Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
25 czerwca 2012, 08:00 Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 7281 razy
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane
Po krótkim przeglądzie kamer prostych,
przeznaczonych dla mniej wymagających
użytkowników, w naszym cyklu przyszedł czas na
modele bardziej zaawansowane. W tej grupie
kamkorderów od dłuższego czasu doświadczamy
dużych zmian, a nawet rewolucji. Pasjonaci
filmowania mają dostęp do sprzętu, który jeszcze
niedawno osiągalny był wyłącznie dla
zawodowców dysponujących ogromnymi
budżetami. Wszystko to jest z
ródłem wielu
możliwości, ale też przyczyną poważnego zamieszania, jakie panuje w tym sektorze rynku wideo.
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Aparat czy kamera: Podstawowe różnice - budowa i ergonomia
Aparat czy kamera: Podstawowe różnice - funkcjonalność
Aparat czy kamera: Optyka
Aparat czy kamera: Obraz
Aparat czy kamera: Dz
więk
Aparat czy kamera: Nośniki i formaty zapisu
Aparat czy kamera: Akcesoria
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. I  kamery amatorskie
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. III  kamery nietypowe
Przegląd stanowiący tematykę trzech ostatnich części cyklu "Aparat czy kamera" ma na celu
przybliżenie Wam oferty producentów kamkorderów wideo należących do trzech najbardziej typowych
segmentów: urządzeń kierowanych do mniej wymagających amatorów, osób ambitnych oraz
profesjonalistów, a także użytkowników sprzętu mniej typowego, o bardziej sprecyzowanych
wymaganiach. Przegląd dokonany zostanie na przykładzie oferty jednego producenta  firmy Sony, ale
dociekliwy czytelnik bez problemu zorientuje się, że podobne "reguły gry" obowiązują też w ofercie
innych potentatów rynku AV.
Zaawansowane kamery wideo  zarówno kompaktowe, jak i te z wymienną optyką  to urządzenia przeznaczone nie tylko dla
osób niepozwalających sobie na kompromisy w kwestii jakości obrazu i dz
więku. To przede wszystkim sprzęt dla filmujących
kreatywnie, którzy poprzez pełną kontrolę nad parametrami ekspozycji i innymi pragną uzyskać ciekawsze oraz lepsze
1 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
technicznie i merytorycznie filmy. (Fot. Sony)
Ten odcinek cyklu koncentruje się na grupie urządzeń kierowanych do wymagających amatorów oraz
profesjonalistów dysponujących bardziej ograniczonym budżetem. Modele, o których będzie mowa w
artykule, należą do klasy określanej niekiedy mianem prosumer. Kamery te kosztują od trzech i pół
tysiąca złotych wzwyż, choć tak naprawdę należy to od danego producenta i aktualnego kursu walut.
Górną granicą cenową tego typu kamer jest około 8-9 tysięcy złotych dla sprzętu najbardziej
zaawansowanego, przy czym o ile pomiędzy kamerami konsumenckimi i prosumer podział przebiegał
płynnie, o tyle w omawianym przypadku granica jest ostra  dotyczy ona jednak nie tyle cen, co
pewnych funkcji i cech, które w kamerach dla zaawansowanych amatorów nie występują, a które
przyjęło się traktować jako obowiązkowe w sprzęcie profesjonalnym. Różnice te omówimy pod koniec
tego artykułu.
Większe rozmiary i masa  idealne dla wygodnego filmowania
O ile kamery z segmentu najbardziej amatorskiego najczęściej odznaczały się bardzo kompaktową
obudową i niewielkimi gabarytami, o tyle modele z segmentu prosumer są od nich zauważalnie
większe. Wiąże się to (przynajmniej zazwyczaj  jeżeli tylko specjaliści od ergonomii dobrze wywiążą
się ze swoich zadań) ze znacznym poprawieniem komfortu pracy. Producent ma możliwość lepiej
dopasować konstrukcję do potrzeb osób zarówno z małymi, jak i dużymi dłońmi, a także dysponuje
miejscem na korpusie, gdzie może wyprowadzić w postaci przycisków i pokręteł dostęp do
najważniejszych funkcji oraz większej liczby złączy. Nie ma też najczęściej żadnego problemu z
przypadkowym pocieraniem palcami okolic mikrofonu.
