Dzuma

Dr Rieux
v sprostał sytuacji, wykrył dżumę,
v właściwie zdiagnozował chorobę, że szczury ją roznoszą.
v spędzał z chorymi po 20 godzin na dobę,
v nie zważał na to, że może zachorować, z osłabionym organizmem i z wycieńczenia,
v jest sam, nie ma wsparcia ze strony żony
v znajduje aprobatę dla tego co czyni od strony matki, nie poprzez słowa, tylko poprzez uśmiech i gesty,
v sprostał sytuacji, gdyż nie wymagał wiele od innych,
v z wyrozumiałością traktował Ramberta, wiedział, że czeka na miłość,
v o księdzu nie wyrażał się źle gdy dowiedział się o pierwszym kazaniu,
v sprawdził się jako lekarz, dzięki wiedzy, kompetencji, wynalazł z doktorem Costelem szczepionkę przeciwko mutantowi dżumy,
v sam sobie stawiał wymagania,
v był zwolennikiem doktryny egzystencjalnej, był święty bez Boga,
v nie nazywał siebie bohaterem, nie uważał że robi coś wielkiego, uważał, że to jest jego obowiązek, że tak trzeba postąpić,
v mimo tego, że narażał swoje życie w tak dużym stopniu, udało mu się przeżyć,

2. Rambert

v sprostał ostatecznie sytuacji, chociaż miał chwile zwątpienia,
v chciał opuścić Oran, wrócić do ukochanej,
v próbuje nielegalnie wydostać się z miasta z pomocą Cotarda,
v słowa starej hiszpanki dały mu do myślenia, wówczas się zmienił,
v myśl o tym, że ukochana może się rozczarować jego dezercją, ucieczką, tchórzostwem,
v rezygnuje z wyjazdu,
v zostaje i zajmuje się pomocą w formacjach sanitarnych,
v przeżył i zasłużył by, być szczęśliwym, dorósł do sytuacji, wykazał, że jest człowiekiem,

3. Cottard

v obojętność wobec epidemii, jaka zapanowała w miasteczku Oran,
v czuje się wolny, ponieważ jego problemy z prawem odkładane są na drugi plan w związku z tym, że wszyscy pochłonięci są próbami walki z chorobą,
v cieszy się ponieważ nic mu nie zagraża i z jednej strony wydaje się, że nie ma w tym nic złego,
v zadowolenie z wolności, podczas, gdy setki ludzi umierają w strasznych mękach,

4. Paneloux

v w/g niego to Bóg zesłał epidemię,
v kara za grzechy,
v Bóg w ten sposób sprawdza swoich wiernych,
v modlitwa jest sposobem na chorobę,
v nie dosięga ona niewinnych,
v widząc śmierć niewinnego dziecka nie robi nic, jest bierny
v zmienia postawę w trakcie powieści,,

5. Grand

v typowy urzędnik o zmarnowanym życiu,
v poświęcony wyłącznie swojej pracy,
v od początku włącza się w pracę formacji sanitarnych,
v wysoko ceni ludzkie życie,
v niosąc pomoc innym zaraża się dżumą, ale jest pierwszym, który zostaje wyleczony,

Dzuma jako parabola

Dżumę można określić jako powieść-parabolę (przypowieść). Podstawową cechą tego gatunku jest to, że wydarzenia i świat w niej przedstawione są pretekstem do głębszych przemyśleń, do przekazania uniwersalnych prawd o ludzkiej egzystencji. Mniej ważne są przedstawiane wydarzenia, istotniejsze jest ich „drugie dno” - znaczenie metaforyczne czy alegoryczne, wnioski natury filozoficznej czy moralnej, które wynikają z treści.


W Dżumie Camusa znajdziemy następujące cechy paraboli:

1. Obecność motta

Mottem utworu jest cytat z Dziennika zarazy Daniela Defoe:

Jest rzeczą równie rozsądną ukazać jakiś rodzaj uwięzienia przez inny, jak ukazać coś, co istnieje rzeczywiście, przez coś innego, co nie istnieje

Motto wskazuje na to, że treść utworu odnosi się do innego sensu, sensu przenośnego, metaforycznego.

2. Możliwość przenośnego rozumienia zjawiska dżumy

Dżuma może być rozumiana dosłownie jako choroba, ale także metaforycznie jako wojna, kataklizm, absurd czy zło, tkwiące w człowieka. Na ten temat czytaj więcej w artykule: Dżuma - znaczenie tytułu.

3. Brak konkretyzacji czasowej

Jak podaje narrator na początku utworu, akcja powieści rozgrywa się w latach 40. XX wieku. Autor nie podaje ostatniej cyfry daty, w to miejsce stawia kropkę, w książce jest mowa o roku 194.

4. Ograniczenie przestrzeni

Akcja powieści rozgrywa się w zamkniętym Oranie. Z tego powodu narrator praktycznie nie podejmuje wątków nie związanych bezpośrednio z miastem. Cały świat przedstawiony Dżumy ogranicza się do tego jednego miejsca.

5. Pokazanie archetypicznych postaci

Bohaterowie Dżumy reprezentują pewne postawy. Doktor Rieux to człowiek oddający się bez reszty walce z dżumą w imię wypełniania swojego powołania. Tarrou reprezentuje postawę męczennika, osoby gotowej do poświęceń w imię walki ze złem. Rambert to człowiek, który początkowo nie chce nic zrobić dla innych, potem jednak zmienia swoją postawę. Ojca Paneloux można czytać jako typowego przedstawiciela Kościoła, który początkowo traktuje dżumę jak karę za grzechy, potem jednak zmienia swoje poglądy, wyrażając konieczność przybrania odpowiedniej postawy chrześcijańskiej w obliczu cierpienia. Grand - człowiek walczący z dżumą poprzez zwykłą pracę. Cottard - człowiek korzystający na nieszczęściu innych. 6. Aspekt moralny, dydaktyczny utworu

Wszystkie postaci występujące w utworze można oceniać pod względem moralnym. Od konkretnych bohaterów zależy, jaką postawę przyjmą w obliczu dżumy. W sytuacji zagrożenia życia sprawdza się ich moralność.7. Podporządkowanie wszystkich wątków i motywów głównemu tematowi utworu

W powieści wszystkie wątki dotyczą dżumy i są z nią związane. Akcja utworu obejmuje historię epidemii - od momentu pojawienia się pierwszego szczura do otwarcia bram miasta. Cały utwór opisuje historię choroby i różnych bohaterów miasta, inne tematy nie są w utworze poruszane.

8. Liczne fragmenty filozoficzno-refleksyjne

W utworze znajdziemy sporo fragmentów, w których podejmowany jest problem sensu ludzkiego istnienia, sensu dżumy i natury ludzkiej.

---