FUTURYZM POLSKI

Futuryści polscy mechanicznie przejęli manifesty już istniejące. Wyróżnili najjaskrawsze postulaty, nie był związany z faszyzmem.

Pionierem był Jerzy Jankowski: w 1920 wydał książkę „Tram w poprzek ulicy”

OKRĘGI FUTURYZMU:

KRAKÓW - Jasieński, Młodożeniec, Czyżewski, Witkacy

Kluby:

• „Katarynka”1920

• 
  od 21 roku już jako „Gałka muszkatołowa” -Bruno Jasieński, St.Młodożeniec, Czyżewski, Zamoyski, Witkacy

WARSZAWA - Stern i Wat

Anatol Stern , Aleksander Wat - 1918 „Ulotka”

1920 „Gga” -almanach poezji

1921 „Jednodniówka futurystów”

1922 „Nuż w brzuchu”

1921-22 „Nowa sztuka”- czasopismo redagowane przez Anatola Sterna przy współpracy T.Peipera

1921 -„Do narodu polskiego” -manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia-Bruno Jasieński.

1921- „Hymn do maszyny mojego ciała” T.Czyżewski

1923 futuryzm staje się ruchem ogólnopolskim

PUBLIKACJE FUTURYSTYCZNE:

1. „Tram wpopszek ulicy” 1920 (Jankowski -zbiór wierszy wydawanych od 1913r.

2. „Nagi człowiek w śródmieściu” !919 -a.Stern

3. „futuryzacjia 1920 -A.Stern

4. „Niebieskie pięty, które trzeba pomalować” 1920 -praca zbiorowa

5. „Gga” 1920 - Stern i Wat, almanach poezji futurystycznej

6. „Wydanie nadzwyczajne na całą rzeczpospolitą Polskę”

7. „Jednodniówka futurystyczna Manifest futuryzmu polskiego” 1921

8. „Nuż w bżuchu” 1921

Futuryści nawiązują współpracę z czasopismem „”Nowa sztuka” 1921-22 a w 1922 ze „Zwrotnicą”.

1923 na łamach „Zwrotnicy” ogłosili rozwiązanie kierunku.

POSTULATY:

• pochwała wszelkich bytów materialnych, od gwoździ do gwiazd

• pisownia fonetyczna, konstrukcje onomatopeiczne

• sztuka jest degeneracją stereotypów

• sztuka musi być ludzka, masowa, demokratyczna powszechna

• zastąpienie ortografii rytmem i rymem

• futuryzm był stylem życia

• artyści na ulice, każdy może być artystą, artysta to przedstawiciel narodu

• technika jest sztuką, maszyna jest dziełem sztuki

• hasła: maszyna, demokracja, tłum

• porzucenie tradycji , przyzwyczajeń

• cywilizacja, kultura na śmietnik -wybieramy prostotę ,ordynarność, wesołość, śmiech

• sztuka jest nietrwała, ma wartość 24 h

• wolność sexualna, równouprawnienie w stosunkach erotycznych

• wartość książki to format i druk, a nie treść

• pochwała osiągnięć techniki

• odwołanie do folkloru

• porzucenie zasad ortografii i gramatyki

• próba naśladowania fal radiowych np. Młodożeniec: „Radio romans”

• brak zdań

• powrót do ludowości

• prymitywizm

TYTUŁY JEDNODNIUWEK:

• „




• 4-ty jednoranek najpóźniej urodzonych warszawskich”

• „Trr. Jednorodek futurystyczny”

• „Pam-Bam” K.Brzeski, B.Hermelin

• „Jednodniówka najmłodszych futurystów”

• „Jednodniówka futurystów”

• „jednodniówka” B.Jasieński

• „Błękitne spodnie”

• Lejek w mózgu

• Futurysta

• Fioletowe płuca

• Wiatr w rosole

• Mięso kobiet

WIERSZE:

• Płomień i studnia -Czyżewski

• Hamlet w piwnicy

• Marsz-Jasieński

• Spłon lotnika - Jankowski

• Poemat liczb

• Ja z jednej strony, Ja z drugiej strony mojego mocno żelaznego piecyka”

• Frak

• Odczłowieczyć głos

• Głos naelektryzować

• Bełkot

• Zagłuszanie

• Bieganie

• Energicznie chodzić

• Skakać

MANIFESTY:

• „Do Narodu Polskiego. Manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia” Jasieński

-zerwanie z przeszłością

-artyści na ulicę

-sztuka dla ludzi masowa, demokratyczna

-każdy może być artystą

-technika jest sztuką

-maszyna dziełem sztuki

• Manifest w sprawie krytyki artystycznej -Jasieński 1921

-pisać o sobie recenzje

• Manifest w sprawie ortografii fonetycznej -jasieński 1921

-odtwarzanie dźwięków za pomocą liter

-absurd

-odrzucenie ortografii

• Manifest w sprawie poezji futurystycznej : Jasieński 1921

-24h aktualności dziełą

-sztuka - tworzenie rzeczy nowych

-sztuka nazywana imieniem

-fascynacja kanalizacją, motłochem, ruchem, miastem

• Prymityw , Gga

-sztuka to nauka

- zamiast estetyki antygracja, zamiast ekstazy intelekt

-zniszczenie reguł twórczości

-odrzucenie logiczności

-główne wartości książki to format i druk

-wulgaryzacja

-słowa mają wagę, dźwięk, barwę, swój rysunek

• O zielonym oku - o swoim malarstwie, autokrytyka, autoreklama.

-w świecie wszystko żyje i ma wartość

-człowiek spłodził i rozpętał machinę , która kiedyś go zabije, albo wywyższy

-KOCHAJCIE MASZYNY I PŁODŹCIE DYNAMO-DZIECI

Jerzy Jankowski :

• 1906 zaczął pisać pod pseudonimem Jerzy Szum.

• 1909 skupia grupę Banda

• 1910 wydali almanach Żarówce

• założył własne pismo „Tydzień”

• cięty, odważny, błyskotliwy

• wydał swoją książkę :Tram w poprzek ulicy.

Tytus Czyżewski:

• Założyciel polskiej awangardy plastycznej 20-lecia i najstarszym członkiem grupy futurystów.

• Uczestnik wystaw Niezależnych

• Przejął od kubistów dzielenia na części i zestawiania ze sobą różnych perspektyw.

• Założył towarzystwo malarzy nowoczesnych : EKSPRESJONIŚCI POLSCY:później „Formiści”

• Leon Chwistek

• Jan Hryńkowski

• Niesiołowski

• Mierzejewski

• Witkiewicz

• Zamoyski

• Winkler

POŁĄCZENIE GRUP 1920

---