Większe gabaryty zaawansowanych kamer wideo pozwalają wygodniej trzymać i operować urządzeniem. Dla tego typu
urządzeń częściej też dostępne są rozmaite akcesoria, takie jak osłona przeciwsłoneczna w przypadku kamery Sony
HDR-CX740VE (cena ok. 5 tys. zł). (Fot. Sony)
W przypadku kamer wideo obowiązuje ta sama zasada, co w przypadku aparatów: większy i cięższy
sprzęt trzyma się wygodniej, a także bardziej stabilnie. Dzięki temu kamerami o solidniejszych
gabarytach znacznie łatwiej jest filmować z ręki  zwłaszcza wówczas, gdy konieczne jest poruszanie
lub przemieszczanie się. Również z powodu większych rozmiarów obiektywu (o czym powiemy za
chwilę) systemy optycznej stabilizacji obrazu, które w tej grupie sprzętu są obecnie normą, działają
znacznie skuteczniej niż w przypadku małych kamer.
[kn_advert]
Duży przetwornik obrazu i wysokiej jakości obiektyw
2 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Jedną z ważniejszych cech charakterystycznych bardziej zaawansowanych kamer wideo jest
zastosowanie w tej grupie urządzeń znacznie większych przetworników obrazu oraz lepszych jakościowo
i często też jaśniejszych obiektywów. Matryce stosowane w modelach należących do segmentu
prosumer praktycznie nigdy nie mają przetworników o przekątnej mniejszej niż 1/4 cala, a obecnie
najczęściej jest to 1/3 cala lub minimalnie więcej.
Większa matryca w połączeniu z jasnym obiektywem o bardziej złożonej budowie, konstruowanym ze stosunkowo dużych
soczewek daje w zaawansowanych kamerach obraz z reguły znacznie lepszy pod względem jakości od tego, jaki rejestrują
tańsze kamery wideo z matrycami formatu 1/6 lub 1/5 cala i gigantycznymi zakresami zoomu. (Fot. Sony)
Również obiektywy stosowane w zaawansowanych kamerach wideo to konstrukcje bardziej
dopracowane aniżeli "hiperzoomy" obecne w tańszych modelach. Szkła te często są też jaśniejsze i
oferują szersze pole widzenia (nawet do ekwiwalentu ogniskowej 24 mm dla kamery małoobrazkowej
włącznie). Ceną za to jest natomiast konieczność zmniejszenia zakresu ogniskowych  zoom w
kamerach segmentu prosumer bardzo rzadko przekracza wartość 15-20x, a najczęściej wynosi 10x.
Kamery z wymienną optyką dostępne dla wszystkich
Rozwój aparatów bezlusterkowych sprawił, że nie tak dawno, bo zaledwie 2-3 lata temu rynek kamer
wideo wzbogacił się o nową grupę urządzeń: kierowane do amatorów i półprofesjonalistów kamkordery
z wymienną optyką i bardzo dużymi (jak na standardy wideo) przetwornikami  bo wielkościowo
odpowiadającymi stosowanym w lustrzankach i aparatach bezlusterkowych. Wcześniej tego typu
parametry i wiążące się z nimi możliwości zarezerwowane były dla bardzo dużych i niezwykle drogich
(koszt w okolicach 100 tys. zł) cyfrowych kamer filmowych.
3 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Sony NEX-VG20E oraz jej poprzedniczka, czyli model NEX-VG10E to obecnie jedne z najciekawszych kamer wideo dostępnych
w cenie poniżej 10 tysięcy złotych. A
ączą w sobie cechy funkcjonalne typowe dla kamer klasy prosumer i ergonomię małych
kamer reporterskich z bardzo dużym przetwornikiem obrazu formatu APS-C i możliwością stosowania wymiennej optyki z
rodziny NEX. Na chwilę obecną jest to jedna z najlepszych propozycji dla filmowców niezależnych oraz rzemieślników
realizujących rozmaite zlecenia, np. reportaże ślubne. (Fot. Sony)
Obecnie sektor niewielkich kamer z wymienną optyką zarówno dla profesjonalistów, jak i entuzjastów
jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się sektorów elektroniki użytkowej. Nic w tym zresztą
dziwnego  rynek kamer wideo czekał na to bardzo długo. Zaskoczeniem natomiast jest to, że
urządzeniom tym nie tylko funkcjonalnie, ale też cenowo udało się zapełnić lukę, jaka powstała po tym,
gdy na przestrzeni ostatnich kilku lat na skutek redukcji rynku kamer SD na taśmy miniDV na rzecz
kamer HD znacznie przerzedził się segment najbardziej zaawansowanych kamer amatorskich (mowa o
zakresie cenowym od 7 do 10 tysięcy złotych). Wielu entuzjastów pozbawionych zostało wówczas
dostępu do kamkorderów, które wprawdzie nie mogły być nazywane profesjonalnymi (brak w nich było
m.in. złączy mikrofonowych XLR), ale dysponowały wieloma funkcjami, jakich próżno szukać w
modelach prostszych. Obecnie ta wyrwa została już załatana i to w sposób, jakiego jeszcze dwa-trzy
lata temu mało kto się spodziewał.
