AKTY PRAWNE

UNII EUROPEJSKIEJ

AKTY PRAWNE UE

Prawo UE można podzielić na dwie grupy:

• Prawo pierwotne;

• Prawo wtórne (pochodne).

AKTY PRAWNE UE

Najważniejsze akty prawa pierwotnego:

• traktaty założycielskie Wspólnot Europejskich i UE;

• umowy zawarte między PC zmieniające i uzupełniające traktaty założycielskie;

• traktaty akcesyjne;

• załączniki (w formie protokołów) dołączone do wyżej wymienionych traktatów.

• Inne

AKTY PRAWNE UE

Akty prawa pochodnego (wtórnego)

tworzonego na podstawie prawa pierwotnego

• Rozporządzenia,

• Dyrektywy,

• Decyzje,

• Zalecenia,

• Opinie.

AKTY PRAWNE UE

Rozporządzenia ( regulations):

• Najważniejsze akty prawne o najszerszym zasięgu.

• Są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich z chwilą ich wejścia w życie.

• Mogą być skierowane do nieograniczonej liczby

podmiotów, zarówno do rządów, jak i osób fizycznych.

• W praktyce do rozporządzeń dodawane są również

rozporządzenia wykonawcze.

AKTY PRAWNE UE

Dyrektywy ( directives):

• Wytyczają wspólny cel do osiągnięcia; wybór formy i sposobu jego realizacji należy do PC.

• Okres transpozycji podany jest każdorazowo w treści dyrektywy – na ogół od 1-3 lat.

• Adresatami dyrektyw mogą być wyłącznie państwa

członkowskie UE;

• KE monitoruje transponowanie praw zawartych w

dyrektywach.

•

Niepełna lub nieterminowa transpozycja podstawą wniesienia przez KE lub PC skargi do TS UE o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom wspólnotowym.

•

Możliwość wystąpienia z postępowaniem roszczeniowym przeciwko własnemu państwu przez osobę fizyczną lub osobę prawną (odpowiedzialność odszkodowawczą).

AKTY PRAWNE UE

Decyzje ( decisions):

• akty prawa o charakterze indywidualnym i konkretnym, co oznacza, że każda z nich jest skierowana do ściśle określonego grona adresatów i dotyczy ściśle określonych spraw / sytuacji;

• czasami stosują się do wszystkich PC; wówczas podlegają publikacji w Dzienniku Urzędowym UE;

• wiążą w całości tych, do których są skierowane.

AKTY PRAWNE UE

Zalecenia ( recommendations):

• Wyrażają stanowisko danej instytucji w konkretnej sprawie lub dziedzinie.

• Nie mają mocy wiążącej dla adresata.

• Sugerują dość autorytatywnie podjęcie określonych działań.

• Adresatami mogą być PC, podmioty prawa oraz

instytucje wspólnotowe.

AKTY PRAWNE UE

Opinie ( opinions)

•

zawierają określone oceny,

•

nie mają mocy wiążącej.

Opinie i zalecenia może wydawać każdy z organów

unijnych.

AKTY PRAWNE UE

• Rozporządzenia, dyrektywy i decyzje są wydawane przez Radę + PE, Radę i Komisję (art. 249 TN).

• tzw. rozporządzenia wykonawcze, są wydawane przez KE. W hierarchii aktów prawnych stoją one niżej od zwykłych rozporządzeń.

Zasady przewodnie prawa UE

1. Wyższość prawa UE: prawo UE jest ważniejsze od krajowego. Gdy występuje konflikt pierwszeństwo ma prawo UE.

2. Bezpośrednie stosowanie: Postanowienia

traktatów i rozporządzenia UE są bezpośrednio stosowane. To oznacza, że prywatni obywatele mogą korzystać z praw im przyznanych.

3. Zasada powierzenia kompetencji

” Unia działa w granicach kompetencji powierzonych

jej przez PC na mocy Traktatu.”

Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom:

pomocniczości i proporcjonalności.

4. Zasada pomocniczości

• „W dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia podejmuje działania tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez PC na poziomie centralnym, regionalnym i lokalnym, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki proponowanych działań możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii.”

5. Zasada proporcjonalności

„Zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów Traktatu.”

Przestrzeganie trzech ostatnich zasad poddane jest kontroli Trybunału Sprawiedliwości i może stanowić przedmiot odwołania.