y traktować jako naturalną działalność ucznia
bezpoś redniemu. Maksyma: „Słyszę i zapominam, widzę i pamiętam,
odbywają cą się w specjalnie stworzonych warunkach mają cych ułatwić tę
czynię i rozumiem”.
działalność i doprowadzić do społecznie uznanych i społecznie ustalonych
zmian w jego psychice. Ta zasada zachęca do umiaru w ingerowaniu
6. Skuteczność uczenia się w długim okresie zależ y od zgodnoś ci doraź nych i
nauczyciela w sam proces uczenia się, czego granicą miałaby być
długofalowych celów uczenia się . J. Bruner twierdzi, że „uczenie się ma
naturalność tego procesu. Kiedy proces rozpoczyna się pod wpływem
nie tylko dokądś doprowadzić, ale ułatwić marsz”.
przymusu i z chwilą ustania przymusu zamiera, wiadomo, że odebrano
mu cechę naturalności.
7. Uczenie się jest tym bardziej skuteczne i wszechstronne, im wyraź niej
uwidoczniona jest zgodność mię dzy celami uczenia się , materiałem i
2. Uczenie się jest procesem cią głym, długie przerwy w uczeniu się danego
czynnoś ciami uczniów.
materiału lub wyeliminowanie niektórych faz uczenia się obniż a
efektywność. Przerwy w procesie uczenia się nie muszą być szkodliwe,
8. Sposób i efekty uczenia się zależą od właś ciwoś ci indywidualnych ucznia:
mogą być nawet pomocne, bo pozwalają bez paraliżującej świadomości
dostosowanie materiału nauczania i działań nauczyciela do właś ciwoś ci
upływu czasu przeznaczonego na wykonywanie zadania oswoić się z
indywidualnych uczniów pozwala wykorzystać je do zwię kszenia szybkoś ci
materiałem, szukać w nim nowych połączeń i wynajdywać pomysły.
uczenia się , rozmiarów, trwałoś ci i jakoś ci efektów.
Jednak jeśli przerwa jest tak długa, że uczeń przestaje myśleć o
przerwanym zadaniu albo wypełniona jest innymi zadaniami, które
Zadaniem nauczyciela jest tak organizować proces dydaktyczny, aby praca
wygaszą pracę myślową nad przerwanym zadaniem, to przynosi straty.
ucznia przebiegała zgodnie z tymi zasadami.