Parametry techniczne
Funkcjonalność i obsługa
Jeszcze większe różnice pomiędzy kamkorderami z segmentu consumer i prosumer można znalez
ć
badając funkcjonalność tych urządzeń. To właśnie w tej kwestii użytkownicy oczekujący od kamery
wideo "czegoś więcej" są zgodni: kreatywny twórca powinien przy pomocy sprzętu kierowanego dla
entuzjastów móc uzyskać znacznie ciekawsze efekty aniżeli korzystając z kamer dla najmniej
wymagających amatorów. A już na pewno kamera nie powinna mu tego zadania utrudniać.
Manualna kontrola ekspozycji i innych parametrów oraz ułatwione sterowanie nimi
Kamery kierowane do wymagających użytkowników można bardzo łatwo rozpoznać nie tylko za sprawą
większych rozmiarów i określonych parametrów technicznych. Cechą najbardziej rzucającą się w oczy
jest to samo, co w przypadku lustrzanek i innych aparatów cyfrowych dla zaawansowanych fotografów:
nacisk, jaki projektanci kładą na swobodną kontrolę parametrów filmowania  przede wszystkim
ekspozycji  przy jednoczesnym pozostawieniu funkcji automatycznych, głównie z myślą o tych, którzy
dopiero się uczą.
4 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Kamerę dla zaawansowanych amatorów dość łatwo można poznać z zewnątrz po obecności jednego lub większej liczby
manipulatorów służących do kontroli ważnych parametrów urządzenia, takich jak przysłona, korekta ekspozycji, balans bieli, czy
ostrość. W przypadku kamer firmy Sony najczęściej jest to pokrętło z przyciskiem (ang. Jog) zlokalizowane w wygodnym
miejscu z przodu urządzenia pod obiektywem (jest ono oznaczone napisem "MANUAL"). (Fot. Sony)
Jednak nie tylko sama obecność tych narzędzi jest ważna (wiele tanich kamer niektórych producentów
także zapewnia do nich dostęp, choć tak naprawdę równie dobrze mogłoby go nie być), ale też sposób,
w jaki się tym wszystkim steruje. Przeszukiwanie menu w poszukiwaniu funkcji pozwalającej na
regulację ekspozycji tylko zniechęca do dokonywania tego typu operacji, a użytkownik często musi
działać szybko. Urządzenie powinno być więc maksymalnie ergonomiczne i intuicyjne, a to można
osiągnąć instalując na obudowie niezbędne przyciski i pokrętła. Oczywiście nie ma ich aż tak dużo, jak
w kamerach profesjonalnych, niemniej jednak podstawowa obsługa operatorska może się odbywać bez
potrzeby wchodzenia do menu.
Liczne funkcje dodatkowe
Również w przeciwieństwie do konstrukcji prostszych, zaawansowane kamery wideo dysponują
rozmaitymi funkcjami dodatkowymi ułatwiającymi filmującemu sprawowanie lepszej kontroli nad
rejestrowanym obrazem i dz
więkiem. Mogą to być takie funkcje jak monitor natężenia dz
więku, zebra
(wskazywanie obszarów kadru, które zostaną zarejestrowane jako prześwietlone), peaking (asystent
ręcznego ustawiania ostrości) i wiele innych. W tej kwestii szczególnie wiele zależy od producenta,
ponieważ polityka różnych firm zakłada zawsze implementowanie w kamerze nieco innych funkcji
pomocniczych.
5 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Funkcja zebry spotykana jest w zaawansowanych kamerach wideo już od wielu lat. Pozwala nie tylko ocenić, czy obraz ma
prawidłową ekspozycję (do tego wystarczy histogram), ale też gdzie pojawiają się przepalenia. W bardziej zaawansowanych
modelach czułość tego narzędzia można regulować.
