Futuryści są przeciwnikami przeszłości, całą uwagę skierowują na przyszłość; krytykują wszystko, co tradycyjne i logiczne, przełamują zasady, które ograniczają swobodę tworzenia; kult cywilizacji, techniki i nowoczesności; też nowoczesna estetyka, dadaizm (dziecko-naśladowcze dźwięki), są przeciw zasadom ortografii, przejście do literatury zatracającej zwykły sens, zostaje tylko graficzny układ wiersza, czasem zbitki fonetyczne
Polscy futuryści nawiązywali w swej twórczości do założeń futuryzmu europejskiego. Marinetti głosił, iż "ryczący automobil jest piękniejszy od Nike z Samotraki", a futuryści polscy słynne GGA - czyli "Gęganie gąsiora jest piękniejsze od śpiewu słowika".
Prekursorem polskiego futuryzmu był J. Jankowski, zaś czynnymi propagatorami tego nurtu byli: Tytus Czyżewski, Stanisław Młodożeniec, A. Stern, Aleksander
Wat i Bruno Jasieński.
Wpływ na program futuryzmu polskiego miały elementy futuryzmu rosyjskiego i włoskiego.
Założenia:
- kult cywilizacji, tłumu, materialnej strony życia
- negacja "ducha" - religii i metafizyki
- materializm, apoteoza natury (motywy erotyczne, "prymitywny" bohater, ludowa stylizacja języka)
- rozbicie form poezji- Tworzyli wiele neologizmów, a ich styl naśladował styl telegraficzny. Utwór literacki powinien być dostosowany do nowych czasów - musi być ekonomiczny (maksimum treści i dynamiki przy minimum słów) i szokujący. Futuryści wprowadzili nową typografię - rozbicie zdania i wyrazu, zapis fonetyczny zamiast tradycyjnej ortografii. Fascynowali się także prymitywizmem.
- uwypuklenie dźwięku, barwy i obrazu słowa oraz dynamizacja ruchu
- stylizacja poezji na formy codziennego przekazu informacji ( zapis telegraficzny, piosenka uliczna, komunikat).
- Więcej było oczywiście prowokacji, prezentacji nowych pomysłów niż szczerych poglądów. - Futuryzm proponował zabawę poetycką słowem i dźwiękiem, spojrzenie w przyszłość.
-pochwała brutalności, przemocy, a nawet wojny oraz kult Nietzscheańskiego mocnego człowieka- futuryści związali się z włoskim ruchem faszystowskim, w Polsce futuryści opowiedzieli się po stronie rewolucjonistów i walczącego proletariatu.
Franciszek Młodożeniec
"XX wiek" jest jednym z wierszy eksperymentalnych, stworzonych przez futurystów. Poeta używa wielu neologizmów, pomiędzy którymi zostały umieszczone powtarzające się sekwencje wyrazów związanych z cywilizacją i techniką. Interesująca jest forma zapisu, przypominająca telegraficzny skrót.
"Lato" jest poetycką próbą zabawy słowem. Poeta kreśli tu w nowatorski sposób wizerunek lata. Tworzony jest tu obraz ludzi uciekających przed upałem. Nowatorstwem jest tu także wiązanie ze sobą wyrazów podobnych do siebie dźwiękowo, nie znaczeniowo.
Bruno Jasieński
"Rzygające posągi". Autor z dystansem traktuje rzeczywistość. Kreśli tu obraz beztroskiej zabawy, odchodzi od tradycyjnej roli poezji, narzucając jej kpiarskie podejście do czytelnika. Wiersz jest właśnie kpiną z odbiorcy, żartem z jego zainteresowania poezją. Nie ma już tradycyjnego znaczenia, naigrywa się z rzeczywistości. Pijacki zwid świata, stworzony przez poetę, jest pretekstem do zabawy i żartu. Poeta odbiera tradycyjne dostojeństwo posągom, żartuje z nich i kpi.