Różnice można też dostrzec w kwestiach wydawałoby się tak oczywistych, jak zestaw dostępnych
trybów zapisu obrazu filmowego. W prostszych kamkorderach często brakuje niektórych topowych
trybów pracy, takich jak na przykład możliwość progresywnego zapisu materiału filmowego w
rozdzielczości Full HD, nieco mniejszy klatkarz w tym trybie (obecność trybu 1080p50/60 jest obecnym
krzykiem mody  coraz częściej spotyka się go w kamerach segmentu prosumer, zwłaszcza w miarę
upowszechniania się standardu AVCHD 2.0). Również wysokie wartości bitrate (powyżej 20 MBit/s) są
domeną raczej urządzeń bardziej zaawansowanych niż ich "mniejszych braci".
Jednym z najważniejszych elementów w cyfrowej kamerze wideo z punktu widzenia świadomego
filmowca jest też wizjer elektroniczny. Element ten pozwala oglądać obraz rejestrowany przez
urządzenie bez obaw, że zostanie on zniekształcony przez padające z zewnątrz światło (zwłaszcza
słoneczne). Niestety na skutek dążeń do miniaturyzacji wizjer już jakiś czas temu przestał być stałym
elementem w amatorskich kamerach wideo. Na szczęście nikt nawet nie myśli o jego likwidacji w
segmencie wyższym. W lepszych modelach jest on ponadto odchylany w górę, co bardzo zwiększa
komfort pracy z kamerą.
[kn_advert]
Znaczne możliwości rozbudowy
Osoba, która chce wykorzystywać przy pracy z kamerą wideo dodatkowe akcesoria, a nie może sobie
pozwolić na sprzęt profesjonalny, nie powinna kierować swojej uwagi na inne modele niż klasę
prosumer. Elementami wręcz obowiązkowymi w kamkorderach należących do tej grupy są takie pomoce
jak wbudowana lampa doświetlająca scenę (a przynajmniej flesz dla trybu foto), stopka akcesoriów, czy
nagwintowany tubus obiektywu pozwalający na założenie filtra. Często też producent  przewidując, że
użytkownik będzie chciał sobie zapewnić wydajniejsze z
ródło zasilania  projektuje głębszą komorę
baterii, dzięki której założenie pojemniejszego akumulatora nie będzie utrudniało korzystania z
urządzenia.
6 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Kamery Sony NEX-VG10E i NEX-VG20E wyposażone są nie w jedno, lecz dwa złącza akcesoriów. Pierwsze z nich to
standardowa "zimna stopka" ISO umożliwiająca podłączenie ogromnej gamy akcesoriów producentów niezależnych. Druga to
stopka standardu promowanego przez Sony i niegdyś Minoltę, w której obecne są styki zasilania i przesyłu danych. Umożliwia
ona współpracę z bardzo interesującymi akcesoriami dedykowanymi. (Fot. Jarosław Zachwieja)
Szczególnie atrakcyjne pod względem możliwości rozbudowy są kamery z wymienną optyką. Przede
wszystkim użytkownik nie jest w nich ograniczony do jednego, wbudowanego obiektywu  może
gromadzić sobie całą gamę "szkieł", w razie potrzeby korzystać z optyki stałoogniskowej czy
specjalistycznej (np. do makrofotografii). Kamery te są też lepiej wyposażone od swoich "mniejszych
kuzynów" w złącza akcesoriów, które najczęściej znajdują się na górnym uchwycie kamery, dzięki
czemu np. umieszczona na kamerze lampa doświetlająca nie przeszkadza operatorowi.
Bogaty zestaw złącz
Kolejną, równie ważną cechą charakterystyczną kamer z linii prosumer jest obecność sporej liczby
gniazd (oprócz wspomnianych przed chwilą złącz akcesoriów). Do przeszłości należą już wprawdzie
czasy, kiedy kamery takie często pełniły rolę tanich urządzeń do konwersji nagrań VHS na postać
cyfrową  analogowych wejść wideo już się raczej nie spotyka, zresztą i tak mało kto by ich używał.
Normą jest natomiast zestaw gniazd słuchawkowego i mikrofonowego. W połączeniu z obecnością
stopki akcesoriów (na czymś ten mikrofon trzeba postawić) pozwala to dość łatwo zamienić taki
kamkorder w urządzenie, które doskonale sprawdzi się na amatorskim planie filmowym z prawdziwego
zdarzenia.
7 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
W dobrze zaprojektowanym kamkorderze dla wymagających entuzjastów złącza mikrofonowe i słuchawkowe powinny być tak
umiejscowione, aby nie utrudniały normalnego korzystania z kamery. Jednym z lepszych miejsc do tego jest fragment uchwytu
z prawej strony urządzenia już za krawędzią dłoni. (Fot. Sony)
Równie cenną funkcją spotykaną w niektórych kamerach dla zaawansowanych amatorów jest możliwość
jednoczesnego ładowania akumulatora i nagrywania gdy kamera podłączona jest do sieci elektrycznej.
Czegoś takiego nie należy lekceważyć, co dobrze wie każdy, kto kiedykolwiek musiał przerwać zdjęcia
tylko dlatego, że wyczerpały mu się wszystkie akumulatory i w celu ich regeneracji musiał zamienić na
dłuższy czas kamerę w ładowarkę. Oby nigdy Was to nie spotkało!
A może kamera profesjonalna? I co to w ogóle jest?
W świetle tych opisów niektórzy z Was zapewne zadają sobie pytanie: no dobrze, ale co ze sprzętem
profesjonalnym? Skoro kamery wideo dla entuzjastów dysponują tymi wszystkimi funkcjami typowymi
dla kamer przeznaczonych dla zawodowców, to co je właściwie odróżnia od sprzętu profesjonalnego?
Pytanie jest jak najbardziej na miejscu, zwłaszcza jeżeli wez
miemy pod uwagę, że dawne kompaktowe
kamery HDR o charakterze reporterskim występowały często w dwóch odmianach  amatorskiej i profi 
oraz że wiele studiów telewizyjnych podejmuje próby zaadaptowania takich konstrukcji jak Sony
NEX-VG20E do swoich potrzeb.
8 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Możliwość bezpośredniego podłączenia mikrofonu (jednego lub kilku) ze złączem XLR jest traktowana jako jeden z
najważniejszych wyznaczników kamery kierowanej na rynek profesjonalny.
Kamerę profesjonalną najczęściej definiuje się na podstawie możliwości współpracy z urządzeniami
przeznaczonymi do tego typu zastosowań: mikrofonami zasilanymi fantomowo za pośrednictwem złącz
XLR, genlockami, systemami montażu bezpośredniego, urządzeniami SDI. Oczywiście ci zawodowcy,
którzy nie mają takich wymagań, mogą być w pełni zadowoleni korzystając z rozwiązań tańszych i to
właśnie oni najczęściej stanowią tę grupę, która z powodzeniem korzysta ze sprzętu przeznaczonego na
nieco mniej wymagający rynek.
Tak naprawdę sektor profi (jak się go potocznie nazywa) kamer wideo jest niesłychanie zróżnicowany i
wyspecjalizowany, dlatego marzenia amatorów o używaniu na co dzień takiego kosztującego dziesiątki
tysięcy złotych sprzętu nie zawsze mają sens. Czy jakikolwiek entuzjasta chciałby bowiem wydać takie
pieniądze na kamerę cyfrową, która nie dysponuje ani układem AF ani systemem automatycznego
ustawiania ekspozycji? No właśnie. A takie urządzenia też istnieją i co więcej, są bardzo wysoko
oceniane przez ich użytkowników.
Podsumowanie
Segment kamer prosumer, zwanych u nas często półprofesjonalnymi jest bardzo rozbudowany i pozwala
praktycznie każdemu, kto tylko dysponuje odpowiednio zasobnym portfelem, znalez
ć coś dla siebie.
Jednak zarówno wśród prostych, jak i zaawansowanych kamer wideo znajdują się również takie modele,
które dzięki pewnym szczególnym cechom mogą liczyć na zainteresowanie jeszcze jednej grupy
odbiorców: użytkowników urządzeń, do których najlepiej pasuje określenie "kamera nietypowa". I to
właśnie takim sprzętem zajmiemy się w następnym, ostatnim odcinku cyklu "Aparat czy kamera".
Zobacz także pozostałe artykuły z cyklu:
Aparat czy kamera: Podstawowe różnice - budowa i ergonomia
Aparat czy kamera: Podstawowe różnice - funkcjonalność
Aparat czy kamera: Optyka
Aparat czy kamera: Obraz
Aparat czy kamera: Dz
więk
Aparat czy kamera: Nośniki i formaty zapisu
9 z 10 2015-08-15 20:56
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. II  kamery zaawansowane http://www.swiatobrazu.pl/aparat-czy-kamera-kazdemu-wg-potrzeb-cz-...
Aparat czy kamera: Akcesoria
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. I  kamery amatorskie
Aparat czy kamera: Każdemu wg potrzeb, cz. III  kamery nietypowe
www.swiatobrazu.pl
10 z 10 2015-08-15 20:56